Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 29

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
EN
The paper presents some problems in the studies on Baltic amber (succinite) and other fossil resins. Natural resins form a large group of fossils already known from various parts of the world. However, they markedly differ in age and origin which creates problems in their systematic nomenclature. At the beginning of this paper some definitions are presented concerning the scientific nomenclature of fossil resins as well as practical terminology. The fossil resins are the objects of interest of many scientific domains, especially as they are used for many purposes. The resins are investigated by scientists representing various natural sciences as well as archeologists and representatives of other disciplines; and in the aspect of application they are widely used in jewelry making as well as in some branches of industry (e.g. chemical and pharmaceutical). Variability of fossil resins along with complexity of their structure and composition, and broad issues of genesis and various historical aspects form a vast field of for further studies. However, the studies require the use of a multilateral approach, including instrumental analysis. The paper presents several examples of selected physicochemical methods which should be highly useful in solving questions concerning origin and composition as well as properties of fossil resins.
PL
We współczesnym świecie przekazy reklamowe są niemal nieodłączną częścią naszej rzeczywistości. Różnorodne formy reklam oraz liczne badania nad ich efektywnością świadczą o coraz większym zainteresowaniu tą metodą komunikacji pomiędzy ludźmi. Swoje miejsce wśród promowanych produktów i zachowań znalazły również działania o charakterze społecznym. Co ciekawe, reklamy społeczne rządzą się podobnymi prawami co reklamy komercyjne, dlatego również ich twórcy zwracają uwagę na efektywność poszczególnych elementów. Jednym z nich może być wywoływanie przez reklamę określonych emocji u odbiorcy. Oprócz samych cech reklamy istotnym czynnikiem wpływającym na ocenę przekazu reklamowego mogą być również cechy odbiorcy, w tym jego system wartości. Jak przekonuje literatura przedmiotu, wyznawane wartości mogą mieć istotny wpływ na nasze zachowania. Niniejszy artykuł traktuje o powiązaniu tych dwóch aspektów – wartości wyznawanych przez jednostki oraz oceny przez nich reklam społecznych.
EN
Nowadays advertising is almost integral part of our reality. Various forms of advertising and numerous researches about their effectiveness attest of growing interest in this method of communication between people. Also social actions have an important place among the promoted products and behaviours. Interestingly, social advertising is subjected to similar rules as commercial advertising, and that is why their creators also draw attention to the effectiveness of individual components. One of them may be evoking certain emotions in the recipient by advertising. Besides the ad features, an important factor to evaluate the advertising may be the recipient characteristics, including his system of values. According to literature, the values we may have a significant impact on our behaviour. This article is about the combination of these two aspects - individuals values and the assessment of their social advertising.
|
|
tom Vol. 64, nr 5
344-349
PL
W artykule dokonano przeglądu aktualnego stanu wiedzy na temat istniejących i najbardziej rozpowszechnionych metod uzyskiwania węglowodorów syntetycznych. Surowcem wyjściowym do ich produkcji jest biomasa, w tym biomasa odpadowa. Omówiono główne kierunki jej konwersji do węglowodorów: przez zgazowanie, upłynnianie biomasy np. przez jej pirolizę oraz hydroodtlenianie tłuszczy.
EN
This paper presents a short review of existing knowledge about the most popular methods of production of synthetic hydrocarbons. The raw material for these processes is a biomass as well as waste biomass. There has been briefly discussed the main directions of a biomass conversion to hydrocarbons such as: gasification, liquefaction of biomass by pyrolysis, and hydrodeoxidation of fats.
PL
W artykule przedstawione zostały wyniki analizy podstawowych parametrów słomy i wytłoków z lnicznika siewnego pod kątem ich przydatności do celów energetycznych. Wyniki zestawiono i porównano z danymi literaturowymi dla biomasy innych gatunków roślin energetycznych.
EN
The paper presents the results of the some parameters of the Camelina sativa straw and pomace taking into account their suitability for energy purposes. The results are summarized and compared with literature data for other species of biomass energy crops.
PL
Badano przemiany warstwy wierzchniej roboczych powierzchni węzła tarcia, smarowanych kompozycjami mineralnego oleju bazowego z dodatkami AW/EP. Testy tribologiczne przeprowadzono za pomocą aparatu czterokulowego przy liniowym przyroście obciążenia, przerywając biegi przy obciążeniu zacierającym oraz o 400 N niższym i wyższym od zacierającego. Stan warstwy wierzchniej badano za pomocą mikrospektrofotometrii w podczerwieni oraz skaningowej mikroskopii elektronowej sprzężonej z mikroanalizą rentgenowską, z dyspersją energii oraz rentgenowskiej spektroskopii fotoelektronów. Stwierdzono, że przemiany tribochemiczne składników środka smarowego zachodzą zanim zostanie osiągnięte obciążenie zacierające. W ich wyniku na powierzchni tarcia powstają produkty, zdolne do ochrony powierzchni. W trakcie zacierania warstwy te są usuwane, a warstwa wierzchnia ulega radykalnej przebudowie. Istotną rolę w tych procesach odgrywa tlen i węgiel.
EN
The authors investigated the influence of AW/EP additive compositions in mineral base oil on the changes of a surface layer under scuffing conditions. The tribological tests were carried out with the use of four-ball extreme-pressure tester employing a method with continuously increasing of load. The runs have been stopped at scuffing load (P) and at loads about 400 N higher and lower from Pt. The analyses of surface were performed with the use of IR microspectrophotometry, scanning electron microscopy with energy dispersion spectrometry and X-ray photoelectron spectroscopy. It has been stated that the tribochemical reactions of steel surface and lubricant proceed at loads lower from a scuffing load. The protective layers are formed on the surface layer as a result of these reactions. The protective layers are removed during scuffing and surface layer undergoes a radical change at contact zone. The oxygen and carbon plays an important role in these processes.
PL
W pracy badano skutki oddziaływania pomiędzy dodatkami AW/EP o różnej budowie chemicznej i wpływ tych oddziaływań na właściwości smarne ich kompozycji w mineralnej bazie olejowej, przy obciążeniach bliskich zacierającemu. Stwierdzono, że środki smarowe zawierające kilka dodatków smarnościowych ulegają w wyniku tarcia podobnym przemianom tribochemicznym, jak oleje zawierające pojedyncze dodatki. Modyfikacja powierzchni tarcia następuje jeszcze przed osiągnięciem obciążenia zacierającego. W strefie styku powstają warstwy złożone z mieszaniny związków organicznych i nieorganicznych, będących pochodnymi pierwiastków aktywnych tribologicznie oraz węglowodorów wchodzących w skład środka smarowego.
EN
The authors investigated the effects of AW/EP additives interaction and the influence of this interaction on the lubricating properties of tested oils under scuffing conditions. The lubricating compositions were prepared on the base of mineral base oil and commercial AW/EP additives. It has been stated that oils with several additives undergo similar tribochemical changes as oils with single additive. The surface layer modification took place during friction at loads lower from a scuffing load. At the contact zone are formed layers composed of mixture of organic and inorganic compounds, which are derivatives of triboactive elements and lubricant hydrocarbons.
7
63%
PL
W pracy badano wpływ interakcji pomiędzy handlowymi pakietami dodatków typu przeciwzużyciowego i przeciwzatarciowego (AW/EP) na właściwości smarne kompozycji w skojarzeniu stal-stal. Badania tribologiczne modelowych kompozycji binarnych układów dodatków w mineralnym oleju bazowym SN 400 przeprowadzono za pomocą aparatu czterokulowego. Właściwości smarne oceniano na podstawie obciążenia zacierającego i granicznego nacisku zatarcia. Stwierdzono, że sposób oddziaływania w układzie dodatek AW/EP-AW/EP, zależy nie tylko od rodzaju i ilości dodatków w kompozycji, ale także od ich wzajemnego stosunku. Zmiana ilości jednego dodatku względem drugiego może prowadzić do zmiany charakteru oddziaływań, np. ze wzmacniającego na antagonistyczny. Charakter oddziaływania pomiędzy dodatkami może także zmieniać się w wyniku zmiany ilości dodatków przy zachowaniu proporcji pomiędzy nimi.
EN
The authors have investigated the influence of commercial AW/EP additives interaction on the lubricating properties of their compositions with SN 400 mineral base oil. The tribological tests were carried out in the steel-steel system using T-02 four-ball extreme-pressure tester. Lubricating properties of tested compositions were determined using scuffing load (P-t) and limiting pressure of seizure (p-oz). It has been stated that the interactions type between additives in the binary system of AW/EP-AW/EP additives depend on a kind and quantity of additives in the composition and theirs mutual proportion. The quantity change of one additive in relation to second one can change the interaction type for example from synergetic effect into antagonism. The change at the same proportion of quantity of both additives can change the interaction type too.
|
|
tom Nr 1
12-16
PL
Przedstawiono jakościową analizę frakcji związków aromatycznych, uzyskanej z ekstraktu pyłu zawieszonego w powietrzu z regionu Górnego Śląska. W analizie wykorzystano technikę synchronicznej lumine-scencji, polegającej na rejestracji widm przy zastosowaniu stałej różnicy pozycji monochromatorów: ekscytacji i emisji (AX). Określony wstępnie zakres stopnia kondensacji związków aromatycznych wskazywał na obecność układów 2-6 pierścieniowych, przy czym w rejestrowanych widmach najwyraźniej zaznaczały się związki z grupy: antracenów, benzo(a)antracenów, pirenów i benzo(a)pirenów. Stwierdzono także obecność związków z grupy: naftalenu, benzofluorenu, fenantrenu, ben-zofenantrenu, chryzenu, fluorantenu i antantrenu.
EN
Quality analysis of aromatic compound fracture has been presented taken from an airborne from the Upper Silesian region. Synchronic luminescence technique was used in the analysis consisting in registration of spectra with the application of permanent difference of monochroma-tors position difference: excitation and emission (^Lambda). The initially determined degree of condensation of aromatic compounds indicted to the presence of 2-6 ring systems whereas in the spectra registered the compounds were present from the group of: anthracenes, benzo(o) anthracenes, pyrenes and benzo(a) pyrenes. Also, the presence of compounds was determined from the group of: naphthalene, benzofluorene, phenanthrene, chrysene, fluaranthene and ananthrene.
|
2005
|
tom nr 1
161--169
PL
Zbadano wpływ trzech rodzajów estrów kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego, traktowanych jako dodatki typu "CHO", na właściwości smarne kompozycji na bazie oleju mineralnego SN-400, zawierającego wybrane dodatki typu AW/EP. W roli dodatków AW/EP stosowano komercyjne pakiety oparte na dialkiloditiofosforanie cynku, siarkowo-fosforowych substancjach organicznych oraz siarkowanych estrach kwasów tłuszczowych. Badania tribologiczne przeprowadzono za pomocą aparatu czterokulowego. Właściwości smarne oceniano na podstawie obciążenia zacierającego, granicznego nacisku zatarcia i granicznego obciążenia zużycia. Stwierdzono, że działanie przeciwzużyciowe estrów kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego w kompozycjach smarowych można uszeregować w następującej kolejności: metylowe > etylenowe > glicerydowe. Estry metylowe wykazywały synergizm działania przeciwzużyciowego ze wszystkimi badanymi dodatkami AW/EP. Zastosowane estry nie wpływały natomiast na właściwości przeciwzatarciowe kompozycji.
EN
The influence of methyl esters, ethyl glikol esters and glycerol esters of rapeseed oil fatty acids (so-called "CHO" additives) on the lubricating properties of the SN-400 mineral base oil containing particular AW/EP additives was investigated. It has been tested three commercial AW/EP packages based on: zinc dialkyldithiophosphorane (D2), S-P-containing organic compounds (D3) and sulphurized esters of fatty acids (D7). The tribological tests were carried out with the use of four-ball extreme-pressure tester employing a method with continuously increasing load. Lubricating properties of tested compositions were determined using scuffing load (Pt), limiting pressure of seizure (poz) and limiting load of wear (Goz(40)). It has been stated that the antiwear action of rapeseed oil fatty acids esters can be ordered as follows: methyl esters > ethyl glikol esters > glycerol esters. Methyl esters show synergism in antiwear action with all investigated AW/EP additives. Investigated esters do not effect on the antiseizure properties of oil compositions.
11
Content available remote Wpływ temperatury otoczenia na zużycie w smarowanym węźle tarcia
63%
|
|
tom nr 3
487-497
PL
W artykule omówiono wpływ temperatury pracy węzła tarcia na efektywność przeciwzużyciową modelowanych kompozycji smarowych, zawierających pakiety dodatków smarnościowych. Badania tribologiczne przeprowadzone za pomocą testerów T-02 (zacieranie) oraz T-11 (zużywanie. Po testach badano zmiany stanu chemicznego środka smarowego oraz charakter chemiczny warstwy wierzchniej roboczych powierzchni węzła tarcia. Stwierdzono, że w temperaturze nieprzekraczającej 100°C wytypowane dodatki nie wpływają znacząco na właściwości przeciwzużyciowe zawierających je kompozycji smarowych. Dopiero w temperaturze 150°C i wyższej w zasadniczym stopniu kształtują one właściwości smarne kompozycji.
EN
The auhtors investigated the influence of friction couple working temperature on wear characteristics of model lubricating oil composition with triboactive additives. Tribological experiments were carried out using T-02 four-ball tester (EP properties) and T-11 ball-on-disk type tester (AW properties). The chemical constitution of lubricants and chemical character of the surface layer were investigated after tribological tests. It has ascertained that in temperature up to 100°C the investigated additives do not significantly effect on wear characteristics. Lubricating properties of compositions are seen at 150°C and higher temperatures.
|
|
tom nr 1
53-66
PL
Przedstawiono wyniki badań dotyczące prognozowania kursu euro/dolar. Proces prognozowania następuje w dwóch etapach. W pierwszym prognozowane są wartości stóp zwrotu indeksy Dow Jones STOXX50. W drugim etapie dokonuje się predykcji kursu euro/dolar, korzystając z wartości uzyskanych w pierwszym etapie.
EN
In the paper, we discuss the results of euro/dollar exchange rate prediction. Forecast are made on the basis of the dynamic economic model and multilayer perception. Forecasting is provided in a two-stage procedure. In the first step Dow Jones STOXX 50 Index is pr4ediced applying ARMA model constructed for the rates of return of this variable. In the second stage the predicted values of Dow Jones STOXX 50 Index are introduced to the econometric and neural network models, that are constructed for the euro/dollar rate of returns. Then the forecasts obtained are transformed into euro/dollar exchange rate. Data included in the analysis covers the period from 5th January 1999 to 13th July 2001. However, the estimation is made for the period till 29th June 2001 and the forecasts are made for the next ten sessions.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badania właściwości smarnych kompozycji mineralnego oleju bazowego SN-400 z różnymi dodatkami AW/EP (pakiety handlowe). Poszczególne dodatki różniły się między innymi rodzajem i zawartością pierwiastków aktywnych. Kryteriami oceny i porównania smarności poszczególnych kompozycji były wartości obciążenia zacierającego i granicznego nacisku zatarcia. Badania wykazały, że właściwości smarne kompozycji w większym stopniu zależą od rodzaju i zawartości pierwiastków aktywnych tribologicznie w dodatku niż od jego stężenia w kompozycji.
EN
The authors have investigated a lubricating properties of AW/EP commercial additives compositions in mineral base oil. The quantity and kind of active elements was different at particular additive packages. Lubricating properties of the oils were determined using the scuffing load (P(t)) and the limiting pressure of seizure (p(oz)). It has been stated that the lubricating properties of compositions more depend on the quantity and kind of active elements in the additive than on the additive concentration in oil.
16
51%
PL
W pracy podjęto próbę określenia reguł komponowania ekologicznych olejów smarowych z przeznaczeniem do smarowania węzłów tarcia, w których elementy trące są pokryte niskotarciowymi twardymi powłokami typu WC/C. Ekologiczność oleju uzyskuje się poprzez użycie do ich komponowania syntetycznych baz olejowych oraz minimalnych ilości klasycznych dodatków smarnych. Stwierdzono, że w oparciu o poli(alfa)olefinową bazę można skomponować olej zawierający jedynie około 0,5% dodatków EP, który zwiększa odporność węzła pokrytego powłokami WC/C na zużycie, zacieranie i, co najważniejsze, powierzchniową trwałość zmęczeniową (pitting). Efektywność przeciwzużyciową takich kompozycji można poprawić o dodatkowe kilka procent poprzez wprowadzenie do nich produktów naturalnych (pochodnych olejów roślinnych), posiadających w strukturze aktywne grupy funkcyjne: karboksylową, estrową, hydroksylową itp.
EN
The authors attempt to determine the composition rules of ecological lubricants designed for friction couples covered by WC/C low-friction coating. The ecological lubricants can be obtained by the use of synthetic base oils and low quantity of classic lubricating additives to their composition. It has been stated that with the use of poly(alfa)olefine base oil can be composed oil containing c.a. 0,5% of EP additives. This oil improves wear-, seizure- and (what is very important) pitting (fatigue life)-resistance. The antiwear action of such lubricating oils can be improved by few percents when we add to them natural products (derivatives of vegetable oils), which include carboxyl, ester, hydroxyl functional group in the compound structure.
PL
Zbadano wpływ wybranych, komercyjnych dodatków smarnych na zdolność środka smarowego na bazie mineralnego oleju podstawowego SAE 30/95 do przeciwdziałania zacieraniu. Badania prowadzono za pomocą aparatu czterokulowego T-02, umożliwiającego liniowy przyrost obciążenia węzła tarcia. Porównania właściwości smarnych badanych dodatków dokonano na podstawie wielkości obciążenia zacierającego (Pt), granicznego nacisku zatarcia (poz) oraz analizy zmian momentu i współczynnika tarcia w funkcji obciążenia. Wartości poszczególnych badanych parametrów zależą od rodzaju i zawartości dodatków smarnych w kompozycji smarowej. W wielu przypadkach stwierdzono brak monotonicznej zależności badanej cechy od zwartości dodatku w kompozycji, przy czym maksima dla różnych badanych dodatków oraz poszczególnych badanych cech występują przy różnych stężeniach dodatków w kompozycji smarowej. Brak monotoniczności oraz różna zależność badanych cech dla różnych dodatków od ich stężenia w oleju uniemożliwia aprioryczną optymalizację składu oleju smarowego. Stwierdzono także, że kompozycje smarowe o porównywalnej wartości Pt mogą wykazywać znaczne różnice wartości poz i odwrotnie. Wskazuje to, że maksymalna wartość obciążenia zacierającego nie powinna być jedynym kryterium optymalizacji zawartości dodatku smarnego w kompozycji. Fakty te powinny być brane pod uwagę podczas komponowania środków smarowych dla określonych rodzajów węzłów i warunków tarcia.
EN
The paper discusses the research on the influence of selected commercial lubricating additives on the ability of the lubricant based on SAE 30/95 to prevent scuffing. The research was done using the T-02 four-ball apparatus, which allows a proportional increase of the load of the friction pair. The comparison of the investigated additives was based on the value of scuffing load (Pt), limiting pressure of seizure (poz) and on changes of the moment and coefficient of friction as a function of the load. The values of the examined parameters depend on the type and quantity of additives in the lubricating composition. In many cases, no monotonic dependence of the parameters on the content of additive was observed, and maxima for different additives and investigated features are present at different concentrations of the additives in the lubricating composition. No monotonicity and varying dependence of the investigated features for different additives and their concentration prevents aprioric optimisation of the lubricating oil composition. It has also been concluded that lubricating compositions of comparative values of Pt can show significant differences in poz values and vice versa. This shows that the maximal value of scuffing load should not be the only criterion for optimising the content of the additive in lubricant. These facts should be considered during composing the lubricants for specified friction pairs and friction conditions.
PL
Celem badań było określenie zmian zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w mineralnym oleju silnikowym oraz ustalenie mechanizmu powstawania tego typu związków podczas eksploatacji oleju w silniku o zapłonie iskrowym. Z pobieranych próbek ekstrahowano WWA, a następnie analizowano je za pomocą wysoko sprawnej, kolumnowej chromatografii cieczowej. stwierdzono, iż w olejach swieżych obecne sa minimalne ilości WWA, pochodzące z procesów technologicznycg, natomiast w czasie eksploatacji oleju zawartość większości oznaczanych związków aromatycznych rośnie kilkunastokrotnie. Jedynie w przypadku naftalenu po początkowym wzroście steżenia stwierdzono jego spadek, w miarę zwiekszania przebiegu pojazdu. Wskazuje to na istotny udział tego związku w mechanizmach kondensacji węglowodorów aromatycznych, powstających na drodze cyklizacji związków nienasyconych, przy katalitycznym udziale metali.
EN
Authors of this paper have investigated changes of polyaromatic hydrocabon (PAH) content in mineral engine oil and they have proposed a mechanism of their formation during operation process. The oils were working in a spark ingition engine at 9800 km distance. PAHs were exstracted from the oil samples and analysed by means of High Performance Liquid Chromatography (HPLC). It has been shown that in fresh oil there are only minimal quantities of PAHs coming from manufacturing processes, whereas most of the PAH contents in operated oils were several times higher.
19
Content available remote Właściwości smarne wybranych estrów kwasów tłuszczowych
51%
PL
W pracy badano właściwości smarne wybranych substancji typu CHO (olej rzepakowy i estry metylowe kwasów tłuszczowych otrzymane w wyniku chemicznej obróbki oleju rzepakowego) w bazowym oleju mineralnym i syntetycznym oleju węglowodorowym. Stwierdzono, że w warunkach zacierania substancje te praktycznie nie wpływają na charakterystyki tribologiczne oleju mineralnego i syntetycznego. Natomiast przy obciążeniach niższych od zacierającego wykazują zdolność redukcji zużycia, która jest zależna od stężenia dodatku w oleju. Najwyższą efektywność przeciwzużyciową wykazywały 1-2% kompozycje dodatków CHO w oleju mineralnym. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że badane substancje, przy określonym stężeniu w mineralnym i syntetycznym oleju bazowym, wykazują właściwości przeciwzużyciowe, natomiast nie wykazują przeciwzatarciowych. Wielkość efektu przeciwzużyciowego jest uzależniona od rodzaju bazy olejowej i stężenia w niej substancji typu CHO.
EN
The authors has been investigated lubricity of the selected CHO-type additives (rape-seed oil and fatty acid esters) in mineral and synthetic base oil. It has been shown that these compounds do not influence on tribological characteristics of the mineral and synthetic lubricants under scuffing conditions. However, under low load conditions they reduce a wear (depending on the additive concentration). Mineral lubricants containing 1-2% m/m of the additive have been the most effective. The investigated compounds can be applied as AW-type additives, but not as EP ones. The antiwear efficiency depends on the type of base oil.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.