W pracy wykorzystano dane ze stacji doświadczalnych oceny odmian, położonych w południowej Polsce (Węgrzce i Nowy Lubliniec). Ziemniaki odmian bardzo wczesnych i wczesnych były uprawiane na glebach kompleksu pszennego bardzo dobrego, dobrego oraz żytniego bardzo dobrego, dobrego i słabego w latach 1986-2005. Stosując model regresji, zbadano zmienność plonu bulw pod wpływem opadu w okresie kwiecień-maj i czerwiec-lipiec, osobno dla grupy kompleksów pszennych i żytnich, uwzględniając trend czasowy. Optymalny do uzyskania największych plonów bulw na glebach pszennych okazał się układ - opad kwiecień-maj 105 mm i opad czerwiec-lipiec - 205 mm. Najmniej korzystny był układ, w którym opady były najwyższe zarówno w okresie kwiecień-maj (160 mm), jak i w okresie czerwiec-lipiec (255 mm). Różnica plonu bulw w tych dwóch przypadkach wynosiła 8,14 Mg·ha-¹. Znacznie większe różnice w plonach ziemniaków bardzo wczesnych i wczesnych opad powodował na glebach żytnich. Optymalny okazał się układ, gdy opady były wysokie tak w okresie kwiecień- maj (156 mm), jak i czerwiec-lipiec (255 mm). Najmniejszy plon uzyskano, gdy opady w obu okresach miały wartości najniższe z badanych, tj. odpowiednio 90 i 105 mm. Różnica w plonach bulw w warunkach optymalnych i najmniej korzystnych wynosiła aż 16,6 Mg·ha-¹. W optymalnych warunkach opadowych plony bulw ziemniaka bardzo wczesnego i wczesnego, uprawianego na kompleksach pszennych, wynosiły 49,71 Mg·ha-¹, a na kompleksach żytnich - 46,74 Mg·ha-¹.
EN
The data were taken from SDOO located in southern Poland (Węgrzce and Nowy Lubliniec). Very early and early varieties of potatoes were grown on very good and good wheat soil complexes and on very good, good and poor rye soil complexes in the years 1986-2005. The effect of rainfall during April-May and June-July on the variability of tuber yield was examined using the regression model, separately for wheat or rye groups of soil complexes, taking into account time trend. The set of factors: April-May rainfall - 105 mm and June-July rainfall - 205 mm proved to be optimum for high tuber yields on wheat soils. The least favourable situation was when the highest rainfall in April-May (160 mm) was followed by the highest rainfall in June-July (255 mm). The difference of tuber yield between the two extreme cases was 8.14 Mg·ha-1. Much greater differences in yield of very early and early potatoes were caused by rainfall on rye soils. The optimum set of factors was that which included high rainfall in both April-May (156 mm) and June-July period (255 mm). The lowest yield was obtained when the precipitation in both periods were the lowest - 90 and 105 mm, respectively. The difference in tuber yields between optimum and the least favourable conditions amounted 16.6 Mg·ha-¹. Under optimum precipitation conditions, tuber yields of very early and early potato grown in the wheat soil complexes were 49.71 Mg·ha-¹ and in the rye soil complexes - 46.74 Mg·ha-¹.
The objective of this study was to show the way to arrange the park space in an attractive way, and to introduce an important educational element at the same time. The authors attempted to combine the leisure and recreation functions that result from the attractive location with educating users from various age groups. Special attention was paid to those elements whose aim is to familiarise young users with the concept of changing their environment to the better, mainly by playing. To achieve it, it was suggested to introduce a series of devices – models that present viable alternative energy sources that support or replace conventional fuels. Currently this is an important educational task. The preparation process was based on information contained in the spatial development planning documentation of Wrocław. A series of historical, functional, natural, landscaping and communication analyses were conducted and the photographic documentation of panoramic views was used. A modification of the planting arrangements was proposed, taking into account both the newly created functional and spatial zones and the existing vegetation. The leisure and recreational offer of the park was enriched by new attractions that serve the purposes of environmental education with use of the existing values of the park area (location, greenery arrangements, and terrain formation).
PL
Ideą niniejszej pracy było wskazanie, jak ciekawie zagospodarować przestrzeń parkową z jednoczesnym wprowadzeniem ważnego pierwiastka edukacyjnego. Starano się połączyć funkcję rekreacyjno-wypoczynkową wynikającą z atrakcyjnej lokalizacji z edukacją użytkowników w różnym wieku. Szczególny nacisk położono na te elementy zagospodarowania, które mają głównie poprzez zabawę oswoić młodych odbiorców z sensem zmiany na lepsze środowiska, w którym żyją. W tym celu zaproponowano wprowadzenie szeregu urządzeń-makiet ukazujących możliwe do zastosowania alternatywne źródła energii wspomagające lub zastępujące tradycyjne surowce energetyczne. Jest to ważne współcześnie zadanie edukacyjne. W procesie przygotowania wykorzystano informacje zawarte w dokumentach zagospodarowania przestrzennego Wrocławia. Przeprowadzono szereg analiz: historyczną, funkcjonalną, przyrodniczo-krajobrazową, skomunikowania oraz wykorzystano dokumentację fotograficzną panoram widokowych. Zaproponowano modyfikację układu nasadzeń, uwzględniając wydzielone nowe strefy funkcjonalno-przestrzenne oraz istniejącą już roślinność. Wykorzystując walory powierzchni parkowej (lokalizacja, kompozycje zieleni, ukształtowanie powierzchni), wzbogacono rekreacyjno-wypoczynkową ofertę parku o nowe atrakcje pełniące funkcje edukacji ekologicznej.
Flood embankments, apart from their primary function, which is to protect against flooding, due to their unique nature and landscape value, serve also as a place of recreation. Some forms of recreation practiced on embankments and their surroundings may, however, have negative effects on the environment and, in particular, contribute to the formation of damage that worsen the condition of these structures. In the area of embankments of Wielka Wyspa in Wrocław covered by these studies the following phenomena were observed: accumulation of waste thrown out by resting people, burned out grass in the inter-embankment zone and on the slopes, loss of vegetation (trampling) within the crest and slopes and in areas of recreation as well as presence of stumps of dead trees planted in the past for recreational purposes on the slopes or crest. One of the most adverse phenomenon is destruction of herbaceous vegetation growing on the embankment slope, which is antierosion protection. It takes the form of losses of vegetation around barriers restricting movement of the motor vehicles on embankments as well as the form of "wild paths". The suggested solutions that will reduce the negative impact of recreation on the condition of Wielka Wyspa embankments include: continuous monitoring and maintenance of soil and vegetation with particular emphasis on areas exposed to human impact, rebuilding of barriers allowing pedestrians and cyclists to pass each other easily, creating hardened accesses to embankment in trampled areas (for example openwork plates or openwork pavement slabs).
River valleys located within administrative city borders play an important role in the ecosystem, economy, and landscape and have direct and indirect influence on the proper functioning of society. The development of these areas in the past often had adverse consequences. The present condition of the Oder River landscape and its flood plains has mainly resulted from anthropogenic transformations. From its inception and construction, there were other options of using the flood banks in addition to their basic function of flood control. Vegetation played an important role in this respect. In addition to aesthetics, it has a positive impact on the landscape and its spatial layout. This, in turn, increases the attractiveness of these areas and the ways of using them for recreation. Embankment vegetation on Big Island in Wrocław creates a special mood and affects users’ sensory perceptions of this unique place in the heart of the city. The space formed by the vegetation is marked by high flexibility, which makes it easier to shape, adapt, and adjust for specific needs and expectations and, eventually, to develop and deepen the process of attachment of the city’s inhabitants with this place. Combining erosion control with the other, aesthetic functions of the vegetation and especially with recreation, does not significantly affect the natural environment and the prevailing conditions at the site.
PL
Doliny rzeczne znajdujące się w granicach administracyjnych miast są obszarami odgrywającymi ogromną rolę w systemie ekologicznym, gospodarce oraz kształtowaniu krajobrazu, pośrednio i bezpośrednio wpływając na prawidłowe funkcjonowanie człowieka. Zagospodarowywanie tych obszarów w przeszłości powodowało często niekorzystne konsekwencje krajobrazowe, ekologiczne i społeczne. Dzisiejszy stan krajobrazu Odry i jej obszarów zalewowych jest głównie efektem przekształceń antropogenicznych. Wały przeciwpowodziowe od momentu wybudowania, prócz podstawowej funkcji jaką była ochrona przed powodzią, niosły również możliwość innego ich wykorzystania. Duże znaczenie odegrała w tym roślinność pełniąca w ekosystemie miasta różnorodne zadania. Podnosząc estetykę terenu, wpływa pozytywnie na krajobraz i układ przestrzenny. To z kolei powoduje zwiększenie atrakcyjności tych obszarów i możliwości wykorzystania do rekreacji. Wielorakie funkcje roślin na wałach przeciwpowodziowych Wielkiej Wyspy we Wrocławiu wzajemnie się przenikając, kształtują nastrój, oddziałują na zmysły użytkowników, czyniąc te tereny wyjątkowym elementem przestrzeni miasta. Ukształtowana przez roślinność przestrzeń cechuje się dużą elastycznością, co daje możliwość jej kształtowania, adaptowania i przyswajania do konkretnych potrzeb i oczekiwań, a w konsekwencji rozwijania i pogłębiania procesu identyfikacji mieszkańców z tym miejscem. Łączenie funkcji przeciwerozyjnej z innymi funkcjami roślin, a zwłaszcza z rekreacyjną, nie zaburza znacząco naturalnego stanu środowiska i panujących tam warunków.
In 2013, participatory budgeting was the new tool to impact the Wrocław landscape. The number of submitted projects (242) and the number of votes (52,000) indicates that there was a great deal of interest from the citizens of Wrocław in the programme. Projects for investment in public sports and recreation facilities (34% of all projects) were the most frequently proposed and enjoyed great support among voters, with a median of 884 votes per project. Investment in the revitalization of schoolyards (13% of all projects) did not win enough votes to qualify for implementation. Projects for school and kindergarten schoolyards, accounting for 18% of all projects, were chosen on average by as many as 94 voters. Investment in transportation infrastructure was not widely popular, garnering 20% of the votes with a median of 506. A relatively small number of proposals on the ballot were for urban greenery (6%). Projects for Wrocław historic sites were also submitted. The Gądów District won the biggest number of votes. There was no correlation between the number of votes given on a project and the cost of implementation.
PL
W 2013 roku budżet obywatelski stał się nowym instrumentem kształtowania przestrzeni Wrocławia. Ilość zgłoszonych projektów (242) oraz liczba głosujących (52 000) pokazały duże zainteresowanie mieszkańców tym programem. Najczęściej proponowane przez projektodawców były inwestycje dotyczące ogólnodostępnych miejsc rekreacyjno-sportowych (34% wszystkich). Zyskały one w głosowaniu duże poparcie (mediana głosów oddanych na projekt 884). Proponowane w programie inwestycje dotyczące rewitalizacji podwórek (stanowiące 13%) nie zdobyły ilości głosów wystarczającej do ich realizacji tworzone są na tych terenach prywatne przestrzenie semipubliczne o funkcji rekreacyjnej. Ich użytkownicy mają możliwość spędzania wolnego czasu, dołączając do wspólnot ogródkowo-sąsiedzkich czy sportowych (kluby tenisowe, jeździeckie, golfowe itp.). Na krajobraz suburbiów składają się więc w równej mierze krajobraz „ogólny” jak i krajobraz „klubowy”. Artykuł jest pytaniem o cechy charakterystyczne badanego zjawiska, jego przyczyny, pozytywy i negatywy oraz prognozy na przyszłość. Przestrzenie klubowe, wraz z krajobrazem, który tworzą, zaczynają wpływać na postrzeganie krajobrazu suburbiów, a także jakość i styl życia ich mieszkańców. Tego typu formy przestrzenne niosą ze sobą wiele problemów, ale generują także wiele pozytywnych procesów, np. integrację mieszkańców o podobnych zainteresowaniach, wprowadzenie do krajobrazu suburbiów obiektów o pewnych walorach estetycznych oraz tak potrzebną przestrzeń spotkań. Autorzy są zdania, że problematyka związana z przestrzeniami semipublicznymi, szczególnie w kontekście suburbiów, powinna być kontynuowana i rozwijana.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.