Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

1 Teka Komisji Prawniczej

1 2008

1 Klementowski M. L.

Znaleziono wyników: 1

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Kształtowanie się gwarancji ochrony wolności osobistej w średniowiecznej i wczesnonowożytnej Europie

100%

Klementowski M. L.

Teka Komisji Prawniczej

2008

tom 1

70-110

The analysis of sources, ranging from early medieval Germanic tribal laws, Anglo-Saxon laws, location documents, town and land privileges (Spanish, Flemish, French, English, and German ones) to the Württemberg Treaty of 1514, doubts the truthfulness of the still common conviction that the evolution of personal liberty guarantees should be attributed only to the French Declaration of Human and Civic Rights of 1789 and to successive amendments of the American Constitution. The evolution of personal liberty guarantee was quite unique. The first stage is chiefly represented by typical ban on binding or unlawful imprisonment of a free person, or abduction and selling into captivity of a free man. The next stage embraces conditional forms of security, which were based on social strata. The principle was based upon the possibility to avoid imprisonment before the trial provided that a bail or surety is furnished, or the possession of immovable property is demonstrated [or sometimes movable one or a house]. If in terms of land rights the guarantee of personal liberty, apart from security on property, was customarily surety, then in urban and village areas the possibility to avoid imprisonment was mainly connected with property security. The next stage can be traced to the thirteenth century when an unconditional ban on arresting persons not yet tried was introduced – a ban which appeared at various times in different states, which were sometimes varied in terms of social stratification (Hungarian Golden Bull of King Andrew II of 1222, Polish privileges neminem captivabimus of 1430 and 1433). This ban was also enshrined in an Aragon agreement called Magna Charta of 1188, Iustitia Mayor of 1265, English Magna Charta Libertatum of 1215, city charters of Udine from the 14th century and Turin of 1360, Brabant Joyeuse Entrée of 1356, and the Württemberg Treaty of 1514. The analysis proves that particular trends in the direction of changes were varied across periods of time and different countries. Moreover, these bans relied on social class membership in varying degrees. The content and form of some guarantees of personal liberty were close to modern concepts, and they can be regarded as prototypes of liberty rights, enshrined in constitutions of modern states.

Analiza źródeł, począwszy od wczesnośredniowiecznych germańskich praw szczepowych, praw anglosaskich, dokumentów lokacyjnych, przywilejów miejskich i ziemskich (hiszpańskich, flandryjskich, francuskich, angielskich, niemieckich), aż po wirtemberski układ z 1514 r. pozwalają zmienić utrzymujące się jeszcze niekiedy przekonanie, że rozwój gwarancji ochrony wolności osobistej należy łączyć dopiero z francuską Deklaracją Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r. i nowelami do amerykańskiej konstytucji. Znamienna była ewolucja gwarancji ochrony wolności osobistej. Pierwsze stadium to zwykłe zakazy bezprawnego związania lub bezprawnego uwięzienia człowieka wolnego, czy też uprowadzenia człowieka wolnego i sprzedania go w niewolę. Dalsze stadium to warunkowe formy zabezpieczenia, które miały charakter gwarancji stanowych. Zasadą była możliwość uniknięcia uwięzienia przed wyrokiem pod warunkiem złożenia kaucji, poręczenia lub posiadania majątku nieruchomego (rzadziej ruchomego lub domu). O ile w kręgu praw ziemskich gwarancją ochrony wolności osobistej, obok zabezpieczeń majątkowych, było zazwyczaj poręczenie, o tyle na terenie miast i wsi możliwość uchylenia się przed uwięzieniem związana była przede wszystkim z odpowiednim materialnym zabezpieczeniem. Wreszcie od XIII w. stadium bezwarunkowego zakazu aresztowania osób jeszcze nieosądzonych, zakazu pojawiającego się asynchronicznie w różnych państwach, zróżnicowanego niekiedy stanowo (węgierska Złota Bulla króla Andrzeja II z 1222 r., polskie przywileje neminem captivabimus z lat 1430 i 1433). Przewidywały go aragońska tzw. Magna Charta z 1188 r. i Iustitia Mayor z 1265 r., angielska Wielka Karta Wolności z 1215 r., statuty miejskie Udine z XIV w. i Turynu z 1360 r., brabanckie Joyeuse Entree z 1356 r., a także wirtemberski układ z 1514 r. Analiza wykazała, iż poszczególne tendencje i kierunki zmian tej ochrony przeplatały się nawzajem zarówno w czasie, jak i w różnych państwach. Ponadto w różnym stopniu były uzależnione od przynależności stanowej. Treści i forma niektórych gwarancji ochrony wolności osobistej bliska jest koncepcjom nowożytnym i można je uważać za prototyp praw wolnościowych, chronionych przez konstytucje państw nowoczesnych.