Pod koniec 2011 roku wprowadzono regulacje prawną dotyczącą trybu i standardów technicznych tworzenia, aktualizacji i udostępniania baz danych zobrazowań lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i numerycznego modelu terenu. Rozporządzenie zapowiada budowę systemu teleinformatycznego przeznaczonego w szczególności do wyszukiwania, przeglądania i przetwarzania zbiorów danych. Sam proces przetworzenia zdjęcia lotniczego do postaci ortoobrazu (generowanie ortofotomapy) jest złożony i wymaga użycia specjalistycznego oprogramowania. W niniejszym artykule autorzy przedstawią propozycję rozwiązania internetowego do generowania cyfrowej ortofotomapy z wyszukanego i wybranego przez użytkownika systemu stereogramu zdjęć. Autorzy szczegółowo opisują podstawy matematyczne budowy ortoobrazu jako funkcji oraz zamieszczają w formie diagramu UML algorytm generowania ortofotomapy w aplikacji internetowej. Ze względu na dostępność rozwiązania zdecydowano się na architekturę klient-serwer, gdzie klientem jest przeglądarka internetowa użytkownika. Oprogramowanie, na które składają się aplety i servlety zostały napisane w języku Java. Ortorektyfikacja wykonywana jest na serwerze, natomiast jej wynik wyświetlany jest w oknie przeglądarki internetowej użytkownika systemu. Aplikacja jest dostępna na stronie internetowej http://www.kfit.uwm.edu.pl/zp1/or.html .W artykule przedstawioną instrukcję „krok po kroku” jak korzystać z proponowanego rozwiązania, którego walory użytkowe i dydaktyczne są duże.
EN
The process of creating orthophotomaps from aerial photographs is complex and requiring the specialist software on the digital photogrammetric station. However, it turns out that this process with certain limitations can be executed by the Internet. Even, if there is a simplified solution, its didactic and functional advantages are great. These advantages induced the authors to work out the appropriate method of the realization of such a problem. In the article the solution of generating orthophotomap via the Internet is described. On account of the availability of the presented solution the author decided to use the client-server architecture of the application, in which the Internet browser of the user is a client (a program accesses a remote service on another computer by network). Applications of this type are being called web applications. The mathematical foundations of construction of orthoimage as a function are described. The algorithm of orthoimage generation is presented with the aid of UML diagram. The terrain coordinates of points, which are being used to create digital terrain model (DTM), are measured and calculated in the automatic way. However, the area of the orthophotomap is small and limited by dimension of the window of the Internet browser. Thus, in the process of orthoimage creation via the Internet the authors assumed a simplified DTM in the form of the plane. Orthorectification is made on the server side but the grid coordinate system is superimposed on the orthophotomap by means of applet on the client side. Besause of resampling, the created orthoimage has a worse quality than a source image. Therefore, the source photograph with the system of coordinates is also presented. In both cases the image and terrain coordinates of point shown by the cursor are calculated and printed in the header of the Internet browser window. The described application works on the Department of Photogrammetry and Remote Sensing UWM server http://www.kfit.uwm.edu.pl/zp1/or.html.
Obecnie numeryczny model terenu staje się standardowym produktem geoprzestrzennym. W ciągu ostatnich kilku lat pojawiły się nowe możliwości w pozyskiwaniu danych i generowaniu NMT należy tu zaliczyć metody automatycznego spasowania obrazów (image matching) szeroko wykorzystywane w technikach fotogrametrii cyfrowej. Należy przypuszczać, iż metody fotogrametryczne są odpowiednim rozwiązaniem wyznaczania NMT dla dużych obszarów w krótkim czasie. Artykuł ten opisuje szczegółowo fotogrametryczne metody pozyskiwania danych do budowy NMT. Autorzy przeprowadzają również analizę źródeł błędów fotogrametrycznego wyznaczenia współrzędnych punktów w celu tworzenia NMT. W pracy przedstawiono równania na błąd fotogrametrycznego wyznaczenia wysokości punktu. Ze względu na udostępnione w projekcie EuroSDR dane testowe (stereogram zdjęć lotniczych w skali 1:25 000) w opracowaniu uwzględniono wpływ błędów estymacji elementów orientacji wzajemnej i bezwzględnej zdjęć oraz pomiary współrzędnych punktów homologicznych. Mnogość sposobów pozyskiwania danych i budowy numerycznych modeli terenu jest skutkiem powstawania produktów o różnej dokładności. Użytkownicy modeli potrzebują podejść i metod oceny ich jakości. Badania takie można wykonać na wiele sposobów. Jednym z nich jest analiza różnicy pomiędzy dwoma modelami. W artykule przedstawiono procedurę kontroli numerycznego modelu terenu opartą na weryfikacji hipotezy statystycznej. Metoda opiera się na automatycznej ocenie dokładności NMT na podstawie wyznaczanych różnic pomiędzy wysokościami określonymi z istniejącego (referencyjnego) NMT i wyznaczonymi z automatycznego pomiaru punktów na stereogramie zdjęć lotniczych.W pracy zaprezentowano opis praktycznej realizacji proponowanego algorytmu oceny jakości NMT. Prezentowane algorytmy oprogramowane zostały w języku JAVA i są dostępne jako aplikacja internetowa na stronie Katedry Fotogrametrii i Teledetekcji UWM w Olsztynie (www.kfit.umw.edu.pl/zp).
EN
The Digital Terrain Model has recently become a standard geospatial product. In the last few years, many new possibilities for generating Digital Terrain Models have been developed, including image matching techniques. It can be supposed that digital photogrammetric technology, which uses methods of image matching methods, is an appropriate solution for obtaining DTM of large areas in a short time. This paper briefly describes the generation of DTM by photogrammetric methods. An analysis of the cause of errors in computing the ground coordinates in DTM is also made. The authors have derived a formula for the theoretical error of terrain coordinate calculations. Because the available test material in the EuroSDR project “Evaluation of the Quality of Digital Terrain Models”, in which the authors took part, contained only two aerial photos (one stereo-pair) the relative and absolute orientations were taken into consideration. Photos scanned with a pixel size of 21 micrometers were on a 1:25 000 scale. Users with DTM experience need approaches and methods of quality control. This can be done in different ways. The accuracy of DTM can also be checked by an analysis of the difference between two DTMs. In this paper, statistical approaches for determining DTM quality are presented. The statistical tests of hypothesis were used for these purposes. The method of automatic assessment of DTM accuracy is elaborated using an existing DTM and taking measurements on a stereo-pair of photos. The article also describes an internet application, which allows user to determine whether existing, available DTM meet accuracy specifications sufficient for their requirements. A practical solution of the proposed algorithm is based on the system of a central unit - a server of applications and client computers equipped with standard Internet browsers, e.g. Internet Explorer, Netscape, Opera. The program was written in the Java language. The described application is located on the Department of Photogrammetry and Remote Sensing server (www.kfit.uwm.edu.pl/zp/A_nmt.html).
Ortofotomapa jest obrazem terenu powstałym ze zdjęć lotniczych bądź satelitarnych przetworzonych do jednolitej skali w założonym odwzorowaniu kartograficznym. Jako opracowanie fotogrametryczne, które łączy w sobie zalety tonalności odwzorowania fotograficznego z metrycznością „tradycyjnej” mapy, jest bardzo atrakcyjnym podkładem kartograficznym gdyż pozwala na spojrzenie syntetyczne, kompleksowe na problem zagospodarowania terenu. Te cechy sprawiają, iż ortofotomapa coraz częściej wykorzystywana jest do celów projektowych. Niniejszy artykuł poświecony jest problemowi stworzenia odpowiedniego podkładu kartograficznego do projektowania wariantów przebiegu obwodnicy miasta Olsztyna. Warunki, jakie miały spełniać materiały to: aktualność danych, krótki okres ich wytworzenia oraz czytelność dla osób spoza branży geodezyjnej. Opracowanie miało być nie tylko wykorzystane do celów projektowych, ale także do przedstawienia koncepcji projektowych mieszkańcom terenów objętych przebiegiem korytarzy planowanej obwodnicy. Posiadana przez firmę projektową ortofotomapa wykonana z wysokorozdzielczego obrazu satelitarnego zarejestrowanego wczesną wiosną 2006 r. nie pokrywała w całości terenu objętego projektem. Określono więc dwa warianty uzupełnienia danych. Pierwszy to zamówienie obrazu satelitarnego o odpowiedniej rozdzielczości przestrzennej, co wiązało się z programowaniem rejestracji i znacznym wydłużeniem czasu opracowania. Drugi wariant, przyjęty do realizacji, zakładał wykorzystanie zdjęć lotniczych w skali 1: 8 000 wykonanych w październiku 2005 r., będących w zasobie Urzędu Miasta Olsztyna. W procesie generowania ortofotomapy wykorzystano Numeryczny Model Terenu zakupiony z Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. Ortofotomapa opracowana w ciągu zaledwie 5 dni na rzecz projektu obwodnicy jest atrakcyjnym wizualnie i zrozumiałym dokumentem kartograficznym dla większości osób zainteresowanych. Przedstawienie proponowanych wariantów przebiegu drogi i ocena pomysłów projektantów jest łatwiejsza i bardziej przemawia do wyobraźni niż skomplikowane rysunki techniczne. W trakcie opracowania ortofotomapy zdjęcia poddano również korekcjom radiometrycznym redukującym wpływ spadków jasności i kierunkowości oświetlenia terenu.
EN
An orthophotomap is an image of the Earth’s surface generated from an aerial photograph or a satellite image that has been geometrically corrected such that the scale of the image is uniform. This photogrametric product, which combines the advantages of a photograph’s tone and measurement possibility, allow a synthetic look at the problem of land management (spatial planning). For this reason, an orthophotomap is more often used as base-map for project purposes. This paper describes the methodology of the production of an orthophotomap for the beltway construction project for the city of Olsztyn. The first part of the beltway project was presented for the local authorities and inhabitants on a satellite map background. The remaining part of the area of interest had not been imaged recently by any high resolution satellite system and had to be completed using recent aerial photographs taken on the scale of 1:8 000. As the project was very urgent, an ordered color orthophotomap for a surface of about 30 km2 with a pixel size of 0.5 m had to be produced within 5 days by 2 persons. Aerotriangulation for a block of 28 photographs placed in 5 strips was completed to obtain elements of the exterior orientation of the images. Two main aspects of further projects are also presented in this paper: - the use of the digital terrain model available in the Central Geodetic Office for the orthocorrection process, - an attempt at radiometric correction of aerial photographs based on spectrally homogenous and regularly distributed samples of pixels.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.