Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Dynamics of the adaptation to self–disability in people with paraplegia

100%

Górska M.

|

2005

|

tom 9(2)

8-14

EN

Introduction: Every year in Poland spinal cord injury occurs in about 800 people. They have to learn to live in a completely new world suited to the skills and abilities of healthy people. The aim of the research was to find out how the adaptation to self-disability among people with paraplegia proceeds in relation to its duration. Material and methods: 40 people with spinal cord injury took part in the research. They were divided into two groups according to the duration of their disability: up to two years of disability and from five years on. In the research the “Psycho-social adaptation” anamnesis created by the author of this paper was used. Its questions covered four categories: Attitude towards self-disability; Interpersonal relations; Work and recreation; Plans, desires, dreams.Results: Persons with a shorter course of paraplegia more often emphasized the negative sides of their disability: barriers, their own defects and restraints. On the other hand, persons with a longer course of paraplegia were aware of their limitations, but they were also able to point out a lot of positive sides of their disability.Conclusion: The research has confirmed the fact that a longer period of disability leads to better adaptation to it, but further analyses with a larger group of the examined is necessary. It must also be taken into consideration that the course of time is just one of many factors positively affecting the adaptation process.

2

Typy łacińskich przysłówków oceniających

100%

Górska M.

|

tom 62

|

nr 3: Filologia Klasyczna

051-071

PL

Artykuł ten jest propozycją uporządkowania nie dość konsekwentnego podziału podgrupy przysłówków zdaniowych określanych jako przysłówki oceniające. Propozycja ta polega przede wszystkim na oddzieleniu przysłówków oceniających w ścisłym sensie, czyli takich, które odwołują się do kategorii aksjologicznych od innych typów przysłówków oceniających. Wśród tych ostatnich można wyróżnić 1. przysłówki epistemiczne, za pomocą których mówiący dokonuje oceny prawdziwości propozycji (certe, certo, plane, profecto, sane, vero, vere, fortasse, forsitan), 2. przysłówki ewidencjalne, które wskazują, na jakiej podstawie mówiący wypowiada jakieś informacje (scilicet, videlicet) oraz 3. przysłówki miratywne, poprzez które mówiący daje wyraz zaskoczeniu, że dany stan rzeczy ma miejsce (inopinanter, inopinate, inopinato, necopinato). Wśród 4. przysłówków oceniających w ścisłym sensie można natomiast wyróżnić cztery podgrupy: a. ogólnie wartościujące (bene, male), b. odwołujące się do wartości poznawczych (sapienter, stulte, imprudenter, inepte, recte, falso), c. odwołujące się do wartości utylitarnych (opportune, feliciter, (per)commode incommode, perincommode) i d. odwołujące się do wartości moralnych (recte, falso, merito, iure, iniuria). W propozycji tej najbardziej dyskusyjne jest uznanie przysłówków wyrażających zaskoczenie za wykładniki miratywności, jako że jest to kategoria językowa dostrzeżona stosunkowo niedawno i nie dość dobrze rozpoznana.

EN

The article suggests ordering the division of the sub-group of sentential adverbs, defined as evaluative adverbs, that is not consistent enough. The suggestion consists first of all in separating evaluative adverbs in the strict sense, that is ones referring to axiological categories, from other types of evaluative adverbs. Among the latter the following ones may be distinguished: 1. Epistemic adverbs, with the help of which the speaker evaluates the truth of the proposition (certe, certo, plane, profecto, sane, vero, vere, fortasse, forsitan), 2. evidential adverbs that point the basis on which the speaker gives some information (scilicet, videlicet), and 3. mirative adverbs, with which the speaker expresses his surprise that the given state of affairs does occur (inopinanter, inopinate, inopinato, necopinato). Among 4.the evaluative adverbs in the strict sense, in turn, four sub-groups may be distinguished: a. generally evaluating (bene, male), b. referring to cognitive values (sapientier, stulte, imprudenter, inepte, recte, falso), c. referring to utilitarian values (opportune, feliciter, (per)commode incommode, perincommode), and d. referring to moral values (recte, falso, merito, iure, iniuria). In the suggestion, recognizing the adverbs expressing surprise as the marker of mirativity is the most arguable point, as it is a language category that has been noticed relatively recently and has not been yet well recognized.

3

Tentative division of Latin adverbs of degree

100%

Górska M.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

tom 63

|

nr 3: Filologia Klasyczna

177-198

XX

Artykuł jest próbą podziału łacińskich leksemów służących do wskazywania bezwzględnego stopnia cechy lub stanu, określanego przez predykaty gradualne, tradycyjnie nazywanych przysłówkami stopnia. Proponuje się rozróżnianie czterech grup wykładników stopnia, charakteryzujących cechę lub stan ze względu na kategorie intensywności, kompletności, dostateczności i nadmiaru: (1) wykładniki intensywności: a. intensyfikatory, wskazujące na wysoki stopień cechu lub stanu (valde, multum, magnopere/magno opere, admodum, bene, male, sane, plane, non mediocriter, abunde, impense, vehementer, graviter, egregie, eximie, mire, mirifice, mirabiliter), b. dezintensyfikatory, wskazujące na niski stopień cechy lub stanu (non valde, non magnopere, non admodum, male, mediocriter); (2) wykładniki kompletności: a. wskazujące na pełny stopień cechy lub stanu (bene, male, plane, admodum, longe, omnino), b. wskazujące na niepełny stopień cechy lub stanu (prope, paene, non plane); (3) wykładniki dostateczności: a. wskazujące na dostateczny stopień cechy lub stanu (satis/sat), b. wskazujące na niedostateczny stopień cechy lub stanu (non satis/sat, parum) i (4) wykładniki nadmiaru: a. wskazujące na nadmiar cechy lub stanu (nimis/nimium, oppido), b. wskazujące na brak nadmiaru cechy lub stanu (non nimis).

EN

The paper is an attempt of dividing Latin lexemes of the nonrelative degree of a property or state, which is expressed by gradable predicates, traditionally called adverbs of degree. The disitnction of four groups of degree indices is proposed, which characterize a property or state according to categories of intensity, completeness, sufficiency and excess, i.e. (1) Indices of intensity: a. intensifiers describing the high degree of a property or state (valde, multum, magnopere/magno opere, admodum, bene, male, sane, plane, non mediocriter, abunde, impense, vehementer, graviter, egregie, eximie, mire, mirifice, mirabiliter), b. disintensifiers describing the low degree of a property or state (non valde, non magnopere, non admodum, male, mediocriter); (2) Indices of completeness: a. describing the complete degree of a property or state (bene, male, plane, admodum, longe, omnino), b. describing the incomplete degree of a property or state (prope, paene, non plane); (3) Indices of sufficiency: a. describing the sufficient degree of a property or state (satis/sat), b. describing the insufficient degree of a property or state (non satis/sat, parum) and (4) Indices of excess: a. describing the excess of a property or state (nimis/nimium, oppido), b. describing the lack of excess of a property or state (non nimis).