Na energochłonność ogrzewania budynku wpływa zarówno jego kształt, jak i rodzaj użytej materii, stanowiącej o własnościach przegród termicznych. Oprócz tych - fizycznie oczywistych determinant - energochłonność ogrzewania budynku pośrednio zależy od miejsca, w którym zostanie on wzniesiony. Typ i rozległość zabudowy w otoczeniu powoduje, że - w zależności od lokalizacji - do ogrzania budynku będą potrzebne znacznie różniące się od siebie ilości energii.
EN
Both the size of the city and the manner of the building development influence the energy consumption. Energy of heating in the urban structure depends on the arrangement of its buildings. Way of shaping buildings and ways of grouping them influence the quantity of energy consumed for warming them. Traditional urbanistic structure has effectiveness unattainable for the modern textures.
Zdaniem etologów, uczucia wyższe - stanowiące warunek rozwoju cywilizacji, mogą być kształtowane wyłącznie w obcowaniu z naturą. Tylko prawdziwa forma natury poddaje się bowiem powszechnemu rozumieniu i empatii. Sztuka, sztuczne otoczenie i sztuczne formy coraz bardziej zastępują środowisko naturalne. Jeśli myślimy o pozytywnym scenariuszu rozwoju cywilizacyjnego, to również sztuczne formy muszą posiadać walor prawdziwości, wywoływać pozytywne emocje - wspólny jeżyk człowieczeństwa. Słowem, muszą zawierać przestrzenne niezmienniki, pozwalające odnaleźć się człowiekowi wśród ludzi. Paradoksalnie, badania etologiczne wykazują, że procesy globalizacji zacierają w nas umiejętność kształtowania formy prawdziwej, jasnej i czytelnej.
EN
The progressive evolution lasts as long as there is a feedback of form with its environment. On the other hand, this feedback - „the truth of form" - is the only invariant aesthetic criterion. Traditional city since the beginning was a cultural system very deeply inherent in the biological past of man. Secondary phase of globalisation leeds to accelerated, regressive evolution of the city. Contemporary towns do not own their form to the human properties and limitations.
W działaniach praktycznych człowiek posługuje się konceptualną syntezą swej przestrzeni życiowej. Ta, tzw. „przestrzeń mityczna1" odzwierciedla również techniczną organizację struktury miejskiej. Język przestrzeni mitycznej jest więc - w swej istocie - identyczny ze strukturalnym kodem urbanistycznej organizacji. W tradycyjnym, czytelnym wzorcu urbanistycznym uformowanie miasta dawało dużą zbieżność wyobrażeń o przestrzeni życiowej u jego mieszkańców. Kształty miast dzisiejszych nie są spójne, a przestrzenie mityczne różnych użytkowników - konstruowane przez subiektywny przecież dobór elementów - stają się wzajemnie sprzeczne. Sprzeczności w interpretacji wzorców przestrzennych generują konflikty użytkowe, społeczne.
EN
In everyday practice mań operates the conceptual synthesis of his environment. This „cognitive map" strictly reflects the technical organization of the city structure. As a functionally complex system, city coordinates activities among a large num-ber of human beings. In order to do it, coherent patterns of cooperation arę needed. Cogni-tive maps arę concurrent as long as the city has legible structure. The only way to the structural explicitness of the city leads through the reconstruction of the pattern of the traditional city texture and the adjustment of its essential parameters to the contemporary tasks. Plan-ners need to put into practice the informational code of the traditional urban structure be-cause of its adequate 12-bit informational capacity.
Współczesne miasta są obarczone syndromem elephantiasis: ich nadmierny rozrost wynika między innymi (a może przede wszystkim) ze stosowanych dziś systemów i środków komunikacji. Tymczasem podstawą właściwej skali miasta jest komunikacja piesza. Wszelkie wartościowe cechy miejskości, takie jak zwartość i ciągłość tkanki, proporcje przekroju wnętrza ulicznego, a także swego rodzaju gęstość informacyjna to przecież „odlew" skali ludzkiej, z jej charakterystycznymi limitami percepcyjno-kompozycyjnymi. Dostępność piesza, stanowiąca o funkcjonalnej atrakcyjności przestrzeni publicznej, ma jeden nieprzezwyciężalny mankament, jakim jest niewielki zasięg: obszar czasoprzestrzeni dostępnej pieszo. Zasięg ten wyznaczył wielkość europejskiego miasta, pojmowanego jako system przestrzeni intensywnie i wspólnie eksploatowanej w bezpośrednich kontaktach społecznych. Przestrzeni, którą wyżej wymienione cechy definiują implicite jako spoistą. Upowszechnienie komunikacji kołowej spowodowało, że przestrzenie publiczne zaczęły być adaptowane do skali samochodu. Jego nieograniczony - w porównaniu z komunikacją pieszą- zasięg przyczynił się do tego, że dotychczasowa samoregulacja wielkości miasta utraciła dotychczasowy sens. Model spoisty ustąpił miejsca modelowi ekspansywnemu. Jednakże rosnące koszty ekonomiczne i społeczne zjawiska sprawi każą bliżej przyjrzeć się statusowi współczesnych przedmieść. Przedmiotem niniejszego artykułu jest kwestia charakteru struktury współczesnego przedmieścia, a zwłaszcza jego wielkości uzależnionej od pola oddziaływania centrum.
EN
Evolving means of transportation caused adaptation of public space in cities to the scale of the car. It's unlimited range (in comparison with pedestrian traffic) contributed to the disapeareance of the city size self-regulation. A dispersional design paradigm squeezed the compact model of the city out of the town planning methods. However, increasing social and economic costs of the city-sprawl require looking into the matter of contemporary suburbs. The urban sprawl is usually associated with the idea of unsuitable development. It depends on numerous simultaneous processes which make it difficult to deal with. The paper discuss the spatial problems of the structure of modern suburbs. The size of the suburbs, the gravitational field of the centre is a matter of especial importance. The methodological approach presented here combines two steps. The first one deals with the spatio-temporal database, using a grid to store the needed information. The second step deals with quantification of the sprawl. The construction of the database stresses different questions which have to be answered and validated. Nevertheless, using vector or raster mode, we can solve problems of extra energy consumption using precise physical indicators.