Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Mineralizacja Au-Pt-Pd w cechsztyńskiej serii miedzionośnej na obszarach rezerwowych górnictwa miedziowego

100%

Oszczepalski S.

|

tom nr 423

109-124

PL

Ujawniono bogatą mineralizację Au-Pt-Pd na rezerwowych (pozaeksploatacyjnych) obszarach dokumentacyjnych Lubin-Sieroszowice, związaną z płonnymi utworami utlenionymi Rote Faule. Pas o najwyższych koncentracjach złota przylega do złóż Cu-Ag wzdłuż zasięgu obszarów utlenionych. Obecnie wyznaczone pola perspektywiczne (Radwanice, Gaworzyce, Bytom Odrzański) stanowią bezpośrednią kontynuację obszaru złotonośnego Polkowice-Sieroszowice, rozpoznanego wcześniej na obszarach górniczych. Ogółem, na pozaeksploatacyjnych obszarach perspektywicznych o łącznej powierzchni 184 km2 znajduje się ok. 256 Mg Au, 29 Mg Pt i 39 Mg Pd. Mineralizacja powstała wskutek przepływu metalonośnych roztworów utleniających i koncentracji metali w wyniku interakcji z osadami redukcyjnymi. Procesy okruszcowania przebiegały na przeważających częściach obszarów utlenionych, dlatego rejony Rote Faule można traktować jako obszary perspektywiczne, możliwe do gospodarczego wykorzystania.

EN

Rich Rote Faule-related Au-Pt-Pd mineralization was found in barren areas adjacent to the Lubin-Sieroszowice copper deposits. A high-grade Au-bearing belt envelopes Cu-Ag deposits along the margin of oxidised areas. Delineated prospective areas (Radwanice, Gaworzyce, Bytom Odrzański) continue easwards into the Polkowice-Sieroszowice Au-Pt-Pd deposit, which was recognized earlier in the mining area. General potential on the reserved areas totals ca. 256 Mg Au, 29 Mg Pt i 39 Mg Pd in area of approximately 184 km2. Mineralization originated from passage of metalliferous oxidised solutions and precipitated due to the interaction of these fluids with reduced carbonaceous sediments. Mineralization occurred over vast areas, thus, the Rote Faule pattern represents a significant exploration and production target.

2

60-lecie odkrycia złoża rud miedzi Lubin–Sieroszowice – nowa perspektywa

100%

Oszczepalski S.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

tom Vol. 65, nr 5

312--320

EN

During the period of 60 years, the mining and metallurgical industry has been developed to such extent that Poland is now among the worlds’major producers ofcopper and silver. The discovery, made on 23 March 1957 by a team of specialists from the Geological Institute under the leadership of Jan Wyżykowski, was followed by the preparation of the first geological documentation of the copper deposit, containing the results ofpioneering works that laid the foundation for the knowledge of the Fore-Sudetic Monocline geology. This discovery marked the beginning of the recognition of the deposit and gave rise to further exploration for prospective areas elsewhere in SW Poland. Later studies of numerous drill cores strongly indicate that the Zechstein copper-bearing series contains a very large volume of prognostic, prospective and hypothetical resources, rimming the oxidized Rote Fäule areas also outside the Lubin-Sieroszowice Copper District. Extensive deep exploration drilling is required to verify the resource potential in several prospects. The long-term challenges demand new solutions for the mining industry of the future within the EU, to enable the reindustrialization of Europe.

3

Mineralizacja kruszcowa w cechsztyńskim anhydrycie dolnym na monoklinie przedsudeckiej

63%

Oszczepalski S. , Chmielewski A.

|

tom nr 472

135--154

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę okruszcowania występującego w anhydrycie dolnym na monoklinie przedsudeckiej. Zbadano zarówno utwory o charakterze redukcyjnym, jak i utwory wtórnie utlenione (Rote Fäule). Anhydryty redukcyjne cechuje znaczna zmienność koncentracji metali i składu minerałów siarczkowych. Najintensywniej okruszcowane są zazwyczaj anhydryty występujące ponad utlenionym wapieniem cechsztyńskim i utlenionym spągiem anhydrytu dolnego. Dominują w nich siarczki miedzi (chalkozyn, digenit, kowelin, bornit, chalkopiryt), którym towarzyszą galena i sfaleryt. W dalszych odległościach od strefy utlenionej, siarczki cynku i ołowiu przeważają nad siarczkami miedzi, albo występuje mineralizacja śladowa, głównie pirytowa. Różnorodne struktury wzajemnego zastępowania siarczków, a także zrosty siarczków z anhydrytem i węglanami wskazują na polityfikacyjną genezę kruszców i nałożenie się późniejszego okruszcowania na mineralizację wcześniejszą. Anhydryty utlenione nie zawierają na ogół znacznych koncentracji Cu, Pb i Zn. Obecna w nich uboga mineralizacja reliktowa jest reprezentowana przez drobne pozostałości siarczków miedzi (głównie kowelinu, digenitu i chalkozynu) oraz pirytu, silnie przeobrażonych wskutek ich częściowego zastąpienia przez hematyt. Reliktowa mineralizacja w utlenionych anhydrytach implikuje hematytyzację przekraczającą względem powstałej wcześniej mineralizacji siarczkowej i ekspansję utleniania w górę aż w obręb anhydrytu dolnego. Rejony, w których występują anhydryty utlenione oraz redukcyjne z najbogatszą mineralizacją kruszcową, wskazują centra najintensywniejszej aktywności ascenzyjnych roztworów mineralizacyjnych.

EN

The paper presents the characteristics of ore mineralization of the Lower Anhydrite in the Fore-Sudetic Monocline. Both reduced and oxidized (Rote Fäule) rocks have been investigated. Reduced anhydrites are characterized by significant variability of metal concentrations and sulphide minerals. The most intensely mineralized anhydrites occur above the oxidized bottom part of the Lower Anhydrite. Mineralization in this part is dominated by copper sulphides (chalcocite, digenite, covellite, bornite and chalcopyrite) which are accompanied by galena and sphalerite. Further away from the oxidized zone, zinc and lead sulphides predominate over copper sulphides, and pyrite mineralization is also observed. Complex intergrowths and replacement textures of sulphides, as well as intergrowths of the ore minerals with sulphates and carbonates are considered to have formed after lithification of the enclosing sediments, and indicate that the original associations of sulphides were overprinted by superimposed later mineralization. Oxidized anhydrites generally have no significant concentrations of metals like Cu, Pb and Zn. The relict mineralization there is represented by remnants of tiny grains of copper sulphides (mainly covellite, digenite and chalcocite) and pyrite, profoundly altered as a result of their partial replacement by hematite. This mineralization present in the oxidized anhydrites indicates that hematite emplacement overlapped deposition of the original sulphides and extended oxidation up into the Lower Anhydrite. Position of the reduced and oxidized areas of anhydrites enriched in metals indicates centres of the most intense activity of the ascending mineralizing fluids.

4

Mineralizacja kruszcowa w odkrywczym otworze Sieroszowice S-1 w świetle nowych badań

63%

Oszczepalski S. , Chmielewski A.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

tom Vol. 65, nr 5

321--338

EN

Sieroszowice S-1 borehole was drilled by the Geological Institute under the drilling program conducted by Jan Wyżykowski in the previously unexplored central part of the Fore-Sudetic Monocline, contributing to the discovery of the largest European copper ore deposit. The Zechstein copper-bearing series was reached on 23 March 1957, with the ore mineralization interval at a depth of 656.30-658.26 m. Detailed results of chemical analyses and petrographic investigation were included in the ore deposit geological documentation compiled in 1959, but new research methods currently applicable enable the complementary studies to acquire new results. New findings are based on compilation of reflected-light microscopy, CAMECA SX100 electron microprobe studies and LEO scanning electron microscope observations. As a result of the supplementary research, the qualitative and quantitative composition of ore minerals along with the indication of their chemical composition in microprobe studies as well as their distribution in the ore-mineralized interval are presented in detail in this paper. Ore mineralization occurs in the shale-carbonate series and it is generally represented by sulphides of Cu-Fe-S system (chalcopyrite, bornite), accompanied by digenite and covellite, occasionally geerite and spionkopite, but one of the ore intervals is dominated by chalcocite associated with bornite. Pyrite, galena and sphalerite commonly accompany copper sulphides, especially in the uppermost part of the copper-bearing series. A few previously unidentified minerals, such as native silver, silver amalgams, and clausthalite have also been identified. The Weissliegend is characterized by oxidative alteration, typical for the Rote Fäule pattern, and contains only relict sulphide mineralization represented by minor chalcopyrite and pyrite locally corroded by hematite. It displays an elevated concentration of gold as well.

5

Cechsztyński łupek miedzionośny - poszukiwania nowych rezerw

51%

Speczik S. , Oszczepalski S. , Nowak G. , Karwasiecka M.

|

tom nr 423

173-188

PL

Poszukiwanie i rozszerzenie bazy zasobowej w kraju w dalszym ciągu jest alternatywą dla uzupełniającego zakupu koncentratów lub złóż za granicą, co powinno być z całą uwagą rozpatrywane przez KGHM Polska Miedź SA. Uzyskane wstępne wyniki badań wskazują, że istnieje realna możliwość wytypowania w obrębie obszarów rezerwowych i perspektywicznych przemysłu miedziowego rejonów, które spełniają dwa warunki: (1) cechują się najniższymi wartościami współczesnego pola cieplnego (optymalne z punktu widzenia temperatury górotworu) oraz (2) maksymalnymi wartościami dojrzałości materii organicznej (obecność bogatych rud Cu-Ag, możliwość wystąpienia rud Au-Pt-Pd). Wykazano, że współczesne pole geotermalne na NE, N i NW od złoża Lubin-Sieroszowice jest znacznie bardziej zróżnicowane, niż wynikało z wcześniejszych badań, a sugerowany wzrost gradientu geotermalnego w tych kierunkach lokalnie zmniejsza się. Potwierdzono niezwykłą użyteczność badań dojrzałości materii organicznej dla poszukiwania cechsztyńskich złóż rud Cu-Ag.

EN

Exploration and development of Polish copper national resources should be still an alternative for copper concentrates purchase or acquiring foreign deposits for KGHM Polish Cooper S.A. Presented results suggest, that there is a high potential for encountering regions (inside reserve and prospective areas) that fulfill two critical conditions: (1) lowest values of present-day geothermal field (optimal from operational temperature reasons); (2) highest values of organic matter maturity (the intimate occurrence of Cu-Ag and Au-Pt-Pd mineralization). It was confirmed that to the NE, N, and NW of Lubin-Sieroszowice deposit, present geothermal field is far more complicated than suggested by previous works, and what is more important the rate of geothermal gradient increase in those directions diminishes. The organic material and coal petrology methods were proven to be an excellent methods in exploration for the Kupferschiefer-type Cu-Ag deposits.

6

Występowanie i zasoby perspektywiczne rud molibdenu i wolframu w Polsce

51%

Mikulski S. Z. , Oszczepalski S. , Markowiak M.

|

2012

|

tom nr 448 (2)

297--313

PL

Złoże Myszków występujące w strefie kontaktu bloku małopolskiego z blokiem górnośląskim jest jedynym udokumentowanym porfirowym złożem Mo-Cu-W w Polsce. Zasoby bilansowe rud siarczkowo-tlenkowych wynoszą tu około 0,3 mln Mg molibdenu, 0,24 mln Mg wolframu i 0,8 mln Mg miedzi. W strefie tej zostały wydzielone obszary perspektywiczne dla złożowych koncentracji nie tylko Mo-Cu-W typu porfirowego, ale również złóż typu skarnowo-metasomatycznego czy żyłowego. Złoża te są związane z górnokarbońskimi postkolizyjnymi wapniowo-alkalicznymi granitoidami i porfirami, które intrudowały w prekambryjsko-paleozoiczne utwory występujące w strefie kontaktu bloków małopolskiego i górnośląskiego wzdłuż strefy tektonicznej Hamburg–Kraków. Najbardziej perspektywicznym rejonem występowania złoża porfirowego typu Mo-Cu-W jest obszar Nowa Wieś Żarecka–Myszków–Mrzygłód, usytuowany w bezpośrednim otoczeniu porfirowego złoża Mo-Cu-W Myszków. Jednak obszar ten, podobnie jak i pozostałe wydzielone obszary perspektywiczne w tym regionie (Żarki–Kotowice, Zawiercie, Pilica, Dolina Będkowska i Mysłów), wymagają dodatkowych prac poszukiwawczych w celu udokumentowania nowych złóż Mo-Cu-W. Wraz z dokumentowaniem nowych zasobów cechsztyńskich rud Cu-Ag na monoklinie przedsudeckiej należy również oczekiwać przyrostu zasobów molibdenu, jako pierwiastka współwystępującego w tych złożach. Jednak molibden nie jest obecnie odzyskiwany w procesie przeróbki rud Cu-Ag. Liczne przejawy mineralizacji molibdenowej i wolframowej stwierdzone w Sudetach zostały zaliczone do kategorii zasobów hipotetycznych. Mają one obecnie jedynie znaczenie wskaźnikowe dla ewentualnych poszukiwań rud Mo i/lub W typu kontaktowo-metasomatycznego, porfirowego lub żyłowego.

EN

The Myszków deposit located in the contact zone of the Małopolska and Upper Silesian blocks is the only one documented Mo-Cu-W porphyry type deposit in Poland. Inferred resources of sulfide-oxide ores are ca. 0.3 million Mg molybdenum, ca. 0.24 million Mg tungsten and ca. 0.8 million Mg copper. In this region the prospective areas were recognized for not only Mo-Cu-W porphyry type deposits but also for skarns, contact-metasomatic and vein type deposits. The prospective areas for ore mineralization of porphyry Mo-Cu-W type and skarn-contact metasomatic type may be related to Ediacaran-Paleozoic sediments intruded by Upper Carboniferous post-collisional calc-alkaline granitoids and porphyries, located in the contact zone of the Małopolska and Upper Silesian blocks along the Hamburg–Kraków tectonic zone. The most prospective area for the occurrence of the porphyry-type Mo-Cu-W deposit is the region between Nowa Wieś Żarecka, Myszków and Mrzygłód, which surrounds the Myszków Mo-Cu-W porphyry deposit. However, this area like the other selected prospective areas (Żarki–Kotowice, Zawiercie, Pilica, Dolina Będkowska and Mysłów), requires additional prospecting for the new targets. As a result of new documentation work of the copper and silver resources hosted by Zechstein sediments in the Fore-Sudetic Monocline, an increase in molybdenum resources (coexisting element in the Kupferschiefer deposits) should be expected. However, molybdenum is not extracted during processing of the Cu-Ag sulphide ores. Numerous occurrences of molybdenum and tungsten mineralization recognized in the Sudetes are classified into the hypothetical resources. These sites are strong indicators, which may be valuable in direct prospecting for Mo and/or W deposits of the contact-metasomatic, porphyry and vein types.

7

Nowe dane na temat bazy zasobowej rud miedzi i srebra w Polsce

51%

Speczik S. , Oszczepalski S. , Małecka K.

|

tom nr 88

235--250

PL

W artykule przedstawiono nowe, dokładniejsze dane, które mogą posłużyć uzupełnieniu bazy zasobowej rud miedzi i srebra w Polsce. Badania zostały wykonane na podstawie przeszło stu nowo zbadanych otworów archiwalnych. Uwzględniając kryteria wyróżniania obszarów o potencjalnych zasobach prognostycznych, perspektywicznych i hipotetycznych poddano weryfikacji dotychczasowe oceny perspektywiczności obszaru Polski. Biorąc pod uwagę obecny stan wiedzy i uwarunkowania ekonomiczne stwierdzono, że zasoby prognostyczne, perspektywiczne i hipotetyczne można określić jedynie w odniesieniu do złóż stratoidalnych Cu-Ag monokliny przedsudeckiej, niecki północnosudeckiej i perykliny Żar oraz porfirowych złóż Mo-Cu-W strefy kontaktowej bloku górnośląskiego i małopolskiego. Na podstawie uzyskanych danych stwierdzono, że zasoby prognostyczne są nieco niższe niż wskazywały na to wcześniejsze opracowania, ale jednocześnie pojawiły się perspektywy poszerzenia obszarów zasobowych ze względu na dokładniejsze rozpoznanie cechsztynu monokliny przedsudeckiej.

EN

In the paper new, more precise data which may be used to supplement the copper and silver ore resource base in Poland has been presented. The research has been conducted basing on over one hundred newly examined archival boreholes. Considering the criteda used to demarcate the areas of potential prognostic, prospective and hypothetical resources, the previous evaluations of prospectiveness regarding the area of Poland have been verified. Taking into account the current state of knowledge and economic conditions it has been concluded that the prognostic, prospective and hypothetical resources may be determined only in relation to the stratiform Cu-Ag ore deposits of the Fore-Sudetic Monocline, the North-Sudetic Trough and the Żary perycline as well as the porphyritic Mo-Cu-W ore deposits in the contact zone between the Upper-Silesian and Lesser-Polish blocks. Basing on the obtained data it has been concluded that the prognostic resources are slightly lower than indicated by the previous papers, but at the same time prospects of extending the resource areas have appeared due to more detailed recognition of Zechstein in the Fore-Sudetic Monocline.

8

Controls on the distribution of rare earth elements in the Kupferschiefer series of SW Poland

51%

Oszczepalski S. , Chmielewski A. , Mikulski S.

|

tom Vol. 60, No. 4

811--826

EN

This study deals with the spatial distribution and the PAAS-normalized patterns of rare earth elements (REE) studied by ICP-MS in the Kupferschiefer series of SW Poland. The most characteristic feature is a progressive enrichment in REE content (including Y and Sc) outward from the rocks with pyritic and Pb-Zn mineralisation, across the rocks with copper mineralisation, towards the oxidized (Rote Fäule) areas. The same trend can also be observed with respect to LREE, MREE and HREE. Whereas REE distribution diagrams for shales with pyrite and Pb-Zn mineralisation are almost flat, diagrams for shales with hematite and copper mineralisation are convex-upward and the strongest convexity is attributed to the transition from hematitic alteration to copper-rich rocks. REE distribution diagrams normalized to PAAS show strong MREE enrichment relative to LREE and HREE, which is typically the highest in the hematite zone, lower in shale with copper mineralisation, and the lowest in shales with Pb-Zn and pyrite mineralisation. The systematic increase in the concentration of REE towards the Rote Fäule, and the strong enrichment in MREE in the transition zone are indicative of variable intensity of leaching and formation of the REE enrichments (including MREE) by MREE>HREE>LREE fluids, as evidenced by the MREE-enriched signatures. Overprinting of secondary enrichments over the original REE pattern due to redistribution along the pathways of expanding fluids are postulated to account for the apparent differences in the distribution and concentration of REE (including the MREE-enriched trend) between the oxidized rocks, copper-bearing rocks, and reduced lithologies barren in copper.

9

Występowanie pierwiastków towarzyszących i krytycznych w wybranych udokumentowanych złożach rud Zn-Pb, Cu-Ag, Fe-Ti-V, Mo-Cu-W, Sn, Au-As i Ni w Polsce

45%

Mikulski S. Z. , Oszczepalski S. , Sadłowska K. , Chmielewski A. , Małek R.

|

tom nr 472

21--52

PL

W ramach zadań Państwowej Służby Geologicznej ze środków NFOŚiGW zrealizowano w okresie 2015–2018 projekt badawczy, którego zadaniem była analiza ilościowo-jakościowa występowania pierwiastków towarzyszących, w tym i krytycznych oraz identyfikacja mineralogiczna ich głównych nośników w rudach metalicznych złóż udokumentowanych w okresie powojennym, reprezentujących główne formacje metalogeniczne w Polsce. Przedmiotem badań były przede wszystkim rdzenie wiertnicze z archiwalnych wierceń dokumentacyjnych, rzadziej próbki z odsłonięć i kopalń głębinowych, reprezentujące: mezozoiczne rudy Zn-Pb, cechsztyńskie rudy Cu-Ag, mezoproterozoiczne rudy magmowe Fe-Ti-V, rudy porfirowe Mo-Cu-W, stratyfikowane złoża rud Sn w Sudetach, waryscyjskie żyłowe i metasomatyczne rudy polimetaliczne Au-As oraz kenozoiczne rudy wietrzeniowe Ni. W Laboratorium Chemicznym PIG-PIB wykonano prace analityczne (ICP-MS, WD-XRF, GF-ASS), które umożliwiły identyfikację ilościową ponad 60 pierwiastków chemicznych. Ponadto przeprowadzono komplementarne badania mineralogiczno-petrograficzne nośników pierwiastków śladowych za pomocą mikroskopu polaryzacyjnego oraz mikrosondy elektronowej (CAMECA SX-100). Interwały bilansowe rud metali przed opróbowaniem były badane na zawartość pierwiastków chemicznych przenośnym spektrometrem XRF Delta firmy Olympus. Uzyskane wyniki wskazują na obecność w zbadanych złożach licznych pierwiastków, w tym także uznawanych aktualnie za krytyczne dla gospodarki Unii Europejskiej. Zebrane materiały pozwoliły opracować szczegółowe charakterystyki geochemiczno-mineralogiczne rud z poszczególnych złóż oraz stwierdzić w nich obecność pierwiastków krytycznych. Wykazują one wyraźną korelację z głównymi metalami rudnymi, a ich zasoby mogą być interesujące pod względem surowcowym.

EN

As part of the research subject of the Polish Geological Survey, funded by NFOŚiGW, a research project was carried out at PGI-NRI in 2015–2018. Its main task was quantitative and qualitative identification of elements accompanying the main ore and associated elements, including critical ones, and mineralogical identification of their main carriers in metallic ore deposits documented after World War II, representing the main metallogenic formations in Poland. The research focused mainly on drill cores from historical survey boreholes, rarely samples from open-pits and deep mines, representing: Mesozoic Zn-Pb ores, Lower Zechstein Cu-Ag ores, Mesoproterozoic Fe-Ti-V ores, Mo-Cu-W porphyry ores, stratiform Sn ores in the Sudetes, Variscan vein and metasomatic Au-As polymetallic ores, and Cenozoic Ni ores. The PIG-PIB Chemical Laboratory performed analytical work (ICP-MS, WD-XRF, GF-ASS), which allowed quantitative identification of approximately 60 chemical elements. In addition, complementary mineralogical and petrographic studies of the trace element carriers were carried out using a polarizing microscope and an electron microprobe (CAMECA SX-100). Before sampling, metal ore-bearing intervals were examined for the content of chemical elements using a portable spectrometer (Olympus XRF Delta). The results indicate the presence of numerous elements in studied deposits, including those currently regarded as critical for the European Union economy. The collected materials allowed both developing detailed geochemical and mineralogical characteristics of ores from individual deposits and identifying critical elements. They show a clear correlation with the main ore metals, and their resources can be a matter of interest in terms of raw materials.

10

Wiek mineralizacji kruszcowej w analizie dojrzałości materii organicznej łupku miedzionośnego i jego powiązanie z tektoniką południowej części monokliny przedsudeckiej

45%

Kosakowski P. , Markiewicz A. , Kotarba M. J. , Oszczepalski S. , Więcław D.

|

tom nr 423

139-150

PL

Dotychczasowe oceny czasu powstania okruszcowania łupku miedzionośnego prezentowane w literaturze datują ten proces w szerokim przedziale stratygraficznym. Badania paleomagnetyczne hematytu, datowania illitu czy badania izotopowe thucholitu i ołowiu umiejscawiały mineralizację miedziową w przedziale od późnego permu-wczesnego triasu aż po kredę. W celu uściślenia wieku mineralizacji kruszcowej w powiązaniu z wynikami badań materiału organicznego, wykonano modelowania numeryczne ewolucji dojrzałości materii organicznej. W modelowaniach tych wykorzystano zjawisko nieodwracalności zmian termicznych materii organicznej. Modelowania numeryczne BasinMod wykazały, że materia organiczna łupku miedzionośnego uzyskała dojrzałość termiczną w przedziale niskotemperaturowych przemian termogenicznych "okna ropnego" (0,5-1,3% Rr, tj. w zakresie temperatur 90-170 stopni Celsjusza) w triasie środkowym i górnym. Późnojurajskie i późnokredowe pogrążenie poziomu łupku miedzionośnego nie przyniosło istotnego wzrostu dojrzałości termicznej materii organicznej. Procesy cieplne, związane z dopływem płynów hydrotermalnych powodujące zmiany w strukturze materii organicznej, były również odpowiedzialne za mineralizację kruszcową łupku miedzionośnego w triasie środkowym, a szczególnie triasie górnym w południowej części monokliny przedsudeckiej.

EN

The timing of Kupferschiefer ore mineralization with respect to stratigraphy is a matter of broad debate in the literature. The paleomagnetic dating of hematite, K-Ar ages of diagenetic illite, as well as the age of thucholite and metallic lead place the ore mineralization within the time frame of Late Permian to Early Triassic untill the Cretaceous period. To resolve the controversy about timing of ore formation with respect to organic matter alteration, the maturity of organic matter was numerically modelled, based on an irreversibility of its thermal transformation. The maturity analyses using BasinMod numerical modelling indicated that the Kupferschiefer organic matter was thermally mature within the low-temperature thermogenic processes (0.5 to 1.3% Rr, i.e. 90 to 170 degrees of Celsius) in the Middle to Upper Triassic stratigraphic interval. The Late Cretaceous lowering of the Kupferschiefer strata did not cause a significant increase in the maturity of organic matter. Heat transfer, connected with inflow of hydrothermal fluids causing of changes within the organic matter, was also responsible for ore mineralization of Kupferschiefer strata in about Middle to Late Triassic in the southern part of the Fore-Sudetic Monocline.

11

Carbon isotope stratigraphy of the basal Zechstein (Lopingian) strata in Northern Poland and its global correlation

45%

Peryt T. M. , Durakiewicz T. , Kotarba M. J. , Oszczepalski S. , Peryt D.

|

2012

|

tom Vol. 56, No 2

285-298

EN

The Kupferschiefer (T1) records a period of basin-wide euxinic conditions, and is thus considered an excellent time-marker in the Zechstein (Lopingian) basin. Previous studies indicated that both the Kupferschiefer and Marl Slate and the overlying Zechstein Limestone (Magnesian Limestone) show remarkable changes in carbon isotopic composition towards higher 131313131313

12

Rozmieszczenie strefy redukcyjnej, przejściowej i utlenionej w łupku miedzionośnym na monoklinie przedsudeckiej na podstawie wskaźników materii organicznej

38%

Więcław D. , Kotarba M. J. , Pieczonka J. , Piestrzyński A. , Oszczepalski S. , Marynowski L.

|

tom nr 423

125-138

PL

Na podstawie wyników analiz geochemicznych materii organicznej z 566 próbek łupku miedzionośnego, pobranych w obszarze kopalnianym KGHM Polska Miedź SA i w jego bezpośrednim sąsiedztwie, został wypracowany nowy sposób identyfikacji strefy redukcyjnej, przejściowej i utlenionej w tych utworach. Jako wskaźniki klasyfikacyjne przyjęto stosunek parametrów S2/S3 (HI/OI), zawartość węgla organicznego (TOC) oraz wskaźnik tlenowy (OI) z analizy Rock-Eval. Jako dodatkowe kryterium przyjęto wskaźniki dystrybucji węglowodorów aromatycznych Phen/MePhen oraz TrPI. W strefie redukcyjnej, najbogatszej w materię organiczną, udziały Cu, Ag, Pb, Zn oraz Co wykazują wyraźną zależność wprost proporcjonalną od ilości TOC i wszystkie osiągają maksymalne zawartości. Udział metali szlachetnych (Au+Pt+Pd) jest na poziomie tła geochemicznego. Utwory nowo wyznaczonej strefy przejściowej charakteryzują się zmiennymi wartościami wskaźników materii organicznej i wiążą się z porównywalnymi, jak w strefie redukcyjnej, zawartościami miedzi, srebra i kobaltu, zwiększonymi zawartościami metali szlachetnych oraz zmniejszonymi, poniżej 0,1% wag., koncentracjami niepożądanych pierwiastków, tj. ołowiu i cynku. W strefie utlenionej zawartość materii organicznej jest minimalna, podobnie jak większości metali (Cu, Ag, Pb, Zn, Mo). Koncentracje metali szlachetnych w tej strefie są o 2-3 rzędy wielkości wyższe, niż w strefie redukcyjnej.

EN

A new method of identifying reduced, transitional and oxidised zones in Kupferschiefer strata is based on the geochemical analyses of organic matter from 566 Kupferschiefer samples collected in the KGHM PM SA mining area and its immediate neighbourhood. The S2/S3 (HI/OI) ratio, total organic carbon (TOC) and oxygen index (OI) from Rock-Eval pyrolytic analysis were used as classification parameters. The aromatic hydrocarbon distribution indices Phen/MePhen and TrPI were used as additional criteria. In the reduced zone, most abundant in organic matter, the Cu, Ag, Pb, Zn and Co contents show a strong proportional dependence on TOC, obtaining their maximum concentrations. The contents of noble metals (Au+Pt+Pd) remain on the level of geochemical background. The beds of the newly determined transitional zone have varying organic matter parameters. They have the comparable Cu, Ag and Co contents, increased noble metal content and lowered concentrations of undesired elements (<0.1 wt. %), i.e. Pb and Zn. In the oxidised zone, the organic matter content is minimal, just as in the case of most of other metals (Cu, Ag, Pb, Zn and Mo). The noble metals content in this zone is 2 to 3 orders higher than in the reduced zone.

13

Porfirowa mineralizacja Mo–Cu–W w utworach prekambryjsko-paleozoicznych – analiza prognostyczna strefy kontaktu bloków górnośląskiego i małopolskiego

38%

Oszczepalski S. , Markowiak M. , Mikulski S. Z. , Lasoń K. , Buła Z. , Habryn R.

|

tom nr 439 (2)

339--353

PL

W strefie kontaktu bloków górnośląskiego i małopolskiego mineralizacja porfirowa Mo–Cu–W występuje w obrębie granitoidów i dajek porfirowych oraz w utworach osłony intruzji magmowych, reprezentowanych głównie przez metaiłowce i metamułowce ediakaru, w mniejszym stopniu syluru, a także skały węglanowe i klastyczne ordowiku, syluru i dewonu. Mineralizacja porfirowa jest reprezentowana głównie przez chalkopiryt, molibdenit i scheelit, występujące w formie żyłkowej, impregnacyjnej i rozproszonej. W strefie krawędziowej bloku małopolskiego wydzielono pięć rejonów prognostycznych mineralizacji porfirowej Mo–Cu–W (z wyłączeniem udokumentowanego złoża Myszków): Nowa Wieś Żarecka–Myszków–Mrzygłód, Żarki–Kotowice, Zawiercie, Pilica i Dolina Będkowska, a w strefie brzeżnej bloku górnośląskiego – rejon Mysłowa. Formowanie mineralizacji kruszcowej poprzedziły procesy metamorfizmu kontaktowo-metasomatycznego, głównie biotytyzacja skał klastycznych osłony granitoidów w odległości do ok. 1500 m od intruzji. Okruszcowanie jest związane przestrzennie i genetycznie ze strefami przeobrażeń hydrotermalnych (feldspatyzacja, sylifikacja, epidotyzacja, karbonatyzacja, chlorytyzacja, serycytyzacja), występującymi w obrębie i wokół granitowo-porfirowych intruzji. Relacje między okruszcowaniem, waryscyjskim magmatyzmem, intensywnością i charakterem przeobrażeń oraz wiek molibdenitu (303–295 Ma) oznaczony metodą Re–Os jednoznacznie wskazują na pomagmowe hydrotermalne pochodzenie omawianej mineralizacji. Szanse na odkrycie następnego po Myszkowie złoża można wiązać przede wszystkim z brzeżną częścią bloku małopolskiego oraz fragmentem krawędziowej części bloku górnośląskiego w rejonie Mysłowa.

EN

Porphyry Mo–Cu–W mineralization is associated with the boundary zone of the Upper Silesia and Małopolska blocks. It is encountered within Ediacarian and Silurian metasediments, as well as in Ordovician, Silurian and Devonian carbonates and siliciclastics, intruded by granitoids and porphyry dikes. Ore mineralization is represented by chalkopyrite, molibdenite and scheelite forming veinlets, impregnations and disseminations. Investigation of 66kmof cores from 284 prospective drill holes (done till 1992) provided new data representing the distribution of mineralization on a regional scale. Based on the contours of metal average contents, fve prospective areas (Nowa Wieś Żarecka–Myszków–Mrzygłód, excluding Myszków deposit, Żarki–Kotowice, Zawiercie, Pilica and Dolina Będkowska) with porphyry Mo–Cu–W mineralization have been delineated on the Małopolska Block and Mysłów area on the Upper Silesia Block. Formation of ore mineralization was preceded by contact-metasomatic metamorphism (predominantly by biotitisation of granitoids cover extending to 1500 m away from intrusion). Ores are spatially and genetically associated with zones of hydrothermal alteration (feldspathization, silification, epidotization, carbonatization, chloritization, sericitization) developing in and around granitoid and porphyry intrusions. Close spatial and genetic association between mineralization (supported by Re–Os 303–295 Ma ages of molibdenite), Variscan magmatism, alteration, and active Cracow–Lubliniec disslocation system clearly indicates postmagmatic, hydrothermal origin of mineralization. New exploration targets can be found at the border zone of Małopolska and Upper Silesia Block.

14

Obszary i zasoby perspektywiczne wystąpień rud metali i surowców chemicznych w Polsce na mapach w skali 1 : 200 000 wraz z ich oceną surowcową oraz ograniczeniami środowiskowymi i zagospodarowania przestrzennego

20%

Mikulski S. Z. , Oszczepalski S. , Czapowski G. , Gąsiewicz A. , Sadłowska K. , Markowiak M. , Sztromwasser E. , Bukowski K. , Giełżecka-Mądry D. , Strzelska-Smakowska B. , Paulo A. , Michniewicz M. , Radwanek-Bąk B. , Chmielewski A. , Mądry S. , Kuć P. , Sikorska-Maykowska M. , Koźma J. , Bliźniuk A. , Piotrowska M. , Kostrz-Sikora P.

|

2016

|

tom Vol. 64, nr 9

657--670

EN

As part of the tasks performed by the Polish Geological Survey (Polish Geological Institute - National Research Institute), 260 prospective maps (MOP) at a scale of 1 : 200,000 have been developed in the period of 2013-2015. These maps were designed for metal ores (Cu-Ag, Zn-Pb, Mo-W, Ni, Sn, Au, Pt, Pd and Zn oxide ore - galmans) and chemical raw materials (rock and potash salts, gypsum, anhydrite and native sulphur), in relation to the assessment of raw materials resources and environmental restrictions and land use planning. The total surface of prospective teritories projected onto the surface area is ~15.25 thousand km2 for metal ores and ca. 52.5 thousand km2 for chemical raw materials. The estimated resources of predicted ore deposits (prognostic and prospective) are approx. 42.2 million Mg of Cu and 75 thousands Mg of Ag (12 prospective areas), ca. 20 million Mg of Zn-Pb ores (in 4 prospective areas), 32 million Mg of Ni ores of weathering type (10 prospective areas), from 9.4 to 21.5 Mg of Au encountered by orogenic vein and metasomatic deposits (7 prospective areas), and ca. 22 million Mg of Sn ores. The estimated prognostic and prospective resources of chemical raw materials (at a depth of not more than 2000 m) are: ca. 4.059 trillion Mg of rock salt (68 prospective areas) and ca. 3638.1 million Mg of potash (12 prospective areas), as well as ca. 575.6 billion Mg of gypsum and anhydrite, and 202 million Mg of native sulphur (prognostic resources). In the assessment of environmental conflicts and land use planning, 125 information data sheets developed environmental conditions for prospective areas (with the exception of rock salts, which are discussed in the regional aspect). Development of the designated prospective areas may be important in the future to ensure the availability of raw material safety, not only for Poland, but also for the European Union, thus contributing positively to economic growth and prosperity of local communities.