Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 25

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Egzemplaryzm moralny jako postawa solidarna
100%
EN
Imitation is an important factor in the moral development of the human person. Taking on the function of an example or model for others and the corresponding actions of the imitators who conform to those of the external model may be interpreted as an attitude of solidarity. This specific kind of love and service to others obliges people to involvement for the sake of the common good, for the well-being of all and everyone. An important element of this commitment is exhibiting in one’s own behavior authentic values, which take on the stature of an exemplar or model for others. In that way, moral exemplarism is a kind of contribution to the well-being of others and to the common good, as it is a call to participate in the values interiorized by the model. The imitator’s attitude can also be seen as one of solidarity, through which he is able to properly assess the values of the models, and follow only the real ones. In this manner, he can become a responsible participant in society. Openness towards models is a sign of an active presence in community life, which builds up the richness of its members.
EN
Concrete ideals play an essential role in the functioning of each community; they arc patterns of conduct, behavioral models, and examples of desirable actions. They rule human life, direct its way to the truth and good under concrete circumstances defined by socio-cultural conditions. Over the ages there arc continuous transformations in the sphere of patterns of conduct and ideals of individual and social life. This is related to the changes of social systems and their hierarchies of value. Such changes can be observed in Poland and the social transformation that has lasted over twenty years. The general direction at freedom, self-realization, and a clear weakening of the sense of sacrum have affected the change in the approach to the role of authorities. Such phenomena as pluralism, individualism, and practical materialism have caused the establishment of new ethical models and new modes of their imitation. This situation is a challenge for the Church whose task is to show a proper measure of humanity and the ideal of social life.
EN
Catholic reflection on love is a synthesis of natural experience, philosophical – including pre-Christian – thought, and the message contained in the Bible. The Holy Scripture does not, in fact, constitute a systematic lecture on love, but in a way that is characteristic of it, using its own terminology, images and symbols, presents the essence and characteristics of love. One of such images is imitating Christ that reveals the basic elements of the personalistic conception of love. As the Biblical terminology and the context of imitating Christ show, love is born of His call and gift. Hence it has a supernatural character. It puts in order all the dimensions of human life. In its light no area of human existence is autonomous. In a fundamental way it defines human behavior. Love that is shown in the image of imitating Christ engages all the person and is based on its dynamics. It assumes involving human freedom. Also sacrifice is its expression. This love has the ability to create a community not only with God, but with other people as well. In the light of imitating Christ it is the most adequate attitude towards the recognized value of the person of the Teacher and His disciples. Hence the image of imitating Christ contains everything that contemporary personalism tries to formulate in the philosophical language.
EN
Nowadays, there are very strong aspirations aiming to link science with economy. These aspirations create specific problems for humanities which do not generate products, technology and patents for sale, and thereby do not bring measurable benefits to industry and universities. Moral theology, whose essential task is to define norms, orders and prohibitions, may rather seem to restrain innovative economy than to be its driving force. However, moral theology provides practical indications which can give a more human character to the technological development. It is possible only when its relationship with business at the level of scientific research is as brief as possible, and the financing is completely independent from the market laws.
PL
Andrzej Derdziuk, Na drogach formacji do służby Bogu i człowiekowi, TN KUL, Lublin 2017, ss. 163.
PL
Chrześcijańska koncepcja wolności, oparta na Objawieniu, pozostaje niezmienna. Obok niej jednak pojawiają się inne wizje oraz różne propozycje dróg urzeczywistniania jej w życiu i w działaniu. Dlatego biblijne orędzie o wolności musi być odczytywane w ciągle nowym, zmieniającym się kontekście. Dzisiaj ten kontekst wyznaczają takie zjawiska, jak: żądanie absolutnej autonomii, oderwanie wolności od prawdy i dobra, od Boga, który w rzeczywistości jest jej źródłem – z jednej strony, a determinizm – z drugiej. Wiele z tych zjawisk zna Biblia. Dlatego warto nieustannie odczytywać jej przesłanie, by także w niej szukać odpowiedzi na współczesne tendencje: poszukiwania wolności i ucieczki przed nią.
EN
The Christian concept of freedom, based on Revelation, remains unchanged. Next to it, however, there are other visions and various proposals of realizing it in life and in action. Therefore, the biblical message of freedom must be read in a constantly new, changing context. Today, this context is marked by such phenomena as: the demand an absolute autonomy, detachment of freedom from truth and goodness, from God, who in fact is its source − on the one hand, and determinism − on the other. The Bible knows many of these phenomena. Therefore, it is worthwhile to read its message continually, in order to look for answers to contemporary trends: the search for freedom and the escape from it.
EN
One of the so-called general sources in moral theology are the views and beliefs of people, which are in a close relation with the cultural conditions of their existence. Moral decisions, attitudes and factual acts always betray their underlying „cultural” roots, that is those related directly to the currently accepted and promoted visions of the human being, the society and the world. Living within the realm of their culture, humans accept it to some extent and through their acts, they express the moral awareness of the époque. When reflecting upon the human beings and their acts, moral theology cannot ignore these factors. However, moral theology seems to be troubled by these factors. Underestimating the so-called cultural determinants draws moral theology towards the position of anti-rationalist Biblicism. On the other hand, an excessive emphasis on the cultural factors leads - in extreme cases - towards the undermining of the traditional teaching of the Church on the following issues: the sources of morality, the acts which are immoral by nature and the existence of objective moral norms. In practice, the use of the particular sources is always subjected to the holistic vision of moral life, its sources and aims, and to the holistic conception of moral theology. Hence, the role that one is likely to define for the cultural sources will ultimately depend on the more general methodological assumptions adopted by the researcher. Also the opposite is true: the way in which the cultural sources are dealt with imposes a specific meta-perspective on one's research. Thus, the Biblicist approach to moral theology leads to a complete exclusion of the social, historical or cultural determinants. All attempts to classify this branch of knowledge within the so-called Human Sciences make the general sources supreme, and sometimes makes them the sources. Cultural phenomena become the only determinants of moral evaluation in all aspects of ethics, and only on the level of ethos, that is the current moral practice. If the sources and the aims of moral life are only seen on the natural plain, the cultural sources will naturally find its place in the argument. If the sources and the aims of moral life are believed to be supernatural, the cultural sources will only be of relative and limited use. Also, the position that moral theology defines for the cultural sources depends on the method it adopts. The so-called positive method confines itself to the interpretation of the Biblical data. The cultural sources only play the role of some kind of „prolegomena” to the real debate. Their analysis, usually presented in the introduction, helps better understand the Revelation, while the latter is analysed with no reference to the general sources. The systematic method, on the other hand, consists in relying on combined premises. Under this approach, the cultural sources constitute supplementary material – an auxiliary premise and an illustration for the argumentation based on the Revelation. Retaining the coherent identity of the Catholic moral theology calls for an integral approach to, and the hierarchical organization of all sources. The so-called cultural sources are of limited use to it: they are incomplete and imperfect. They are not the primary, nor the only determinant of moral good or evil. They also fail to give the complete answer to the question of good. This answer only comes through the Revelation. This is why a moral theologian is obliged to unveil textually embedded moral obligations, which God imposes on the human being, here and now – thus, also in all the complex cultural circumstances of the actual life of each of us. This textual embedding may make it difficult for the readers to discern the vital aspects of the God's moral message contained in the Revelation.
PL
Jednym z tzw. źródeł ogólnych teologii moralnej są poglądy i przekonania ludzi związane z uwarunkowaniami kulturowymi ich egzystencji. U podstaw decyzji moralnych, postaw oraz konkretnych czynów można bowiem odnaleźć przyczyny w swej istocie „kulturowe”, to znaczy związane z aktualnie akceptowanymi i promowanymi wizjami człowieka, społeczeństwa i świata. Istniejąc w ramach określonej kultury, człowiek w pewnym stopniu przyjmuje i wyraża w swoim działaniu świadomość moralną własnej epoki. Podejmując refleksję nad człowiekiem i jego działaniem, teologia moralna nie może nie uwzględnić tych uwarunkowań. To jednak przysparza jej ciągle wielu problemów. Niedocenienie tzw. źródeł kulturowych prowadzi ją zazwyczaj do antyracjonalnego biblicyzmu, z kolei przesadne akcentowanie – w skrajnych przypadkach – do podważenia tradycyjnego nauczania Kościoła w takich zagadnieniach, jak: źródła moralności, czyny z natury złe, istnienie obiektywnych norm. W praktyce wykorzystanie poszczególnych źródeł jest zawsze podporządkowane przyjętej wizji życia moralnego, jego źródeł i celu, oraz całościowej koncepcji teologii moralnej. Dlatego można powiedzieć, że miejsce, jakie przyzna się źródłom kulturowym, będzie zależało ostatecznie od ogólnych założeń metodologicznych. Ale też odwrotnie: sposób potraktowania źródeł kulturowych owocuje pewną całościową wizją prowadzonych refleksji. Ujęcie teologii moralnej w duchu biblicyzmu prowadzi więc do nieliczenia się z uwarunkowaniami społeczno-historyczno-kulturowymi. Wszelkie zaś próby sprowadzenia tej dziedziny do rzędu tzw. nauk o człowieku nadają źródłom ogólnym rangę najważniejszych, a niekiedy jedynych. Zjawiska kulturowe stają się też jedynym wyznacznikiem oceny moralnej we wszelkich ujęciach etyki wyłącznie na płaszczyźnie etosu, czyli zastanej moralności. Jeśli początek i cel życia moralnego będzie postrzegany na płaszczyźnie wyłącznie naturalnej, wówczas i źródła kulturowe refleksji zajmą istotne miejsce w argumentacji. Jeśli zaś uzna się nadprzyrodzony charakter początku i celu moralności, źródła te zyskają jedynie charakter względny, ograniczony. Miejsce, jakie teologia moralna przyzna źródłom kulturowym, zależy również od przyjętej metody. Tak zwana metoda pozytywna ogranicza się do interpretacji danych biblijnych. Źródła kulturowe traktowane są wówczas co najwyżej jako swoiste „prolegomena”. Ich analiza, prowadzona najczęściej w ramach wstępu, pozwala lepiej zrozumieć treści objawione, ale te są już analizowane bez odniesienia do źródeł ogólnych. Metoda systematyczna natomiast polega na wykorzystaniu różnych przesłanek. Źródła kulturowe stanowią wówczas dodatkowy materiał poznawczy, dodatkową przesłankę, ilustrację dla wywodów opartych na Objawieniu. Zachowanie tożsamości katolickiej teologii moralnej domaga się integralnego ujęcia oraz hierarchizacji wszystkich źródeł. Tak zwane źródła kulturowe mają dla niej charakter ograniczony; są niepełne i niedoskonałe. Nie są one ani pierwszym, ani tym bardziej jedynym wyznacznikiem dobra i zła moralnego. Nie dają też one pełnej odpowiedzi na pytanie o dobro. Taką odpowiedź daje tylko Objawienie. Dlatego zadaniem teologa moralisty jest wydobywanie spod wszelkich nawarstwień treści wymagań moralnych, jakie Bóg kieruje do człowieka tu i teraz, a więc także w skomplikowanych uwarunkowaniach kulturowych, które mogą przesłonić istotę wezwania Bożego zawartego w Objawieniu.
10
100%
EN
Between the aspirations to create a religious state and the attitudes of combating all manifestations of religiosity in social life, there is sometimes a proposition of neutrality in worldview issues, including moral norms. Can the state and its institutions really maintain such neutrality? What is the Church's attitude to such proposals? The article is an attempt to answer these questions. It is based on the analysis of the phenomenon of neutrality itself, its forms and the true intentions of its supporters. These analyzes prove that neutrality is an ambivalent phenomenon and its acceptance by the Church depends on many conditions.
PL
Między dążeniami do stworzenia państwa wyznaniowego a postawami walki z wszelkimi przejawami religijności w życiu społecznym pojawia się niekiedy propozycja neutralności w kwestiach światopoglądowych, w tym w odniesieniu do zasad i norm moralnych, jakimi kierują się obywatele. Czy państwo i jego instytucje mogą rzeczywiście taką neutralność zachować? Jaki jest stosunek Kościoła do takich propozycji? Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na te pytania na podstawie analizy samego fenomenu neutralności, jej form oraz prawdziwych intencji zwolenników. Analizy te dowodzą, że neutralność jest postawą ambiwalentną i jej akceptacja przez Kościół jest uzależniona od wielu warunków.
11
Content available Fenomen ciszy i milczenia
100%
EN
The introduction of the Integrated Qualifications System and the Polish Qualifications Framework obliges the universities to define learning outcomes also in the area of moral theology. The specific outcome is what students should know, and what skills and social competences they should have after completing the education/learning process. However, while the intended outcomes can be relatively easily formulated, their verification in the process of education in the area moral theology poses far more difficulties than in the case of other sciences. In particular, this concerns the assessment of social competences and the degree of the identification of knowledge relating to Christian morality with everyday practice.
PL
Wprowadzenie Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji oraz Polskiej Ramy Kwalifikacji zobowiązuje do zdefiniowania efektów kształcenia także w zakresie teologii moralnej. Konkretnym efektem jest to, co student powinien wiedzieć, jakie posiadać umiejętności i kompetencje społeczne po zakończeniu procesu kształcenia/uczenia się. O ile jednak zamierzone efekty da się stosunkowo łatwo sformułować, to ich weryfikacja w procesie kształcenia z teologii moralnej nastręcza znacznie więcej trudności niż w przypadku innych nauk. Dotyczy to zwłaszcza oceny kompetencji społecznych oraz stopnia identyfikacji wiedzy z zakresu moralności chrześcijańskiej z życiową praktyką.
EN
One of the oldest ways of showing the practical realization of a call to holiness is the imitation of Christ. In the past this idea, with additional role models included, was also used in the moral theological reflection on human development and sanctification. However, those attempts found it difficult to define the subject of imitation as well as imitation itself. Also today, with some reservations, the idea of imitation can be used for a methodical presentation of the Christian vocation to holiness and of concrete ways how this vocation can be realized. When taken together with the biblical category of the vocation and of the gift, this idea allows to present Christian moral life in a synthetic way and can be the reference point for specific moral obligations. However, when using the category of imitation in the correct presentation of a call to holiness, correct terms are needed as well as an understanding of the vocation as found in Revelation and in particular and modern behavioural sciences. Such a presentation would emphasize important features of Christian morality, especially its religious, personalistic and social character, and would manifest misconceptions of both extreme autonomy and extreme heteronomy.
DE
Eine der ältesten Darstellungsweisen praktischer Realisierung der Berufung zur Heiligkeit ist die Nachfolge Christi. In der Vergangenheit versuchte man diese Idee, bereichert durch die Nachahmung der menschlichen Vorbilder, in der moraltheologischen Reflexion über den Prozess der Vervollkommnung und Heiligung des Menschen fruchtbar zu machen. Diese Versuche sind jedoch auf zahlreiche Probleme gestoßen, verbunden mit der Bestimmung des Nachfolgeobjektes (Vorbildes) sowie mit der Definierung der Nachfolge selbst. Auch heute, wenngleich mit einigen Einschränkungen, kann die Idee der Nachfolge der methodischen Darstellung christlicher Berufung zur Heiligkeit sowie konkreter Wege der Realisierung dieser Berufung dienen. Verbunden mit dem biblischen Verständnis der Berufung und Begabung, erlaubt diese Idee, das moralische Leben der Christen in eine synthetische Weise darzustellen und kann einen Referenzpunkt für kategoriale moralische Verpflichtungen bilden. Die richtige Darstellung der Berufung zur Heiligkeit in den Nachfolgekategorien muss jedoch auf einer korrekten Terminologie basieren und soll eine Synthese dessen, was die Offenbarung zum Thema der Nachfolge zu sagen hat, mit den Errungenschaften der empirischen Wissenschaften sowie der Humanwissenschaften bilden. Eine solche Darstellungsweise unterstreicht wesentliche Merkmale der christlichen Moral, vor allem ihr religiöser, personaler und sozialer Charakter und zugleich zeigt die Mängel der extrem autonomistischen und heteronomistischen Konzepte auf.    
PL
Jednym z najstarszych sposobów ukazywania praktycznej realizacji powołania do świętości jest naśladowanie Chrystusa. W przeszłości próbowano wykorzystać tę ideę, poszerzoną o naśladowanie wzorów ludzkich, także w teologicznomoralnej refleksji nad procesem doskonalenia i uświęcenia człowieka. Próby te napotkały jednak wiele przeszkód związanych z określeniem przedmiotu naśladowania (wzoru) oraz samego naśladowania. Także współcześnie, z pewnymi zastrzeżeniami, idea naśladowania może służyć metodycznemu przedstawieniu chrześcijańskiego powołania do świętości oraz konkretnych dróg urzeczywistniania tego powołania. Ujmowana łącznie z biblijną kategorią powołania i obdarowania pozwala ona w sposób syntetyczny ująć chrześcijańskie życie moralne i może być punktem odniesienia dla szczegółowych zobowiązań moralnych. Poprawne przedstawienie powołania do świętości w kategoriach naśladowania musi być jednak oparte o właściwą terminologię i winno stanowić syntezę tego, co na temat naśladowania mówi Objawienie oraz osiągnięć współczesnych nauk szczegółowych i tzw. nauk o człowieku. Takie przedstawienie podkreśla istotne cechy moralności chrześcijańskiej, a zwłaszcza jej charakter religijny, personalistyczny i społeczny, a zarazem wykazuje błąd ujęć skrajnie autonomicznych oraz skrajnej heteronomii.
EN
Nowadays, very strong aspirations aiming to link science with the economy, are known. These aspirations create specific problems for human sciences, which don't generate products, technology and patents for sale, and thereby they don't bring measurable benefits to industry and universities. Moral theology, which essential part is to define norms and prohibitions, may seem to be rather a suppresion brake for innovative economy than its driving force. However, moral theology provides practical indications which can give a more human character to the technological development. It is possible only when its relationship with business at the level of scientific research will be as small as possible, and its financing completely independent from the market law.
PL
Współcześnie dają o sobie znać bardzo silne dążenia do powiązania nauki z gospodarką. Stwarzają one szczególne problemy dla nauk humanistycznych, które nie wytwarzają produktów, technologii, patentów na sprzedaż, a tym samym nie przynoszą wymiernych korzyści dla przemysłu i uczelni wyższych. Teologia moralna, której istotną częścią jest określenie norm, nakazów i zakazów, może wydawać się bardziej hamulcem innowacyjnej gospodarki niż jej kołem napędowym. Dostarcza ona jednak praktycznych wskazań, które mogą nadać bardziej ludzki charakter rozwojowi technologicznemu. Może ona jednak spełnić taką rolę tylko wtedy, gdy jej związek z biznesem na etapie badań naukowych będzie jak najmniejszy, a finansowanie całkowicie niezależne od praw rynku.
|
2012
|
tom 11
167-186
EN
Today’s upbringing and education environment is determined today by the phenomenon of pluralism. The very existence of varieties and openness to them results in some formation suggestions. They are usually a manifestation of a notion that there is nothing permanent and all the opinions have the same value and are dependent on individual judgements and the complexity of social and cultural conditions. Such pluralism claims that the norms that are commonly acknowledged are almost impossible to carry out and everyone has the right to decide what is right or wrong. The Church notices these ambiguities and claims pluralist upbringing insui cient. However, there are possibilities to cooperate on the basis of solidarity and readiness to have a dialogue.
EN
Every concept of the man involves a definite vision of hope. The modern times have brought discredit to hopes based on anthropocentrism, relativism, rationalism, empiricism and skepticism. Also the Church's traditional teaching defining this virtue statically and individualistically seems insufficient today. In a revival of reflection on hope, like in a revival of the whole investigation into virtues, it proves useful to reach for the principles of Christian personalism. In the light of this kind of reflection on man hope is seen not as waiting passively for happiness that is not closely defined, but as a person's fully involved participation in making it real. This kind of a man's involvement in his future is adequate to his dignity. Since God-Person guarantees this dignity, it can be said that the hope of a person is the very Person.
17
Content available Kapłaństwo – Dar i Tajemnica
100%
EN
The Year for Priests concluded on 11 June 2010 was a special opportunity for the Church to reflect on priesthood in the changing situation. Contemporary attempts made by priests to give priority to ago over esse (acting over being) urgently require thinking over the essence of priesthood again with respect to that esse; and in this task defining it as a gift and mystery may be helpful. Such a definition of priesthood is not a new thing, but also today it may be considered a topical key for understanding its essence. The Holy Scriptures and the Tradition of the Church emphasize that the gift of God is the source of priesthood and its nature. The gift is presented to the very person who is ordained, but also to the Church, or even to the whole mankind. The statement saying that priesthood is a gift also leads to recognizing a mystery in it. It is the mystery of God's love why He summons only some people, and not others; why He grants his grace only to some people. The gift of priesthood is a mystery also in the sense that it makes one able to celebrate God's mysteries. The particular connection between the ordained person and Christ is a mystery, which is expressed in the statement that a priest acts in persona Christi. If priesthood is God's gift and at the same time a mystery of God's choice, one may not demand it as if it were his due right. Nobody possesses the right to receive the sacrament of Holy Orders. It is God's gift that is the foundation of priest's service and of this exceptional dignity of the one who accepts the gift. At the same time the gift gives rise to obligations on the part of the one who is presented with this dignity, but also on the part of all those to whom the service is directed. It requires agreement and cooperation from the one who receives the gift. The duties of the community are reduced to accepting the gift with gratitude. Talking about priesthood as of a gift and a mystery is ultimately a defense of the primacy of grace in the priestly vocation. It also agrees with the whole vision of moral life based on a gift and demanding a free answer from a man.
19
Content available Między zoopersonalizmem a reifikacją zwierząt
100%
EN
Moral theology, as any science, has first of all cognitive aims. However, because of its subject one may also talk about the practical dimension of moral-theological reflection. This is because the subject is human action (praxis) that moral theology not only describes but also defines, indicating the moral norms that have to be kept to in it. Explaining and justifying the moral principles and norms moral theology is aiming at the plentitude a man should realize in his own life and work. Realizing this plentitude happens in an actual living situation. This is why applying principles and norms to particular attitudes and particular areas of human life is a significant, practical part of theologians-moralists’ service. None of these areas is excluded from the range of the interests of moral theology. Analysis of these areas is the starting point for the reflection of a theological-ethical character, directed at forming attitudes.
PL
Teologia moralna, jak każda nauka, posiada nade wszystko cele poznawcze. Ze względu jednak na przedmiot można mówić także o praktycznym wymiarze refleksji teologicznomoralnej. Tym przedmiotem jest bowiem ludzkie działanie (praxis), które teologia moralna nie tylko opisuje, ale także określa wskazując obowiązujące w nim normy moralne. Wyjaśniając i argumentując zasady i normy moralne, teologia moralna ma na względzie pełnię, którą człowiek winien urzeczywistnić we własnym życiu i działaniu. Urzeczywistnienie tej pełni następuje w konkretnej sytuacji życiowej. Dlatego istotną, praktyczną częścią posługi teologów moralistów jest aplikacja zasad i norm do szczegółowych postaw i dziedzin ludzkiego życia. Żadna z tych dziedzin nie jest wyłączona poza zakres zainteresowań teologii moralnej. Analiza tych dziedzin stanowi punkt wyjścia dla refleksji o charakterze teologiczno-etycznym ukierunkowanej na formowanie postaw.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.