Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

W sprawie daty śmierci kasztelana brzezińskiego Piotra (III) Wspinka z Będkowa w 1521 roku

100%

Ćwikła Ł.

|

nr 100

31-43

EN

Peter (III) came from Będków, a town located on the border of the Łęczyca and Sieradz voivodeships. As the first of his family reached officials. He was a swordfish (1507–1508), standard-bearer (1508–1512) and castellan in Brzeziny (1512–1521). As a castellan Peter was able to sit in the senate. So far in the historiography there has been a view that Peter died in 1527. However, in the light of recent findings the date of his death has been postponed in 1524. In connection with newly discovered sources, the author of this article proposed a new date of Peter’s death. Well, in 1523 Stanisław Wspinek, the son of Peter, arrived Brzeziny and a trace of his visit is a record in terrestrial book which shows that Peter was dead.

PL

Piotr Wspinek pochodził z Będkowa, miejscowości położonej w ziemi łęczyckiej, powiecie brzezińskim. Jako pierwszy spośród przedstawicieli swojej rodziny sięgnął po urzędy ziemskie, zostając miecznikiem łęczyckim (1507–1508), chorążym większym łęczyckim (1508–1512), skończywszy na urzędzie kasztelana brzezińskiego (1512–1521). Ten ostatni gwarantował mu już miejsce w senacie. W historiografii datowano jego śmierć na 1527 r., ostatnio jednak przesunięto tę datę na 1524 r. W świetle najnowszych badań należy dokonać jeszcze jednej korekty, gdyż w 1523 r. został odnotowany w źródłach jako nieżyjący, co w konsekwencji stało się podstawą do wnikliwej analizy materiału źródłowego, która skutkowała przesunięciem daty zgonu Wspinka.

2

Michał Lasocki (zm. 1472) – konfederat, rycerz, polityk. Przyczynek do badań nad sygnatariuszami konfederacji Spytka z Melsztyna z 1439 roku

100%

Ćwikła Ł.

|

tom 19

|

nr 2

9-29

EN

This article is an attempt to meet Franciszek Sikora’s demand for research into the careers of former confederates of Spytek of Melsztyn in 1439. The title hero belonged to Spytek’s fraction, then he took part in the Hungarian expedition of Wladislaus of Varna, and during the reign of Casimirus Jagiellonian his political career accelerated. Thanks to the favor of the rulers, he received endowments of royal property, took over the Łęczyca starosty, reached for land offices and finally got to the royal court. As the court marshal, he joined the group of the political elite of the Kingdom.

PL

Artykuł jest próbą wyjścia naprzeciw sformułowanemu przez Franciszka Sikorę postulatowi w sprawie badań karier byłych konfederatów Spytka z Melsztyna z 1439 r. Tytułowy bohater należał do obozu Melsztyńskiego, następnie brał udział w wyprawie węgierskiej Władysława Warneńczyka, a w czasach Kazimierza Jagiellończyka jego kariera polityczna nabrała przyspieszenia. Dzięki przychylności władców otrzymywał zapisy na dobrach monarszych, objął starostwo łęczyckie, sięgnął po urzędy ziemskie, by ostatecznie dostać się na dwór królewski. Będąc marszałkiem nadwornym, wszedł do grona elity politycznej Królestwa.

3

Walerian Olszowski herbu Prus II (zm. 1650), ojciec prymasa Andrzeja Olszowskiego i dobrodziej familii w pamięci potomstwa wyrażonej na nagrobku ojca w Stolcu

100%

Ćwikła Ł.

|

2017

|

nr 98

9-23

EN

This article discusses the content of the inscriptions commemorating Valerian Olszowski coat of arms Prus II. The tombstone is in the church of saint Lawrence in Stolec in the Renaissance style. The inscription has got several obvious advantages. Firstly, it informs about the political role of the family Olszowscy, both Valerian and his sons. This monument is also an excellent example of the use of epigraphic monuments in genealogical researches and accurately determines the cause of death of the title character. The article is also an attempt to resolve a heraldic program, which consists of coats of arms Prus II, Jastrzębiec, Ostoja, Topór. In addition to this, the author took the issues related to the origin of the family Olszowscy, which should be treated as a contribution to the history of this family in the Central Poland.

PL

Artykuł omawia treść inskrypcji upamiętniającej Waleriana Olszowskiego herbu Prus II (1587–1650). Nagrobek znajduje się obecnie w kościele pod wezwaniem św. Wawrzyńca w Stolcu i utrzymany jest w stylu renesansowym. Inskrypcja ma kilka niewątpliwych zalet. Po pierwsze, informuje na temat roli politycznej przedstawicieli rodu Olszowskich, czyli nie tylko Waleriana, lecz także jego synów. Stanowi także dobry przykład wykorzystania zabytków epigraficznych w badaniach genealogicznych oraz – co jest niezwykłą rzadkością – precyzyjnie określa przyczynę zgonu tytułowego bohatera. Artykuł stanowi również próbę rozwiązania programu heraldycznego, na który składają się herby Prus II, Jastrzębiec, Ostoja, Topór. Ponadto autor podjął zagadnienia związane z pochodzeniem rodu Olszowskich w okresie średniowiecza, które można potraktować jako drobny przyczynek do dziejów tej familii w Polsce Centralnej.

4

Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej pt. "Paweł Jasienica. W studziesięciolecie urodzin", Łódź, 7–8 listopada 2019 roku

100%

Ćwikła Ł.

|

tom 19

|

nr 1

315-320

5

Prusowie i ich sąsiedzi, czyli z badań nad rozsiedleniem rodowym szlachty powiatu brzezińskiego (część południowa) do początku XVI w. cz. 1.

100%

Ćwikła Ł.

|

nr 1

50-61

EN

This article provides an overview of the ancestral settlement of the nobility in the southern part of the former Brzeziny district until the beginning of the 16th century. Based on heraldic and court records as well as source material, the most important noble families were reviewed, taking into account their affiliation to specific coats of arms. In the course of this study, it was possible to identify such noble families as the Awdaniec and Bielina.

PL

Niniejszy artykuł stanowi przegląd rozsiedlenia rodowego szlachty w południowej części dawnego powiatu brzezińskiego do początku XVI w. W oparciu o zapiski heraldyczne i sądowe oraz materiał źródłowy dokonano przeglądu najważniejszych rodzin szlacheckich z uwzględnieniem ich przynależności do konkretnych herbów. W toku niniejszych studiów dało się zidentyfikować takie rody szlacheckie, jak Awdańcy oraz Bielinowie.