Najczęściej spotykamy się z działaniami polegającymi na downcyklingu, czyli uzyskaniu ze zużytych produktów surowców. Idea upcyklingu polega na powtórnym użyciu tworzywa poprzez podwyższenie wartości produktu odpadowego, nadanie mu nowej funkcji użytkowej, lecz jak najbliżej formy w jakiej pełnił swoją dawną funkcję, poprzez twórczą adaptację do nowych potrzeb, przy ograniczonej liczbie procesów przetwarzania. Niezwykle ciekawą formą upcyklingu są przykłady innowacyjnego wykorzystania obiektów komunikacyjnych i środków transportu w architekturze, których część zaprezentowana zostanie poniżej.
EN
The most common recycling activities consist in downcycling, i.e. obtaining component elements from used materials. The idea of upcycling lies in reusing materials by increasing the value of the waste product and attributing a new utility function to it. This process involves as-close-as-possible preservation of the form in which the product played its former function through a creative adaptation to new needs and with a limited number of processing operations. A remarkable idea of upcycling can be illustrated with the belowpresented examples of the innovative use of public transport buildings, other infrastructure and means of transport in architecture.
Od organizacji Wielkiej Wystawy w 1851 roku aż po współczesność wystawy światowe są z jednej strony największym cyklicznym wydarzeniem promującym naukę, kulturę, technologię i edukację powszechną, z drugiej źródłem dyskusji i tematem krytyki. Tak też było w przypadku EXPO 2020 Dubai. Tekst jest próbą krytycznej analizy wystaw światowych jako wydarzenia kulturalnego, medialnego i jednocześnie narzędzia propagandy. W tym celu nakreślono tło historyczne wystaw i przywołano współczesne przykłady tworzenia określonej narracji wokół EXPO. Artykuł to krytyczne spojrzenie na treści ideowe pojawiające się na wystawach światowych w ich zestawieniu z realiami świata borykającego się z największymi zagrożeniami, zwłaszcza w sferze klimatu i kryzysów politycznych.
EN
From the organization of the Great Exhibition in 1851 to the present day, world exhibitions are, on the one hand, the largest cyclical event promoting science, culture, technology and general education, and, on the other hand, a source of discussion and a topic of criticism. This was also the case with EXPO 2020 Dubai. This paper is an attempt to critically analyze world exhibitions as a cultural and media event and, at the same time, a propaganda tool. For this purpose, the historical background of the exhibitions was outlined and contemporary examples of creating a specific narrative around the EXPO were recalled. The article is a critique of the ideological content appearing at world exhibitions in comparison with the realities of the world struggling with the greatest threats, especially in the sphere of climate and political crises.
The Kroczycka Cave is an archaeological site located in southern Poland, in the Krakow- Czestochowa Upland. The history of exploration of the site began in 1936, when miners found forty skeletons inside the cave. The discoverers also found artefacts dating back to the Early Migrations Period and pottery connected with late phases of the Lusatian culture. However, the Kroczycka Cave has not been investigated on a larger scale so far, which results in hitherto discoveries bringing more questions than answers. It is important to emphasise that this is the first paper to present the full history of studies on the Kroczycka Cave in the light of recent interpretations. The paper also brings the analysis of the episodes of Late Holocene occupation both inside the cave and in the plateau in front of the entrance, followed by the discussion of several possible interpretations based on the location of the site and the distribution of artefacts discovered there over the 20th and 21th century. Furthermore, the study presents the geographical and environmental context of the site, as well as a range of analogies from other cave sites in Europe. It is concluded that the lack of precise analogy makes determining the function of the Kroczycka Cave itself and its surroundings very difficult. The present paper provides a basis for further investigations.
PL
W roku 1936 w jednej z krasowych jaskiń na północy Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej lokalni poszukiwacze kalcytu odkryli około 40 ludzkich szkieletów – miejsce to zostało nazwane przez archeologów Jaskinią Żurowskiego, a później Jaskinią Kroczycką. Liczne zabytki metalowe, szklane i ceramiczne, które pozyskane zostały ze stanowiska, związane są z wczesną fazą okresu wędrówek ludów, ponadto znaczną część fragmentów naczyń łączyć należy z późną fazą kultury łużyckiej. Nigdy na większą skalę nie badano tego stanowiska, a artykuł ten jest w zasadzie podsumowaniem osiemdziesięcioletniej historii poszukiwań na tym stanowisku w świetle najnowszych badań i interpretacji. Wskazując na wybrane przykłady późno-holoceńskiego wykorzystania stanowisk jaskiniowych na terenie całej Europy, próbujemy dokonać analizy śladów osadnictwa odkrytych na plateau przed otworem wejściowym i we wnętrzu Jaskini Kroczyckiej. Ważnym elementem naszych rozważań jest także kontekst geograficzny i środowiskowy, w którym osadzone jest stanowisko i pobliskie punkty osadnicze. Po raz pierwszy też dokładnie przyglądamy się różnym kategoriom zabytków. Studium przypadku przedstawione w niniejszym artykule ukazuje za równo praktyczne, jak i symboliczne funkcje podziemnych struktur skalnych, lecz nie pozwala jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie: jaką rolę pełniła Jaskinia Kroczycka? Prezentowany tekst posiada charakter przyczynkowy i jedynie nieznacznie dotyka problemów interpretacji jurajskich stanowisk jaskiniowych użytkowanych w młodszych okresach prahistorii.
The main aim of the present paper is to present the latest architectural design achievements in the field of the adaptations of the postindustrial heritage in two neighbouring and culturally closely linked regions: Upper Silesia (Śląsk) and Dąbrowa Coal Basin (Zagłębie) for the new functions and to validate the potential of use of the unique combination of industrial architecture and art. The research focuses on the architecture which was designed for the local industry from the period: from the late 19th century to the 1st half of the 20th century modernism and adaptations and renovations of that industrial architecture for new functions associated with art: museums, art centres, art and exhibition galleries. That architectural heritage with its unique spatial, light and detail solutions and even industrial equipment preserved in situ, used both as a background and main exhibition, serve especially as an interesting space for the modern and contemporary art exhibitions and art activities. This paper presents similarities and differences in analyzed architectural adaptations of the post industrial heritage in Czech and Polish regions.
PL
Podstawowym celem autorów artykułu jest prezentacja ostatnich projektów architektonicznych i realizacji w zakresie adaptacji dziedzictwa postindustrialnego do nowych funkcji oraz ocena możliwości wykorzystania unikalnego połączenia architektury przemysłowej i sztuki na terenie sąsiadujących i powiązanych kulturowo ze sobą regionów Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Badania komparatystyczne i analizy zostały ograniczone do obiektów i zespołów poprzemysłowych powstałych od końca wieku XIX do 1. połowy XX stulecia, oraz skupiały się wyłącznie na renowacjach i adaptacjach tejże architektury do nowych funkcji związanych ze sztuką: muzeów, galerii i centrów kultury prezentujących sztukę. Poprzemysłowe dziedzictwo architektoniczne z jego unikatowymi rozwiązaniami przestrzennymi, możliwościami oświetlenia, wyjątkowym detalem architektonicznym czy nawet infrastrukturą, na którą składają się maszyny i rozwiązania techniczne służy jako interesująca przestrzeń do prezentacji współczesnej sztuki i działalności kulturowej. W artykulu zaprezentowano podobieństwa i różnice w zakresie analizowanych adaptacji architektonicznych dziedzictwa postindustrialnego w omawianych regionach w Czechach i Polsce.
The subject of the research focused on contemporary architectural forms applied in the conservation of monuments. Based on Theory of Changes and Layered Construction of an Architectural Object by Stewart Brand, diversified enterprises were examined proving that they follow the concept of differentiating life spans of the individual buildings’ layers. The research methods include analysis of the 20th c. conservation development, analysis of Brand's concept in the light of conservation assumptions, case studies and summary.
PL
Tematem badań były współczesne formy architektoniczne stosowane w konserwacji zabytków. W oparciu o Teorię przemian i warstwowej budowy obiektu architektonicznego Stewarta Branda zbadano zróżnicowane realizacje wykazując, że wpisują się one w tę koncepcję różnicując znacznie trwałość rozwiązań poszczególnych warstw. Zastosowane metody badawcze to analiza rozwoju konserwacji w XX w., analiza teorii Branda w świetle założeń konserwacji zabytków, analiza przykładów realizacji i podsumowanie.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.