The paper presents different attractions of Spitsbergen: geological, geomorphological and glaciological objects and processes, as well as industrial sites especially connected with coalmining, which constitute the group of geotourist attractions in Hornsund, Isfjorden and North East Land. It also describes logistic and infrastructure conditions in Svalbard. The evaluation of possibilities to develop geotourism in Spitsbergen is included as well.
The traditions of coal mining in Upper Silesia date back to 16th century, with the first mentions about coal extraction in the neighbourhood of Ruda Śląska, Katowice and Mikołów. Strong development of mining through centuries was not only the source of economic gains, but also the cause of significant changes in the natural environment of the region. Such changes are mainly various types of damage, e.g. subsidence, water salinity, rock mass disruptions, as well as changes resulting from the technological process – i.e. post-mining dumping grounds. The aim of this article is to assess the impact of the deposition of mining waste and its effects on the terrain of Mikołów poviat and show the changes of the structure of extractive industry in the local scale. The subject field consists of defining the localisation and geological structure of the study area, expressions of degradation of the terrain caused by mining activity, assessment of the impact of mining waste tipping on the terrain and natural environment and evaluation of the reclamation state of degraded areas. As a result of the research, a geomorphological profile has been made. The changes of the structure of extractive industry in the local scale is exemplified on the case study of recovery of coal from one dump in the northern part of Mikołów poviat.
PL
Tradycje górnictwa węglowego na Górnym Śląsku datują się na XVI wiek, z którego pochodzą pierwsze wzmianki o wydobyciu węgla kamiennego w sąsiedztwie Rudy Śląskiej, Katowic i Mikołowa. Intensywny rozwój górnictwa w poprzednich wiekach był nie tylko źródłem zysków ekonomicznych, ale spowodował także wyraźne zmiany w środowisku przyrodniczym regionu. Te zmiany to głównie szkody górnicze w postaci osiadań, zasolenia wód powierzchniowych czy ruchów górotworu oraz przekształcenia wynikające z procesów technologicznych – np. deponowanie odpadów wydobywczych i przeróbczych na zwałowiskach. Celem artykułu jest ocena wpływu deponowania odpadów górniczych na powierzchnię terenu powiatu mikołowskiego, a także przedstawienie zmian w strukturze przemysłu wydobywczego w skali lokalnej. Treść artykułu zawiera opis budowy geologicznej obszaru badań, przedstawienie stopnia przekształcenia powierzchni terenu przez działalność górniczą, ocenę wpływu deponowanych odpadów na rzeźbę terenu i środowisko przyrodnicze, a także ocenę stanu rekultywacji opisywanych obiektów. Na podstawie badań wykonano przekroje obrazujące wpływ deponowania odpadów na powierzchnię terenu. Zmiany struktury przemysłu wydobywczego w skali lokalnej przedstawiono na przykładzie odzysku węgla z jednego ze zwałowisk, usytuowanego w północnej części powiatu mikołowskiego.
Odpady pogórnicze, składowane na zwałowiskach (hałdach) są elementem krajobrazu każdegozagłębia górniczego. Zwałowiska pogórnicze, zarówno podpoziomowe, jak i nadpoziomowe, wymagająefektywnej rekultywacji technicznej i biologicznej oraz racjonalnego zagospodarowania, m.in. w kierunkuparkowo-rekreacyjnym, dydaktycznym i sportowym. Efektywność rekultywacji omawianych obiektów ściślewiąże się z ich negatywnym oddziaływaniem na środowisko, a w szczególności z zagrożeniami samozapłonemi pożarami. Te zagadnienia łączą się również z odzyskiem surowców z odpadów i dotyczą głównie materiiwęglowej. Opisywane obiekty stanowią bowiem bardzo często perspektywiczne antropogeniczne złożawtórne. Procesy odzysku są uzasadnione ekonomicznie, a ich przebieg regulują odpowiednie akty prawne.W artykule przedstawiono doświadczenia z wybranych europejskich zagłębi górniczych (Wielka Brytania– rejon Cardiff, Belgia, Niemcy – Zagłębie Ruhry, Czechy) w zakresie rekultywacji i zagospodarowania zwałowiskpogórniczych. Zaprezentowano kierunki zagospodarowania, możliwe do wykorzystania na zwałowiskachzlokalizowanych na terenie Polski, na przykładzie obszaru Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW).
EN
Mining wastes disposed on dumping grounds (tips) are parts of the landscape of every mining basin. Post mining waste dumps require efficient technical and biological reclamation and rational management. Efficiency of reclamation of examined objects is inseparable connected with their negative environmental impacts, particularly self-ignition and fire hazards. These problems are also connected with recovery of secondary resources, mainly coal particles. Described objects belong though to the perspective anthropogenic secondary deposits. Processes of recovery are economically justified and their course is controlled by legal regulations. In the paper there are presented experiences from chosen European mining basins (UK, Belgium, Germany, Czech Republic) in range of reclamation and management of post mining dumping grounds, There are proposed direction of management, which could be used on coal mining waste dumps in Poland, exemplified on the Upper Silesian Coal Basin area (USCB).
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.