Etykieta spełniająca wymagania technologii IML (In mould labeling) jest etykietą wykonaną z odpowiedniego materiału, który ma właściwości istotne dla opakowań z tworzyw sztucznych. Najnowszym niewątpliwie osiągnięciem w zadrukowywaniu etykiet IML jest opracowanie technologiczne etykiet bezpiecznych dla środków spożywczych.
EN
The label that meets the demands of the IML (In Mould Labelling) technology is the label made of a suitable material that has the properties essential for plastics packaging. No doubt that the newest achievement in printing IML labels makes the technological elaboration of labels safe for foodstuffs.
This paper presents the results of measurements of concentrations of benzene and its alkyl derivatives such as: toluene, ethylbenzene and xylenes (BTEX) in the air, which are considered as indicators of human exposure to VOCs. Research were carried out in Gliwice (Upper Silesia, Poland), in November and December 2009, in the peak traffic period (2400-2800 cars per hour). The measurements were done at the background point as well as at two points oriented at communicational sources. Active sampling method with enrichment on solid sorbent tubes, was used, after which thermal desorption (TD) and direct determination by gas chromatography (GC-FID) were applied. Average concentrations for the points representing communication and the background, were found respectively for benzene - 10.09 and 6.08 μg/m3, toluene - 12.80 and 3.49 μg/m3, ethylbenzene - 2.77 and 0.58 μg/m3, total xylenes - 4.78 μg/m3 and 1.11 μg/m3. During the measurement period reference values of the test compounds were not exceeded.
PL
Poziomy stężeń benzenu i jego alkilowych pochodnych w powietrzu atmosferycznym w Gliwicach W pracy zaprezentowano wyniki pomiarów stężeń benzenu i jego alkilopochodnych tj.: toluenu, etylobenzenu i ksylenów (BTEX), uznawanych za wskaźniki stopnia narażenia człowieka na działanie LZO, w powietrzu atmosferycznym. Badania prowadzono w Gliwicach w listopadzie i grudniu 2009 roku, w tzw. okresie szczytu komunikacyjnego (2400-2800 samochodów na godzinę). Punkty pomiarowe były zlokalizowane na skrzyżowaniu ruchliwych ulic oraz w punkcie tła. Do poboru próbek wykorzystano metodę aspiracyjną ze wzbogacaniem na stałym złożu, a następnie desorpcję termiczną (TD) i bezpośrednie oznaczenie metodą chromatografii gazowej (GC-FID). Średnie stężenia, dla punktów komunikacyjnych i tła wynosiły odpowiednio dla benzenu 10.09 i 6.08 μg/m3, toluenu 12.80 i 3.49 μg/m3, etylobenzenu 2.77 i 0.58 μg/m3 oraz ksylenów 4.78 i 1.11 μg/m3. W okresie pomiarowym nie odnotowano przekroczeń wartości odniesienia dla badanych związków.
W artykule zaprezentowano instalacje do przekształcania odpadów z tworzyw sztucznych w regranulat. Uzyskiwany produkt jest mieszaniną odpadów z grupy poliolefin. Odpady z tworzyw sztucznych pozyskiwane są głównie z sortowni odpadów komunalnych i selektywnej zbiórki od ludności oraz w niewielkim procencie są to również odpady poprodukcyjne. Produktem finalnym jest rozdrobniona mieszanina tworzyw sztucznych z grupy poliolefin, która służy jako dodatek do procesów produkcyjnych. W artykule zaprezentowano wyniki badań otrzymywanej mieszanki odpadów z tworzyw sztucznych. Przeprowadzane analizy podzielono na grupy dotyczące: właściwości fizycznych, termicznych oraz chemicznych. Analizowane próbki odpadów zostały pobrane do badań z firmy Ekopartner - Silesia Sp. z o.o.
EN
The article presents installations for the transformation of plastics waste into regranulated product. Obtained product is a mix of polyolefines group wastes. Plastic wastes are acquired maliny from the municipal waste storting plant and individual collecting from the people. A minor percentage consists of the post-production wastes. Final product is a desintegrated mix of plastics of the polyolefines group, which serves as an additive to the production processes. The article presents test results of the obtained plastics waste. The performed analyses were divided into groups regarding: physical, thermal and chemical properties. Analysed Samales of waste were taken for tests from company Ekopartner - Silesia Sp. z o.o.
Our study was aimed at assessing the effects of indoor and outdoor emission sources on indoor and outdoor concentrations of ambient particulate matter (PM) and PM-bound polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in a small sawmill in Silesia, Poland. The concentrations of total suspended particles (TSP), of their respirable fraction (PM₄), and of 16 PM₄- and TSP-bound PAHs were measured. The indoor PM emission sources (i.e. the saw and other tools for wood processing) did not cause a significant hazard to the sawmill workers. Nonetheless, the concentrations of the 16 PAH mixtures within the sawmill were high, especially indoors. Such high indoor PM-bound PAH concentrations were due to sawdust-adsorbing PAHs coming from industrial PAH sources beyond the sawmill (a cokery).
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are persistent organic pollutants, ubiquitous in the whole environment. They are relatively well known and are still of interest due to their well documented carcinogenic and mutagenic properties. In ambient air of urban regions they mostly occur as adsorbed to particles of suspended dust. The richest in these compounds and therefore most hazardous to humans, fraction of dust is the fraction of the finest particles. The paper presents results of investigations of dust sampled with use of an impactor Dekati PM10 in Zabrze, a site typical of Upper Silesian conditions. While sampling, the impactor segregates sampled particles into four fractions by their aerodynamic diameters. Sixteen PAHs were determined in each fraction chromatographically. PAH content in the fraction of the finest particles, i.e. in PM1, was of particular interest.
PL
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) należą do grupy trwałych zanieczyszczeń organicznych obecnych we wszystkich elementach środowiska. Są licznie reprezentowane i stosunkowo dobrze poznane, a ich udokumentowane własności mutagenne i kancerogenne sprawiają, że nadal są w centrum zainteresowań. W powietrzu atmosferycznym obszarów zurbanizowanych najczęściej występują w postaci zaadsorbowanej na cząstkach pyłu zawieszonego. Najbogatszą w te związki, i stąd najniebezpieczniejszą, jest frakcja cząstek najdrobniejszych. Przedmiotem badań był pył zawieszony pobrany impaktorem Dekati PM10 w punkcie charakterystycznym dla Aglomeracji Górnośląskiej w Zabrzu. Impaktor umożliwia rozdział pyłu zawieszonego na cztery frakcje, każda o cząstkach mających średnice aerodynamiczne w innym z czterech przyległych rozłącznych przedziałów. W każdej z frakcji oznaczono zawartość szesnastu WWA metodą chromatograficzną. Uzyskane wyniki umożliwiły ocenę zawartości WWA, a za szczególnie interesujące uznano wyniki zawartości WWA w pyle PM1.
W artykule omówiono dwa podejścia możliwe do zastosowania przy ocenie jakości powietrza wewnętrznego. Pierwszy z nich to ocena formalno-prawna, która sprowadza się do porównania otrzymanych wyników stężeń zanieczyszczeń z wartościami dopuszczalnymi lub innymi wartościami, określonymi przez odpowiednie normy lub inne akty prawne. Drugim sposobem jest podejście naukowo-merytoryczne (eksperckie), gdzie oceny dokonuje się m.in. w oparciu o wielkość dawki lub szacowanie ryzyka (dla substancji bezprogowych), analizę stosunku stężeń wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia (tzw. stosunku I/O), występowania dodatkowych zanieczyszczeń w badanym pomieszczeniu i możliwości ich wzmożonego oddziaływania, a także przy uwzględnieniu wyników badań przeprowadzonych dla innych pomieszczeń. Na podstawie własnych badań autorów przeprowadzonych dla 11 zanieczyszczeń z grupy lotnych związków organicznych (LZO), dokonano formalno-prawnej i merytoryczno-naukowej oceny jakości powietrza w 17 mieszkaniach o podwyższonych stężeniach tych zanieczyszczeń. Pokazano, że mimo braku występowania istotnych przekroczeń poziomów dopuszczalnych oraz pozytywnej oceny w metodzie formalno-prawnej, jakość powietrza wewnętrznego może być oceniana negatywnie przy zastosowaniu podejścia naukowo-merytorycznego i uwzględnieniu w ocenie kilku dodatkowych parametrów.
EN
Two possible approaches to the indoor air quality assessment are presented in the paper. First one is the so-called "formal-legal" method in which the obtained concentration data is compared with permissible levels set in the standards or other legal acts. The other method is based on professional expertise. Here, the air quality assessment includes not only the concentration levels but also the dose of a compound and the risk of illness, Indoor/Outdoor ratio (I/O), occurrence of other compounds due to the additive or synergie interactions and results of similar measurements done in other rooms. Based on the authors' measurement results of 11 VOC compounds, the "formal-legal" method and the professional expertise approach were applied to assess indoor air quality of 17 domestic environments. It was proved that despite a lack of serious exceedances of VOC permissible concentration levels and an overall positive assessment based on the "formal-legal" method the quality of the indoor air may still be assessed negatively when using the professional expertise based approach in which additional aspects and other relevant factors were taken into account.
W pracy zaprezentowano wyniki badań 16 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) związanych z czterema frakcjami pyłu zawieszonego (PM, PM10, PM2,5 i PM1; frakcje cząstek, których średnica aerodynamiczna mieści się w przedziałach od 30 nm do odpowiednio: 100; 10; 2,5 i 1 μm) prowadzonych w punktach zlokalizowanych na poboczu autostrady i przy ruchliwym skrzyżowaniu w Katowicach. Badania przy autostradzie prowadzono wiosną, a przy skrzyżowaniu latem 2012 roku. Próbki pobierano niskociśnieniowym impaktorem firmy DEKATI. Analizę WWA w próbkach pyłu wykonano metodą chromatografii gazowej. Średnie stężenie sumy 16 WWA związanych z PM, wiosną wynoszące 14,6 ng/m3, było dwa razy wyższe niż latem. Stężenie to było kilku, a nawet kilkunastokrotnie niższe niż stężenia notowane wcześniej w miastach Polski Południowej w zimie. Tymczasem wskaźniki toksyczności, mutagenności i kancerogenności obliczone dla WWA przy autostradzie i skrzyżowaniu były wysokie. Świadczy to o dużym zagrożeniu zdrowotnym generowanym obecnością WWA w powietrzu Katowic także w okresie wiosenno-letnim. Wartości wskaźników diagnostycznych, wskazujące z grubsza na pochodzenie WWA związanych z PM, potwierdziły, że w okresie badań komunikacja była głównym źródłem WWA w obu punktach Katowic.
EN
The paper presents the results of the research of 16 polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) associated with four fractions of particulate matter (PM, PM10, PM2,5 and PM1; fractions of particles whose aerodynamic diameter ranges from 30 nm to respectively: 100, 10, 2.5 and 1 μm) conducted at points located on the side of a highway and at a busy crossroads in Katowice. The highway research was carried out in the spring, and the crossroads research in the summer of 2012. Samples were taken by low pressure impactor DEKATI. The analysis of PAHs in ambient particulate matter samples was performed by gas chromatography. The average concentration of the sum of 16 PAH associated with PM, which amounted to 14.6 ng/m3 in the spring, was two times higher than in the summer. This concentration was a few or even several times lower than the levels recorded earlier in the cities of southern Poland in the winter. Meanwhile, indicators of toxicity, mutagenicity and carcinogenicity calculated for PAH at the highway and the crossroads were high. This indicates high health risk generated by the presence of PAHs in the Katowice air also in spring and summer time. The values of diagnostic ratio, roughly showing the origin of PAHs associated with the PM, confirmed that during the period of the research transportation was the main source of PAHs in both points of Katowice.