Mimo iż twórczość sama w sobie może być traktowana jako pożądana społecznie cecha jednostki funkcjonującej w ponowoczesnym świecie i z tego samego powodu stymulowana, rozwijana — to warto także zwrócić uwagę na jej związki z innymi aspektami rozwoju dziecka, w tym z różnorodnymi wewnętrznymi uwarunkowaniami szkolnego funkcjonowania ucznia. Wychodząc od ustaleń terminologicznych (pojęcia: kreatywność, twórczość, innowacyjność) i opierając swoje przemyślenia na teorii everyday creativity, autorka omawia specyfikę twórczości dziecka w wieku wczesnoszkolnym i rolę tego okresu dla rozwoju kompetencji kreatywnych jednostki. Twórczość, w kontekście aktywności muzycznej dziecka, ma swoją odrębną specyfikę (tę odrębność należy zauważyć także w porównaniu do innych dziedzin sztuki) i rozpatrywana jest z reguły w wymiarze czysto atrybutywnym. Konsekwencją takiego podejścia jest przypisanie szczególnej roli wytworowi, produktowi, słowem — namacalnemu i obserwowalnemu efektowi muzycznej aktywności. Jednak, odwołując się do tradycji dokonań myślicieli łączonych z psychologią humanistyczną (zwłaszcza Abrahama Maslowa, Carla Rogersa i Ericha Fromma), autorka uznaje, iż — także w obszarze aktywności muzycznej człowieka — zasadne jest mówienie o twórczości w innych aspektach, zwłaszcza o twórczym myśleniu, działaniu, twórczych operacjach umysłowych, twórczym potencjale. W tym kontekście omówione są przykłady możliwości tego rodzaju działań w procesie wczesnoszkolnej edukacji muzycznej, będące fragmentem badań własnych.
EN
Although creativity itself can be treated as a socially desirable feature of an individual functioning in the postmodern world — and for this reason stimulated and developed — one should also notice its relationship with other aspects of child development, including varied internal conditioning of a student’s school performance. Starting from the terminological findings (concepts: inventiveness, creativity, innovation) and basing on the theory of everyday creativity, the author discusses the specifics of children’s creative work at the early school age and the role of that period in developing individual creative competencies. Creativity, in the context of the child’s musical activity, has its own distinctiveness (this distinction should be noted also in comparison with other arts) and is usually considered in a purely attributistic dimension. The consequence of this approach lies in attributing a particular role to the product, or, in a word — a tangible and observable effect of musical activity. However, by referring to the achievements of thinkers related with humanistic psychology (especially Abraham Maslow, Carl Rogers and Erich Fromm) — the author recognizes that — also in the area of human musical activity — it is indeed legitimate to talk about creativity in other aspects — especially about creative thinking, acting, creative mental operations, and creative potential. In this context the author discusses the examples of potential actions of this kind in the early school music education, being a part of her own research.
Multiculturalism accompanies mankind from the ancient times. Assuming it is an objective social reality, in which culturally diverse groups coexist (react and interact) with various results, there arise fundamental questions concerning the strategy of conduct in this area, which also include the aspect of musical education itself. In Europe (including Poland), the concepts of cultural pluralism in musical education appeared in the 1970s. Maria Przychodzińska defined the goals of multicultural musical education most fully, emphasizing the meaning of enhancing children’s sound imagination and openness to new music experiences in this context. Research has shown that the most appropriate time for this activity in organised musical education is at its early stage. The author considers educational theories which help to accomplishing such goals with regard to the basis of theory of intercultural musical education, and reports results of her action research conducted during a series of lessons planned according to her musical curriculum. Music lessons, aiming to build interactions based on empathy and understanding towards the Other, were conducted in two different primary schools in Gdańsk. The results confirm the belief that music can be the bridge between culturally diverse worlds and, at the stage of early education, children’s openness towards its originality and distinctness (mostly material, tonal, and performance-related) is a chance to shape empathic, tolerant and understanding attitudes, which will help the children to lead a satisfying life in a multicultural environment.