Celem opracowania jest charakterystyka dużych miast w Niemczech Wschodnich1 w zakresie ich umiejscowienia w strukturach terytorialno-administracyjnych, kształtujących się na obszarze byłej NRD w okresie transformacji systemowej. Charakterystyka ta opiera się na dynamicznej analizie zbiorowości miast ze szczególnym uwzględnieniem zmienności ich stanu w dwóch aspektach, tj. w aspekcie funkcji administracyjnych skupionych w poszczególnych ośrodkach (aspekt funkcjonalny) oraz w aspekcie zmienności granic gmin miejskich (aspekt przestrzenny). Referowane zamierzenie badawcze ukierunkowano na określenie głównych współczesnych tendencji rozwojowych, determinujących sytuację dużych miast, w kontekście zmieniającej się organizacji terytorialnej wschodnioniemieckich krajów związkowych oraz pozostałych transformacyjnych, społeczno-gospodarczych czynników i barier rozwoju.
The main aim of the article is to characterise development processes occurring in the so-called industrial socialist cities in the area of East Germany during three decades of post -socialist system transformation(1989–2019). This characteristics is based on analyses covering the most important centres that were created or developed during the period of intensive industrialisation of the German Democratic Republic until 1989 (Eisenhüttenstadt, Hoyerswerda, Schwedt on the Oder, Halle -Neustadt), and after the reunification of Germany in 1990 they followed the path of very complex transformation changes. The article focuses on changes in the economic structure of the cities in close relation to their effects in the demographic and structural -spatial aspect. In the analyses carried out for the aim of the study, were used source materials inthe form of databases published by German institutions of official statistics and public digital spatial data sets. These data were compiled by mathematical -statistical and cartometric methods. The article ends with conclusions indicating the intensive, long -term processes of shrinking and peripheralisation of studied industrial “socialist cities” from the GDR period.
PL
Głównym celem artykułu jest charakterystyka procesów rozwojowych zachodzących w tzw. przemysłowych miastach socjalistycznych na obszarze Niemiec Wschodnich w ciągu trzech dekad postsocjalistycznej transformacji systemowej (1989–2019). Charakterystyka ta opiera się na analizach obejmujących najważniejsze ośrodki, które powstały lub rozwinęły się w okresie intensywnej industrializacji Niemieckiej Republiki Demokratycznej do 1989 roku (Eisenhüttenstadt, Hoyerswerda, Schwedt nad Odrą, Halle - Neustadt), a po zjednoczeniu Niemiec w 1990 roku weszły na drogę szczególnie złożonych przeobrażeń transformacyjnych. Artykuł koncentruje się na zmianach struktury gospodarczej badanych miast w ścisłymnawiązaniu do ich skutków, w aspekcie demograficznym i strukturalno -przestrzennym. W analizach przeprowadzonych na potrzeby opracowania wykorzystano materiały źródłowe w postaci baz danych publikowanych przez niemieckie instytucje statystyki oficjalnej oraz publiczne cyfrowe zbiory danych przestrzennych. Dane te opracowano metodami matematyczno -statystycznymi i kartometrycznymi. Wnioski wskazują na intensywne, długotrwałe procesy kurczenia się i peryferyzacji badanych przemysłowych „miast socjalistycznych” z okresu NRD.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.