Na przestrzeni lat w doktrynie powojennego sądownictwa administracyjnego dokonywano klasyfikacji podmiotów legitymowanych do wniesienia skargi, posługując się różnymi kryteriami. Jednym z nich było kryterium istnienia interesu prawnego lub publicznego bądź ich braku. Przedstawiona poniżej klasyfikacja opiera się na posiadaniu przez dany podmiot interesu prawnego czy publicznego jako wyznacznika przynależności do odpowiedniej grupy podmiotów, lub nieposiadaniu któregokolwiek z nich, gdyż ustawodawca go nie wymaga do uruchomienia postępowania sądowo-administracyjnego.
EN
Over the years entities have been categorised as those authorised to lodge a complaint according to various criterions within the doctrine of the post-war administrative judiciary. One of the criterions was the legal or public interest or a lack thereof.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem wprowadzenia trybu uproszczonego do postępowania sądowoadministracyjnego było w szczególności przyspieszenie postępowania przed sądami administracyjnymi. Postępowanie uproszczone jest merytorycznym rozpoznawaniem skargi przez sąd w określonych sytuacjach, gdy zaskarżona decyzja lub postanowienie dotknięte są wadą nieważności w rozumieniu art. 156 § 1 k.p.a. lub w innych przepisach albo wydane zostały z naruszeniem dającym podstawę do wznowienia postępowania, a także gdy strona zgłosi wniosek o rozpoznanie skargi w tym trybie przy braku sprzeciwu pozostałych stron postępowania. Rozpoznanie skargi w trybie uproszczonym jest również możliwe w przypadku, o którym mowa w art. 55 § 2 p.p.s.a. Zachętą do uregulowania trybu uproszczonego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi były wyniki obserwacji orzecznictwa sądowego wskazującego, że duża liczba wyroków uwzględniających skargi na decyzje i postanowienia zapadała z powodu wady nieważności lub naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Jednak z perspektywy dziesięciu lat funkcjonowania ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi postępowanie uproszczone, ze względu na sposób regulacji, nie spełniło pokładanych w nim oczekiwań ustawodawcy.
EN
The aim of the implementation of a small claims track into administrative court proceedings was, above all, fastening of proceedings in administrative courts. The small claims track is recognition of a claim by a court in specific situations: when the contested decision is void within the meaning of art. 156 § 1 of the Administrative Procedure Code or other regulations or if a decision was issued with a defect which constitutes a basis for revision of the judgement, as well as when a party applies for recognition of a claim in such a track, unopposed by other parties. Recognition of a claim in a small claims track is also possible in a case referred to in art. 55 § 2 of the Law of the Administrative Courts Procedure. Observation of judicial jurisdictions indicates that a great amount of judgements concerning appeals against decisions and statements was made due to their voidness or an infringement of law which constituted a basis for re-opening of the administration proceedings. It was the reason for regulation of small claims tracks conducted in administration courts. However, after ten years of functioning of the act on the Law of the Administrative Courts Procedure, the small claims track, due to the manner of its regulation, have not fulfilled the expectation of the legislator.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Prawo skarżącego do obiektywnego rozpoznania sprawy sądowoadministracyjnej obejmuje dwa kierunki rozważań. Pierwszy to określenie niezależności sądownictwa administracyjnego jako równoprawnej pozostałym władzom państwowym, drugi natomiast dotyczy samej osoby sędziego jako człowieka i podmiotu rozstrzygającego. Obie te kwestie mają niebagatelne znaczenie w ochronie publicznych praw podmiotowych skarżącego, ale także w wykształcaniu w nim poczucia sprawiedliwości.
EN
The right of the complainant to objective examination of an administrative law case entails two directions of discussion. The first of them is the definition of the administrative judiciary’s independence as equal to that of the other state authorities while the other concerns the judge as the human being and adjudging entity. Both the issues are of the vital importance not only for the protection of the complainant’s subjective public rights but also for the establishment of his or her sense of justice.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Art. 45 Konstytucji ustanawia obowiązek stosowania zasady jawności w postępowaniach przed sądami powszechnymi i szczególnymi. Przejawem tej zasady jest przeprowadzenie postępowania rozpoznawczego na rozprawie, co oznacza, że „rozprawa jest posiedzeniem jawnym, wyznaczonym dla rozpoznania sprawy” . Jest to zgromadzenie, w którym biorą udział sąd, strony i pozostali uczestnicy postępowania. Celem rozprawy jest umożliwienie stronom i innym uczestnikom bezpośredniego brania udziału w czynnościach sądowych, w tym w postępowaniu dowodowym. Ta forma postępowania wyjaśniającego jest najbardziej wszechstronną i najpełniej realizuje te wartości, których nosicielami są między innymi takie zasady, jak kontradyktoryjności, jawności, bezpośredniości, koncentracji dowodów i równości. Rozprawa jest kulminacyjnym momentem postępowania sądowoadministracyjnego. Jej cel wyznaczają ogólne cele procesu sądowoadministracyjnego i jego funkcje. Rozprawa sądowa zmierza do rozstrzygnięcia sporu pomiędzy stronami co do poprawności prawnej wydanego przez organ administracji publicznej rozstrzygnięcia, a przez to ochrony obiektywnego porządku prawnego. Rozprawa stanowi najważniejszy element całego postępowania sądowoadministracyjnego.
EN
The openness principle in common court and special proceedings, established in Art. 45, is one of the most significant constitutional principles. To implement the openness principle, the legislator adopted the rule that fact-finding proceedings before an administrative court are conducted in the form of a hearing and the participants of the proceedings are notified of the place and date of the hearing. A court hearing is aimed at resolving the dispute concerning the legal correctness of a decision issued by a public administration body, and in this manner, at protecting the objective legal order. All objectives of an open hearing will be achieved only when the person managing the hearing will perform activities in compliance with law. This study presents a range of activities performed by the management of subjective, disciplinary and informational nature consolidating the order of the hearing and the repressive-disciplinary actions from the time the case comes up before the court to the issuance of a decision to close it under applicable legal regulations on the proceedings before administrative courts.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Instytucja zakazu pogarszania sytuacji prawnej podmiotu odwołującego się jest przejawem ochrony praw jednostki i wymogiem państwa prawnego. Bez jej istnienia w systemie prawa polskiego pozycja jednostki występującej w procesie sądowym w celu ochrony swojego indywidualnego interesu byłaby znacznie gorsza od obecnej. Znaczenie zakazu reformationis in peius staje się większe, jeżeli przeciwnikiem procesowym jest podmiot wyposażony w profesjonalny aparat urzędniczy. Instytucja zakazu pogarszania sytuacji prawnej strony jest gwarancją poszanowania praw nabytych i ich niezmienności. Ta sytuacja implikuje z jednej strony możliwość podjęcia starań o zmianę zaskarżonego orzeczenia bez obawy, że w wyniku nieuwzględnienia środka prawnego sytuacja prawnomaterialna skarżącego pogorszy się. Z drugiej strony, instytucja opisana w art. 134 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi znacząco wpływa na zakres podejmowanych czynności przez sądy administracyjne w toku postępowania sądowoadministracyjnego.
EN
The prohibition on the worsening of the legal situation of the appellant is an expression of the individual’s rights protection and a requirement of the rule of law. If it did not exist in Polish legal system, the position of an entity taking part in court proceedings would be much worse than it is. The significance of the prohibition of reformationis in peius is greater if the other party of the proceedings is assisted by officialdom. The prohibition on the worsening of the legal situation guarantees respect for acquired rights and their constancy. This situation suggest that on the one hand, there is a possibility of attempting to change the contested decision without the risk that the legal situation of the appellant will be worsened because s/he did not take into consideration one of the legal measures. On the other hand, the institution referred to in Art. 134 § 2 of the Act on the Law on the Administrative Courts Procedure has a major impact on the scope of the actions taken by administrative courts during proceedings.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.