Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

IT ASPECTS OF MUSEUM OPERATIONS

100%

Golat R.

Muzealnictwo

|

2020

|

tom 61

21-26

EN

In the current technological environment, operation of every institution, museum included, requires the use of IT networks, among them the internet. This results from the fact that museums have their respective websites and web addresses. Regardless of the technological aspects, the use of the internet by museums has to bear in mind legal requirements resulting in particular from the Act on Access to Public Information, this including the BIP page, namely that of the Bulletin of Public Information that allows to provide access to this kind of information within the range as defined in the above Act. The requirements of the accessibility of digital websites of public museums taking into account the needs of disabled citizens is specified by the Act on Accessibility of the Websites and Mobile Applications of Public Sector Bodies. Some of the provisions of the Act with respect to websites published before 23 September 2018 will come into force as of 23 September 2020. In the discussed context it also legal provisions related to IT assets that are of importance; these contain computer software and electronic databases. The legal status of these assets is specified in the provisions of the Act on Copyright and Related Rights (see its Arts. 3 and 7) as well as of the Act on Database Protection. Apart from the above, which, however, do not exhaust the whole range of the topic-related issues, it is also important to tackle the question of the digitizing of the assets (collections) that museums have at their disposal, in particular museum objects and images of people that constitute personal rights, which are digitized and disseminated online. Apart from the Act on Museums, particularly its Art. 25a, it is the Act on Copyright and Related Rights as well as the Civil Code that through the general provisions on the protection of personal rights, these also including images of people, give the prescriptive context to the problem.

2

ASPEKTY INFORMACYJNO-INFORMATYCZNE DZIAŁALNOŚCI MUZEÓW

100%

Golat R.

Muzealnictwo

|

2020

|

tom 61

21-26

PL

W obecnych uwarunkowaniach technicznych działalność każdej instytucji, także muzeum, wymaga korzystania z sieci informatycznych, w tym z internetu. Jest to związane z posiadaniem przez muzea własnych stron WWW i adresów internetowych. Niezależnie od aspektu technicznego, korzystanie przez muzea z internetu rozpatrywać należy z uwzględnieniem wymogów prawnych wynikających w szczególności z Ustawy o dostępie do informacji publicznej, w tym posiadania przez publiczne muzea strony Biuletynu Informacji Publicznej (BIP), za pośrednictwem której udostępniane są tego rodzaju informacje w zakresie określonym w powyższej ustawie. Wymogi dotyczące dostępności cyfrowej stron internetowych publicznych muzeów, uwzględniające potrzeby osób niepełnosprawnych, określa Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Część przepisów tej ustawy, w zakresie stron internetowych opublikowanych przed dniem 23 września 2018 r., wejdzie w życie z dniem 23 września 2020 roku. W omawianym kontekście na uwagę zasługują też unormowania dotyczące dóbr informatycznych istotnych dla działalności muzeów, czyli programów komputerowych i elektronicznych baz danych. Status prawny tych dóbr uregulowany jest w przepisach Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (por. art. 3. i rozdz. 7. tej ustawy) oraz Ustawy o ochronie baz danych. Poza powyższymi aspektami, które nie wyczerpują całego spektrum przedmiotowych zagadnień, na wyróżnienie zasługuje niewątpliwie kwestia digitalizacji dóbr (zbiorów) znajdujących się w dyspozycji muzeów, w szczególności muzealiów oraz stanowiących dobra osobiste wizerunków osób, utrwalonych elektronicznie i rozpowszechnianych z wykorzystaniem internetu. Kontekst normatywny dla tych kwestii stanowią, poza przepisami Ustawy o muzeach, w tym jej art. 25.a, przepisy Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz przepisy Kodeksu cywilnego, zawierające ogólne zasady ochrony dóbr osobistych, czyli także wizerunków osób.

3

KONTEKST USTAWOWY EDUKACYJNEJ DZIAŁALNOŚCI MUZEÓW

100%

Golat R.

Muzealnictwo

|

2010

|

tom 2010(51)

22-26

PL

Choć muzea to jednostki organizacyjne, koncentrujące się w swojej działalności zasadniczo na prowadzeniu działalności kulturalnej (w zakresie ochrony i upowszechniania kultury), przepisy obowiązującego w Polsce prawa, w tym zwłaszcza podstawowej dla muzeów ustawy o muzeach, dopuszczają ich aktywność na polu edukacji. Chodzi przede wszystkim o wyeksponowane w art. 2 ustawy o muzeach dwa zakresy aktywności edukacyjnej, tzn. prowadzenie przez muzea działalności edukacyjnej oraz udostępnianie zbiorów muzealnych do celów edukacyjnych, czyli m. in. o takie działania, jak organizowane przez muzea wykłady czy współpracę ze szkołami, polegającą na przeprowadzaniu na terenie muzeów zajęć edukacyjnych dla uczniów różnych szkół. W szczególności zaangażowanie w działania edukacyjne jest istotne dla muzeów mających status instytucji kultury, czyli wyposażonych w osobowość prawną muzeów państwowych i samorządowych, finansowych ze środków publicznych, gdyż w stosunku do tych muzeów edukacja kulturalna stanowi jedno z podstawowych ich zadań. W tym kontekście ważne jest, aby podmiot tworzący muzeum, nadając mu statut lub regulamin, niezależnie od tego, czy chodzi o muzeum publiczne (państwowe albo samorządowe), czy też muzeum nie mające osobowości prawnej, tworzone przez fundacje lub inne podmioty spoza sektora finansów publicznych, w tym przez osoby fizyczne, określił, że muzeum ma realizować swoje cele, wynikające z art. 1 ustawy o muzeach, m. in. poprzez działania o edukacyjnym charakterze, czyli w szczególności przez prowadzenie działalności edukacyjnej oraz udostępnianie zbiorów muzealnych do celów edukacyjnych. W zależności od tego, w jakim zakresie muzeum angażuje się, zgodnie z określonymi w statucie (regulaminie) zadaniami, w działania o edukacyjnym charakterze, dysponować powinno odpowiednim zapleczem kadrowym, w tym osobami z przygotowaniem (wykształceniem) pedagogicznym, choć przepisy prawa nie przewidują w tym zakresie w stosunku do pracowników muzeów szczególnych wymogów kwalifikacyjnych, w szczególności jeżeli chodzi o podstawową dla muzeów grupę zawodową, jaką są muzealnicy

4

SELECT LEGAL ASPECTS OF ADVERTISEMENTS IN MUSEUM PRAXIS

100%

Golat R.

|

2013

|

tom 54

59-61

EN

On a daily basis advertisements are associated with the promotion of the activity of assorted entrepreneurs, but in practice museums frequently opt for various possibilities of promoting their statutory activity based on their employees or specialised external subjects offering suitable services. Benefiting from the support of other subjects calls for coordinating the conditions for cooperation, which means that museums sign various contracts involving advertisement services. The museum plays a different role in relations with sponsors who assist it and render their support, e.g. financial, dependent on the museum advertising their activity. In such cases, it is the museum that advertises its sponsors. Suitable conditions are defined in sponsorship contracts describing the mutual rights and obligations of the signatories. The use of sponsor support on the part of the museum is connected with the establishment of statutes (rules) for museums that should include an entry about the museum’s additional economic activity for the purposes of financing its basic work. The provision of an advertisement service by a museum should be also considered within the context of tax duties, in particular those concerning obligatory VAT, a tax encumbering subjects performing economic activity according to the law on a tax on commodities and services. The specificity of promotion advertisement activity was taken into account in the regulations of a statute on copyright and affiliated rights – within the range of two statutory licenses regulating cases of permitted usage defined in article 22 point 2 and article 33 of the above law.

5

MATERIAŁY ROZPOWSZECHNIANE PRZEZ MUZEA A OCHRONA PRAW OSÓB TRZECICH

100%

Golat R.

Muzealnictwo

|

2016

|

tom 57

42-46

PL

Museums’ activity requires creating and sharing various kinds of content, information and communications, including those related to the organisation and promotion of exhibitions. It is essential for museums to share such contents taking into account the protection of the rights of third parties. In particular, one cannot forget about the protection of intangible goods which result from the legislation. Such goods are protected by exclusive rights whose violation may result in entitled persons filing specific claims, including financial ones, against a museum. In museum practice two ranges of protected goods, i.e. personality rights and works protected by copyright, are of greatest significance. Personality rights, including images of particular people are regulated by the Polish Civil Code while their protection is provided for under the Act of 4 February 1994 on Copyright and Rights Related to Copyright (Polish Journal of Laws of 2006, no 90, item 631 as amended). An example to illustrate the significance of both above-mentioned scopes of protection is the fact of museums utilizing photographs depicting images of various people, which are protected by copyright. The applicable law stipulates significant restrictions of intangible goods’ protection which is manifested in two aspects, one related to time and the other to the subject-matter. On one hand, the protection of author’s economic rights is limited in time as such rights expire after the lapse of 70 years; whereas on the other, before such rights’ expiry, one may utilize works protected by them only if such utilization is justified by important reasons, including social ones. Restrictions in the second case, which legalise utilization of works still protected by copyright, result, to a great extent, from a regulation of fair use which has recently (with its binding force since 20 November 2015) been expanded on the scope of fair use of orphan works. Apart from personality rights and works, museums, in their popularizing activity, also have to include other intangible goods which they utilize for this activity. These include rights related to copyright, including artistic creations, regulated together with works by the above-mentioned act of law but also individual designations, including trademarks and databases.

6

NOWELIZACJE USTAWY O MUZEACH

100%

Golat R.

Muzealnictwo

|

2018

|

tom 59

34-38

PL

Obowiązująca od ponad 20 lat Ustawa z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz.U. z 2017 r. poz. 972. ze zm.) była już kilkanaście razy zmieniana. Aż 7 tych nowelizacji weszło w życie w okresie ostatnich 2 lat (2016 –2017). Nowelizacje te, w dużym stopniu o charakterze dostosowawczym, dotyczyły m.in. wymogów kwalifikacji pracowników muzeów (Dz.U. z 2017 r. poz. 60.), skreśleń muzealiów z inwentarza (Dz.U. z 2016 r. poz. 1330. i z 2017 r. poz. 1086.) i Rady do Spraw Muzeów, zastąpionej Radą do Spraw Muzeów i Miejsc Pamięci Narodowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 749.). Systemowy charakter miały zmiany dotyczące odpłatności za wstęp do muzeów (Dz.U. z 2017 r. poz. 132.) oraz zmiany o charakterze restytucyjnym, przewidziane w art. 57. Ustawy z dnia 25 maja 2017 r. o restytucji narodowych dóbr kultury, w tym dodanie do Ustawy o muzeach nowego przepisu karnego (art. 34.a w nowym rozdz. 5.a – Dz.U. z 2017 r. poz. 1086.). Poza zmianami omówionymi w niniejszym artykule zasygnalizowania wymagają nowelizacje dotyczące aspektu informacyjnego. Kluczowe znaczenie w tym kontekście mają obowiązujące od 16 czerwca 2016 r. zmiany Ustawy o muzeach, przewidziane w art. 29. Ustawy z dnia 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz.U z 2016 r. poz. 352. ze zm.). Odesłania do tej ustawy zawierają dodane na mocy tej nowelizacji ust. 4. w art. 25. i ust. 4. w art. 25.a Ustawy o muzeach, które to artykuły regulują ustalanie i pobieranie opłat odpowiednio za przygotowywanie i udostępnianie zbiorów do celów innych, niż zwiedzanie oraz za udostępnianie wizerunków muzealiów. Dodany przez tę nowelizację art. 31.a Ustawy o muzeach został uchylony przez art. 34. Ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług (Dz.U. z 2017 r. poz. 132.), która dodała jednocześnie odpowiadający treścią temu przepisowi art. 30.a Ustawy o muzeach. Stanowi on, że dostęp do informacji służących zapewnieniu bezpieczeństwa muzealiom ze względu na ochronę przed zagrożeniem pożarowym, kradzieżą i innego rodzaju niebezpieczeństwem, które grozi zniszczeniem lub utratą zbiorów, podlega ograniczeniu.

7

PROBLEMATYKA MNIEJSZOŚCI W DZIAŁALNOŚCI MUZEÓW (ASPEKTY PRAWNE)

100%

Golat R.

Muzealnictwo

|

2017

|

tom 58

19-23

XX

Within the scope of their activity, some museums deal with the protection and dissemination of the cultural heritages of various minority groups. These include both museums which focus their attention on minority problems as such (e.g. museums run by minority churches or denominations), and those museums which deal with such issues to a greater or lesser extent because of their statutory objectives related to the cultural heritage of particular minorities (e.g. ethnographic museums). The provisions of the Act on museums do not include clear regulations with regard to the subject of minorities. Therefore, the provisions are construed with respect to other norms, relevant to the minorities’ activities. From among those provisions, these that deserve particular attention are, above all, provisions specifying the activities of NGOs, including associations and foundations, under which they frequently operate. Secondly, of importance are acts which specifically regulate the basis for how given minorities operate, i.e. especially the Act on national and ethnic minorities and on regional languages, the Act concerning the guarantees of conscience and religion, as well as those acts which determine the State’s approach towards particular churches and denominations. Formally, the extent to which a museum engages in a significant activity regarding a given minority is determined by the basic acts issued by the its administrator, which serve as the basis for its operation. Those include statutes (in the case of museums which are legal persons) or regulations (in the case of other museums). When a museum’s statute provides for such minority activity, its administrator is obliged to provide funding for it, regardless of additional financial support, in particular that coming from grants, and above all the one stipulated in the article 18 of the Act on national and ethnic minorities and on regional languages.

8

ASPEKTY NAUKOWE W PRZEPISACH O MUZEACH

100%

Golat R.

Muzealnictwo

|

2014

|

tom 55

69-72

EN

As far as the scientific context is concerned, the activities performed by museums may be divided into two categories: museums serve persons and subjects conducting scientific research and perform scientific activity by for example producing scientific publications. The types of scientific activities mentioned above performed by museums are reflected in official setting of museum’s objectives and activities specified in statutes and regulations. In particular, the scientific activity is essential for registered museums listed in the National Museums Register. In order to be listed in this Register, a museum must represent i.a. high level of accomplishments in the field of diverse scientific activities and posses an appropriate research staff. Professional achievements in the field of research were also included in the regulation regarding qualifications required for museum professionals. Moreover, the activity of museums may be analysed in the context of general regulations related to science, in particular the law on financing rules of science specifying scientific bodies, which are i.a. museums. The financial aspect of research activity performed by museums may be also analysed on the basis of public procurement rules (the Law on public procurement), which include exclusions regarding i.a. supplies and services exclusively for research or scientific purposes.

PL

Naukowy kontekst działalności muzeów może być rozpatrywany w dwóch aspektach: służebnej roli muzeów wobec innych osób i podmiotów, prowadzących badania naukowe oraz aktywności naukowej samych muzeów, polegającej m.in. na wydawaniu przez muzea publikacji naukowych. Obie powyższe sfery naukowego zaangażowania muzeów znajdują swój wyraz w ustawowym określeniu celów i działań muzeów, precyzowanych w ich statutach lub regulaminach. Aktywność naukowa jest szczególnie istotna w przypadku muzeów rejestrowanych, figurujących w Państwowym Rejestrze Muzeów. Wpis do tego rejestru warunkowany jest m.in. wysokim poziomem związanym z osiągnięciami muzeum w dziedzinie różnych przedsięwzięć naukowych oraz zatrudnianiem odpowiedniej kadry naukowej. Osiągnięcia zawodowe w obszarze nauki zostały też uwzględnione w regulacji wymogów kwalifikacyjnych pracowników muzeów, zatrudnionych na stanowiskach muzealników. Działalność muzeów może być też rozpatrywana w kontekście ogólnych unormowań z zakresu nauki, w szczególności ustawy o zasadach finansowania nauki, określającej jednostki naukowe, którymi mogą być także muzea. Aspekt finansowy działalności naukowej muzeów może być też rozpatrywany na gruncie przepisów o zamówieniach publicznych (ustawy Prawo zamówień publicznych), zawierających wyłączenia dotyczące m.in. dostaw i usług służących wyłącznie do celów prac badawczych lub naukowych.

9

AMENDMENTS TO THE ACT ON MUSEUMS

100%

Golat R.

Muzealnictwo

|

2018

|

tom 59

34-38

EN

The Act of 21 November 1996 on museums, which has been in force for over 20 years (Journal of Laws of 2017, item 972, as amended), has been amended dozen or more times. Seven of these amendments entered into force in the last two years (2016–2017). They were to a large extent of adjustment character, and concerned inter alia the competence requirements for museum professionals (Journal of Laws of 2017, item 60), removals of museum exhibits from museum inventory (Journal of Laws of 2016, item 1330, and of 2017, item 1086) and the Council of Museums being replaced by the Council of Museums and Memorial Sites (Journal of Laws of 2016, item 749). Amendments concerning the admission charges in museums were of systemic character (Journal of Laws of 2017, item 132) as well as the restitution amendments introduced in Article 57 of the Act of 25 May 2017 on restitution of the national cultural goods, including a new penal provision added to the Act on museums (Art. 34.a in a new chapter 5.a – Journal of Laws of 2017, item 1086). Apart from amendments described in this article, others ought to be mentioned – related to an informative aspect. In this context, the amendments to the Act on museums being in force since 16 June 2016, provided for in Article 29 of the Act of 25 February 2016 on the re-use of public sector information (Journal of Laws of 2016, item 352, as amended) are of great significance. References to this Act can be found in section 4 of Art. 25 and section 4 of Art. 25.a of the Act on museums, added by this amendment, which regulate introducing and charging fees for museum exhibits being prepared and made accessible for different from usual purposes, and for permitting to use their images. Article 31.a of the Act on museums added by this amendment has been repealed by the Art. 34 of the Act of 10 June 2016 on delegating customer services to employees (Journal of Laws of 2017, item 132). The latter Act added Article 30.a of the Act on museums, related in its contents to this regulation. It states that the access to information for safeguarding museum exhibits is limited for the sake of protection from fire, theft and other type of danger which could bring damage or loss of the museum collection.

10

PRZEGLĄD ZMIAN Z 2018 R. USTAWY O ORGANIZOWANIU I PROWADZENIU DZIAŁALNOŚCI KULTURALNEJ ORAZ USTAWY O MUZEACH

100%

Golat R.

Muzealnictwo

|

2019

|

tom 60

33-38

PL

Rok 2018 nie przyniósł przełomowych nowelizacji Ustawy o muzeach. Uchwalone w nim zmiany tej ustawy miały zasadniczo dostosowawczy lub uzupełniający charakter i zostały dokonane w związku z nowelizacją innych ustaw. W większym stopniu w 2018 r. zmienione zostały przepisy Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, która dla muzeów stanowi systemowy punkt odniesienia, zwłaszcza jeżeli chodzi o muzea działające w formule instytucji kultury. W najszerszym zakresie przedmiotowe zmiany ustawowe dotyczyły aspektów organizacyjnych polskich instytucji kultury. Po pierwsze wprowadzona została możliwość tworzenia instytucji kultury z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – na podstawie umów, zawieranych przez ministrów i kierowników urzędów centralnych z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie ochrony dziedzictwa narodowego utworzonymi na podstawie prawa obcego (na mocy nowelizacji z 12 kwietnia 2018 r. Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej). W istotnym stopniu rozbudowana została poza tym regulacja konkursów na stanowisko dyrektora instytucji kultury, w ramach nowelizacji z 6 grudnia 2018 r. powyższej ustawy. Dostosowawczy charakter w tym kontekście miała zmiana art. 16. ust. 4. pkt 3. Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, związana z nową regulacją reprezentatywnej organizacji związkowej w Ustawie o związkach zawodowych, wynikająca z nowelizacji tej ustawy z 5 lipca 2018 roku. Drugi zakres omawianych zmian ma aspekt finansowy. Został uwzględniony zarówno w nowelizacji z 12 kwietnia 2018 r., przewidującej m.in. zmiany dotyczące udzielania dotacji celowych na zadania objęte mecenatem państwa, jak również w nowelizacji z 8 grudnia 2017 r. Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, dotyczącej udzielania pomocy publicznej z funduszy norweskich i EOG. Jeżeli chodzi natomiast o zmiany w Ustawie o muzeach z 2018 r., to ograniczały się one do 2 niewielkich zakresowo nowelizacji, tzn. terminologicznej nowelizacji z 3 sierpnia 2018 r., w ramach Przepisów wprowadzających Ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, sprowadzającej się do nadania nowego brzmienia art. 10. ust. 3.a pkt 1. i 2. Ustawy o muzeach, w których mowa jest obecnie o doktorantach, oraz nowelizacji z 28 stycznia 2018 r., polegającej na dodaniu w Ustawie o muzeach nowego art. 6b, który przewiduje możliwość nadania medalu „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”.

11

SZCZEGÓLNE ZASADY NADZORU NAD MUZEAMI

100%

Golat R.

Muzealnictwo

|

2009

|

tom 2009(50)

294-298

PL

Muzea jako instytucje działające w interesie społecznym, niezależnie od ich rodzaju i organizatora, liczyć się muszą z nadzorowaniem prowadzonej przez nie działalności. Poza nadzorem wynikającym z przepisów ogólnych, istotnym także dla innych instytucji, np. realizowanym przez inspektorów pracy i urzędy skarbowe, w ustawie o muzeach oraz w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami przewidziane zostały szczególne, cztery przypadki nadzoru nad muzeami. Po pierwsze bieżący nadzór nad muzeami realizowany jest przez organizatorów, czyli organy (podmioty), które poszczególne muzea tworzą. Jest to m. in. nadzór finansowy, dotyczący właściwego wydatkowania otrzymanych przez muzeum od organizatora środków na działalność, co jest szczególnie istotne w przypadku muzeów publicznych (państwowych i samorządowych), działających w reżimie finansów publicznych. W aspekcie personalnym nadzór ten przekłada się przede wszystkim na ocenę działalności dyrektora muzeum. Po drugie nadzór nad wszystkimi muzeami sprawuje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest to nadzór nadzwyczajny, mający na celu eliminowanie pojawiających się w działalności muzealnej istotnych nieprawidłowości, który w ostateczności prowadzić może do wydania przez ministra decyzji o zakazie prowadzenia przez nadzorowane muzeum dalszej działalności. Po trzecie, muzea państwowe i samorządowe, nadzorowane są przez działającą przy nich radę muzeum, względnie przez zastępującą ja radę powierniczą (w przypadku muzeów rejestrowanych), z tym że rada muzeum nie jest w obecnym stanie prawnym wyposażona w kompetencje do stosowania konkretnych sankcji w stosunku do muzeum (jego dyrektora). Po czwarte, w stosunku do muzeów, gromadzących zabytki, a więc większości placówek muzealnych, nadzór, mający na celu sprawdzenie stanu zabezpieczenia zabytkowych zbiorów, może być realizowany przez wojewódzkich konserwatorów zabytków – na zasadach właściwych dla nadzoru konserwatorskiego, uregulowanego w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

12

Legal Aspects of the Digitalisation of Museum Collections

32%

Golat R.

|

tom 52

19-23

13

THE SIGNIFICANCE FOR MUSEUMS OF THE AMENDMENT OF 31 AUGUST 2011

32%

Golat R.

|

2012

|

tom 53

188-190

14

PRAWNE ASPEKTY DIGITALIZACJI ZBIORÓW MUZEÓW

26%

Golat R.

|

tom 52

19-23

15

Statutory Context of Educational Activity of Museums

26%

Golat R.

Muzealnictwo

|

2010

|

tom 2010(51)

22-26