The main purpose of this study was to evaluate the socio-economic and lifestyle factors associated with biological status of Polish men. Data were collected during a cross-sectional survey carried out in Poznań and several localities in Western Poland, between 2000 and 2002. The sample consisted of 2509 men ranging from 30 to 90 years of age. Biological status was expressed in terms of functional-biological age (BA) computed as a composite z-score of 11 biomarkers according to the method proposed by Borkan and Norris [1980a], and physiological reserve index (PR) developed by Goffauxet al.[2005]. The average biological age profiles (BAP) were compared in several subgroups of participants. The subgroups were categorized based on demographic, socio-economic and lifestyle characteristics. It was found that values of systolic and diastolic blood pressure, BMI, physical and emotional aging indicators and perceived satisfaction with life were significantly associated with most of the study factors, except for smoking habit and education level. The multivariate logistic regression models revealed that two factors, financial situation and physical activity, were significantly associated with the physiological reserve index estimation. The study confirmed the role of the socio-economic and lifestyle factors likely to play in men's biological status and aging rates.
PL
Celem pracy była ocena wybranych czynników społeczno-ekonomicznych oraz elementów stylu życia wywierających wpływ na stan biologiczny mężczyzn. Badaną grupę stanowiło 2509 mężczyzn w wieku od 30 do 90 lat, pochodzących z różnych warstw społeczno-ekonomicznych. Badania, przeprowadzone w latach 2000-2002 na terenie Poznania oraz zachodniej Polski, miały charakter przekrojowy. Stan biologiczny określano posługując się koncepcją wieku biologicznego zaproponowaną przez Borkana i Norrisa [1980a] oraz metodą wyznaczania wskaźnika rezerwy fizjologicznej (PR) opracowaną przez Goffauxet al. [2005] (ryc. 1). Wiek biologiczny określano na podstawie 11 biomarkerów obejmujących pomiary antropometryczne, charakterystyki układu krążenia i biochemiczne, jakość życia oraz emocjonalne i fizyczne objawy towarzyszące starzeniu się mężczyzn (ryc. 2). Posługując się formułą [(wartość obserwowana - mediana)/odległość kwartylowa], uzyskiwano wartości z, które przypisywano do kategorii wieku biologicznego: młodszy (ujemne wartości) i starszy (dodatnie wartości) od przeciętnego. Następnie wykreślano profile wieku biologicznego, odrębnie w grupie mężczyzn młodszych (mniej niż 50 lat) oraz starszych (50 lat i więcej), kategoryzowanych w zależności od czynników społeczno-ekonomicznych oraz określających styl życia. Wartość wskaźnika PR uzyskano sumując wszystkie wartości z dla każdego osobnika.Charakterystykę próby przedstawiono w tabeli 1. Wykazano, że mężczyźni chronologicznie młodsi byli również biologicznie młodsi w porównaniu z mężczyznami chronologicznie starszymi (ryc. 3). Stwierdzono, że w obu grupach wieku parametrami najczęściej istotnie różniącymi się pomiędzy grupami o odmiennym statusie społecznym oraz stylu życia były parametry określające ciśnienie krwi, BMI, fizyczne i emocjonalne objawy towarzyszące starzeniu się oraz jakość życia. Poziom wykształcenia oraz palenie papierosów najsłabiej różnicowały wiek biologiczny mężczyzn w obu grupach wieku (tab. 2). Na ryc. 4 przedstawiono profile wieku biologicznego wyznaczone dla mężczyzn kategoryzowanych w zależności od stanu cywilnego, poziomu wykształcenia, miejsca zamieszkania, sytuacji finansowej, aktywności fizycznej oraz palenia papierosów. Analiza regresji logistycznej wykazała, że sytuacja finansowa oraz aktywność fizyczna, były istotnie powiązane z wskaźnikiem rezerwy fizjologicznej PR, kompleksowo oceniającym wiek biologiczny badanych mężczyzn (tab. 3). Wyniki uzyskane w pracy potwierdzają wpływ czynników społeczno-ekonomicznych oraz stylu życia na zróżnicowanie stanu biologicznego oraz wskaźników starzenia się mężczyzn.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper presents theoretical issues concerning the possibilities of application of the HACCP system rules in the process of improving the quality of education in secondary schools. The carried out analysis show that it is possible to apply the HACCP system rules in secondary schools. Implementation of the HACCP system rules in schools can be beneficial in four areas: economically-financial, organisational, educational and social. Moreover, the education security would increase, the intellectual loss and failure of students would be diminished and on the educational market an increase of competitiveness and trust to school and its graduates would be observed.
PL
W pracy zaprezentowano teoretyczne rozważania dotyczące możliwości wykorzystania zasad systemu HACCP w procesie doskonalenia jakości kształcenia w szkołach ponadpodstawowych. Analizy wykazały, że zastosowanie zasad systemu HACCP w procesie kształcenia w szkołach jest możliwe. Wdrażając zasady systemu HACCP w szkole możemy uzyskać korzyści w czterech płaszczyznach: ekonomiczno-finansowej, organizacyjnej, edukacyjnej i społecznej. Ponadto zwiększyłoby się bezpieczeństwo kształcenia, ograniczone zostałyby niepowodzenia i straty intelektualne uczniów, a także nastąpiłby wzrost konkurencyjności i zaufania od szkoły i jej absolwentów na rynku edukacyjnym.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.