From the 17th-century onward, when Warsaw’s Royal Castle became the main seat of successive Polish kings, the Augustinian Church of St Martin was not only the venue for the relatively intensive music activity of the Austin Friars themselves and of musicians whom they hired, but also for performances by the royal ensemble. The royal musicians who belonged to the Order of Saint Augustine were lodged in the monastery itself. Despite enormous losses related to the 1864 dissolution of the monastery following the January Uprising, some of the handwritten materials concerning its history, as well as the documents of the Polish Augustinian province, have been preserved (though dispersed) and may provide musicologists with hitherto unresearched, precious sources of knowledge on this subject. The first section of the paper is dedicated to music and musicians at St Martin’s Church, the organ and its renovations, as well as that church’s organists known by name (who included: Izajasz of Bochnia, Wilhelm Ruczkowski, Mikołaj Sieracki, Marian Chebdowski and Hieronim Bobowski), cantors (Andreas Jaslav, Ambrosius Gruzelowicz, Marian Chebdowski, Hieronim Bobowski – who held the post of organist in the Kraków monastery, Bonawentura Krawarski, Chrysostomus Truszkowski, and Esaias Pawlikowicz (?)), as well as musicians-members of the monastic community who performed other functions (in their numbers, again Bonawentura Krawarski, as well as Andrzej Chrzanowski), and lay musicians employed by the friars. The surviving bills from the 1680s and 90s allow us to reconstruct the occasions on which King John III Sobieski’s ensemble frequently performed in this church, which also once hosted the ensemble of Cardinal Michał Stefan Radziejowski. In later sections I quote hitherto entirely unknown information from Augustinian manuscripts and other supplementary sources of various provenance, concerning the biographies of royal musicians. From these documents we learn of: Asprilio Pacelli’s aborted plan of journey to Rome in 1623; the whereabouts of a tenement house purchased by Marcin Mielczewski and his wife Jadwiga née Kołaczek; Bartłomiej Pękiel’s links to the monastery of St Martin, and the year of his death (he died in 1666, and not around 1670, as it has been accepted so far); the period of the royal bass-singer Adeodat Barochius’ (OESA) work in Warsaw and his origins (he came from Perugia), as well as of his founding, along with the Conventual Franciscan Vincenzo Scapitta da Valenza, and another Augustinian, Alfonso Selvatici, of the Fraternity of St Cecilia at St Martin’s Church. Finally, we obtain information concerning the biography of that last musician, including his connection to the royal ensemble (where he sang alto), from the times of King Ladislaus IV Vasa, and subsequently after a break in the 1650s (possibly also the early 1660s) during the reigns of John II Casimir Vasa, Michael Korybut Wiśniowiecki, and John III Sobieski. According to a source from Warsaw’s Augustinian monastery, Selvatici died in 1678 as the royal Kapellmeister.
PL
Kościół św. Marcina oo. augustianów w Warszawie od XVII w., kiedy warszawski Zamek Królewski stał się główną siedzibą kolejnych królów Polski, stanowił nie tylko miejsce dość intensywnego uprawiania muzyki przez samych zakonników i muzyków przez nich wynajmowanych, ale i występów kapeli królewskiej. W samym klasztorze zaś znajdowali mieszkanie muzycy królewscy, którzy należeli do zakonu św. Augustyna. Zachowane, pomimo ogromnych strat związanych z kasatą klasztoru po powstaniu styczniowym, rozproszone rękopisy dokumentujące jego dzieje, jak również akta prowincji polskiej oo. Augustianów stanowią niewykorzystywane przez muzykologów cenne źródła wiedzy na ten temat. Pierwszy paragraf artykułu poświęcony jest muzyce i muzykom w kościele św. Marcina. Zawiera informacje o organach i ich remontach oraz o zapoznanych organistach (wśród których był Izajasz z Bochni, Wilhelm Ruczkowski, Mikołaj Sieracki, Marian Chebdowski, Hieronim Bobowski), a także kantorach (jak znani z nazwiska Andreas Jaslav, Ambrosius Gruzelowicz, Marian Chebdowski, Hieronim Bobowski, który w klasztorze w Krakowie pełnił funkcję organisty, Bonawentura Krawarski, Chrysostomus Truszkowski, Esaias Pawlikowicz (?)) i muzykach innych specjalności należących do klasztornej społeczności (tu ponownie Bonawentura Krawarski oraz Andrzej Chrzanowski), jak również o zatrudnianych przez zakonników muzykach świeckich. Na podstawie zachowanych rachunków z lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XVII w. podane są okazje, z jakich w kościele wielokrotnie występowała kapela króla Jana III Sobieskiego, a jednorazowo kardynała Michała Stefana Radziejowskiego. Kolejne paragrafy przynoszą nieznane informacje, zaczerpnięte z rękopisów augustiańskich i różnej proweniencji źródeł uzupełniających, do biografii muzyków królewskich. Dotyczą one nieznanych i niezrealizowanych planów Asprilia Pacellego wyjazdu w 1623 r. do Rzymu, lokalizacji kamienicy, którą w 1648 r. nabył Marcin Mielczewski wraz z małżonką Jadwigą Kołaczkówną, związków Bartłomieja Pękiela z klasztorem św. Marcina i rocznej daty jego śmierci (muzyk zmarł w 1666, a nie ok. 1670 r., jak się dotąd przyjmowało), czasu działalności w Warszawie augustianina, królewskiego śpiewaka-basa Adeodata Barochiusa, jego pochodzenia (z Perugii) oraz udziału, wraz z franciszkaninem konwentualnym Vincenzo Scapittą da Valenza i augustaninem Alfonso Selvaticim w założeniu w kościele św. Marcina bractwa św. Cecylii, wreszcie biografii tego ostatniego, w tym jego związków z kapelą królewską w charakterze śpiewaka-alta sięgających czasów Władysława IV, a kontynuowanych, po przerwie w latach pięćdziesiątych i być może początkach lat sześćdziesiątych, za panowania Jana II Kazimierza, Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego, augustianina-muzyka zmarłego, według źródła wytworzonego w warszawskim klasztorze augustianów w 1678 r., jako królewski kapelmistrz.