Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Wykorzystanie energii geotermalnej w Polsce w latach 2019–2021

100%

Kępińska B.

|

2021

|

tom Vol. 69, nr 9

559--565

EN

The article presents an overview of the geothermal energy applications in Poland from 2019 to May 2021. It covers district heating, balneotherapy, recreation, as well as other single uses and heat pumps (shallow geothermal). In those years, many projects were implemented, especially drillings, aimed at recognition and accessing geothermal resources, primarily for space heating (in individual cases for cogeneration). The implemented investment projects, research and development works, and other activities and initiatives are indicated. The development of geothermal energy in Poland is compared with the progress in other European countries (based on most recent data for 2020, announced in June 2021). The share of geothermal energy in the group of renewable energy sources in Poland is presented. The role of public support programs, which have substantially Stimulated the development of this field in recent years, is shown, and strategic documents, which should favour its wider use as a low-emission local energy source, are mentioned.

2

Geothermal water as a raw material for the agricultural sector in Poland

63%

Skrzypczak R. , Kępińska B.

|

tom T. 36, z. 4

217--230

EN

Direct applications in agriculture are among the most prospective development lines of geothermal water and energy. In many countries such uses have already been ongoing. Poland also has suitable natural conditions and geothermal waters’ potential for agricultural development as well as for applications related to agriculture. Moreover, such applications in agriculture – if taking place after earlier use of geothermal waters e.g. for energetic or other purposes – would be the realization of the idea of the closed cycle economy. The first research and development works on geothermal waters and energy applications in agriculture in Poland were carried out in the early 1990s. In recent years this subject has once again sparked a growing interest. The paper presents geothermal water resources potential as well as circumstances, rationale, selected relevant estimations and proposed zones in the country for their uses (as raw material and heat source) in the agricultural sector of the country. The use of geothermal waters in agriculture would be an important element in the chain of agricultural production and agri-food processing, contributing to the increase in the use of locally available natural resources, as well as reducing emissions when using these resources for energetic purposes. The topic is presented against the background of a brief review of the state of geothermal water applications in agriculture in the world and in Europe, which convinces the legitimacy and need for the development of such use of geothermal water as a raw material for agriculture also in Poland.

PL

Bezpośrednie zastosowania w rolnictwie należą do perspektywicznych kierunków wykorzystania wody geotermalnej. W wielu krajach takie zastosowania mają już miejsce. Również Polska posiada odpowiednie warunki naturalne i potencjał wód geotermalnych dla ich rolniczego wykorzystania, a także zastosowań związanych z rolnictwem. Co więcej – zastosowania w rolnictwie, jeśli miałyby miejsce po wcześniejszym wykorzystaniu wód geotermalnych np. do celów energetycznych – byłyby realizacją idei gospodarki o obiegu zamkniętym. Pierwsze prace badawczo-rozwojowe nad zastosowaniami wód geotermalnych w rolnictwie w Polsce przeprowadzono na początku lat dziewięćdziesiątych XX w. W ostatnich latach temat ten ponownie budzi coraz większe zainteresowanie. W artykule przedstawiono potencjał zasobów wód geotermalnych oraz uwarunkowania, przesłanki, wybrane istotne szacunki, a także proponowane perspektywiczne strefy dla ich wykorzystania (jako surowca i źródła ciepła) w sektorze rolniczym kraju. Wykorzystywanie wód geotermalnych w rolnictwie stanowiłoby ważny element w łańcuchu produkcji rolnej i przetwórstwa rolno-spożywczego, przyczyniając się do wzrostu wykorzystania lokalnie dostępnych zasobów wód podziemnych, a także zmniejszania niskiej emisji, jeśli te zasoby byłyby stosowane także do celów energetycznych. Temat przedstawiono na tle krótkiego przeglądu stanu zastosowań wód geotermalnych w rolnictwie na świecie i w Europie, co przekonuje o zasadności i potrzebie rozwoju takiego wykorzystania wód geotermalnych jako surowca dla rolnictwa także w Polsce.

3

Wsparcie rozwoju ciepłownictwa geotermalnego w Polsce – niektóre efekty współpracy polsko-islandzkiej w ramach Projektu „KeyGeothermal” dofinansowanego przez MF EOG

63%

Kępińska B. , Petursson B.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2024

|

tom nr 112

169--182

PL

W ostatnich kilku latach w Polsce rozpoczął się szerszy rozwój projektów ukierunkowanych na zagospodarowanie energii geotermalnej, zwłaszcza w ciepłownictwie. W latach 2019–2023 znaczna liczba projektów w tym obszarze znajdowała się na różnych etapach realizacji dzięki wsparciu publicznemu. Oczekuje się, że niskoemisyjne ogrzewanie geotermalne lokalnie zastąpi paliwa kopalne, przyczyni się do łagodzenia zmian klimatycznych i zwiększenia lokalnego bezpieczeństwa energetycznego. Do kluczowych czynników powodzenia realizacji tych projektów należy m.in. budowanie odpowiedniego poziomu wiedzy i świadomości wśród kluczowych zaangażowanych interesariuszy, a także transfer najlepszych praktyk. Ważną rolę w tym zakresie ma Projekt „Budowanie zdolności kluczowych zainteresowanych stron w dziedzinie energii geotermalnej” (KeyGeothermal). Jest to projekt predefiniowany w ramach Programu „Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu” Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG) 2014–2021 w Polsce. Jest on realizowany we współpracy zespołów z Polski oraz Islandii – kraju będącego liderem rozwoju geotermii na świecie, posiadającego duże doświadczenie także w działalności szkoleniowej. Partnerami projektu są Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN oraz Krajowa Agencja Energii Islandii. Projekt rozpoczął się w październiku 2020 r., a zakończy w kwietniu 2024 r. Projekt ma na celu budowanie i pogłębianie wiedzy oraz wymianę najlepszych praktyk wśród kluczowych interesariuszy w Polsce, dotyczące optymalnego wykorzystania i zarządzania energią geotermalną w niskoemisyjnym ciepłownictwie. Grupę docelową Projektu stanowią samorządy, operatorzy ciepłowni, inwestorzy, beneficjenci programów wsparcia, administracja geologiczna, usługodawcy, konsultanci i inni gracze geotermalni. W rozdziale przedstawiono zakres działań szkoleniowych, wizyt studyjnych w celu poznania dobrych praktyk, a także inne działania adresowane do kluczowych interesariuszy z sektora geotermii w Polsce, oczekiwane rezultaty, rolę współpracy polsko-islandzkiej oraz Mechanizmu Finansowego EOG we wspieraniu rozwoju wykorzystania energii geotermalnej w krajach, które posiadają odpowiednie zasoby, takie jak Polska.

EN

In the last few years Poland has started a wider development of geothermal applications, especially for district heating. In 2019–2022 significant number of projects in that area were at various stages of implementation thanks to public support. It is expected that low-emission geothermal heating will locally replace fossil fuels, contribute to mitigate climate change, and increase local energy security. The key factors for successful realization of those projects include, among others, building an appropriate level of knowledge and awareness in the group of key stakeholders involved, as well as transfer of best practices. The Project “Capacity building of the key stakeholders in the area of geothermal energy” (KeyGeothermal) plays an important role in this respect. It belongs to some predefined projects within the „Environment, Energy and Climate Change” Program, the European Economic Area Financial Mechanism (EEA FM) 2014–2021, in Poland. It has been carried out in cooperation of teams from Poland and Iceland – the latter being a country leading geothermal development worldwide, with extensive experience in training activities. The Project partners are the Mineral and Energy Economy Research Institute of the Polish Academy of Sciences and the National Energy Authority of Iceland. Cooperation started in October 2020 and will be completed in April 2024. The Project aims to build and upgrade the knowledge and share best practices among key stakeholders in Poland related to the optimal use and management of geothermal energy in low-emission heating. The target group includes local governments, DH operators, investors, beneficiaries of support programs, geological administration, service providers, consultants and other geothermal players. The chapter presents the scope of the training program, study visits to learn good practices, other activities adressing the key geothermal stakeholders in Poland, expected results, the role of the Polish–Icelandic cooperation and the EEA FM in supporting geothermal uses in the countries which have proper resources, like Poland.

4

Tematyka geotermalna w aktualnej działalności naukowo-badawczej IGSMiE PAN w latach 2019–2021 i plany na przyszłość

38%

Bujakowski W. , Tomaszewska B. , Kępińska B. , Pająk L. , Bielec B. , Miecznik M. , Kasztelewicz A.

|

2021

|

tom Vol. 69, nr 9

624--632

EN

The Mineral and Energy Economy Research Institute of the Polish Academy of Sciences (MEERI PAS) is celebrating its 35th anniversary this year. The Institute was established in 1986on the initiative of Prof. Dr Eng. Roman Ney, who was its first Director. Inspired by Professors Roman Ney and Julian Sokołowski, research on the recognition and use of geothermal energy in Poland was launched at the Institute. A measurable achievement of the research team established in 1993 was the launch of the first geothermal installation in the country, under the name of the Experimental Geothermal Plant Bańska - Biały Dunajec, located in the Podhale region. This prototype installation prompted the establishment of PEC Geotermia Podhalańska S.A. and the inspiration for the construction of further geothermal plants in Poland. Through the period of over 3 0years, the team of scientists associated with the current Division of Renewable Energy Sources of MEERIPAS has developed several hundred works on geothermal issues. These were, among others, documentations ofnew and reconstructed geothermal wells, resource documentations, pre-investment expert reports, articles, monographs, atlases and various scientific presentations, as well as information popularizing geothermal topics. In recent years, 42 research tasks of utilitarian nature, 55 articles and scientific reports of national and international scope, and 9 research projects have been carried out in the Division of Renewable Energy Sources.

5

The verification of forecasts of temperature and mineralization of the Lower Jurassic And Lower Cretaceous geothermal waters of the Polish Lowlands Based on data from new drillings performed in the years 2000-2023

32%

Bujakowski W. , Zacharski P. , Tomaszewska B. , Tyszer M. , Pierzchała K. , Bielec B. , Pająk L. , Kępińska B. , Szczepański K.

|

tom T. 40, z. 2

181--203

EN

This work aimed to verify forecasts of temperature and mineralization of the Lower Jurassic and Lower Cretaceous waters in the Polish Lowlands, based on new geological information. In the first part of the articles series, entitled Verification of geothermal conditions in the Polish Lowlands based on data from new drilling performed in the years 2000-2022, an analysis of geothermal conditions is presented, while this work focuses on hydrogeochemical parameters, such as temperature in the top of formations and water mineralization. For this purpose, data from the Central Geological Database (CBDG), the Central Bank of Hydrogeological Data - HYDRO Bank, and from previously published scientific and research works were used. In the years 2000-2023, twenty-four exploration wells with a depth exceeding 1000 m below ground level were drilled and documented in the Polish Lowlands, providing information on the temperature and mineralization of waters taken from the Lower Jurassic or Lower Cretaceous formations. The assessment of spatial changes, as in the first part of the work, was performed with the use of QGIS Desktop 3.24.1 software, which is geoinformation software (GIS ) that allows viewing, editing, and analyzing spatial data and the creation of maps. The presented analysis made it possible to make a spot, local correction of the projected course of the isoline in relation to the maps published earlier in the Atlas of geothermal resources in the Polish Lowlands. Mesozoic Formations developed in 2006, edited by Wojciech Górecki.

PL

Celem pracy była weryfikacja prognoz temperatury i mineralizacji wód dolnej jury i dolnej kredy na Niżu Polskim, na podstawie nowej informacji geologicznej. W pierwszym z serii artykułów, pt. Weryfikacja uwarunkowań geotermalnych na Niżu Polskim na podstawie danych z nowych wierceń zrealizowanych w latach 2000-2022, przedstawiono analizę warunków geotermalnych, natomiast w niniejszej pracy zwrócono uwagę na parametry mające wpływ na warunki hydrogeochemiczne, tj. temperaturę w stropie utworów oraz mineralizację wód. W tym celu wykorzystano dane z Centralnej Bazy Danych Geologicznych (CBDG), Centralnego Banku Danych Hydrogeologicznych - Bank HYDRO oraz z dotychczas opublikowanych prac naukowo-badawczych. W latach 2000-2023 wykonano i udokumentowano na obszarze Niżu Polskiego 24 otwory poszukiwawcze o głębokości przekraczającej 1000 m p.p.t dostarczające informacji o temperaturze i mineralizacji wód ujmowanych z utworów dolnej jury lub dolnej kredy. Ocenę zmian przestrzennych, tak jak w przypadku pierwszej części pracy, wykonano z wykorzystaniem oprogramowania QGIS Desktop 3.24.1, oprogramowania geoinformacyjnego (GIS) umożliwiającego przeglądanie, edytowanie i analizowanie danych przestrzennych oraz tworzenie map. Zaprezentowane analizy pozwoliły na dokonanie punktowej, lokalnej korekty prognozowanego przebiegu izolinii w odniesieniu do publikowanych wcześniej map w Atlasie zasobów geotermalnych na Niżu Polskim. Formacje mezozoiku opracowanym w 2006 r., pod redakcja naukową Wojciecha Góreckiego.