Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Non-collections? Old collections of reproductions and documenting photographs in museums: selected examples

100%

Kłudkiewicz K.

|

nr 62

153-162

PL

Elizabeth Edwards, brytyjska badaczka relacji między fotografią, historią i antropologią, posłużyła się terminem „nie-kolekcje” (non-collections) na określenie licznych fotografii o nieustalonym statusie, które możemy odnaleźć we współczesnych muzeach. Nie są to przedmioty kolekcjonerskie, jak np. fotografia artystyczna czy unikatowe egzemplarze pierwszych technik fotograficznych. Chodzi raczej o różnorodne obiekty – odbitki, slajdy, reprodukcje fotomechaniczne, pocztówki – przedmioty produkowane niegdyś masowo, kopie istniejące w wielu instytucjach na całym świecie, pozbawione wyjątkowości i unikalności. Przedstawiają one dzieła z muzealnej kolekcji, zabytki sztuki lokalnej albo wizerunki powszechnie znanych dzieł sztuki światowej. Istnieją w hierarchicznej relacji z innymi klasami muzealnych przedmiotów, ale często usuwane są na margines praktyki kuratorskiej i przechowywane jako „archiwa”, czyli poza systemem muzealnej kolekcji. Czasem znajdują się w muzealnych działach archiwalnych, niekiedy w bibliotekach, rzadziej odnajdziemy je w działach fotografii. W związku z prowadzonymi w ostatniej dekadzie badaniami nad archiwami fotograficznymi (prace wymienionej Elizabeth Edwards, ale także Constanzy Caraffy i współpracujących z nią zespołów), zbiory takie przeżywają swoisty renesans. Artykuł wpisuje się w te badania i dotyczy kolekcji reprodukcji, które powstały na przełomie XIX i XX w. w niemieckich wówczas muzeach w Toruniu, Poznaniu i Szczecinie, a następnie znalazły się i są przechowywane do dziś w polskich instytucjach.

EN

Elizabeth Edwards, a British researcher into the relations among photography, history, and anthropology, used the term of non-collections to define numerous photographs of unidentified status which can be found in contemporary museums. They are not collector’s items, such as e.g., artistic photography or unique specimens of the first photography techniques. What she rather means are various items: prints, slides, photo-mechanic reproductions, postcards, namely objects once produced on a mass scale, with copies present in many institutions worldwide, thus being neither unique nor extraordinary. They present works from a museum collection, historic pieces of local art, or universally known works of world art. They exist in a hierarchical relation with other classes of museum objects, yet they are often pushed to the margin of curator’s practice and kept as ‘archives’, namely outside the system of the museum collection. They can sometimes be found in museum archival sections, in other instances in libraries, yet it is on more rare occasions that we come across them in photo departments. However, owing to the research into archival photographs conducted in the last decade (the studies of afore-mentioned Elizabeth Edwards and also Constanza Caraffa as well as the teams cooperating with the latter), such collections are experiencing a certain revival. Forming part of this research, the paper focuses on the collections of reproductions produced at the turn of the 20th century in museums in Toruń, Poznań, and Szczecin, which were German at the time; the reproductions later found their way to and continue being kept in Polish institutions.

2

Księgozbiór kolekcjonera dzieł sztuki. Słów kilka o bibliotece Seweryna hr. Mielżyńskiego z Miłosławia

100%

Kłudkiewicz K.

|

nr 19(28)

81-116

EN

Count Seweryn Mielżyński belonged to the core group of preeminent art collectors in the nineteenth century Greater Poland. At his Miłosław palace he had his private book collection amounting to 5,000 volumes which, by his last will, he bequeathed to the library of the Poznań Society of Friends of Sciences. Following a query and extensive searches of the present book collection of the library it was possible to identify 287 titles, in 368 volumes, that were originally housed at Miłosław. The subject matter of the surviving books indicates that Mielżyński and his wife Franciszka were mostly interested in purchasing contemporary belles-lettres, therefore books that provided stimuli for entertainment, but also more serious literature with issues to be considered and one that provided food for thought. Additionally, a large group of books in the surviving book collection includes books on the fine arts, architecture and photography, which reflected the artistic interests of Seweryn Mielżyński and must have been useful in his painting and amateur photography endeavors. A separate group includes books that deal with historiography and the history of the arts, necessary for the owner to continue his collector’s quest, and later used by him in developing a catalogue of his Western European paintings held at Miłosław.

PL

Seweryn hr. Mielżyński należał do grona najwybitniejszych kolekcjonerów dzieł sztuki w XIX-wiecznej Wielkopolsce. W pałacu w Miłosławiu posiadał liczący 5000 tomów księgozbiór, który w zapisie testamentowym przekazał bibliotece Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego. Na podstawie kwerendy i poszukiwań w dziś istniejącym księgozbiorze Biblioteki PTPN udało się odnaleźć 287 tytułów w 368 tomach, pochodzących z biblioteki miłosławskiej Seweryna Mielżyńskiego. Tematyka zachowanych książek wskazuje, że hrabia z Miłosławia oraz jego żona Franciszka zakupywali przede wszystkim współczesną literaturę piękną, a więc książki służące głównie rozrywce, zadumie, przyjemności. Ponadto dużą grupę tematyczną w zachowanym księgozbiorze miłosławskim stanowią prace z zakresu sztuki, architektury i fotografii, obrazujące zainteresowania artystyczne Seweryna Mielżyńskiego i przydatne w jego działalności malarza i fotografa amatora. Osobną grupą były książki z historiografii i historii sztuki, niezbędne w rozwoju kolekcjonerskiej pasji Mielżyńskiego i wykorzystane przez niego w opracowaniu katalogu kolekcji obrazów europejskiego malarstwa dawnego w Miłosławiu.

3

Spuścizna niemiecka, kierunek polski. Zbiór reprodukcji Seminarium Historii Sztuki na Uniwersytecie Poznańskim (1919–1939)

100%

Kłudkiewicz K.

|

nr 33

135-161

EN

In 1919, the authorities of the newly established University of Poznan took over the buildings and movable property of the German Royal Academy, which had functioned in Poznan between 1903 and 1918. The Seminar of Art History, which was organised at the time, acquired, among other things, a collection of 4,000 slides and 4,000 reproductions which had been used in teaching art history at the German university. Thanks to the first Polish professor of art history, Szczęsny Dettloff, the collection began to grow. Dettloff, one of the fathers of academic art history in Poland, understood perfectly the need to expand the university’s research workshop: the library and the reproduction collection. He built a Polish photo library at the University of Poznan on the basis of the existing German reproduction collection and a set of diapositives acquired in 1919 from the Museum of Wielkopolska (the collection after the German Kaiser Friedrich Museum). The article describes the reproduction collection in the inter-war period, indicates its state of preservation and analyses the role of the local collection in the academic teaching of art history (in the context of the programme of studies, but also of trips for students).