Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Charakterystyka dopływu ścieków do oczyszczalni ścieków w miejscowości turystycznej

100%

Widera D. , Pawęska K.

|

tom Vol. 19, nr 1

53--60

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące ilości ścieków dopływających siecią kanalizacyjną oraz ilości ścieków dowożonych taborem asenizacyjnym do oczyszczalni ścieków w Sławie. Obserwacje obiektu prowadzono w okresie styczeń 2013 – wrzesień 2017. W okresie tym ocenie poddano wielkości dobowych dopływów ścieków do oczyszczalni ze skanalizowanych obszarów gminy Sława oraz sumy miesięczne ilości ścieków dowożonych do oczyszczalni taborem asenizacyjnym. Ilość ścieków poddawanych oczyszczeniu porównano z wartością projektową. Średni pomierzony dopływ ścieków w okresie badawczym kształtował się na poziomie 1971,1 m3·d-1 i stanowił ok. 66% projektowanego przepływu ścieków dla oczyszczalni. Dodatkowo w pracy określono procentowy udział ilości ścieków dowożonych poddawanych oczyszczeniu w stosunku do całkowitej ilości ścieków. W pracy zwrócono uwagę na sezonowe zmiany związane z ilością ścieków dowożonych taborem asenizacyjnym wynikające z turystycznego charakteru regionu. Sezonowe zmiany wpływają na zwiększenie procentowego udziału ścieków pochodzących ze zbiorników bezodpływowych w stosunku do ilości ścieków dopływających siecią kanalizacyjną. W miesiącach letnich (lipiec, sierpień) w analizowanym okresie badawczym udział ten wynosił od 17,1 do 19,9%. Znaczące udziały ścieków dowożonych w miesiącach letnich w stosunku do ilości ścieków dopływających siecią kanalizacyjną mogą przyczynić się do zaburzeń procesów technologicznych oraz wpłynąć na sprawność oczyszczania.

EN

The paper presents the results of the research concerning the amount of wastewater influent to the wastewater treatment plant in Sława through sewerage system as well as the amount of wastewater delivered by the sanitation fleet. The research was conducted between January 2013 – Septemper 2017. In this period, the daily wastewater inflow to the wastewater treatment plant and monthly sums of wastewater delivered by the sanitation fleet were evaluated. The average volume of the treated sewage was compared to the designed value. The average measured wastewater inflow in the research period was 1971.1 m3·d-1 and constituted about 66% of the designed inflow to the wastewater treatment plant. Additionally, the percentage share of wastewater delivered by sanitation fleet was estimated in comparison to total amount of treated wastewater. The seasonal changes concerning the quantity of wastewater delivered be the sanitation fleet, resulting from the touristic characteristic of region was taken into account. The seasonal variation had an influence on increasing the percentage of wastewater from septic tanks, cesspools compared to wastewater from sewerage system. In the summer months (July, August), in the analysed period, the percentage share was from 17.1% to 19.9%. Significantly, the shares of the delivered wastewater by sanitation fleet in the summer period, compared to wastewater amount from the sewerage system, could cause technological problems as well as influence the treatment efficiency.

2

Zmiany składu fizykochemicznego w wodach ujęciowych na terenach wiejskich powiatu kluczborskiego

80%

Pawęska K. , Bawiec A. , Włodek S. , Maras R.

|

tom Nr 44

210--216

PL

Na terenach wiejskich, ze względu na brak sieci wodociągowej, głównym źródłem wody przeznaczonej na cele bytowe są płytko kopane studnie. Jakość wód ujmowanych w ten sposób nie podlega regulacjom prawnym obowiązującym w Polsce, a dotyczącym jakości wody ujmowanej do spożycia przez ludzi, przez co często nie odpowiadają standardom. Problemem stają się studnie, w których zaprzestano prowadzenie poborów wody na cele bytowe po podłączeniu budynku do powstałej sieci wodociągowej. W pracy przedstawiono wyniki badań składu fizykochemicznego wód uzyskiwanych z płytko kopanych studzien zlokalizowanych na terenach wiejskich powiatu kluczborskiego. Analizie poddano zwartość mineralnych form azotu tj. azotanów i azotynów, dodatkowo określono stężenia azotu amonowego oraz fosforanów. Badania uzupełniono zmianami wartości pH i przewodności elektrolitycznej. W przypadku azotanów i azotynów najwyższe stężenia i związane z tym przekroczenia norm zawartych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia obserwowano w studni 1 i 3. W okresie badawczym zanotowano sezonową zmienność stężeń azotu amonowego przejawiającą się we wzroście tego parametru w miesiącach zimowych. Azot amonowy był także wskaźnikiem, którego przekroczenia zanotowano we wszystkich badanych studniach co najmniej jeden raz w okresie badawczym. Fosforany kształtowały się w analizowanych próbkach na poziomie od 0,12 do 0,17 mg PO /dm3.

EN

Due to a lack of centralized water supply network on rural areas, the main source of water for household use are shallow dug wells. The quality of water taken in this way is not a subject of law regulations in Poland which are connected with quality of water taken for human consumption, which is the reason why this kind of water do not often meet the standards. Wells that are no longer exploited by taking water for living purposes because of households’ connection to the central water supply, are becoming a problem The paper presents the results of physicochemical composition of water samples taken from shallow dug wells located on the rural areas. The con- centrations of mineral forms of nitrogen, i.e. nitrates, nitrites further the concentrations of ammonia nitrogen and phosphate were analysed. Additionally, changes of pH and conductivity were measured. In the case of nitrate and nitrite highest concentrations exceeding the standards contained in the Regulation of the Minister of Health were observed in wells 1 and 3. During the study period, seasonal variation of concentrations of ammonium nitrogen were observed as reflected in the increase of the parameter in winter months. Ammonium was also an indicator whose concentrations exceeded regulated norms at least once during the research period in each of the tested wells. Phosphates concentrations in the analyzed samples were at the level 0.12–0.17 mg PO /dm3.

3

Zmiany składu gatunkowego roślin przeznaczonych na cele energetyczne na polach wyłączonych z produkcji rolnej nawadnianych ściekami

71%

Włodek S. , Sekutowski T. , Biskupski A. , Smagacz J. , Pawęska K.

|

tom R. 17, nr 2, t. 1

339--347

PL

W latach 2010-12 przeprowadzono doświadczenie z nawadnianiem pola wyłączonego z produkcji rolnej. Nie użytkowane rolniczo grunty zostały zasiedlone samoistnie przez zbiorowisko roślin w którym przeważającą część stanowiła nawłoć (Solidago) - gatunek, który może być z powodzeniem wykorzystywany w agroenergetyce. Celem przeprowadzonego doświadczenia było zbadanie czy systematyczne wprowadzanie ścieków na odłóg w istotny sposób różnicuje skład florystyczny oraz biomasę gatunku dominującego – nawłoci. Na glebie płowej wytworzonej z piasku gliniastego, stosowano dwie dawki polewowe: 10mm oraz 20mm na poletkach o powierzchni 1m2. Efekty nawadniania wstępnie oczyszczonymi ściekami bytowo-gospodarczymi porównywano z obiektem bez nawodnień (kontrola). W okresie wegetacyjnym, od maja do września zastosowano w sumie 21 dawek polewowych w odstępach 7 dniowych. Nawadnianie przyczyniło się do wzrostu liczby pędów nawłoci (obsady) na jednostce powierzchni. Obsada pozostałych gatunków porastających odłóg ulegała zmianom. Najliczniejsza grupa, do której należały następujące gatunki: Agropyron repens, Rumex crispus, Taraxacum officinale, Artemisia vulgaris, Trifolium repens, wyraźnie zwiększyła swoją obsadę pod wpływem stosowania nawadniania. Druga grupa, do której należały takie gatunki jak: Poa pratensis, Calamagrostis epigejos, Tanacetum vulgare, Achillea millefolium, zmniejszyła swoją obsadę. Dla dawek polewowych wynoszących 10mm, zwiększenie liczby roślin gatunków reagujących pozytywnie na nawodnienia było mniejsze od spadku obsady roślin zmniejszających swoją obsadę. Inaczej sytuacja kształtowała się w przypadku dawek polewowych wynoszących 20mm. Stąd ogólna liczba roślin nawadnianych dawkami 10mm zmniejszyła się w porównaniu do obiektu kontrolnego, natomiast wzrosła na poletkach nawadnianych dawkami w wysokości 20mm. Nawadnianie spowodowało istotny wzrost biomasy nawłoci jako gatunku dominującego w stosunku do biomasy pozostałych taksonów.

EN

In 2010-12 research related to irrigation of fallows was carried out. Fallows were spontaneously settled by plants which mainly consisted of goldenrods (Solidago sp.) - a species which can be successfully used in agro-energy. The objective of the conducted research was to verify if sewage systematically delivered to a fallow fundamentally differentiates the floristic composition and biomass of the dominant species - goldenrod. Two irrigation rates: 10mm and 20mm on the patches of 1m2 each were applied on the fawn soil formed by clay sand. The effects of irrigation with initially purified sewage were compared to the object without irrigation (control). In the vegetative season, from May to September, 21 irrigation rates of sewage in total were applied with 7 days intervals. The irrigation contributed to the increase of the goldenrod shoots number (plants) on the area unit. The rest of species covering the fallow changed. The biggest group with the following species: Agropyron repens, Rumex crispus, Taraxacum officinale, Artemisia vulgaris, Trifolium repens, significantly increased its plants number due to irrigation. However, the second group with such species as: Poa pratensis, Calamagrostis epigejos, Tanacetum vulgare, Achillea millefolium, decreased its plants number. For the irrigation doses of 10mm, the increase of the number of plants of species reacting positively to irrigation was lower than the decrease of plants which decreased its number of plants. The situation connected with doses of 20mm irrigation was different. Hence, the total number of plants irrigated with doses of 10mm diminished comparing to the control object, however, it increased on the patches irrigated with 20mm doses. The irrigation caused significant increase of the goldenrod biomass as a dominant species in relation to the biomass of other taxons.

4

Budowa i funkcjonowanie przydomowych oczyszczalni ścieków w świetle obowiązujących przepisów - część 1

71%

Jawecki B. , Marszałek J. , Pawęska K. , Sobota M. , Malczewska B.

|

tom nr II/2

501--516

PL

Przedmiotem artykułu są wymagania prawne stawiane budowie i eksploatacji przydomowych oczyszczalni ścieków. Publikacja składa się z dwóch części. W prezentowanej pierwszej części przedstawiono definicję i podstawowe rodzaje przydomowych oczyszczalni oraz ich skuteczność. Zaprezentowano w jakich przypadkach można wyposażyć nieruchomość w taką oczyszczalnię, m.in. brak kanalizacji oraz ograniczeń wynikających z ustaleń aktów prawa miejscowego. Wyszczególniono przypadki, w których budowa przydomowej oczyszczalni wymaga uzyskania pozwolenia na budowę i/lub pozwolenia wodnoprawnego (w tym wymagania stawiane projektom) oraz innych zezwoleń wynikających z przepisów szczególnych. W drugiej części artykułu (Jawecki i in. 2016) wskazano ograniczenia lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków wynikające z aktów prawa miejscowego. Zaprezentowano wymagania techniczne jakie należy spełnić przy lokalizowaniu indywidualnej oczyszczalni w obrębie działki budowlanej. Przedstawiono także standardy jakości ścieków oczyszczonych wprowadzanych z przydomowych oczyszczalni do wód lub do ziemi. Wskazano na obowiązek zgłoszenia eksploatacji przydomowej oczyszczalni ścieków.

EN

The main aims of the paper are legal requirements demanding to construction and operation of domestic treatment plants. The publication consists of two parts. In the first part of article the definition and basic types of wastewater treatment plants and its effectiveness are described. In the paper, cases in which real properties can be equipped with domestic wastewater treatment plant for example: lack of sewage system and restrictions arising under the local legislation are presented. Cases, where construction of domestic wastewater treatment plant requires a building permit and/or water permit (including requirements for project) and other permits under the special provisions, were specified. In the second part of article (Jawecki et. al. 2016) limitation the location of domestic wastewater treatment plant under the local law were presented. Technical requirements that should be met by locating domestic wastewater treatment plant in real property area was presented. The standards of treated wastewater quality, discharged into water or soil was described. Cases in which operating application of domestic wastewater treatment plant to the mayor is required, were listed.

5

Air temperature variability on the silesian lowlands in the years 1957-2014

61%

Włodek S. , Sikora J. , Pawęska K. , Biskupski A. , Owsiak Z. , Maga J.

|

tom nr IV/3

1877--1886

EN

Results of air temperature measurements in the 1957-2014 multi-annual period were analysed in the paper. The data originated from Jelcz-Laskowice locality situated in the south-western part of Poland, at the flat part of the Lower Silesia, on Silesian Lowlands. Average annual and monthly air temperatures and the number of days of thermal seasons duration were analysed. Trends of changes were set and extreme values of average monthly air temperatures were analysed. Mean annual air temperatures in the studied multi-annual period revealed a tendency to increase. Average monthly extreme values of the analysed factor revealed a similar direction of changes; however, more apparent changes occurred for the maximum values. Over the analysed period, average monthly air temperatures revealed a tendency to increase. The most serious changes occurred in July, slightly lesser in August, May and April. The number of days in the years 1957-2014 in the interval limited by the air temperature threshold values: 0°C, 5°C and 15°C was greatly diversified. Analysed results had a clear growing tendency for the summer, slightly lower for the spring, but evidently declining for the autumn.

6

Precipitation variation in the Widawa River basin in the multi-year period 1956-2012

61%

Włodek S. , Pawęska K. , Biskupski A. , Sikora J. , Sekutowski T. R. , Maga J. , Jakubowski T.

|

tom nr IV/4

1947--1959

EN

The paper analyses results of measurements of precipitation amounts in the Widawa River basin in the multi-year period 1956-2012. Analysed were annual, monthly and daily precipitation totals and the numbers of days with precipitation in a year and in a month. Trends of changes were determined and extreme monthly and daily precipitation totals were analysed. Annual precipitation totals over the analysed multi-year period were very strongly diversified. Despite a considerable spread of results, the distribution in time did not reveal any clear tendency of changes, the trend line was almost horizontal. The number of days in a year with precipitation revealed an obvious decreasing trend, particularly within the fraction of days with precipitation <1mm. Average daily precipitation obtained from the ratio of annual precipitation total and the number of days with precipitation showed a growing tendency. December was the month in which the highest number of days with precipitation was noted during the multi-year period 1956-2012. Considering the fewest number of days with precipitation, similar results were obtained for three months. In May and September the least number of days with precipitation was registered eleven times. Only once a less often mentioned number of days occurred in October. A summary of maximum numbers of days with precipitation occurring over a month revealed a declining trend. The diagram of the least number of days with precipitation in a month also revealed a decreasing tendency.