Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Organizacja posiedzeń Rad miejskich w znaczniejszych miastach Galicji Zachodniej w latach 1889-1914

100%

Rejman S.

Rocznik Przemyski

|

2012

|

tom 48

|

nr 4: Historia

43-62

EN

Town councils in the most important towns of West Galicja operated in accordance with an act from 13th of March 1889, which established the rules for a communal system of 30 towns in Galicja – 11 in West Galicja and 19 in East Galicja. The principles of the workings of the town councils were determined by way of a resolution of session regulations. They determined the way town councils convened, the chairing of meetings, the number of persons needed to adopt a resolution, the drawing up of a protocol and the secrecy of meetings. The main part of session regulations was a description of the rules and order of meetings. The session regulations of Krosno and Rzeszów have been described as an example. The average number of meetings during a year fluctuated between 12 and 19. The schedule of meetings during the year was irregular; in most cases, a majority of meetings fell in the fourth quarter of the year because of adopting a budget - the least being in the third quarter (summer holidays) or in the first. In time, the number of meetings became fewer and attendances of councillors increased. Nevertheless, the problem of discipline and enforcing the duty of participation in meetings was still valid. Non-attendance of meetings and making impossible the adoption of a resolution because of the absence of a quorum were elements of political party rivalry just as were mutual charges of non-compliance of regulations. Meetings usually started at 5–6 in the afternoon and lasted about two hours. Ceremonial meetings followed a different course. Councillors took care of the facilities and interior design of the rooms where meetings took place. The invitation to representatives of the local press and preparation of a separate gallery for them were signs of new times.

2

Fotografie rodziny Mierów i Jędrzejowiczów z zespołu Archiwum Podworskie MierówJędrzejowiczów w Staromieściu w Archiwum Państwowym w Rzeszowie

100%

Rejman S.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2020

|

tom 16

|

nr 3

123-140

EN

According to archivists a photograph can be both an illustrative material and a historical source. But still there is no handbook which can describe all aspects connected with photograpfic documentation. In the State Archive in Rzeszów (complex Archiwum Podworskie Mierów-Jędrzejowiczów w Staromieściu) there is the small separated collection of photographies. They present: portrait photos (Tytus Jan Mateusz hrabia Mier, Henryka z Mierów Komorowska) and watches with a miniature portrait of Jan hrabia Mier; postcards with photos of military manoeuvres; the portrait photo (Lubina z Rogoyskich Mierowa) and a photo for official documents (Jan Feliks Jędrzejowicz). The family of Mier which had Scotish and Calvinist roots and the family of Jędrzejowicz of Armenian and merchant origin were connected by the marriage contracted in 1878 in Vienna between Adam Jędrzejowicz (1847–1924), the son of Jan Kanty and Maria (maiden name Straszewska) from Zaczernie and Gabriela Felicja (maiden name Mier) (1850–1939), the daughter of Feliks and Felicja, divorced with Zdzisław Tyszkiewicz, the heir to landed property of Kolbuszowa. After the wedding Staromieście became their family home (now it is within the city limits of Rzeszów). Then Jan Feliks (1879–1942), the only son of this couple, managed the estate. Photographs provide valuable information both in the textual (notes connected with presented on photos persons, things, events) and illustrative stratum.

PL

Według archiwistów fotografia może stanowić zarówno materiał ilustracyjny, jak i pełnoprawne źródło historyczne. Wciąż jednak brakuje podręcznika, który opisywałby wszystkie aspekty związane z dokumentacją fotograficzną. W Archiwum Państwowym w Rzeszowie w zespole Archiwum Podworskie MierówJędrzejowiczów w Staromieściu znajduje się niewielki wyodrębniony zbiór fotografii. Przedstawiają one: uwiecznione na fotografii portrety (Tytusa Jana Mateusza hrabiego Miera, Henryki z Mierów Komorowskiej) oraz zegarek z miniaturowym wizerunkiem Jana hrabiego Miera; kartki korespondencyjne ze zdjęciami z manewrów wojskowych, zdjęcie portretowe (Lubiny z Rogoyskich Mierowej) i przeznaczone do dokumentów urzędowych (Jana Feliksa Jędrzejowicza). Rodzinę Mierów o szkockich i kalwińskich korzeniach oraz rodzinę Jędrzejowiczów pochodzenia ormiańskiego i kupieckiego połączyło małżeństwo zawarte w 1878 r. w Wiedniu przez Adama Jędrzejowicza (1847–1924), syn Jana Kantego i Marii ze Straszewskich z Zaczernia, z Gabrielą Felicją z Mierów (1850–1939), córką Feliksa i Felicji, rozwiedzioną ze Zdzisławem Tyszkiewiczem, dziedzicem dóbr kolbuszowskich. Po ślubie ich siedzibą stało się Staromieście (obecnie w granicach Rzeszowa). Majątkiem gospodarował następnie jedyny syn tej pary, Jan Feliks (1879–1942). Fotografie wnoszą cenne informacje zarówno w warstwie tekstowej (zapiski dotyczące przedstawianych osób, rzeczy, wydarzeń), jak i ilustracyjnej (wizerunki tychże), umożliwiają też poczynienie dodatkowych ustaleń na ich podstawie.

3

Krasne - dzieje demograficzne miejscowości od 1786 roku do drugiej połowy xix wieku na podstawie ksiąg metrykalnych

100%

Rejman S.

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej

|

2018

|

nr 25

373-390

EN

Te demographic history of the village Krasne (the Krasne parish included also other villages) from 1786 to the second half of XIX century was presented in the article, and was based on the parish registers. Te Krasne parish in the examined period of time demonstrated a continuity of the pastoral cast. The demographic rates used to assess the credibility of the source are positive. During the examined period there were 3794 baptisms, 725 marriages and 2 645 deaths in Krasne. They were all analyzed using a number of statistical methods. Moreover, the following aspects were analyzed, based on a reconstruction of families method: unmarried births, women performing function of midwife, deaths due to epidemics in families, generation transformations in peasant families, individual fates of given members of the rural population, persons of the underclass of rural population, owners of the village: Skrzyńscy, Kochanowscy

4

The practice of faith in everyday life based on the metrical books of various denominations in the period of Galician autonomy (as illustrated by Rzeszów)

100%

Rejman S.

Galicja. Studia i materiały

|

2023

|

nr 9

118-138

PL

Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie aspektów życia religijnego w świetle akt metrykalnych. Przedmiotem badań są wspólnoty wyznaniowe w Rzeszowie: rzymskokatolicka parafia Farna, żydowski okręg metrykalny i greckokatolicka parafia w Zalesiu. We wszystkich terminu ślubu wybierano zgodnie z rozkładem świąt i postów w roku liturgicznym. Urodzenia pozamałżeńskie dowodziły, że relacje typowe dla małżeństwa nawiązywano też przed ślubem. Urodzenia pozamałżeńskie zanotowano u Żydów z powodu małżeństw zawieranych tylko rytualnie. Więcej było ich też w parafii Farnej o miejskim charakterze, inaczej w wiejskiej parafii greckokatolickiej, gdzie udział procentowy urodzeń pozamałżeńskich był najniższy. Na religijność wskazywały również zapisy o zaopatrzeniu umierającego sakramentami.

EN

This article aims to highlight aspects of religious life based on metrical records. The research focuses on religious communities in Rzeszów: the Roman Catholic parish of Farna, the Jewish metrical district, and the Greek Catholic parish in Zalesie. In all of these communities, the choice of wedding dates was in accordance with the liturgical calendar, including holidays and fasting periods. Illegitimate births indicated that relationships typical of marriage were also established before the formal wedding ceremony. Illegitimate births were more common among Jews due to marriages concluded only according to their own ritual. Illegitimate births were also more prevalent in the urban-like Farna parish compared to the rural Greek Catholic parish, where their percentage was the lowest. Records of administering sacraments to the dying were also indicative of religiousness.

5

Próby ożywienia aktywności społeczno-politycznej mieszkańców miast w dobie autonomii galicyjskiej (na przykładzie „Mieszczanina”)

100%

Rejman S.

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

|

2019

|

tom 80

PL

Wiek XIX to czas zastępowania feudalnej struktury społecznej nowym porządkiem kapitalistycznym. Zmianom towarzyszyło powstawanie partii politycznych reprezentujących ruchy społeczno-polityczne. „Mieszczanin” – pismo wydawane w latach 1894–1908 (z przerwami) w Nowym Sączu – za cel postawiło sobie aktywizację polityczną i społeczną mieszczaństwa oraz utworzenie stronnictwa mieszczańskiego, które reprezentowałoby interesy tej grupy społecznej. Artykuł ma odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu zamierzenie to udało się zrealizować.

EN

The nineteenth century saw the transformation of the societal structure from the feudal model to capitalism. These changes were accompanied by the formation of political parties representing various socio-political movements. The Mieszczanin, a magazine published in Nowy Sącz in the years 1894–1908 (with interruptions), sought to spark political and social activation of the bourgeoise and to form a bourgeois party which would represent the interests of this particular social group. The article aims to analyze the extent to which the goal of the magazine was achieved.

6

Zgony i ich uwarunkowania w parafii farnej w Rzeszowie w latach 1876–1913 w kontekście pierwszego przejścia demograficznego

100%

Rejman S.

Przeszłość Demograficzna Polski

|

2018

|

tom 40

245-272

PL

Analizie poddano zgony w parafii farnej w Rzeszowie w latach 1876–1913. Do parafii należał Rzeszów i okoliczne wsie (Pobitna, Załęże, Rudki, Ruska Wieś, Staroniwa, Wilkowyja, Zwieńczyca). Celem badania było stwierdzenie, czy miały w niej miejsce zmiany świadczące o dokonującym się procesie pierwszego przejścia demograficznego. Zgony w liczbie 9113 (nie licząc 359 urodzeń martwych) odnotowano w księgach metrykalnych zgonów przechowywanych w Archiwum Państwowym w Rzeszowie. Rozpatrywano te aspekty zgonów, które według literatury przedmiotu przemawiają za dokonującym się przejściem demograficznym. Wyniki pozwoliły na stwierdzenie, że w parafii rzeszowskiej były to: spadek wartości współczynnika zgonów, wzrost odsetka osób starszych wśród zmarłych, wzrost (po wyłączeniu rocznika zerowego) średniej wieku zmarłych oraz zmiany w strukturze przyczyn zgonów (przede wszystkim spadek udziału chorób zakaźnych i wzrost udziału chorób cywilizacyjnych, jak gruźlica, choroby serca, rak). Nie zaobserwowano natomiast typowych dla przejścia demograficznego wzrostu odsetka zmarłych kobiet i spadku odsetka najmłodszych roczników, co może wynikać z małego zaawansowania procesu przejścia demograficznego, jak również z luk w rejestracji rocznika zerowego. Symptomy pierwszego przejścia demograficznego, które na przełomie XIX i XX wieku dokonywało się w Galicji, obserwujemy zatem również w tym czasie i w Rzeszowie.

EN

Deaths in the Rzeszów parish between the years 1876–1913 were analyzed. The parish included Rzeszów and the surrounding villages (Pobitna, Załęże, Rudki, Ruska Wieś, Staroniwa, Wilkowyja, Zwieńczyca). The purpose of the study was to confirm whether or not any changes testified to the first demographic transition that had taken place there. 9,113 deaths (excluding 359 stillbirths) had been recorded in the parish register, stored in the State Archive in Rzeszów. Aspects of those deaths which, according to the literature, testified to the first demographic transition were analyzed. The results allowed it to be stated that in Rzeszów parish the relevant factors were: a decrease in the death rate, an increase in the percentage of elderly people among the dead, an increase (after excluding the first year of life) in the average age of the deceased, and changes in the structure of causes of death (primarily a decrease in the rate of infectious diseases, and an increase in the rate of diseases of affluence, such as tuberculosis, heart diseases, or cancer). On the other hand, there was no increase in the percentage rate of deaths in women, or a decrease in the percentage rates of deaths in the youngest children, which were typical for the demographic transition. This could possibly be the result of the limited progression of the first demographic transition, along with gaps in the register of infants under one year old. Therefore, the signs of the first demographic transition which took place at the turn of the 20th century in Galicja can also be observed at that time in Rzeszów.