Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The dilemmas of a gardener: discussing the arguments against language revitalisation

100%

Mętrak M.

|

nr 11

EN

The dilemmas of a gardener: discussing the arguments against language revitalisationThe article restates and comments on the most common arguments against language maintenance and revitalisation found in popular texts and discussion articles from academic journals. By grouping them and assessing their validity we may better see which objections must be faced and which are based on easily disproven misconceptions. The described counterarguments are divided into four groups and based on the ideas of linguistic natural selection, peaceful death of a language, reductionist approach to the language, and sociopolitical factors. Most of them seem to use overgeneralisations and fail to recognise the deeper causes behind language obsolescence. The most valid, depending on the individual situation, are the arguments based on socio-political reasons. Generalisations and essentialising discourse, however, are also found in the opinions of the proponents of language maintenance. The author claims that the truly universal arguments in favour of language maintenance are in fact only those based on the subjective convictions of the people involved, as all rational arguments can be undermined in certain contexts. Dylematy ogrodnika: dyskusja z argumentami przeciwko rewitalizacji językowejW artykule streszczone i skomentowane zostały najczęstsze argumenty przeciwko rewitalizacji języków zagrożonych obecne w mediach niespecjalistycznych i czasopismach naukowych. Usystematyzowanie i analiza tych opinii pozwala stwierdzić, które zastrzeżenia oparte są na błędnych założeniach i łatwe do zakwestionowania, a które należy traktować jako rzeczywiste wyzwanie. Kontrargumenty, podzielone na cztery główne grupy, opierają się na redukcjonistycznym stosunku do języka, koncepcjach językowego doboru naturalnego i spokojnej śmierci, oraz czynnikach społeczno-politycznych. Większość z nich posługuje się daleko idącą generalizacją i nie bierze pod uwagę głębszych przyczyn wymierania języków. Najbardziej zasadne w konkretnych sytuacjach okazują się zazwyczaj argumenty odwołujące się do kwestii społeczno-politycznych. Ponieważ łatwe do zanegowania tezy, bazujące na uproszczeniach i dyskursie esencjalistycznym, są obecne również w opiniach zwolenników rewitalizacji, jedynymi prawdziwie uniwersalnymi argumentami na rzecz lingwistyki zaangażowanej wydają się być argumenty idealistyczne, oparte na subiektywnych przekonaniach konkretnych osób.

2

O sensie historii

63%

Kohák E. , Mętrak M.

|

nr 12

EN

History and meaningIn the translated text – selected from the samizdat volume Pojetí českých dějin (The Concept of Czech History) published in January 1986 – the author defines his position in the ongoing dispute about the meaning of Czech history. In the first part, he analyses different definitions of “meaning” and their applicability to national identity and history. Kohák argues that although history never imposes only one way of looking at it, objective facts may exclude some ways of nterpretation. Looking at Czech national history, he concludes that we should consider the existence of contradictory, yet equally important elements as its defining factor. The second part of the study focuses on the life of Tomáš Garrigue Masaryk and his Czechoslovak idea. Kohák defines ideal Czechoslovakia not as a national state, but a “good state”, providing all of its inhabitants with equal rights and opportunities. He also points out the dissonance between Masaryk’s idea of a just and democratic state and the heavy reliance of interwar Czechoslovakia on Czech nationalism. O sensie historiiW przełożonym tekście, pochodzącym z samizdatowego tomu Pojetí českých dějin wydanego w styczniu 1986, autor włącza się w wieloletnią debatę o sensie czeskiej historii. W pierwszej części przygląda się różnym rozumieniom pojęcia „sens” i ich zastosowaniu w odniesieniu do tożsamości narodowej i historii. Kohák stwierdza, że historia nigdy nie narzuca jednej interpretacji, ale też obiektywne fakty wykluczają pewne sposoby jej odczytywania. Przenosząc tę refleksję na dzieje Czech, autor uznaje, że szczególną wartością czeskiego losu jest istnienie w nim sprzecznych, choć tak samo wartościowych tradycji razem tworzących całość czeskiej kultury. Powołując się na życie T. G. Masaryka, Kohák definiuje idealną Czechosłowację nie jako państwo narodowe, ale „dobre państwo” zapewniające równe szanse wszystkim swoim obywatelom. Zwraca również uwagę na leżący u podstaw państwowości czechosłowackiej rozziew między masarykowską ideą państwa sprawiedliwego i demokratycznego a jego faktycznym oparciem się na siłach czeskiego nacjonalizmu.

3

Bibliografia adnotowana publikacji dotyczących kultury Wilamowic i języka wilamowskiego z lat 1945–2000 i 2020–2022

51%

Król T. , Mętrak M. , Żak A.

|

nr 19

PL

Niniejsze opracowanie, stanowiące drugą część zbiorczej bibliografii wilamowianistycznej, zawiera listę 89 publikacji z lat 1945–2000 (oraz najnowszych, z lat 2020–2022) dotyczących historii, kultury i języka Wilamowic – położonego na południu Polski miasta, zamieszkanego przez potomków średniowiecznych kolonistów germańskiego pochodzenia. Miejscowość ta słynie z niezwykle bogatego stroju ludowego i zagrożonego wymarciem języka mniejszościowego znanego jako wymysiöeryś. Bibliografia obejmuje przede wszystkim publikacje o charakterze naukowym (monografie, artykuły i rozdziały w monografiach) oraz popularnonaukowym, ale zawiera również suplement wymieniający literaturę piękną wydawaną w języku wilamowskim. W każdej nocie zamieszczono opis bibliograficzny, słowa kluczowe i krótką prezentację zawartości publikacji. Dodatkowo, tam, gdzie było to możliwe, dołączone zostały odsyłacze do wersji online wymienionych prac.

EN

This paper, the second part of a comprehensive Vilamovian bibliography, contains a list of 89 publications (1945–2000 and 2020–2022) concerning the history, culture and language of Wilamowice, a small town in the south of Poland, populated by descendants of medieval colonists of Germanic origin. The town is well known for its unusual folk costume and the critically endangered minority language known as Wymysorys. Although the bibliography mainly covers academic works (monographs, book chapters and journal articles) and popular science publications, it also includes a section listing literary works published in Wymysorys. Each entry provides bibliographic information, keywords and a brief description of the publication. Additionally, links to online versions of the works are provided where possible.

4

Wstęp

51%

Ćwiek-Rogalska K. , Daszuta A. , Mętrak M.

|

nr 12

EN

IntroductionIntroduction to the 12th issue of “Adeptus” written by the Editorial Team. WstępWstęp do 12 numeru „Adeptusa” napisany przez zespół redakcyjny.

5

Bibliografia adnotowana publikacji dotyczących kultury Wilamowic i języka wilamowskiego z lat 2001–2020

51%

Król T. , Mętrak M. , Żak A.

|

nr 16

PL

Niniejsze opracowanie zawiera listę 117 publikacji dotyczących historii, kultury i języka Wilamowic – położonego na południu Polski miasta, zamieszkałego przez potomków średniowiecznych kolonistów germańskiego pochodzenia. Miejscowość ta słynie z niezwykle bogatego stroju ludowego i zagrożonego wymarciem języka mniejszościowego znanego jako wymysiöeryś. Bibliografia obejmuje przede wszystkim publikacje o naukowym charakterze (monografie i artykuły), ale zawiera również suplement wymieniający literaturę piękną wydawaną w języku wilamowskim. W każdej nocie zamieszczono opis bibliograficzny, słowa kluczowe i krótką prezentację zawartości publikacji. Dodatkowo, tam, gdzie było to możliwe, dołączone zostały odsyłacze do wersji online wymienionych prac.

EN

This paper contains a list of 117 publications concerning the history, culture and language of Wilamowice, a small town in the south of Poland, populated by descendants of medieval colonists of Germanic origin. The town is well known for its unusual folk costume and the critically endangered minority language known as Wymysorys. Although the bibliography mainly covers academic works (monographs and journal articles), it also includes a supplement listing literary works published in Wymysorys. Each entry provides bibliographic information, keywords and a brief description of the publication. Additionally, links to online versions of the works are provided where possible.