Naturalnym efektem rozwoju telematyki transportu jest również doskonalenie tymi środkami utrzymania i eksploatacji infrastruktury drogowej poprzez m.in. ulepszoną bieżącą analizę jej stanu, a wskutek tego możliwość podejmowania szybkich działań naprawczych, korekcyjnych i modernizacyjnych. Jednocześnie rozwój elektronicznego i informatycznego wyposażenia pojazdów w oparciu o wykorzystanie technik komunikacji ruchomej umożliwił silniejsze integrowanie pojazdów (i kierowców) z infrastrukturą drogową i lepsze dopasowanie się tych elementów do bieżących zmiennych sytuacji. W artykule wskazano na istotne dla tego obszaru, tj. klasycznie rozumianego drogownictwa, implementacje telematyczne i ich podstawowe charakterystyki.
EN
The natural consequence of transport telematics development is, among others, an improved current analysis of the state of road infrastructure, which as a result leads to undertaking quick restoring, correcting and modernizing actions. The article focuses on important, for the road branch, telematic implementations and their primary characteristic.
Czynnikami niezbędnymi do realizowania zadań transportowych są środki techniczne, energia i informacja. W kategoriach teorii sterowania zadanie transportowe można określić jako wielokryteriowe zadanie optymalizacyjne, tj. zadanie dotyczące rozstrzygnięcia tego co, gdzie i jak należy przetransportować w możliwie najlepszy sposób. Jakość tego rozstrzygnięcia jest określona poziomem spełnienia przyjmowanych kryteriów, a rozwiązanie zadania polega na określeniu wymagań transportowych oraz wyborze trasy i środków transportu spośród w możliwości tym względzie dostępnych, przy uwzględnieniu okoliczności, jakie zachodzą w odniesieniu do tych możliwości.
EN
All intelligent transport systems are based on the intensive exploitation of information. For this reason, modern information technology holds a very crucial meaning for the effective implementation of transport processes. Aside from this, proper organisation of all the area of intelligent transport development is also very important. It concerns such activities as the identification of users’ needs, research, legislation and standardisation - as well as education and administrative organisation referenced to discussed area of development. All these problems have been briefed in the publication.
Podano dotychczasowe definicje i nową propozycję interpretacji terminu telematyka. Przesłanki tej propozycji zilustrowano przykładami stosowania tego terminu w szczególności w odniesieniu do rozwiązań informacyjnych w dziedzinie transportu, medycyny i kilku innych dziedzin.
EN
The existing definitions of the term "telematics" as well as a new proposed interpretation are presented. Circumstances leading to the proposal are illustrated with examples of the usage of the term in relation to information technology applications in transport, medicine and a number of other areas.
Inteligentne systemy transportowe stwarzają możliwość bardziej ekonomicznego i bezpieczniejszego wykorzystania już istniejącej infrastruktury drogowej. Pomagają chronić użytkowników transportu oraz redukować negatywne oddziaływanie na środowisko. W Polsce z bardzo wysokim wskaźnikiem śmiertelności na drogach ITS mogą znacznie poprawić bezpieczeństwo i zmniejszyć liczbę wypadków.
EN
Intelligent Transportation Systems create an opportunity of more cost-effective and safer using of the existing road infrastructure. They help protect road users and reduce the negative impact of transportation on the environment. ITS applied in Poland, with its high mortality rate connected with road accidents, can significantly enhance safety and decrease the number of accidents.
Global positioning systems makes possible to build a new telematic systems, enabling various applications and services in many branches of economy. A special area of such applications are various transport and transport related tasks. Among them, of a high importance are applications applied to mobile objects, for example, to all kinds of vehicles, called mobile telematic services. The paper presents features of such a services, with a special emphasis of the services being foreseen in Galileo satellite positioning system. Even conditions concerning such a service constructions are discussed, having in mind mainly necessity of complementary communications between a positioned object and related surrounding, including co-users of the movement area infrastructure as well as broader environment.
Przedstawiono rolę telecentrów oraz zagadnienia techniczne, społeczno-ekonomiczne i organizacyjne, warunkujące ich tworzenie i funkcjonowanie na obszarach o rożnej infrastrukturze teleinformatycznej.
EN
The role of telecentres, their technical, socio-economic and organizational aspects depending on local circum-stances are shortly presented.
Podstawowymi czynnikami umożliwiającymi realizowanie funkcji transportowych są energia i informacja. Zatem silny trend informatyzacyjny charakteryzujący przełom wieku XX i XXI przyniósł w sposób oczywisty wiele rozwiązań i zastosowań doskonalących w bardzo znaczącym stopniu wszelkie rodzaje działalności związanej z transportem.
Zwrócono uwagę na znaczenie wymiany informacji w systemie nowoczesnego inteligentnego transportu lądowego. Określono źródła informacji i ich charakterystyki. Opisano przepływy, przetwarzanie, gromadzenie i udostępnianie informacji na potrzeby aplikacji stosowanych w tych systemach.
EN
In this paper, attention is paid to the importance of the exchange of information in a modern system of intelligent land transport. Information sources and their characteristics are defined. Information flows, processing, gathering and making information available for the purpose of applications employed in such systems are described.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
A paper concerns the problems of information ordering in intelligent transport systems accord-ingly their role and meaning for various transport processes. There is given an attempt to rules of classifica-tion of information, their standardisation questions, reduction of redundancy and false specimens. All these questions are of great importance from the information accessibility, usefulness and reliability point of view. Also are discussed problems of the information selection, it’s protection, and it’s evaluation as a factors influ-encing possible improvement of the transport decisions making. Finally, some outline of standardisation rules are presented.
W ostatnich latach w wielu krajach na świecie są podejmowane intensywne prace w zakresie rozwijania systemów inteligentnego transportu, tj. projektowania oraz budowy nowoczesnych informatycznych i telekomunikacyjnych rozwiązań w dziedzinie transportu. Powoduje to konieczność prowadzenia prac normalizacyjnych, dotyczących rozwiązań technicznych stosowanych w tej dziedzinie. W artykule przedstawiono przesłanki działań normalizacyjnych oraz omówiono instytucje prowadzące takie działania. Wskazano dotychczas opracowane normy oraz procedury tworzenia norm. Scharakteryzowano też w skrócie kilka narodowych struktur, zajmujących się problematyką inteligentnego transportu.
EN
During past years intensified growth of interest on the information technology and telecommunications applications in transport is observed. It causes a need for standardization works respecting technical solutions applied in this area. In the paper premises of such a works are presented, standardization institutions are characterized and lists of standards are included. Procedures of standardization processes are shortly described. Even some national organizations engaged with intelligent transport problems are characterized.
Rola informacji w transporcie jest kluczowa. W epoce rozwoju technik informacyjnych obserwuje się w dostarczaniu informacji efekty nadmiarowości, ale i zagrożenia informacją błędną, niezrozumiałą lub fałszywą. Biorąc to pod uwagę, naturalne wydaje się poszukiwanie racjonalizacji w wymianie informacji transportowej, jak i sposobów chronienia się przed informacją szkodliwą. Ten pogląd skłania do poszukiwania rozwiązań standaryzacyjnych w zakresie treści przekazywanych informacji na podobieństwo standardów w systemie oznakowań drogowych. W artykule proponuje się zasadnicze ramy takiej standaryzacji w odniesieniu do krytycznych obszarów informacyjnych transportu – w tej części zasadnicze charakterystyki informacji występującej w systemach transportu.
EN
In transport information plays a crucial role. Especially nowadays, in the era of IT development, which greatly facilitates the exchange of information, it is observed that there is exaggeration in information and danger of misleading or even faulty pieces of information. All things considered, it seems obvious to look for rationalizing in transporting information exchange, including the protection methods against wrong information.
Rola informacji w transporcie jest kluczowa. W epoce rozwoju technik informacyjnych obserwuje się w dostarczaniu informacji efekty nadmiarowości, ale i zagrożenia informacją błędną, niezrozumiałą lub fałszywą. Biorąc to pod uwagę, naturalne wydaje się poszukiwanie racjonalizacji w wymianie informacji transportowej, jak i sposobów chronienia się przed informacją szkodliwą. Ten pogląd skłania do poszukiwania rozwiązań standaryzacyjnych w zakresie treści przekazywanych informacji na podobieństwo standardów w systemie oznakowań drogowych. W poprzednim artykule („Magazyn Autostrady” 5/2010) omówiono zasadnicze rysy charakterystyczne krytycznych obszarów informacyjnych transportu, natomiast w tej części zostaną omówione podstawowe kryteria klasyfikacji i standaryzacji w tym zakresie.
EN
Information plays a crucial role in transport. In the era of IT development, there can be observed, among other things, the overabundance effect, the threat of faulty, misleading or wrong information. Due to the above, it seems natural to rationalize the transporting information exchange. Besides, ways of protection against detrimental information must be found. Previous article („Magazyn Autostrady” 5/2010) focused on the basic characteristics of the critical areas of transport information, however in this article, the Author reviews the basic classification and standardization criteria.
Systemy inteligentnego transportu są obecnie na zaawansowanym poziomie, lecz dalekim jeszcze od wyobrażalnego, dojrzałego stanu ich rozwoju. Stąd w obszarze tym trwają intensywne prace badawcze i rozwojowe zmierzające do doskonalenia systemów już istniejących i konstruowania nowych, inspirowanych współczesnymi tendencjami wynikającymi z postępów technologicznych oraz z intencji wspierania zrównoważonego rozwoju społeczeństw informacyjnych i gospodarki opartej na wiedzy.
EN
Intelligent transport systems are now at an advanced level. However, they are still far from the mature state of their development. Hence, intensive research has been carried out, aimed at improving the already existing systems and developing new ones, taking the inspiration from contemporary trends of technological advances and the intention of sustainable growth of information societies and knowledge-based economy.
Scharakteryzowano światowe procesy rozwojowe związane z informatyzacją i globalizacją, jako zjawiskami silnie uwarunkowanymi rozwojem telekomunikacji. Przedstawiono sytuację w tym zakresie w Polsce, postulując rolę państwa jako czynnika stymulująco-regulacyjnego. Omówiono wdrażane w Polsce wielkie reformy społeczno-gospodarcze w aspekcie uwzględnienia perspektywy społeczeństwa informacyjnego. Wykazano celowość uzupełnienia działań reformatorskich przez szerszą implementację narzędzi i metod teleinformatycznych.
EN
World's processes of informatization an globalization development, as a phenomena strongly conditioned by telecommunications development are characterized. The situation in this area in Poland was presented along with postulating of a role of the state as a stimulating and regulating factor. The big social and economical reforms performed in Poland are discussed from the point of view of Information Society perspectives. A proposal of the completion of reforming processes by broader implementation of IT tools was formulated.
W ostatnich kilku latach w UE podejmowane są starania wprowadzenia zintegrowanego systemu szybkiego powiadamiania o wypadkach drogowych, zwanego eCall. Stanowić ma on istotną część kompleksowej strategii poprawy efektywności i bezpieczeństwa transportu eSafety, obejmującej przede wszystkim elektroniczną kontrolę stabilności pojazdu, redukcję efektu pól niewidocznych, kontrolę utrzymania w pasie jazdy, alerty szybkościowe, usprawnione systemy hamowania i adaptacyjne oświetlenie drogi. Natomiast system eCall będzie umożliwiał automatyczne lub ręczne uruchamianie wzywania pomocy w razie wypadku.
EN
Good functioning of the general rescue systems, based on communication via 112 calls, requires a unifi ed communicational system. In recent years in the EU efforts have been made to introduce eCall - an integrated system of rapid reporting of road accidents. It is an important part of eSafety - a comprehensive strategy to improve both transport effi ciency and safety. eSafety includes electronic control of vehicle stability, reduction of the invisible fields effect, control of maintaining the lane, speed alerts, improved braking systems and adaptive road lighting. In contrast, the eCall system will allow for automatic or manual startup of assistance in the event of an accident. ECall is a complex structure which enables a group of specialists and emergency medical sevices to cooperate for the benefit of road accidents victims. The basic condition to be met for the proper functioning of the system is to equip in the vehicle wish the acceleration sensor, satellite vehicle tracking module ML and a teletransmission module MK. It was expected that since 2010 all new cars will have been equipped with eCall and that these devices will have been installed in all newly registered vehicles. Currently, the implementation of the eCall system is expected to take place in 2014.
Współczesny trend informatyzacyjny objawił się w dziedzinie transportu w formie oferty wielu różnorodnych aplikacji, określanych zbiorczo mianem usług. Oferta ta jest już bardzo bogata, a jednak nadal rozwija się bardzo dynamicznie. Wynika to z faktu, że z jednej strony rośnie upowszechnienie wykorzystania poszczególnych rozwiązań już wprowadzonych do użytku, które ciągle są doskonalone jakościowo i użytkowo. Z drugiej zaś jest ona uzupełniana nowymi oryginalnymi aplikacjami. Rozwój ten jest więc implikowany popytem i oczekiwaniami rynkowymi, jak również nowymi osiągnięciami, głównie w zakresie rozwoju technik informacyjnych, metod ich stosowania oraz doskonalenia różnoobszarowych rozwiązań organizacyjnych. Wszystko to służy podstawowym celom: usprawnianiu i unowocześnianiu transportu oraz jego zrównoważonemu rozwojowi.
EN
A modern IT trend has appeared in the field of transport in a form of the offer of different applications, which are collectively known as services. Despite the fact that the offer is already very abundant, it is still being dynamically developed. This results from the rising popularization of the improvement of the already applied solutions as well as of the introduction of new, original applications. Thus, this development is implied by both the demand and expectations of the market, as well as by the innovatory achievements in the field of IT technologies, the method of their application and development of the organizational solutions. The modernization, improvement and the balanced development of transport is the primary aim of the new applications.
Rozpatrzono główne obszary zastosowań nowoczesnych rozwiązań teleinformatycznych w transporcie. Omówiono niezbędne dla tych zastosowań wyposażenie techniczne infrastruktury drogowej. Wskazano trendy rozwojowe, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji krajowej architektury inteligentnego transportu.
EN
The main application areas of modern IT solutions in transport networks are presented, together with equipment necessary to complement road infrastructure. Also the development trends in transport-related IT are indicated, with special respect to the concept of national intelligent transport architecture.
Przedstawiono ogólne przyczyny i warunki powstawania agencji regulacyjnych telekomunikacji, wynikające z dynamicznego rozwoju tej dziedziny zarówno pod względem techniki, jak i zastosowań. Omówiono modele takich agencji oraz przytoczono wybrane przykłady najbardziej znanych i doświadczonych agencji. Dokonano przeglądu pod kątem zakresów misji takich agencji, obszarów ich działania, charakterystycznych cech strukturalnych oraz ich usytuowania w strukturach administracyjnych kraju.
EN
General reasons and conditions for world-wide establishment of telecommunications regulatory agencies, resulting from dynamic development of communications technology and applications are analysed. Various models of agencies are described and selected examples of best known and experienced agencies are presented. A survey of missions, areas of activities, characteristic features as well as positions in country's administration structures is given.
Przedstawiono specyfikę problemu rozwoju współczesnej teleinformatyki na obszarach niezurbanizowanych, zwłaszcza wiejskich, wskazując powiązania z rozwojem ogólnym i gospodarczo-społecznym. Omówiono światowe trendy dotyczące sposobów wprowadzania nowoczesnych usług teleinformatycznych na tych obszarach. Podkreślono, że informatyka i telekomunikacja mogą przyczynić się do rozwoju polskiej wsi.
EN
A problem of modern teleinformatics development in low urbanized areas, especially rural, in relation to general socio-economic development is presented. World's tendencies concerning methods of contemporary teleinformatic services deployment on those areas are shown. A situation in Poland concerning discussed subject is presented.
Zwiększenie bezpieczeństwa transportu – głównie drogowego – jest jednym z istotnych priorytetów wśród strategicznych działań Komisji Europejskiej. Ważnym środkiem osiągnięcia wyznaczonych w tym zakresie celów ma być realizacja projektu ogólnoeuropejskiego samochodowego systemu wzywania pomocy eCall, który omówiono w pierwszej części artykułu. W tej części opisano inne wybrane podsystemy telematyczne (informatyczno-mechatroniczne) stosowane we współczesnych inteligentnych pojazdach samochodowych.
EN
One of the essential priorities among strategic undertakings of the European Commission is increasing road safety. One way to achieve the goals in this area is the implementation of all-European project of the e-Call system, which was discussed in the first part of the article. This part, focuses on other telematic subsystems, which are employed in modern intelligent motor vehicles.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.