Persea americana, powszechnie nazywana awokado, jest wiecznie zielonym drzewem należącym do rodziny Lauraceae. Roślina ta pochodzi z południowej części Meksyku. W tradycyjnej medycynie była wykorzystywana w leczeniu takich schorzeń, jak cukrzyca, bóle brzucha, biegunki, hipercholesterolemia, wrzody żołądka i wątroby. Owoce awokado cechują się wysoką wartością odżywczą. Zawierają cenne kwasy tłuszczowe, składniki mineralne, witaminy i związki bioaktywne. Dane literaturowe wskazują na wiele właściwości prozdrowotnych, głównie działanie hipolipemiczne i hipoglikemiczne. Ponadto awokado ma właściwości przeciwutleniające. W kuchni owoce te wykorzystuje się do przygotowywania dipów, sałatek warzywnych i owocowych, zup, lodów i deserów.
EN
Persea americana commonly known as avocado, is an evergreen tree belonging to the Lauraceae family. The plant originates from southern Mexico. In traditional medicine avocado was used in the treatment of diseases such as diabetes, diarrhea, hypercholesterolemia, and stomachache and gastroduodenal ulcers. Avocado is a high nutritional value fruit. It contains valuable fatty acids, minerals, vitamins and bioactive compounds. The literature indicates a number of health-promoting properties, especially hypoglycemic and blood lipid lowering effects. In addition, the avocado has a high antioxidant potential. Avocados are served as vegetable and fruit salads, ingredient in dips, soups, ice cream and desserts.
Jagody goji (Lycium barbarum) to pomarańczowoczerwone owoce o słodko-cierpkim smaku, które stają się coraz częstszym składnikiem diety przeciętnego Europejczyka. Jak podaje literatura, są one zaliczane do grupy tzw. superowoców, cechujących się znaczną zawartością cennych składników odżywczych o udowodnionej wysokiej aktywności biologicznej. Ich właściwości prozdrowotne obejmują przede wszystkim działanie przeciwmiażdżycowe, hipoglikemiczne, immunostymulacyjne, przeciwutleniające oraz przeciwnowotworowe. Pomimo wielu korzystnych właściwości należy jednak pamiętać, że spożycie jagód goji może wiązać się z wystąpieniem reakcji alergicznej oraz interakcji z przyjmowanymi lekami.
EN
Goji berries (iycium borbarum) are orange-red colored fruits with bitter-sweet taste, which become a part of European daily diet. Literature shows that Goji berries are included in a group of "super fruits", characterized by a high content of nutritional components with high biological activity. Its health promoting values include hypolipidemic, hypoglycemic, immunomodulatory, antioxidant and anticancer activity. Besides beneficial influence for human health Goji berries could cause an allergic reaction and interactions with consumed drugs.
Cynamon to powszechnie stosowana przyprawa otrzymywana z kory cynamonowca. Od tysięcy lat jest wykorzystywany w indyjskiej ajurwedzie i tradycyjnej medycynie chińskiej w leczeniu wielu dolegliwości, np. impotencji, trądziku, bólów menstruacyjnych, bólu zębów, duszności, reumatyzmu i infekcji dróg moczowych. Cynamon jest dodawany do wielu produktów: czekolad, alkoholi, napojów, deserów, cukierków, kompotów, wyrobów piekarskich. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) nadała temu surowcowi status GRAS, czyli żywności powszechnie uznanej za bezpieczną. Wyniki wielu badań potwierdzają jego działanie hipoglikemiczne, hipolipemiczne, hipotensyjne, przeciwdrobnoustrojowe. Ponadto cynamon charakteryzuje się wysokim potencjałem przeciwutleniającym.
EN
Cinnamon is commonly used spice obtained from cinnamon bark. For thousands of years cinnamon had been used in Ayurveda and traditional Chinese medicine in the treatment of many diseases e.g.: impotence, acne, menstrual pain, toothache, dyspnea, rheumatism and urinary tract infections. Cinnamon is added to many products: chocolate, alcohol, beverages, desserts, candies, compotes, bakery products. Cinnamon has been granted GRAS status by the US Food and Drug Administration. The results confirm that cinnamon has hypoglycemic, lipid lowering, antihypertensive, anti-microbial properties. Moreover cinnamon possesses a high antioxidant potential.
Noni (Morinda citrifolia) jest tropikalnym, wiecznie zielonym drzewem, należącym do rodziny Rubiaceae. Od ponad 2000 lat było ono ważnym elementem w azjatyckiej medycynie ludowej. Owoce noni były wykorzystywane do leczenia wielu schorzeń: przeziębienia, kaszlu czy chorób wątroby. Dostępne badania sugerują, że owoce noni mają wiele właściwości prozdrowotnych. Najważniejsze z nich to działanie antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwnowotworowe i kardioprotekcyjne. Z danych literaturowych wynika, że różne części noni zawierają wiele cennych związków bioaktywnych, wśród których do najważniejszych zalicza się fenole, kwasy organiczne i alkaloidy. Składniki te charakteryzują się wysokim potencjałem przeciwutleniającym. Przeprowadzone badania toksykologiczne wskazują, że owoce noni nie wywołują negatywnych skutków i są bezpieczne w spożyciu. Sok z noni został wpisany przez Komitet Europejski na listę „nowej żywności”.
EN
Noni (Morinda citrifolia) is a tropical evergreen tree belonging to the family Rubiaceae. It has been widely used in Asian folk medicine for over 2000 years. Noni fruits were used to treat many health conditions, such as colds, coughs, or liver disease. Available data suggest that noni fruits have many health-promoting properties including antibacterial, antifungal, anticancer and cardio-protective effects. A review of the literature indicates that different parts of the noni contain a lot of valuable bioactive compounds among which the most important are phenols, organic acids and alkaloids. These components have a high antioxidant potential. Several toxicological studies have revealed no adverse health effects of noni fruits. Noni juice has been added by the European Committee to the list of novel foods.
Jagody goji (Lycium barbarum) to pomarańczowoczerwone owoce o słodko-cierpkim smaku, które stają się coraz częstszym składnikiem diety przeciętnego Europejczyka. Jak podaje literatura, są one zaliczane do grupy tzw. superowoców, cechujących się znaczną zawartością cennych składników odżywczych o udowodnionej wysokiej aktywności biologicznej. Ich właściwości prozdrowotne obejmują przede wszystkim działanie przeciwmiażdżycowe, hipoglikemiczne, immunostymulacyjne, przeciwutleniające oraz przeciwnowotworowe. Pomimo wielu korzystnych właściwości należy jednak pamiętać, że spożycie jagód goji może wiązać się z wystąpieniem reakcji alergicznej oraz interakcji z przyjmowanymi lekami.
EN
Goji berries (Lycium barbarum) are orange-red colored fruits with bitter-sweet taste, which become a part of European daily diet. Literature shows that Goji berries are included in a group of “superfruits”, characterized by a high content of nutritional components with high biological activity. Its health promoting values include hypolipidemic, hypoglycemic, immunomodulatory, antioxidant and anticancer activity. Besides beneficial influence for human health Goji berries could cause an allergic reaction and interactions with consumed drugs.
Czarny bez (Sambucus nigra) stanowi ważny element medycyny tradycyjnej ze względu na walory zdrowotne i sensoryczne. Owoce czarnego bzu są zaliczane do grupy tzw. superowoców, które charakteryzują się wysoką zawartością składników odżywczych o udowodnionej wysokiej aktywności biologicznej. Jego właściwości prozdrowotne obejmują przede wszystkim działanie przeciwutleniające, ochronne w chorobach układu krążenia, cukrzycy i otyłości. Pomimo wielu korzystnych właściwości należy jednak pamiętać, że spożycie niedojrzałych owoców czarnego bzu może powodować reakcję alergiczną.
EN
Elderberry (Sambucus nigra) is an important element of traditional medicine because of its health and sensory values. Fruits of elderberry belong to a group of „super fruits”, characterized by a high content of nutritional components with a high biological activity. Its medicinal properties include, e.g. antioxidant activity, protection against cardiovascular disease, obesity and diabetes. Besides beneficial influence for human body, consumption of unripe elderberry fruits might lead to some allergic reactions.
Ostatnie lata cechuje dynamiczny rozwój nowych trendów żywieniowych, wśród których najpopularniejszy wydaje się trend spożywania żywności kreowanej jako superfood. Na rynku produktów spożywczych znajduje się wiele surowców i przetworów, które są propagowane jako remedium na błędy żywieniowe, nieodpowiedni styl życia oraz oferujące konsumentowi dobrostan i długowieczność. Choć promowane są głównie egzotyczne produkty superfood, warto zwrócić szczególną uwagę na rynek lokalny, oferujący produkty o walorach żywieniowych i prozdrowotnych.
EN
The recent years have been characterized by the dynamic development of new food trends, among which the trend of consuming superfood seems to be the most popular. The food market offers a variety of raw materials and products that are advertised as remedies for dietary mistakes, improper lifestyle, and offering the consumer a wellbeing and longevity. Despite the promotion of exotic superfood products, a special attention should be paid to the local market, offering a wide range of products with high nutritional and health-promoting benefits.
Rozwój sektora żywnościowego, wzrost świadomości żywieniowej konsumentów oraz dbałość o zdrowie przyczyniły się do powstania rynku tzw. żywności funkcjonalnej. Ponieważ współczesny konsument coraz częściej poszukuje żywności o mniejszej wartości energetycznej oraz zawartości tłuszczu, producenci żywności podejmują próby znalezienia nowych rozwiązań technologicznych. W efekcie uzyskają produkt nie tylko zdrowszy, ale charakteryzujący się również odpowiednimi zaletami sensorycznymi. Wśród substancji spełniających wymagania zarówno producentów, jak i konsumentów żywności znajduje się inulina. Zaleca się jej stosowanie przede wszystkim do modyfikacji tekstury produktów niskotłuszczowych. Inulina jako naturalna mieszanina pochodnych fruktozy, występująca powszechnie w przyrodzie, ma wiele korzystnych właściwości funkcjonalnych. W artykule przedstawiono właściwości żywieniowe i funkcjonalne inuliny oraz kierunki jej wykorzystania w przemyśle spożywczym.
EN
Development of food sector, higher level of nutritional education and health concerns contributed to creating market of so-called "functional food". Since modern consumer is looking more and more often for low-fat and low-calorie products, producers make efforts to find new technological solutions leading not only to healthier food, but also to value added products demonstrating proper sensorial properties. Among compounds fulfilling these growing requirements of food producers and consumers, inulin is indicated and recommended first of all as texture modifier in low fat food products. Inulin, a heterogeneous blend of fructose polymers, found widely distributed in nature, shows several desirable functional properties. In the present study both nutritional and functional properties of inulin as well as general areas of its application in respect to food processing are described.
Dynia jest rośliną zielną, która należy do rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Najpowszechniej występującymi gatunkami są: Cucurbita pepo (dynia zwyczajna), Cucurbita moschata (dynia piżmowa) i Cucurbita maxima (dynia olbrzymia). Część jadalną dyni stanowią owoce, pestki, liście i kwiaty. Wysoką wartością odżywczą charakteryzują się pestki. Są one bogate w białko, kwas linolowy, błonnik pokarmowy, a także inne związki bioaktywne, takie jak kwasy fenolowe, tokoferole czy sterole. W tradycyjnej medycynie pestki oraz olej z pestek dyni były stosowane w leczeniu chorób układu moczowego, nadciśnienia tętniczego oraz w zwalczaniu pasożytów jelitowych. Przeprowadzone w ostatnich latach badania wskazują na działanie hipotensyjne, hipolipemiczne oraz hipoglikemiczne pestek dyni. Przypisuje się im również działanie przeciwdrobnoustrojowe oraz wysoką aktywność przeciwutleniającą.
EN
Pumpkin is an herbaceous plant that belongs to the family Cucurbitaceae. The most common species are: Cucurbita pepo, Cucurbita moschata and Cucurbita maxima. Almost all parts of the pumpkin plant are edible, including fruit, seeds, leaves and flowers. Pumpkin seeds possess a high nutritional value; they are rich in protein, linoleic acid, fiber, and other bioactive compounds, such as phenolic acids, tocopherols and sterols. Pumpkin seeds and seed oil have been widely used in the traditional medicine in the treatment of urinary dysfunction, hypertension and in intestinal parasites control. Recent years studies indicate the hypotensive effect, lipid lowering and hypoglycemic properties of pumpkin seeds. They also possess antimicrobial and high antioxidant activity.
Odwadnianie osmotyczne jest powszechnie znaną metodą usuwania wody z surowców, jednocześnie przedłużającą ich trwałość. Technologia ta może być jednak z powodzeniem stosowana w kształtowaniu nowych cech produktów spożywczych. Poprzez zastosowanie różnych roztworów osmotycznych oraz substancji dodatkowych modyfikować można teksturę warzyw i owoców oraz wpływać na ich właściwości sensoryczne, potencjał przeciwutleniający i wartość odżywczą.
EN
Osmotic dehydration is a well-known method of removing water from a raw materials, while extending their shelf-life. However, this technology can also be successfully used in shaping new characteristics of food products. Through the use of various osmotic solutions and additional substances, it is possible to modify the texture of vegetables and fruits, as well as affect their sensory qualities, antioxidant potential and nutritional value.
Szałwia hiszpańska (Salvia hispanica) nazywana chią, to gatunek rośliny należącej do rodziny jasnotowanych (Lamiaceae). W przemyśle spożywczym coraz częściej wykorzystuje się nasiona szałwii hiszpańskiej do produkcji żywności. Są one dodawane m.in. do pieczywa, batonów, musli, a nawet masła. Surowiec ten jest popularny ze względu na wysoką zawartość błonnika pokarmowego oraz kwasów tłuszczowych omega-3. Badania naukowe wskazują na wysoki potencjał prozdrowotny nasion chia. Wymienia się tu przede wszystkim działanie hipoglikemiczne i hipolipemiczne. Nasiona chia charakteryzują się również wysoką aktywnością przeciwutleniającą.
EN
Salvia hispanica commonly known as a chia is a plant belonging to Lamiaceae family. Chia seeds are being increasingly used in food industry for food production. They are added to bread, chocolate bars, muesli, and even butter. Chia seeds are popular due to their high content of fiber and omega-3 fatty acids. The recent studies indicate health-promoting potential of chia seeds including hypoglycemic properties and lipid-lowering effect. Chia seeds are also characterized by high antioxidant activity.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.