Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Phthalates - widespread occurrence and the effect on male gametes. Part 1. General characteristics, sources and human exposure

100%

Dobrzynska M. M.

|

nr 2

EN

Phthalates are widely present in human environment. Widespead exposure to those agents, which are compounds of numerous daily use products, is unavoidable. In the current paper following phthalates benzylbutyl phthalate (BBP), din- butyl phthalate (DBP), di(2-ethylhexyl)phthalate (DEHP), diethyl phthalate (DEP), di-isononyl phthalate (DINP) are described. Phthalates mainly enter to the composition of plastic goods, like boxes and containers for storage of foods, toys, medical devices, and also cosmetics, personal care products, as well as paints, vanishes, printing inks. This paper describes the occurence of individual phthalates in the environment (water, air) and in different products. During production, transportation, manufacturing of goods and improper disposal, phthalates released into soil, water and air. For example indoor air included 13 mg/m3 phthalates, where 72 % of all constitutes DEP (2.29 mg/m3), BBP (3.97 mg/m3) and DEHP (2.43 mg/m3). Exposure to phthalates take place mainly by ingestion or inhalation air or through the skin. Presence of phthalates were observed in numerous food products and is connected with migration of those compounds from food storage containers to preserved food. They could mirgate to salivia during sucking and chewing of toys and this way increased exposure to of children. The results of studies regarding to concentration of phthalates in human tissues and excretions are also described. The level of phthalates were measured in numerous of human biological samples. For example, DEHP, DEP and DBP were detected at levels of 5.71 mg/L in blood serum, of 0.30 mg/L in semen and of 0.72 mg/kg in fat samples.

PL

Ftalany są szeroko rozpowszechnione w środowisku człowieka. Powszechne narażenie na te związki, które wchodzą w skład wielu produktów codziennego użytku jest nieuniknione. W niniejszej pracy opisano ftalany butylobenzylu (BBP), dibutylu (DBP) i dietyloheksylu (DEHP), dietlylu (DEP) oraz diizononylu (DINP). Ftalany przede wszytkim wchodzą w skład wyrobów plastikowych, takich jak pojemników do przechowywania żywności, zabawek, wyrobów medycznych oraz kosmetyków środków higieny osobistej, a także farb, lakierów, tuszów drukarskich. W niniejszej pracy opisano występowanie poszczególnych ftalanów w w środowisku (np. w wodzie, powierzu) oraz w różnych produktach. Podczas produkcji, transportu, wyrobu produktów oraz niewłaściwej utylizacji, ftalany przenikają do gleby, wody i powietrza. Na przykład, w powietrzu w pomieszczeniach stwierdzono 13 mg/m3 ftalanów, z których 72% of stanowiły DEP (2,29 mg/m3), BBP (3,97 mg/m3) i DEHP (2,43 mg/m3). Narażenie na ftalany nastepuje głównie drogą pokarmową, inhalacyjną oraz poprzez skórę. Obecność ftalanów stwierdzono w wielu produktach żywnościowych, co jest związane z migracją tych związków z opakowań do przechowywanej w nich żywności. Mogą migrować do śliny podczas ssania i żucia zabawek i w ten sposób powodują zwiększone narażenie niemowląt i małych dzieci. Omówiono także wyniki badań dotyczących stężenia ftalanów w tkankach i wydalinach ludzkich. Stężenie ftalanow mierzone było w różnych thankach ludzkich. Przykładowo, obecność DEHP, DEP i DBP stwierdzono w surowicy krwi (5,71 mg/l), w nasieniu (0,30 mg/l) oraz w tłuszczu (0,72 mg/kg).

2

Ocena uszkodzen DNA w roznych tkankach myszy narazonych na dzialanie akryloamidu

100%

Dobrzynska M. M.

|

nr Supl.

76

3

Resveratrol as promising natural radioprotector. A review

100%

Dobrzynska M. M.

|

nr 4

EN

Public feelings concerning radiation are still controversy. The main sources of trouble seems to be the failure nuclear power plant and danger of terroristic attack, which may cause temporally enhanced level of radiation leading to harmful health effects. Since radiation induced cellular damage is attributed primarily to harmful effect of free radicals, molecules with direct free radical scavenging properties are particularly promising as radiation modifiers/protectors, i.e. agents which present prior to or shortly after radiation exposure alter to response of tissues to radiation. Unfortunately, some of known radioprotectors are toxic at doses required for radioprotection. Resveratrol (RSV), an natural polyphenol is produced in several plants in response to injury, stress, bacteria or fungi infection, UV-irradiation and exposure to ozone. It is present in human diet i.e. in fruits and in wine. RSV is known for its antioxidant, anti-inflammatory, analgesic, antiviral, cardioprotective, neuroprotective and antiageing action and it has been shown to have chemopreventive effects with respect to several human disease such as cardiovascular disease, osteoporosis and gastric ulcers. Depending on the dose, RSV may act as antioxidant or as pro-oxidant. RSV improves sperm count and motility in rodents and prevent DNA damage caused by cryptopreservation of human sperm. Moreover, RSV acting with other agents, inhibits the toxic action of them. There are evidences that RSV is able to modulate the behavior of cells in response to radiation induced damage. Minimalization of radiation induced damage to somatic and germ cells by RSV might be useful in cancer therapy to prevent the damage to normal cells as well as in case of radiological accidents.

PL

Odczucia społeczne związane z oddziaływaniem promieniowania jonizującego są kontrowersyjne. Głównym źródłem obaw są zagrożenia związane z możliwością awarii elektrowni atomowych oraz z groźbą zamachów terrorystycznych, które mogą spowodować czasowe podniesienie poziomu promieniowania na określonym terenie prowadząc do wystąpienia niekorzystnych skutków zdrowotnych. Z uwagi na to, że uszkodzenia indukowane w komórkach przez promieniowanie jonizujące są spowodowane głównie przez wolne rodniki, substancje nietoksyczne posiadające zdolność ich neutralizowania są pożądane jako modyfikatory działania promieniowania lub związki chroniące tkanki przed działaniem promieniowania. Niestety, używane dotychczas radioprotektory są najczęściej toksyczne w dawkach wymaganych dla celów ochrony radiologicznej. Resweratrol (RSV), polifenol pochodzenia naturalnego, wytwarzany jest przez niektóre gatunki roślin w odpowiedzi na uszkodzenie mechaniczne, stres, infekcję bakteryjna lub grzybiczą, działanie promieniowania UV lub ozonu. Wchodzi w skład diety człowieka, obecny jest m.in. w owocach i winie. RSV posiada właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwbólowe, antywirusowe, kardioprotekcyjne, neuroprotekcyjne oraz przeciwdziała starzeniu się, w związku z tym zapobiega różnym schorzeniom takim jak choroby układu krążenia, osteoporoza, owrzodzenie żołądka. Resweratrol może wykazywać działanie antyoksydacyje lub pro- oksydacyjne w zależności od wielkości zastosowanej dawki. Wydaje się być pomocny w leczeniu niepłodności męskiej. Powoduje zwiększenie liczebności i ruchliwości plemników gryzoni oraz przeciwdziała uszkodzeniom DNA powstałym podczas przechowywania ludzkiego nasienia. Ponadto, RSV podawany jednocześnie z innymi czynnikami przeciwdziała ich toksycznemu działaniu. Znane są przypadki niwelowania przez resweratrol niekorzystnego działania promieniowania. Minimalizacja uszkodzeń indukowanych w komórkach somatycznych i rozrodczych człowieka przez resweratrol mogłoby znaleźć szerokie zastosowanie, szczególnie w odniesieniu do ochrony zdrowia osób pracujących przy usuwaniu skutków awarii i wypadków radiacyjnych oraz dla ochrony zdrowych tkanek pacjentów poddawanych radioterapii nowotworowej.

4

Effects of genistein supplemented before or after irradiation on DNA injury in human lymphocytes in vitro

63%

Dobrzynska M. M. , Gajowik A.

|

nr 4

EN

Background. Ionizing radiation (IR) carry adequate energy to ionize or remove electrons from an atom. Particles interact with water to produce reactive oxygen species (ROS). Genistein (GEN) is a naturally occurring phytoestrogen and the basic isoflavonoid in soybeans and soybean-enriched products and is believed to have the strongest antioxidant activity. Objective. The study aimed at the investigation if application of GEN at different time prior or past irradiation may ameliorate or reduce injury of DNA in human lymphocytes. Material and Methods. The isolated lymphocytes were exposed to X-irradiation (0.5; 1 Gy). GEN (1 μM/ml; 10 μM/ ml) was appended to attempts at various times prior or past irradiation (1 h prior, immediately prior, immediately past, 1 h past). We joined each X-rays dose with each GEN dose. After 1h of incubation DNA damages were examined using Comet assay. Results. Combination of 1 μM/ml of GEN given 1 h before irradiation with low or high dose markedly decreased induced by irradiation DNA injury. Higher dose of GEN applied immediately before or after irradiation markedly extended the frequency of DNA injury generated by irradiation. The result of application 1 μM/ml GEN 1 h after irradiation was not significantly different compared to control. The effect of 1 Gy + 10 μM/ml GEN was not significantly lower compared to each agent alone. Conclusions. Only a very low concentration of GEN applied before irradiation, may be considered as a potential radiomitigator/radioprotector. High doses of GEN work as a radiosentitizer and may potent the effects of radiotherapy.

5

Biologiczne skutki ekspozycji na butadien

63%

Dobrzynska M. M. , Gajewski A. K.

|

nr 1

1-15

PL

Niniejsza praca jest przeglądem piśmiennictwa dotyczącego toksycznego, mutagennego i kancerogennego działania butadienu i jego metabolitów.

EN

People can be exposed to 1,3-butadiene in work place (rubber industry) as well as in natural environment (car exhausts fumes, cigarette smoke). Butadien on its own is not genotoxic, but is metabolized to mutagenic and carcinogenic epoxydes, 1,2,3,4-diepoxybutane and 3,4- epoxybutene in the organism of mammals and human. 1,3-butadiene has been shown to be a potent carcinogen in animals and human. Laboratory investigations showed also toxic and mutagenic ablities of butadiene and its metabolities. Interspecies differences in sensitivity to butadiene are caused by differences in metabolic transformations of butadiene in different species.

6

Lycopene - antioxidant with radioprotective and anticancer properties. A review

63%

Gajowik A. , Dobrzynska M. M.

|

nr 4

EN

Ionizing radiation may cause damage to living tissue by producing free radicals like reactive oxygen species (ROS). ROS can randomly react with lipids, proteins and nucleic acids of cell causing oxidative stress and damage in these macromolecules, leading to pathogenesis of chronic diseases and age related and also cancer. The first line of defense from the damaging effects of ROS is antioxidants, which convert the oxidants to less reactive species. Lycopene (LYC) is an acyclic isomer of beta-carotene. It synthesized by plants or autotrophic bacteria but not by animals. Red fruits and vegetables, including tomatoes, watermelons, pink grapefruits, apricots, pink guavas and papaya contain LYC. This carotenoid has very strong antioxidant properties. The many studies confirm that dietary supplementation with LYC reduces risk of cancers of many organs, but also retard the growth of the tumors. LYC has also chemopreventive effects against other diseases such as cardiovascular disease, osteoporosis, male infertility and inhibits the toxic action of other agents. Numerous in vitro and animal studies showed that LYC may provide protection against damages induced by ionizing radiation. It suggests that supplementation of LYC might be useful in diminishing of negative effect of cancer radiotherapy or in mitigating the effects of possible radiation accidents on human health.

PL

Promieniowanie jonizujące może powodować uszkodzenia żywej tkanki poprzez wytwarzanie wolnych rodników takich jak reaktywne formy tlenu (RFT). RFT mogą przypadkowo wchodzić w reakcję z lipidami, białkami lub kwasami nukleinowymi komórki, powodując stres oksydacyjny i uszkodzenia w tych makrocząsteczkach, co prowadzi do patogenezy chorób przewlekłych i związanych z wiekiem, a także do zachorowania na raka. Pierwsza linia obrony przed szkodliwym działaniem RFT to przeciwutleniacze, które przekształcają utleniacze do form mniej reaktywnych. Likopen (LYC) jest acyklicznym izomerem beta-karotenu. Jest on syntetyzowany przez rośliny i bakterie autotroficzne, ale nie przez zwierzęta. Czerwone owoce i warzywa, w tym pomidory, arbuzy, różowe grejpfruty, morele, papaja i różowe guawy zawierają LYC. Ten karotenoid ma bardzo silne właściwości antyoksydacyjne. Liczne badania potwierdzają, że suplementacja LYC zmniejsza ryzyko raka wielu narządów, a także opóźnia wzrost guza. LYC ma działanie zapobiegawcze również przeciwko innym chorobom, takim jak choroby układu krążenia, osteoporoza, niepłodność, oraz hamuje toksyczne działanie innych czynników. Badania in vitro i nad zwierzętami wykazały, że LYC może zapewnić ochronę przed uszkodzeniami indukowanymi przez promieniowanie jonizujące. Sugeruje to, że suplementacja LYC może być przydatna w zmniejszaniu negatywnego wpływu radioterapii na zdrowie człowieka lub w łagodzeniu skutków ewentualnych wypadków radiacyjnych.

7

Lutein and zeaxanthin - radio- and chemoprotective properties. Mechanism and possible use

63%

Fiedorowicz J. , Dobrzynska M. M.

|

nr 3

EN

Lutein and zeaxanthin are naturally occurring xanthophylls, mainly present in green, leafy vegetables and egg’s yolk. Their presence is connected with blue spectrum light absorbance, including UV. This property, and fact, that these xanthophylls are accumulated by human eye’s macula, leads to eye’s protective functions of them including protection from age-related macular degeneration (AMD). Also, antioxidative features of lutein and zeaxanthin are boosting overall health of human body. Numerous studies proves anti-inflammatory and protective attributes of these compounds, based on many, different mechanisms. One of them is regulating redox potential in cells, and impact on expression of linked genes. In preventing of eye diseases, an important gene that is regulated by lutein and zeaxanthin is the Nrf2 gene, whose increased activity leads to optimizing the cellular response to reactive oxygen species (ROS) and preventing related diseases. Other research confirms antiproliferative properties of mentioned compounds in case of certain human cancer cell lines. There are e.g.: HepG2 (hepatitis cancer), MCF-7 (breast cancer), which treated in vitro with lutein solution showed reduction of cell growth. Lutein alone, during in vivo studies conducted on mice, exhibited also radioprotective properties, positively affecting the vitality of animals. Lutein provides also increasing of tolerance to UV radiation, reducing inflammatory processes in the skin and preventing oncogenesis. Low intake of lutein and zeaxanthin, associated with “western diet”, rich in simple carbohydrates and processed food, common in developed countries, including Poland, is linked with diabetes and obesity incidence. Assuming, lutein and zeaxanthin significantly affect the well-being of the human body, and their appropriate amount in diet can help reduce risk of many diseases. For supplementation, the optimized dosage of these xanthophylls includes doses of 10 mg for lutein and 2 mg for zeaxanthin, and it is recommended to consume along with fats or meals rich in fats.