Metoda APEKS została opracowana w latach siedemdziesiątych XX wieku. Posiada ona szerokie zastosowanie w podejmowaniu decyzji. W artykule scharakteryzowano metodę APEKS, która jest metodą wielokryterialną i składa się z dziesięciu kroków. Przedstawiono zastosowanie tej metody na przykładzie wyboru samochodu. Analizowano problem wyboru samochodu osobowego, uwzględniając sześć kryteriów oceny: zużycie paliwa, moc, cena, roczne koszty eksploatacji, walory estetyczne oraz walory użytkowe. Postępując zgodnie z metodą APEKS, analizę zakończono wyborem najlepszego wariantu. Wykorzystano metodę wymuszonych decyzji, polegającą na indywidualnym, wzajemnym porównaniu wszystkich kryteriów. Służy do tego wariant APEKS, który posiada wszystkie najlepsze cechy wariantów do wyboru. Dowodzi to, że APEKS jest wariantem wyidealizowanym oraz fikcyjnym.
EN
The APEKS method was developed in the 1970s. It has a wide range of applications for making a decision. The article describes the APEKS method, which is a multi-criteria method and consists of 10 steps. The application of this method was presented in the example of car selection. The problem of choosing a passenger car was analyzed taking into account 6 evaluation criteria: fuel consumption, power, price, annual operating costs, aesthetic values, and utility values. Following the APEKS method, the analysis was completed with the selection of the best variant, using the forced decision method, consisting of an individual comparison of all criteria with one another. The APEKS variant is used for this, which has all the best features of the variants to choose from. This indicates that APEKS is an idealized and fictional variant.
The paper presents results of the analysis of the developed models for complex technical objects preventive maintenance scheduling. Models based on two different sets of assumptions were developed. The general problem solved was to determine the joint time of preventive renewal for a group of parts or subassemblies. The purpose of the first model (the model of scheduled preventive maintenance strategy) is to determine the profitability of constant application of a previously developed preventive maintenance schedule for a part undergoing post-failure renewal. The second model (the model of adaptive strategy of a system’s preventive maintenance) allows one to determine a new joint time of preventive renewal for a group of parts each time when one of them is undergoing a post-failure renewal. The initial preventive maintenance strategy for each part or subassembly was obtained using typical tools for maintenance planning (decision-random models based on dynamic programming and Bellman’s principle of optimality). Exemplary simulation calculations with the use of both models were made and their results presented as the total maintenance costs estimated for the renewal strategies developed. The object of the analysis were the chosen geometrical features of a rail vehicle wheel changing due to its wear during operation. Based on this kind of analysis, one can choose a better preventive maintenance model for a specific application area.
PL
W artykule przedstawiono wyniki analizy opracowanych modeli do planowania odnowy profilaktycznej złożonych obiektów technicznych, które oparto o dwa różniące się od siebie zestawy założeń. Rozwiązywany problem dotyczy określenia wspólnego czasu odnowy profilaktycznej grupy części lub podzespołów złożonego obiektu. Pierwszy z opracowanych modeli (model planowej strategii odnowy prewencyjnej) pozwala określić zasadność przeprowadzenia ustalonego wcześniej, planowego odnowienia prewencyjnego części obiektu, która została już odnowiona poawaryjnie. Drugi model (model adaptacyjnej strategii odnowy prewencyjnej) umożliwia wyznaczenie najbliższego wspólnego czasu odnowy profilaktycznej grupy części, z których jedna aktualnie podlega odnowie poawaryjnej. Początkowe (wyjściowe) strategie odnowy profilaktycznej każdej części bądź podzespołu wyznaczone zostały za pomocą standardowych narzędzi do planowania odnawiania profilaktycznego (modeli decyzyjno-losowych wykorzystujących programowanie dynamiczne Bellmana). Posługując się opracowanymi modelami odnowy, przeprowadzono przykładowe obliczenia symulacyjne, których wyniki przedstawiono w postaci całkowitych kosztów obsługiwania dla każdej z uzyskanych strategii. Przedmiotem analizy były wybrane cechy geometryczne koła pojazdu szynowego, których wartości zmieniają się na skutek zużycia w procesie eksploatacji. Na podstawie tego rodzaju analiz można wybrać lepszy (tj. efektywniejszy ekonomicznie) z modeli dla konkretnego zastosowania w praktyce.
The aim of the work was to develop a method of verification of the preventive renewal strategies, which enables a simulation evaluation of the effects of the application of a specific schedule of inspections of parts that are important in the operation of complex renewable technical objects. Using it requires having an already established schedule of inspections, and the result of applying the method is determined by indicators that assess the usefulness of the strategy, even before implementation. The developed computational tool was used to evaluate the renewal strategy of the current collector contact plates. Based on the real operational data, several renewal intervals were considered, determining the frequency of events involving the plate covering a specific mileage, from exceeding the wear control limit value to the next inspection (replacement). The proposed verification method is an important tool for testing and planning technical inspections for systems and elements with planned wear, and parts are periodically replaced.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.