Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Chemizm wód podziemnych w dolnopermskich skałach wulkanicznych masywu Dzikowca i Lesistej Wielkiej (Góry Kamienne, Sudety) w świetle wyników modelowania geochemicznego

100%

Kostka A.

|

2013

|

tom nr 456 Hydrogeologia z. 14/1

305--312

PL

Celem pracy było dokonanie ilościowej oceny procesów kształtujących skład chemiczny wód podziemnych, drenujących dolnopermskie skały wulkaniczne depresji śródsudeckiej, na podstawie wyników modelowania geochemicznego. Do oceny trwałości składników ośrodka skalnego wykorzystano modelowanie specjacyjne. Wykorzystując modelowanie odwrotne bilansu masy podjęto próbę określenia procesów hydrogeochemicznych odpowiedzialnych za kształtowanie składu wód, wykonując modele pomiędzy opadem atmosferycznym a wodami źródeł drenującymi trachyandezyty i tufy ryolitowe. Rozwiązania uzyskane w modelu pomiędzy opadem atmosferycznym a wodami drenującymi tufy ryolitowe porównano z innym modelem, wykonanym dla wód drenujących te same skały.

EN

The groundwater draining the Lower Permian volcanic rocks in the region of Dzikowiec and Lesista Wielka massif, was the subject of hydrochemical research. The aim of this study was quantitative assessment of processes controlling the chemical composition of groundwater, based on the results of geochemical modelling. Speciation modelling was used to assess stability of mineral phases. Modelling between precipitation and groundwater from springs was performed to define the processes responsible for groundwater chemistry in the weathered zone in trachyandesites and rhyolitic tuffs. Geochemical models found between precipitation and groundwater from rhyolitic tuffs were compared with another model for the same rocks.

2

Ocena stanu wód podziemnych w kontekście wymogów raportowania do Komisji Europejskiej

51%

Kuczyńska A. , Palak-Mazur D. , Kostka A.

|

tom nr 466

179--192

PL

Przystąpienie Polski do UE i implementacja Ramowej Dyrektywy Wodnej (2000/60/WE) do krajowego systemu prawnego znacząco zmieniło tryb i zakres planowania działań w gospodarce wodnej oraz oceny ich realizacji. Akcentowany w RDW zintegrowany i dynamiczny sposób łącznego traktowania zasobów wód podziemnych i powierzchniowych, ich użytkowania oraz środowiska ich występowania utrwalił i rozwinął dotychczas stosowane procedury monitorowania i oceny stanu wód. Procedury te mają prowadzić do osiągnięcia racjonalnie uzasadnionej równowagi między celami środowiskowymi wyznaczonymi do osiągnięcia w jednolitych częściach wód podziemnych (JCWPd) a zaspokojeniem potrzeb wodnych użytkowników. Wymagało to opracowania rozszerzonej metodyki oceny stanu wód podziemnych, wykorzystującej własne doświadczenia oraz wytyczne i poradniki Komisji Europejskiej, co zostało wykonane i wdrożone przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy w 2013 r. na zamówienie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska i sfinansowane ze środków NFOŚiGW. Metodyka analizuje potrzeby wodne priorytetowych użytkowników wód podziemnych przez testy klasyfikacyjne, rozpatrujące główne elementy charakterystyki wód podziemnych i potrzeb ich użytkowników, w tym ekosystemów lądowych zależnych od wód podziemnych. Każdy z dziewięciu testów oceny stanu JCWPd kończy się cząstkową oceną stanu dobrego lub słabego wód podziemnych. Końcowa ocena stanu JCWPd uwzględnia wynik wszystkich testów, co oznacza, że wystarczy jeden test zakończony wynikiem negatywnym, aby stan badanej JCWPd uznać za słaby.

EN

The accession of Poland to the European Union and implementation of the Water Framework Directive (2000/60/WE) into the Polish legal system has significantly changed the course and scope of national water management and assessment of water resources. The concept of integrated and dynamic way of treating groundwater and surface waters and their position in the environment, emphasized in the WFD, has strengthened and enhanced the already applied procedures for groundwater monitoring and status assessment. These procedures aim at achieving sensibly justified and well-founded balance between environmental objectives defined for groundwater bodies and water needs required by all types of water users. This required establishment of a new, holistic methods for assessing groundwater body status based on previous national experiences and new EU guidelines and requirements. The new methods for assessing groundwater body status in terms of its quality and quantity were developed and implemented by the Polish Geological Institute – National Research Institute in 2013. The project was commissioned by the Chief Inspectorate for Environmental Protection and financed by the National Fund for Environmental Protection and Water Management. The methods accounts groundwater needs of priority water users through nine classification tests which investigate groundwater characteristics and dependencies between groundwater and its receptors, including surface waters and groundwater-dependent terrestrial ecosystems. Each of nine classification tests can result in either good or poor status and the final groundwater body status assessment is a product of all tests, which means that a negative result of at least one test can decide of poor status of a given groundwater body.

3

Ocena stopnia zanieczyszczenia wód podziemnych azotanami na podstawie danych z monitoringu stanu chemicznego

51%

Rojek A. , Palak-Mazur D. , Kostka A. , Kuczyńska A.

|

2013

|

tom nr 456 Hydrogeologia z. 14/2

507--511

PL

Do oceny stopnia zanieczyszczenia związkami azotu wód podziemnych wykorzystano wyniki analiz fizyczno-chemicznych próbek wód podziemnych, pobranych w ramach monitoringu stanu chemicznego wód podziemnych w latach 2008–2011. Dane przeanalizowano w odniesieniu do wymogów Dyrektywy Azotanowej (91/676/EWG) i zaleceń Komisji Europejskiej. Analizie poddano średnie i maksymalne wartości stężeń azotanów w punktach monitoringowych z czteroletniego okresu obserwacji, a oceny dokonano w ujęciu całego kraju oraz obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu pochodzenia rolniczego (OSN). Dla całego kraju analiza wykazała, że we wszystkich punktach największy procent średnich i maksymalnych stężeń azotanów stanowią wartości poniżej 25 mgNO3/l. Najmniej wrażliwe na zanieczyszczenie związkami azotu są naporowe wody podziemne. Dla obszarów OSN analiza wykazała, że największy procent punktów monitoringowych, w których średnie i maksymalne wartości stężeń azotanów przekraczają 50 mgNO3/l, to punkty ujmujące płytkie wody podziemne w przedziale głębokości 0–5 m. Przekroczenia wartości 50 mgNO3/l dla średnich wartości stężenia azotanów występują głównie w punktach ujmujących wody podziemne o głębokości do stropu warstwy wodonośnej do 20 m. Analizując tendencję zmian średniego i maksymalnego stężenia azotanów w wodach podziemnych, zauważono, że w płytkich wodach podziemnych (0–5 m) zachodzi najwięcej niekorzystnych zmian zanieczyszczenia azotanami.

EN

Assessment of groundwater nitrate pollution required data gathered within groundwater chemical status monitoring 2008–2011. The data were analyzed according to the Nitrates Directive (91/676/EWG) and European Commission requirements. We analyzed mean and maximum values of nitrates compounds from the four-year period of time, the assessment was conducted in the aspect of the whole territory of Poland and zones vulnerable to nitrate pollution (NVZ). In the aspect of the whole territory of Poland data analysis showed that in all monitoring points the biggest percentage of mean and maximum values of nitrates concentrations are values lower than 25 mgNO3/l. The least vulnerable to nitrates pollution are confined aquifers. In the aspect of NVZ zones data analysis showed that the biggest percentage of monitoring points, characterized by mean and maximum values of nitrates concentrations exceeding 50 mgNO3/l, are capturing shallow groundwater (0–5 meters). The analysis of monitoring points characterized by mean and maximum values of nitrates concentrations exceeding 50 mgNO3/l showed that most of them capture groundwater at maximum depth of 20 meters. Alteration tendency of mean and maximum values of nitrates concentrations analysis showed that shallow groundwater (0–5 m) are most vulnerable to nitrates pollution.

4

Wyznaczanie parametrów sieci krystalicznej metodą dyfrakcji zbieżnej wiązki elektronów (CBED)

45%

Gigla M. , Pączkowski P. , Kostka A. , Prusik K. , Morawiec H.

|

tom T. 24, nr 2

113-127

PL

Metoda dyfrakcji zbieżnej wiązki elektronów została zastosowana do wyznaczania parametrów sieci krystalicznej. Dzięki zastosowaniu unikalnego programu komputerowego, osiągnięto dobrą dokładność wynoszącą 0,00025 nm. Automatyczna detekcja pozycji linii HOLZ na eksperymentalnych obrazach CBED w oparciu o transformatę Hough'a, pozwoliła na skrócenie czasu analizy, a w szczególności, na osiągnięcie sub-pikselowej precyzji wyznaczenia położenia tych linii. Użycie w eksperymencie orientacji osi pasów o wysokich wskaźnikach hkl umożliwiło pominięcie niezwykle czasochłonnych - dynamicznych symulacji obrazów CBED.

EN

The CBED method was used for determination of the lattice parameters of a silicon single crystal. A computer program written for this application allow to achieve a good accuracy of 0.00025 nm. The Hough transform was applied for detection of the HOLZ line positions on the experimental CBED patterns, with the sub-pixels precision. In the experiment the high hkl indices CBED patterns were used, which allowed to omit the time consuming dynamical simulations of the CBED patterns.