W artykule poruszono problematykę funkcjonowania systemu samoregulacji środowiska reklamowego stojącego na straży respektowania zasad etycznych w reklamie oraz reakcji społeczeństwa polskiego na kontrowersyjne działania reklamowe. Zainteresowanie tą problematyką ma swe źródło w eskalacji takich działań, co skutkuje wzrostem negatywnych ocen dotyczących reklamy jako zjawiska społeczno-gospodarczego. Coraz częściej podejmowane są dyskusje na temat konieczności i możliwości ograniczania działań reklamowych. Podstawą rozważań były dane dotyczące skarg na reklamy nieetyczne (kontrowersyjne) składane do działającej w Polsce Komisji Etyki Reklamy jako organu samoregulacji środowiska reklamowego. Dane statystyczne na temat skarg składanych na nieetyczne reklamy pokazują rosnącą świadomość odbiorców w zakresie społecznej odpowiedzialności działań reklamowych, wyrażającą się w zwiększającej się liczbie składanych skarg, które należy ocenić jako uzasadnione, i coraz rzadziej pojawiających się zarzutach nie znajdujących uzasadnienia. Potwierdza to również porównanie liczby wniosków składanych w Polsce na tle innych krajów europejskich.
EN
In his article, the author touched the problems of functioning of the system of self-regulation of the advertising environment upholding respecting the ethical principles in advertising and reaction of the Polish society to controversial advertising activities. The interest in these problems has its source in the escalation of such activities, what results in the growth of negative assessments concerning advertising as a socio-economic phenomenon. More and more often are undertaken discussions on the necessity and possibility to reduce advertising activities. The grounds for considerations were the data concerning complaints about unethical (controversial) advertisements filed to the operating in Poland Committee of Advertising Ethics as a body for self-regulation of the advertising environment. The statistical data on the complaints filed against unethical advertisements show an ever growing awareness of recipients as regards the social responsibility of advertising activities manifested in the growing number of filed complaints, which should be considered as reasonable, and the more and more seldom occurring unreasonable allegations. This is also confirmed by the comparison of the number of motions lodged in Poland against the background of other European countries.
RU
В статье затронули проблематику функционирования системы саморегуляции рекламной среды, призванной соблюдать этичные принципы в рекламе, а также реакции польского общества на спорные рекламные лействия. Заинтересованность в этой проблематике имеет свой источник в эскалации таких действий, что ведёт к росту негативных оценок, касающихся рекламы как общественно-экономического явления. Всё чаще ведутся дискуссии о необходимости и возможности ограничивать рекламные действия. Основу для рассуждений представляли данные, касающиеся жалоб на неэтичные (противоречивые) рекламы, поступающих в действующую в Польше Комиссию по этике рекламы как орган саморегуляции реламной среды. Статистические данные насчёт жалоб на неэтичные рекламы показывают растущую сознательность адресатов реклам в области социальной ответственности рекламных действий, проявляющуюся в возрастающем числе поступающих жалоб, которые следует считать обоснованными, и всё реже появляющихся упрёков, не получивших обоснования. Это подтверждает также сопоставление числа заявок, направляемых в Польше, на фоне других европейских стран.
Celem rozważań jest prezentacja trendów związanych z rozwojem i wykorzystaniem usług reklamowych wraz z oceną ich użyteczności w procesie kształtowania konkurencyjności przedsiębiorstw. Podstawą opracowania są dane statystyczne dotyczące liczby podmiotów świadczących usługi reklamowe zarejestrowanych w systemie REGON, dane z monitoringu wydatków reklamowych w mediach oraz wyniki badań przeprowadzonych wśród przedsiębiorstw dotyczących korzystania z usług reklamowych, zmian nakładów finansowych na te usługi oraz satysfakcji z przynoszonych przez nie efektów. Analizie poddano zarówno intensywność występowania tych wskaźników, jak i zależności między nimi a cechami charakteryzującymi badane podmioty.
EN
An aim of considerations is to present the trends related to the development and use of advertising services as well as to assess their usefulness in the process of formation of enterprises’ competitiveness. The basis for elaboration are the statistical data related to the number of entities rendering advertising services registered in the REGON system, the data of monitoring of advertising expenses in media as well as results of surveys carried out among enterprises concerning the use of advertising services, changes in financial outlays on these services, and satisfaction with the effects yielded by them. An analysis covered both intensity of occurrence of these indices and relationships between them and the features characterising the entities surveyed.
RU
Цель рассуждений – представить тенденции, связанные с развитием и использованием рекламных услуг, а также оценить их пригодность в процессе формирования конкурентоспособности предприятий. Основу разработки представляют статистические данные, касающиеся числа субъектов, оказывающих рекламные услуги, загрегистрированных в системе REGON, данные из мониторинга расходов на рекламу в СМИ, а также результаты исследований, проведенных среди предприятий, касающихся использования рекламных услуг, изменений финансовых расходов на эти услуги, а также удовлетворе- ния от эффектов, которые они приносят. Анализ охватил как интенсивность выступления этих показателей, так и зависимости между ними и свойствами, характеризующими обследуемых субъектов.
Rozwój współczesnych gospodarek nierozerwalnie związany jest ze zjawiskiem konkurencji i konkurencyjności rywalizujących podmiotów. Stają się one z jednej strony silami sprawczymi dynamizującymi procesy gospodarcze, a z drugiej wpływają na mechanizmy przyczyniające się do odniesienia sukcesu rynkowego i finansowego przez przedsiębiorstwa. Celem opracowania jest ocena poziomu konkurencyjności działających w Polsce przedsiębiorstw na podstawie oceny dokonanej przez ich menadżerów. Podstawą rozważań są wyniki badań ilościowych prowadzonych wśród menadżerów działających w Polsce przedsiębiorstw, realizowanych na próbie 505 podmiotów na przełomie lat 2014 i 2015. Zaprezentowane wyniki pokazują pozytywne trendy w zakresie kształtowania konkurencyjności, wyrażające się poprawą wskaźników ją charakteryzujących, a także wyraźną dominację orientacji na klienta i jego potrzeby jako główną determinantę wzrostu konkurencyjności.
EN
Development of the contemporary economies is inseparably connected with the phenomenon of competition and competitiveness of rivalling entities. They become, on the one hand, driving forces actuating the economic processes and, on the other hand, influence the mechanisms contributing to achievement of a market and financial success by enterprises. An aim of the study is to assess the level of competitiveness of enterprises operating in Poland on the grounds of assessment made by managers thereof. The base for considerations is findings of quantitative surveys carried out among managers of the enterprises operating in Poland, performed on the sample of 505 entities at the end of 2014 and at the beginning of 2015. The presented results show positive trends as regards formation of competitiveness, being expressed in improvement of the indicators characterising it, as well as a clear prevalence of the orientation on the customer and their needs as the main determinant of growth of competitiveness.
RU
Развитие современных экономик неразрывным образом связано с явлением конкуренции и конкурентоспособности соперничающих субъектов. С одной стороны, они становятся факторами, динамизирующими экономические процессы, с другой же – влияют на механизмы, способствующие достижению предприятиями рыночного и финансового успеха. Цель разработки – провести оценку уровня конкурентоспособности действующих в Польше предпри- ятий на основе оценки, проведенной их менеджерами. Основу для рассуждений представляют результаты количественных исследований, проводимых среди менеджеров действующих в Польше предприятий, осуществленных на выборке в 505 субъектов на рубеже 2014 и 2015 гг. Представленные резуль- таты указывают положительные тренды в области формирования конкурентоспособности, выраженные улучшением показателей, характеризующих ее, а также четкое преобладание установки на клиента и его нужды в качестве основного детерминанта роста конкурентоспособности.
We współczesnym świecie, charakteryzującym się bogactwem oferty produktowej i wszechobecną konkurencją, przedsiębiorstwa poszukują dróg podniesienia własnej konkurencyjności. Do najczęściej wykorzystywanych narzędzi jej kształtowania należy reklama. Działania reklamowe przedsiębiorstw zorientowane są na dostarczanie konsumentom wiedzy i wywieranie dzięki temu wpływu na zachowania rynkowe. Celem artykułu jest analiza postrzegania przez konsumentów treści informacyjnych reklamy i ocena ich znaczenia w procesach decyzyjnych. Artykuł ma charakter badawczy. Podstawą rozważań są wyniki badań ilościowych prowadzonych przez autora w 1999 i 2009 roku. Pokazują one zmiany, jakie zachodzą w sferze zaufania do informacji reklamowych - w większości obserwuje się zwiększenie krytycyzmu w ich odbiorze, co jednak wcale nie oznacza, że spada zakres wykorzystywania reklamy w procesie dokonywania wyborów rynkowych.
EN
In the contemporary world, characterising by an opulence of the product offer and omnipresent competition, enterprises are looking for ways of raising their own competitiveness. The most often used tools of its shaping are advertising. Enterprises' advertising actions are oriented on providing consumers with knowledge and exerting, owing to that, impact on their market behaviour. The aim of the article is to analyse perception by consumers of advertising information contents and to evaluate their importance in the decision-making processes. The article is of a research nature. The grounds for deliberations are findings of quantitative research carried out by the author in 1999 and 2009. They show the changes occurring in the sphere of confidence in advertising information - there is mostly observed an increase of criticism in their perception what, however, does not mean at all that there is decreasing the range of the use of advertising in the process of making market choices.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Propagowana w świecie polityki gospodarczej idea zrównoważonego rozwoju i zrównoważonej konsumpcji, rosnąca intensywność konkurencji, a także wzrost świadomości społecznej w tym zakresie stawiają przed przedsiębiorstwami nowe wyzwania związane z oddziaływaniem na konsumentów. Dążąc do zwiększenia jego skuteczności, wykorzystują one różnorodne rozwiązania, mające na celu podkreślenie troski o rozwój współczesnego świata i dobro społeczeństw. Jednym z takich działań, wpisujących się w szeroko pojmowaną społeczną odpowiedzialność biznesu, jest przedstawianie siebie i swoich produktów jako przyjaznych środowisku naturalnemu. Na płaszczyźnie komunikacji marketingowej coraz częściej dostrzec można przejawy wykorzystywania argumentacji proekologicznej. W przekazach reklamowych różnych produktów, poczynając od artykułów żywnościowych, a na usługach inwestycyjnych kończąc, reklamodawcy coraz chętniej sięgają po różnego rodzaju zabiegi, mające podkreślić ekologiczny charakter oferty i wykazać tym samym przewagę nad produktami konkurencyjnymi. Artykuł ma charakter badawczy. Podstawą rozważań są wyniki badań ilościowych prowadzonych przez autora w 2013 r. wśród populacji odbiorców reklamy w wieku powyżej 15 lat. Wyniki pokazują relatywnie dużą wrażliwość społeczeństwa na obecność wątków ekologicznych w reklamie. Są one zauważane i zapamiętywane, choć nie zawsze wpływają na rzeczywiste zachowania konsumentów. Charakterystyczne jest, że wysoka zauważalność i akceptacja dotyczy przekazów odwołujących się raczej do emocjonalnego i symbolicznego traktowania ekologii czy natury, natomiast w kontekście wpływu na ocenę wiarygodności i procesy decyzyjne wyraźnie lepiej oceniane są komunikaty oparte na treściach racjonalnych i poparte konkretnymi danymi czy wynikami badań.
EN
The promoted in the world of economic policy idea of sustainable development and sustainable consumption, the growing intensity of competition as well as the growth of social awareness in this respect put before enterprises new challenges connected with impact on consumers. Striving to increase its effectiveness, they make use of various solutions aimed at emphasising the concern about development of the contemporary world and social welfare. One of such activities, being a part of the corporate social responsibility in a broad sense, is to present oneself and one’s products as natural environment-friendly. In the plain of marketing communication, more and more often it is possible to see the symptoms of use of the proecological argumentation. In advertising messages related to various products, starting from foods and ending on investment services, advertisers more and more readily reach for various procedures aimed at emphasising the ecological nature of the offer and thus at showing advantage over competitive products. The article is of the research nature. The basis for considerations is findings of quantitative surveys carried out by the author in 2013 among the population of advertising recipients aged 15+. The findings show a relatively high sensitivity of the society to the presence of ecological elements in advertising. They are noticed and remembered, though not always affect the real consumer behaviours. It is specific that the perception and acceptance concerns the messages rather referring to the emotional and symbolic treatment of ecology or nature, whereas in the context of impact on assessment of reliability and the decision-making processes clearly better are assessed the messages based on rational contents and backed by specific data or research findings.
An objective of the article is to analyse the course of processes of advertising activity management at service enterprises operating in the Polish market. Due to the specificity of service activities, there arises the question whether it complies the model concepts being created by theoreticians as there is common the assumption that the patterns described in the literature are applied mostly at manufacturing enterprises, having at their disposal tangible, hence easy to present in advertising massages, products. In services, intangible by their nature, there is the need of a certain modification of communication processes, and it is difficult to decide whether the scale of those modifications equally concerns all the stages of the process of advertising management. Striving to implement the assumed objective, there was carried out an empirical research among representatives of 168 service enterprises operating in Poland. It concerned the determinants, course and evaluation of the process of advertising activity management. In his article, the author presents a synthesis of the most important outcomes of the research together with the conclusions based on it. It must be noted that the processes of advertising activity management at service enterprises go, in principle, in accordance with the concepts presented in the literature, although one may notice some deficiencies in this respect. To the greatest degree, they concern the two stages: identification of the target recipients and their preferences and evaluation of efficacy and effectiveness of advertising activities. The both stages require an important implementation of research procedures, which are clearly underestimated by representatives of service enterprises. To a much greater degree than managers of other enterprises they base on their own knowledge and intuition, treating the domain of research as a potential area of savings of the financial nature – therefore, the scale of carried out surveys is considerably smaller than it would result from the comparison with other activities. On the other hand, positively must be assessed the great commitment and flexibility as regards other stages, conducive to achievement of positive advertising effects.
PL
Celem rozważań jest analiza przebiegu procesów zarządzania działalnością reklamową w przedsiębiorstwach usługowych funkcjonujących na rynku polskim. Ze względu na specyfikę działalności usługowej pojawia się pytanie, czy procesy te są spójne z modelowymi koncepcjami tworzonymi przez teoretyków. Powszechnie przyjmuje się bowiem, że opisywane w literaturze wzorce znajdują zastosowanie przede wszystkim w przedsiębiorstwach produkcyjnych, dysponujących materialnymi, a przez to łatwymi do przedstawienia w przekazach reklamowych, produktami. W usługach, ze swej istoty niematerialnych, zachodzi konieczność pewnego modyfikowania procesów komunikacyjnych, przy czym trudno przesądzić, czy skala tych modyfikacji w jednakowym stopniu dotyczy wszystkich etapów procesu zarządzania reklamą. Dążąc do realizacji założonego celu podjęto badania empiryczne wśród przedstawicieli 168 działających w Polsce przedsiębiorstw usługowych. Dotyczyły one uwarunkowań, przebiegu i oceny procesu zarządzania działalnością reklamową. W artykule zaprezentowano syntezę najważniejszych wyników tych badań wraz z nasuwającymi się na tej podstawie wnioskami. Na podstawie zaprezentowanych rozważań należy zauważyć, iż procesy zarządzania działalnością reklamową w przedsiębiorstwach usługowych przebiegają zasadniczo zgodnie z prezentowanymi w literaturze koncepcjami, choć dostrzec można pewne niedoskonałości w tym zakresie. W największym stopniu dotyczą one dwóch etapów: identyfikacji docelowych odbiorców i ich preferencji oraz oceny skuteczności i efektywności działań reklamowych. Oba etapy wymagają istotnego wdrażania procedur badawczych, które są wyraźnie niedoceniane przez przedstawicieli przedsiębiorstw usługowych. W stopniu znacznie większym niż menadżerowie innych przedsiębiorstw bazują oni na własnej wiedzy i intuicji, traktując płaszczyznę badań jako potencjalny obszar oszczędności natury finansowej – stąd skala prowadzonych badań jest znacznie mniejsza niż wynikałoby to z porównania z innymi działaniami. Pozytywnie ocenić należy natomiast bardzo duże zaangażowanie i elastyczność w zakresie pozostałych etapów, sprzyjające osiąganiu pozytywnych efektów reklamowych.
RU
Цель рассуждений автора статьи – анализ хода процессов управления рекламной деятельностью на обслуживающих предприятиях, функционирующих на польском рынке. Ввиду специфики обслуживающей деятельности появляется вопрос о том, вполне ли эти процессы отвечают образцовым концепциям, создаваемым теоретиками, ибо общепринято, что описываемые в литературе образцы находят применение прежде всего на производственных предприятиях, располагающих материальными, следова-тельно, простыми для представления в рекламных сообщениях, продуктами. В услугах, по своему существу нематериальных, появляется необходимость некоторого видоизме-нения процессов общения, причем трудно предопределить, в одинаковой ли степени масштаб этих видоизменений касается всех этапов процесса управления рекламой. Стремясь достичь поставленной цели, провели эмпирические исследования среди представителей 168 действующих в Польше обслуживающих предприятий. Они касались обусловленностей, хода и оценки процесса управления рекламной деятельно-стью. В статье представлен синтез основных результатов этих исследований наряду с возникающими на этой основе выводами. На основе представленных рассуждений следует отметить, что процессы управления рекламной деятельностью на предприятиях сферы услуг протекают в принципе в соответствии с представленными в литературе концепциями, хотя можно заметить некоторые несовершенства в этом отношении. В самой большой степени они касаются двух этапов: определения конечных покупателей и их предпочтений, а также оценки результативности и эффективности рекламных действий. Оба этапа требуют существенного внедрения исследовательских процедур, которые явно недооцениваются представителями обслуживающих предприятий. В значительно большей, нежели менеджеры других предприятий, степени они базируются на собственных знаниях и интуиции, считая сферу исследований в качестве потенциальной области экономии финансовых средств, и потому масштаб проводи- мых исследований значительно меньше, чем это бы вытекало из сопоставления с другими действиями. Положительно же следует оценить весьма большую вовлеченность и гибкость в отношении других этапов, способствующие достижению положительных рекламных эффектов.
The objective of the article is to analyse the interest evinced by young Polish consumers in corporate social responsibility and trust towards it. The deliberations are based on the results of research carried out in 2015 on a sample of 963 consumers aged between 19 and 35, who live in the biggest urban agglomerations. The study examines the issue of young consumers’ knowledge of and interest evinced in CSR as well as their trust in socially responsible actions, and attitudes towards products offered by companies that do not respect the rules of social responsibility. The analysis makes use of the indicators of the structure and power of correlations among the variables. The study has revealed relatively low awareness of the ideas behind corporate social responsibility among young Poles – every fifth declared knowing it and simultaneously two thirds would like to widen their knowledge about it. The consequence of such modest interest is indifference towards companies’ declarations of CSR – few young consumers trust them. Every fourth young Pole, however, is ready to boycott products of companies whose activity they do not accept.
PL
Celem artykułu jest analiza zainteresowania młodych polskich konsumentów społeczną odpowiedzialnością przedsiębiorstw i zaufania wobec niej. Podstawą rozważań są wyniki badań przeprowadzonych w 2015 roku na próbie 963 konsumentów w wieku 19-35 lat, zamieszkujących największe aglomeracje. W badaniu poruszono problematykę wiedzy i zainteresowania młodych konsumentów społeczną odpowiedzialnością przedsiębiorstw, ich zaufania wobec działań społecznie odpowiedzialnych, postaw wobec produktów oferowanych przez firmy, które nie respektują zasad społecznej odpowiedzialności. W analizie wykorzystano wskaźniki struktury oraz miary korelacji pomiędzy zmiennymi. Badanie wykazało relatywnie niski poziom świadomości młodych Polaków odnośnie idei odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw – jej znajomość zadeklarował co piąty z nich, jednocześnie dwie trzecie chciałoby swą wiedzę w tym obszarze poszerzyć. Konsekwencją niewielkiego zainteresowania jest obojętność wobec deklaracji przedsiębiorstw w zakresie CSR – niewielu młodych konsumentów ma wobec nich zaufanie. Co czwarty młody Polak jest jednak gotowy do bojkotowania produktów przedsiębiorstw, których działań nie akceptuje.
RU
Цель статьи – провести анализ интереса молодых польских потребителей к корпоративной социальной ответственности и доверия к ней. Основу рассуждений представляют результаты обследований, проведенных в 2015 г. на выборке 963 потребителей в возрасте 19-35 лет, проживающих в самых крупных агломерациях. В обследовании затронули проблематику знаний и интереса молодых потребителей к корпоративной социальной ответственности, их доверия к социально ответственным действиям, отношения к продуктам, предлагаемым фирмами, которые не соблюдают принципы социальной ответственности. В анализе использовали показатели структуры и меры корреляции между переменными. Обследование выявило относительно низкий уровень сознательности молодых поляков насчет идеи корпоративной социальной ответственности – знание ее декларировал каждый пятый из них; заодно, две трети хотели бы свои знания в этой области повысить. Результат небольшого интереса – безразличность к заявлениям предприятий в области КСО – немногие молодые потребители им доверяют. Каждый четвертый молодой поляк, однако, готов бойкотировать продукты предприятий, действия которых он не одобряет.