PL
 |
EN
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 15

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Fides et ratio: teologia versus psychologia
100%
Jastrzębski A.
Studia Ełckie
|
2024
|
tom 26
|
nr 1
71-83
PL
W encyklice „Fides et ratio” Jan Paweł II apelował o powrót do szczerego dialogu teologii z filozofią. Obecny artykuł podejmuje próbę odpowiedzi na apel papieża, idąc krok dalej, w stronę budowania konstruktywnego dialogu pomiędzy teologią oraz psychologią. Nie pomniejszając historycznych napięć pomiędzy teologią oraz psychologią, autor zwraca się ku interpretacji egzystencji ludzkiej, widząc w niej potencjalny locus oraz kairos tych odrębnych dyscyplin naukowych, które spotykają się jednak nieuchronnie, stając wobec misterium człowieczeństwa. W celu ukazania możliwych dróg dopełniania się teologii oraz psychologii autor zwraca się ku teologii duchowości oraz ku psychoterapii egzystencjalnej.
EN
In the encyclical „Fides et ratio”, John Paul II appealed for a return to a sincere dialogue between theology and philosophy. The current article attempts to respond to the Popeʼs appeal, going a step further towards building a constructive dialogue between theology and psychology. Without minimizing the historical tensions between theology and psychology, the author turns to the interpretation of human existence, seeing in it the potential locus and kairos of these separate scientific disciplines, which meet inevitably, facing the mystery of humanity. In order to show possible ways of complementing theology and psychology, the author turns to spiritual theology and existential psychotherapy.
2
Content available Bóg w personalizmie Bordena Parkera Bowne'a
100%
Jastrzębski A.
Filozofia Chrześcijańska
|
2014
|
tom 11
139-154
EN
This presentation examines B. P. Bowne’s view of God. God is an active and self-determining being. Nature is understood by Bowne as activated by the intellect and will of God. Bowne stated that each person has the attributes of awareness and self-awareness, freedom and the ability to act, and self-control – in a perfect way possessed only by God. Bowne’s theistic personalism shows the human person to be a spiritual being, ultimately deriving from God, the Most-High Person.
3
Content available The Self as the Spiritual Subject. An Overview of Selected Concepts in View of the Positivist Paradigm
100%
Jastrzębski A.
Verbum Vitae
|
2022
|
tom 40
|
nr 3
791-805
EN
The main predicament presented in this article lies in the complexity found in the internal structure of the human being when one searches for key elements that define its essence and uniqueness. The overview begins with empirical research as exemplified in psychology, continues in presenting chosen theories in modern philosophy, with an accent on the phenomenological method, and subsequently puts forward the synthesis of them both in psychotherapy. The last part is dedicated to theology as a distinct way to uncover what the essence of being human is, as based on divine Revelation; the latter is the only one of the presented sciences to be explicitly aware of the source of the mystery at the basis of being human. This article attempts to compare the research end results of chosen approaches by demonstrating their relationship to the most hidden aspects of being human. The analysis is organized around the concept of recognizing and accepting the place of mystery in the understanding of what are the most essential elements in the human being. As a result, psychology is conceptualized as a science that does not allow mystery; theology, however, is found to underline the presence of mystery in relationship to our divine origins.
4
Content available Recent Developments in Understanding Spirituality as Exemplified by the Concept of Self-Transcendence
100%
Jastrzębski A.
|
|
nr 2
515-525
EN
The recent history of science has witnessed many shifts of paradigms. One of the major changes has been observed in the shift of spirituality, transforming from a traditional faith-based notion to a more secular or postmodern one. These changes are confusing for many modern people as they are not able to follow these rapid developments. This article is an attempt at providing a conceptual framework to understand the changes that the notion of spirituality has undergone using the concept of self-transcendence and its two major dimensions: vertical and horizontal. This model will serve to evaluate different ways of defining spirituality in both theology and the social sciences and to indicate the provenience of their roots in both disciplines. In conclusion, self-transcendence will be compared with the concept of self-actualization.
5
Content available Inspirations of the theology of Hans Urs von Balthasar
100%
Jastrzębski A.
Filozofia Chrześcijańska
|
2016
|
tom 13
121-134
PL
The article is an attempt at characterizing some selected thinkers, who significantly influenced the theological research of Hans Urs von Balthasar. We refer to the thought of St. Thomas Aquinas, existentialist philosophers such as Søren Kierkegaard, Martin Heidegger, the founder of psychoanalysis - Sigmund Freud, as well as to that of the Russian thinker Nikolai Berdyaev and German philosopher Georg Wilhelm Friedrich Hegel. The intent of the author is to show von Balthasar’s eclectic work, i.e. the analysis and assimilation of new ideas in the main body of the Swiss theologian theory.
6
Content available Spiritual Bypassing: How to Diagnose and Attend to Various Forms of Spiritual Immaturity in Pastoral Work
100%
Jastrzębski A.
|
2022
|
tom 69
|
nr 11
157-172
PL
Od wieków rozwój duchowy jest jednym z głównych tematów teologii. W tym kontekście przewodnicy duchowi pomagali ludziom dostrzegać fałszywe drogi do Boga, takie jak unikanie koniecznego oczyszczenia intencji czy konieczność zmiany nawyków. Dziś jesteśmy świadkami rosnącego zainteresowania duchowością czy też rozwijania potencjału duchowego w życiu człowieka. Coraz większa liczba osób oddająca się bardziej zaawansowanym praktykom duchowym przekłada się na rosnącą możliwość obierania duchowych dróg na skróty. Ostatnio ten temat stał się również przedmiotem zainteresowania psychologii religii i duchowości. Niniejszy artykuł przedstawia główne wnioski z badań prowadzonych w zakresie tych nauk i omawia ich znaczenie dla pracy duszpasterskiej.
EN
For centuries, spiritual growth has been one of the major topics in theology. In this context, spiritual guides have attempted to help people discern between true and false paths towards God. Today, we are again witnessing a growing interest in spirituality itself and in finding means to develop the spiritual potential in human life. Because of the increasing number of people venturing into more advanced spiritual practices, spiritual bypass is appearing more frequently. Recently, this topic has become a study subject of the psychology of spirituality and religion. This article presents major findings from this research and discusses their validity for pastoral work.
7
Content available remote Concepts of Spirituality at Universities of Today
100%
Jastrzębski A.
Roczniki Teologiczne
|
2019
|
tom 66
|
nr 5: Teologia duchowości
99-113
EN
In today’s world, the concept of spirituality has entered into an extremely dynamic phase. This evolution is especially noticeable in the way spirituality is being taught at various universities. This paper will discuss studying spirituality from a Roman Catholic perspective viewed in a combination of four dimensions: ontological or phenomenological and foundational or pragmatic. It will take into account future directions in the approach to spirituality, including the ecumenical (Christian), the interreligious, and the non-religious. The aim of this paper is to develop the above-stated characteristics based on some chosen examples of university curricula, then having done so, to elaborate a comparative analysis of the understanding of spirituality and its implications for academic programs.
PL
W naszych czasach koncepcja, pojęcie lub rozumienie duchowości weszło w niezwykle dynamiczną fazę. Proces ten można również zaobserwować w sposobie nauczania duchowości na różnych uniwersytetach. Ogólnie mówiąc, w podejściu do studiowania duchowości można wyodrębnić cztery czynniki lub wymiary: ontologiczne albo fenomenologiczne oraz fundamentalne albo pragmatyczne. Celem tego artykułu jest zilustrowanie rozróżnienia naszkicowanego podziału w oparciu o wybrane przykłady programów uniwersyteckich, analiza porównawcza rozumienia duchowości i jej konsekwencji dla programów akademickich. Jeden z możliwych przyszłych kierunków rozwoju duchowości można przedstawić jako proces stopniowego poszerzania jej rozumienia. Duchowość katolicka stanie się bardziej ekumeniczna (chrześcijańska), a następnie międzyreligijna – obecnie jesteśmy świadkami znaczącego zainteresowania buddyzmem, w końcu nawet niereligijna, tj. obejmująca wszystkie możliwe duchowe doświadczenia człowieka.
8
Content available Homo deificatus
100%
Jastrzębski A.
Wrocławski Przegląd Teologiczny
|
2019
|
tom 23
|
nr 1
PL
Theosis (deificatio) was one of the major theological topics early in both, Eastern and Western Churches. The concept of theosis wouldn’t be a favorite tool for contemporary theologians to express the basic call of the human being to become like God (moral perfection). The human being was created as an image of God and through the grace is to become His resemblance (similitude). The process of deification is a way of transforming the human being with the power of God’s grace operating in the sacraments of the Church, in God’s similitude - as far as it is possible in this life. It doesn’t mean that the human being would become literary God but rather that he or she would become fully human. This article is an attempt at illustrating this process based on the teaching of the Fathers of the Church and their contemporary commentators.
9
Content available The Normative Aspect in the Contemporary Understanding of Spirituality
100%
Jastrzębski A.
|
|
nr 2
PL
W dzisiejszym świecie pojęcie duchowości budzi ożywione zainteresowanie, a jednocześnie stało się bardzo niejasne. Początkowo rozwinięte w kontekście rzymskokatolickim, obecnie stało się bardziej uniwersalne oraz inkluzywne. Nie wszystkie obecne koncepcje duchowości są powiązane z religią. Tendencja ta jest wyraźnie widoczna w świecie zachodnim, jednak najprawdopodobniej utoruje sobie również drogę do polskiego środowiska. Ta sytuacja sprawia, że pomaganie ludziom w dojrzewaniu duchowym jest o wiele bardziej wymagające niż w przeszłości, kiedy można było odwoływać się do zestawu wytycznych, przykazań lub zaleceń pochodzących z religii. W tym artykule staramy się opisać różne koncepcje duchowości, a także przeanalizować niektóre uniwersalne teoretyczne i empiryczne propozycje oceny tego, kiedy wzrost duchowy jest zdrowy, a kiedy duchowość nie prowadzi ku dojrzałości w człowieczeństwie.
10
Content available Twelve-step Spirituality in View of the Sacrament of Reconciliation in the Catholic Church
100%
Jastrzębski A.
|
|
nr 1
175-196
PL
W tym artykule zagłębiamy się w podstawowe zasady programu dwunastu kroków, badając jego podobieństwo do dynamiki sakramentu pojednania w Kościele katolickim. Artykuł rozpoczyna się krótką prezentacją teologicznych podstaw spowiedzi i kontynuuje przedstawieniem zarysu historii programu AA opartego na dwunastu krokach. Główna analiza poświęcona jest wykazaniu i omówieniu podobieństw oraz paraleli w treści dwunastu kroków oraz warunków dobrej spowiedzi. Podobnie jak program dwunastu kroków, również sakrament pojednania zaprasza penitenta do przejścia podobnych etapów: aktu skruchy, rachunku sumienia, wyznania grzechów oraz zadośćuczynienia. Na zakończenie autor rozważa wskazania duszpasterskie mające ułatwić pracę z wierzącymi, którzy zmagają się z różnymi nałogami.
EN
This article ventures into the basic principles of the original Twelve-step program by studying its similarity with the dynamics of the Sacrament of Reconciliation in the Catholic Church. It begins with a short presentation of the theological foundation of confession, and continues with the history of AA’s Twelve-step recovery program while focusing on the latter’s spiritual dimension and that of similar groups. The major analysis is dedicated to demonstrating and discussing the parallels found in the twelve steps content and the Sacrament of Reconciliation; where the twelve steps have their effectiveness written within themselves, the Sacrament of Reconciliation also requires a progression from contrition, an examination of conscience, the confessing sins and satisfaction. In conclusion, the author presents pastoral suggestions meant to facilitate work with believers struggling with various addictions.
11
Content available Catechumenate as a way towards Christian maturity in the given moments of human life
100%
Jastrzębski A.
Wrocławski Przegląd Teologiczny
|
2019
|
tom 22
|
nr 2
PL
From the very beginning of the Church’s history the catechumenal pedagogy played a crucial role. Its aim is to foster the development of mature Christians able to show concrete signs of conversion, i.e. trust in God and love of ene mies. There were times when catechumenate was abandoned but in the most important periods of Church’s history it was fully bloomed. The pedagogy of catechumenate is based on quite simple principles: the Word of God, liturgy, and community. This pedagogy leads a candidate for baptism or an already baptized person to be able to fully receive the grace of it, which is the surrender to God’s love and forward it into the world where he or she lives. The pedagogy of catechumenate seems to be universal and applicable for many purposes: for religious education and formation, for reviving faith, for new evangelization and for reinforcing a believer on different stages of human development over time.
12
Content available Chrystocentryczny wymiar antropologii Hansa Ursa von Balthasara
100%
Jastrzębski A.
Polonia Sacra
|
2020
|
tom 24
|
nr 1
EN
In this article, the author outlines the basic features characterizing the understanding of the human being in the thought of Hans Urs von Balthasar, according to which we attain our true human fullness only by accepting the grace of redemption that Christ has gain for us. The imitation of Christ, which is the primordial task of all the redeemed, is, in its essence a acceptance and fulfillment of the missionary vocation received from God. Accepting this mission and living it allows us to reach our full human potential, i.e. to bring about and assimilate our deepest identity as a human being. A further consequence of this process is self-actualization, and ultimately personal holiness. An important context for this process is contemplative prayer.
PL
W niniejszym artykule autor nakreśla podstawowe cechy charakteryzujące rozumienie człowieka w myśli Hansa Ursa von Balthasara, według którego człowiek dochodzi do osiągnięcia prawdziwej pełni swego człowieczeństwa jedynie poprzez przyjęcie łaski odkupienia wysłużonej mu przez Chrystusa. Naśladowanie Chrystusa, które jest pierwotnym zadaniem człowieka odkupionego, jest w swej istocie przyjęciem i wypełnieniem otrzymanej od Boga Ojca życiowej misji. Przyjęcie tej misji i życie nią pozwala człowiekowi dotrzeć do pełni prawdy o sobie, tj. zrozumienia oraz przyswojenia swojej najgłębszej tożsamości jako bytu. Dalszą konsekwencją tego procesu jest dla człowieka jego spełnienie, a w końcu także osobista świętość. Ważnym kontekstem tego procesu jest modlitwa kontemplacyjna.
13
Pomoc psychologiczna a modlitwa o uzdrowienie wewnętrzne
100%
Jastrzębski A.
Roczniki Teologiczne
|
2014
|
tom 61
|
nr 5: Teologia Duchowości
79-98
EN
In the process of internal healing there are manifold factors that play important roles. The diversity of those factors illustrates the complexity of the human being, in which we find both, spiritual and biological elements. A special place is to be given to the psyche, which remains at the cross-roads of the whole composite, the human person. In this paper we will try to analyze the various methods of helping people to be healed internally. In particular we will seek to compare, in this context, psychological counseling with prayer as a means of internal healing. We will explain these different approaches, their methodology, aim and methods; we will illustrate respective differences and also discuss possible cooperation.
PL
W procesie uzdrowienia wewnętrznego biorą udział różnorodne czynniki. Bogactwo tych czynników wskazuje na niezwykłą złożoność bytu ludzkiego, w którym napotykamy zarówno elementy duchowe jak i biologiczne. Szczególne miejsce w tym względzie zajmuje psychika człowieka, która stanowi łącznik różnych sfer bytu ludzkiego. W niniejszym artykule poddamy analizie różne metody prowadzące do uzdrowienia wewnętrznego człowieka. W szczególności porównamy pomoc psychologiczną oraz modlitwę o uzdrowienie wewnętrzne. Postaramy się ukazać odmienność obu tych podejść poprzez analizę ich celu oraz metod, wskażemy na różnice metodologiczne oraz przedyskutujemy możliwą współpracę dla dobra człowieka cierpiącego.
14
Content available O pewnej próbie stworzenia metapsychologii. Adrian van Kaam post mortem
100%
Jastrzębski A.
|
|
nr 2
55-72
EN
The recently deceased Adrian van Kaam CSSp is considered to be one of the founders of phenomenologico-existential approach in psychology. His works stand at the beginning of humanist and existential psychology in the United States. Dialogue between psychology and philosophy, one of his postulates, is a common characteristic of this period in the development of psychology. While similar to V. Frankl’s multi-dimensional anthropology, Van Kaam’s research project appears to have been much more ambitious. His aim was to construct a meta-theoretical foundation for all the essentially different psychological currents in order to enable fruitful dialogue among them. However, Van Kaam’s proposal was not welcomed enthusiastically by the psychological community, and the author himself remains unknown to the general public, being only occasionally mentioned in manuals of the history of psychology. This paper is an attempt to provide the Polish audience with a more exhaustive presentation of van Kaam’s scientific heritage in the fields of psychological theory, psychotherapy, and scientific spirituality as well as to explain why his research has not become an integral part of the history of psychology.
PL
Niedawno zmarły Adrian van Kaam CSSp był jednym z przedstawicieli kierunku fenomenologiczno-egzystencjalnego w psychologii. Jego prace wpisują się w początki nurtu psychologii humanistycznej oraz egzystencjalnej w Stanach Zjednoczonych, a postulowany przez niego dialog z filozofią jest charakterystyczny dla tego okresu dziejów psychologii. Projekt badawczy van Kaama był jednakże o wiele bardziej ambitny, podobny w swych założeniach do propozycji antropologii wielowymiarowej V. Frankla. Chodziło mu o stworzenie metateoretycznej bazy dla możliwie wszystkich z natury nieporównywalnych do siebie ujęć psychologicznych w celu umożliwienia im owocnego dialogu. Propozycje van Kaama nie spotykały się jednak z entuzjastycznym przyjęciem środowisk psychologicznych, a sam ich autor bywa jedynie okazjonalnie wzmiankowany w publikacjach dotyczących tego okresu historii psychologii. Prezentowany artykuł jest próbą przybliżenia polskiemu czytelnikowi zarówno dorobku naukowego van Kaama na polu psychologii teoretycznej, psychoterapii oraz teorii duchowości, jak i odpowiedzi na pytanie, dlaczego jego naukowe dociekania nie odbiły się szerokim echem w historii psychologii.
15
Content available Charakterystyka związku między zdaniami opisowymi a zdaniami normatywnymi.
100%
Jastrzębski A.
Filozofia Chrześcijańska
|
2012
|
tom 9
113-124
EN
he philosophical problem that is the focus of this article was polemically coined by David Hume and expressed in a Latin phrase: ab esse ad obligare non valet illatio. Thanks to George Moore, this statement entered into the history of philosophy as the naturalistic fallacy. Hume ques- tioned the possibility of deriving ethics from natural law. He was convinced that moral obligation has its roots rather in human emotions. Subsequently both Immanuel Kant in his categorical imper- ative, and Max Scheler in his material ethics of values, disputed Hume’s  statement. In the present article we will try to address the issue of the naturalistic fallacy, which denies the possibility of deriving an „ought” from an „is”, first of all in the field of formal logic. After- wards, we will analyze the relationship of descriptive and normative statements philosophically, psychologically and, in the end, neuroscientifically – all this in order to answer the question whether there is any possible link between those two types of statements.
PL
The philosophical problem that is the focus of this article was polemically coined by David Hume and expressed in a Latin phrase: ab esse ad obligare non valet illatio. Thanks to George Moore, this statement entered into the history of philosophy as the naturalistic fallacy. Hume ques- tioned the possibility of deriving ethics from natural law. He was convinced that moral obligation has its roots rather in human emotions. Subsequently both Immanuel Kant in his categorical imper- ative, and Max Scheler in his material ethics of values, disputed Hume’s statement. In the present article we will try to address the issue of the naturalistic fallacy, which denies the possibility of deriving an „ought” from an „is”, first of all in the field of formal logic. After- wards, we will analyze the relationship of descriptive and normative statements philosophically, psychologically and, in the end, neuroscientifically – all this in order to answer the question whether there is any possible link between those two types of statements.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.