Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

A record of climatic changes in the Triassic palynological spectra from Poland

100%

Fijałkowska-Mader A.

|

tom Vol. 59, No. 4

615--653

EN

Based on quantitative and qualitative analyses of the Triassic miospores assemblages from different regions of Poland climatic changes have been documented. Analyzed material came from the published and archival works of Orłowska-Zwolińska and author and comprised ten palynological zones distinguished in the Triassic of Poland. Two different palynological methods were applied in this study – PPC model and SEG model – to obtain palaeoclimatic and palaeoenvironmetal data. Xerophytic elements (spores and pollen grains of xerophytic plants), reflecting mainly dry climate conditions, dominated in the palynomorph spectra of the Triassic deposits from Poland. Significant numbers of hygrophytic elements indicating temporary more humid phases occurred in the late Olenekian, Ladinian, the middle Carnian, late Norian and the Rhaetian.

2

Palinostratygrafia, paleoekologia i paleoklimat późnego permu i triasu niecki Nidy

100%

Fijałkowska-Mader A.

|

2013

|

tom nr 454

15--70

PL

Praca stanowi pierwsze kompleksowe opracowanie biostratygrafii utworów permu górnego i triasu niecki Nidy. Wyróżniono dziesięć poziomów palinologicznych. Wyniki badań mikroflorystycznych potwierdziły problematyczną dotychczas obecność utworów późnego anizyku i wczesnego ladynu. Pozwoliły także na sprecyzowanie granic między indem i olenkiem oraz norykiem i retykiem. Wyniki zastosowanych w badaniach palinologicznych analiz paleośrodowiskowej i paleoklimatycznej wykazały dominację form sucholubnych w zespołach miosporowych. Wskazują również na przewagę klimatu suchego w późnym permie i triasie na badanym obszarze. Zwiększoną ilość mikroflory wilgotnolubnej obserwuje się w olenku, ladynie, noryku i retyku. Przeważająca w późnym permie i triasie kontynentalna sedymentacja w środowiskach rzecznych, jeziornych, playi i sebki była przerywana przez transgresje morskie, które miały miejsce w późnym wuchiapingu, wczesnym indzie, anizyku i ladynie.

EN

Ten miospore zones are identified in the Upper Permian and Triassic succession of the Nida Basin. This is the first complete biostratigraphical study of these sediments. The palynological investigation confirmed the presence of the late Anisian and early Ladinian. In addition, they allowed determining more precisely the boundaries between Induan and Olenekian as well as Norian and Rhaetian. Xeromorphic elements dominate the Upper Permian and Triassic palynomorph spectra from the Nida Basin and reflect a mainly dry palaeoclimate. Significant numbers of hygromorphic elements indicating temporarily humid phases, occur in the Olenekian, Ladinian, Norian and Rhaetian. Continental sedimentation in fluvial, lacustrine, coastal, playa and sabkha environments prevailed during most of the Late Permian and Triassic but was interrupted by marine transgressions in the late Wuchiapingian, early Induan, Anisian as well as Ladinian.

3

Biostratigraphy of the Emsian to Eifelian in the Holy Cross Mountains (Poland)

63%

Fijałkowska-Mader A. , Malec J.

|

2011

|

tom Vol. 55, No. 2

109-138

EN

The paper give a biostratigraphic interpretation of the Emsian to Eifelian in the Łysogóry and Kielce regions of the Holy Cross Mountains, based on the different groups of microfossils: miospores, conodonts, ostracods and foraminifers. Four miospore zones were identified in the uppermost Pragian, Emsian and lowermost Eifelian: Verrucosisporites polygonalis-Dibolisporites wetteldorfensis (PW), Emphanisporites annulatus-Brochotriletes bellatulus (AB), Emphanisporites foveolatus-Verruciretusispora dubia (FD) and Acinosporites apiculatus-Grandispora protea (AP). In the Łysogóry region, the Emsian and lowermost Eifelian comprises four cono-dont zones: serotinus,patulus,partitus and costatus, three ostracod assemblages and several foraminifer assemblages. In the Kielce region, deposits from the Emsian/Eifelian boundary interval yield conodonts from the patulus and partitus zones, two ostracod assemblages and assemblages of agglutinated foraminifers. The joint biostratigraphic analysis allows a tentative correlation of the lithostratigraphic units from both areas. It also provides independent control/calibration on the different biostratigraphical systems. The Pragian/Emsian boundary is located in the lower part of the Barcza Formation and in the lower part of the Haliszka Formation, whereas the Emsian/Eifelian boundary lies in the upper part of the Grzegorzowice Formation and in the upper part of the Winna Formation.

4

Palynostratigraphy and palynofacies of the Upper Silesian Keuper (southern Poland)

51%

Fijałkowska-Mader A. , Heunisch C. , Szulc J.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2015

|

tom Vol. 85, No. 4

637--661

EN

The results of the palynostratigraphical studies presented in this paper come from five boreholes Patoka 1, Czarny Las, Woźniki Śląskie K1, Kobylarz 1 and Poręba as well as from four outcrops at Lipie Śląskie, Patoka, Zawiercie and Poręba, in Upper Silesia (southern Poland). The palynostratigraphical zonation presented by Orłowska-Zwolińska (1983) for the epicontinental Upper Triassic of Poland was applied. The palynomorph spectra are marked by different preservation states, combined with the frequent occurrence of reworked specimens, probably even from Palaeozoic strata. The spore-pollen assemblage recognized in the “Chrzanów Formation” belongs to the early Carnian verrucata Subzone of the palynological longdonensis Zone. The spectrum from the Stuttgart Formation represents the Carnian astigmosus Zone. Spectra in the Patoka Marly Mudstone-Sandstone Member (Grabowa Mudstone-Carbonate Formation), with the Lisowice bone-bearing horizon, represent the middle and late Norian meyeriana b Subzone. The Rhaetian age of the bone-bearing succession in the Lisowice–Lipie Śląskie clay-pit suggested in the literature was not confirmed. The age of assemblages from the “Połomia Formation”, which overlies the Patoka Member, was not determined, owing to the poor state of miospore preservation. Moreover, three types of palynofacies were recognized as being characteristic for a fluvial channel (1), a flood plain (2), and lacustrine and playa environments (3) as well as for an undetermined milieu. Type 1 was found in the deposits of the Stuttgart Formation, the Patoka Member and the “Połomia Formation”, type 2 in the Patoka Member and the “Połomia Formation”, type 3 in the “Chrzanów Formation”, the Stuttgart Formation and the Patoka Member.

5

Ośrodek Tradycji Garncarstwa w Chałupkach (Góry Świętokrzyskie) jako obiekt geoturystyczny

51%

Fijałkowska-Mader A. , Pabian G. , Król P.

|

tom nr 3-4 (54-55)

27--36

PL

Z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że wiejski ośrodek garncarski w rejonie dzisiejszej miejscowości Chałupki (gmina Morawica) należy do najstarszych w regionie świętokrzyskim i funkcjonował już w czasach rzymskich (II w n.e.). Okres jego świetności przypada na XVIII i XIX w. W dwudziestoleciu międzywojennym liczył prawie 70 warsztatów i liczba ta stopniowo malała aż do roku 1993, kiedy został zamknięty ostatni warsztat Stefana Sowińskiego. Garncarstwo rozwinęło się w oparciu o lokalne złoża krasowych glin neogeńskich, występujących w obrębie lejów krasowych utworzonych w wapieniach górnej jury. Gliny te pozyskiwano szybikami na obszarze około 8,6 km2, obejmującym miejscowość Chałupki i ciągnącym się na południe od niej. Proces produkcji ceramiki był wieloetapowy. Obejmował przygotowanie gliny, tzw. „gojenie”, formowanie naczyń na toczku garncarskim, suszenie, glazurowane i wypalanie w piecach. Asortyment wyrobów ceramicznych uległ z czasem wzbogaceniu. Obok naczyń użytkowych pojawiły się zabawki, głównie gwizdki, oraz kropielnice i figury świętych. Ceramika z Chałupek była używana nie tylko przez ludność lokalną, lecz w całym regionie świętokrzyskim, a nawet poza jego granicami. Z biegiem czasu zmieniało się jej przeznaczenie od czysto użytkowego po dekoracyjne. Od 1998 r. funkcjonuje w Chałupkach Ośrodek Tradycji Garncarstwa, pełniący rolę muzealno-edukacyjną. Corocznie, w lipcu, na terenie ośrodka odbywa się festyn etnograficzny „Chałupkowe Garncynki”. Ośrodek Tradycji Garncarstwa w Chałupkach jest licznie odwiedzany przez turystów – zarówno indywidualnych, jak i grupy zorganizowane oraz wycieczki szkolne. Stanowi obiekt geoturystyczny promujący dziedzictwo kulturowe Chałupek.

EN

It is highly probable that the rural pottery center in the area of today’s Chałupki (Morawica commune) is one of the oldest in the Świętokrzyskie region, as it was already functioning in Roman times (II in A.D.). The period of its glory falls during the eighteenth and nineteenth centuries. In the interwar period, it held almost 70 workshops, and this number gradually decreased until 1993, when the last workshop of Stefan Sowiński was closed. The basis for the establishment of pottery came from the local karstic Neogene clays, occurring within karst funnels developed in the Upper Jurassic limestones. The clays were obtained by shafts in the area of approx. 8.6 km2, covering the village of Chałupki and extending to the south of it. The production process of the ceramics was multi-stage. It included the preparation of clay, the so-called “healing”, forming dishes on a potter’s toast, drying, glazing and baking in ovens. The range of ceramic products has been enriched over time. Next to utility vessels, toys appeared, mainly whistles, as well as bowls and statuettes of saints. Earthenware from Chałupki was used not only by the local population, but also in the entire Świętokrzyskie region, and even outside its borders. Over time, its role changed from purely useful to decorative. Since 1998, the Center of Pottery Tradition has been operating in Chałupki, which is both a museum and an educational object. Every year, in July, the center hosts the ethnographic festival “Chałupkowe Potions”. The Pottery Tradition Center in Chałupki is frequented by tourists, both individual and organized groups, as well as school trips. It is a geotouristic object promoting the cultural heritage of Chałupki.