The classical model of ‘krajoznawstwo’ operating in Poland, based on tradition, scientific and social achievements as well as knowledge about the country or its region, should take into account the changes and processes occurring in the world of globalised mass tourism entangled in the system and pro-growth ideology. The aim of the article is to justify the thesis that ‘krajoznawstwo’ – as a kind of applied environmentalism – brings a new, cognitive and axiological critical perspective to the conceptualisation of sightseeing tourism. The first part of the article – „Sightseeing in the unsustainable world of tourism” – focuses on the terminological distinction between the terms ‘krajoznawstwo’ and ‘tourism’ as well as the social functions of ‘krajoznawstwo’ and addresses the uncontrolled, yet criticism-inducing, growth of tourism. The second part of the article – „Towards sustainable sightseeing tourism” – will be a discussion of the reorientation of ‘krajoznawstwo’ towards sustainability, which is supposed to open new perspectives for sightseeing tourism in the struggle to achieve sustainable development goals. ‘Krajoznawstwo’ has an important role to play in the ongoing debate on climate change and, more broadly, on the ecological crisis associated with the destruction of natural and cultural heritage in the age of the Anthropocene.
PL
Funkcjonujący w Polsce klasyczny model krajoznawstwa, bazujący na tradycji, dorobku naukowym i społecznym, a także oparty na wiedzy o kraju lub jego regionie, powinien uwzględniać zmiany i procesy zachodzące w świecie zglobalizowanej turystyki masowej, uwikłanej w system i ideologię prowzrostową. Celem artykułu jest uzasadnienie tezy, iż krajoznawstwo – jako rodzaj ekoznawstwa stosowanego – wnosi nową, krytyczną perspektywę poznawczą i aksjologiczną do konceptualizacji turystyki krajoznawczej. Część pierwsza artykułu – „Krajoznawstwo w niezrównoważonym świecie turystyki”, skupia się na terminologicznym rozróżnieniu pojęć „krajoznawstwo” i „turystyka” oraz społecznych funkcjach krajoznawstwa i odnosi się do niekontrolowanego, a jednocześnie wywołującego falę krytyki, wzrostu turystyki. Część druga artykułu – „W kierunku zrównoważonej turystyki krajoznawczej”, stanowić będzie dyskusję o reorientacji krajoznawstwa na zrównoważenie, która ma otwierać nowe perspektywy dla turystyki krajoznawczej w walce o osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju. Krajoznawstwo w swych działaniach ma bowiem ważną rolę do odegrania w toczącej się debacie wokół zmian klimatycznych, a szerzej – kryzysu ekologicznego, który wiąże się z niszczeniem dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego w dobie antropocenu.
Już od czasów starożytnych zwierzęta wykorzystywane były przez człowieka do różnorodnych celów. Pośród owych zwierząt znajdowały się ptaki, również nieloty, na czele ze strusiami. Niniejszy artykuł podejmuje próbę ukazania znaczenia polowań na strusie w różnych kulturach świata w XIX wieku na podstawie publikacji zamieszczonych w prasie brytyjskiej. Do napisania artykułu wykorzystano metodę historyczną, a materiał źródłowy do badań stanowiły notatki prasowe wydawane w Wielkiej Brytanii. Analiza źródeł wykazała, iż anglojęzycznemu czytelnikowi znane były zwyczaje polowania na strusie różnych ludów, żyjących na obszarach Ameryki Południowej oraz Afryki. Materiały prasowe pozwalały czytelnikom na szczegółowe zapoznanie się z przebiegiem polowań, czy też stosowanych do ich przeprowadzania technik, co mogło pośrednio przyczynić się także do włączenia strusi jako atrakcji w programach inscenizacji cyrkowych. Zkolei używana przez autorów artykułów prasowych nomenklatura jasno wskazuje, iż polowania na strusie określano mianem sportu, którystanowił zarówno wysokiej klasy rozrywkę, jak i dochodowe przedsięwzięcie.
EN
Since ancient times, animals have been used by man for a variety of purposes. Among these were birds, including flightless birds, led by the ostriches. This article attempts to show the importance of ostrich hunting in different cultures of the world in the nineteenth century, based on publications in the British press. The historical method was used to write the article and the source material for the research was press releases published in Britain. The analysis of the sources showed that English-speaking readers were familiar with the ostrich-hunting customs of various peoples living in South American and African areas. The press materials allowed readers to learn in detail about the course of the hunt or the techniques used to carry it out, which could also indirectly contribute to the inclusion of ostriches as attractions in circus staging programmes. On the other hand, the nomenclature used by the authors of the press articles clearly indicates that ostrich hunting was described as a sport that constituted both high-class entertainment and a profitable enterprise.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.