Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Chondryty węgliste CI oraz podobne do CI

100%

Blutstein K.

Acta Societatis Metheoriticae Polonorum

|

2024

|

tom 15

7-26

PL

Chondryty węgliste z grupy CI stanowią najbardziej pierwotną materię w Układzie Słonecznym dostępną do badań. Obecnie tylko 9 meteorytów zostało sklasyfikowanych jako chondryty węgliste grupy CI, z czego dla dwóch z nich klasyfikacja ta jest kwestionowana. W literaturze sugeruje się, aby te dwa meteoryty, wraz z innymi podobnymi, uznać za osobną grupę CY. Dodatkowo, meteoryt Tagish Lake jest rozważany jako CI2, chociaż ta klasyfikacja nie zdobyła powszechnej akceptacji. Na podstawie ograniczonej ilości źródeł literaturowych dotyczących składu pierwiastkowego chondrytów grupy CI oraz chondrytów podobnych do CI, stwierdzono, że chondryty Alais, Ivuna oraz Orgueil mają najbardziej zbliżony skład pierwiastkowy. Skład chondrytu Tonk różni się nieznacznie, ale wciąż mieści się w zakresie typowym dla chondrytów grupy CI. Skład chemiczny meteorytu Revelstoke znacząco odbiega od średniego składu chondrytów grupy CI, jednak niewielka masa tego meteorytu (1 g) i brak dostatecznej ilości danych mogą wpływać na wyniki. Spośród chondrytów podobnych do CI, najlepsze dopasowanie składu chemicznego do grupy CI wykazuje chondryt Tagish Lake. Natomiast najgorsze dopasowanie charakteryzuje chondryt Belgica 7904, uważany za członka potencjalnej grupy CY, jednak na podstawie składu chemicznego jednoznacznie można stwierdzić, że nie należy do grupy CI lub CY. Chociaż potencjalne chondryty CY wykazują znaczne zubożenie w kadm, nie można wykluczyć przypadkowej zbieżności w tej kwestii. Z perspektywy górniczej, ciała macierzyste chondrytów węglistych grupy CI mogą stanowić potencjalne źródło wody, a co za tym idzie, również wodoru, mającego istotne znaczenie jako potencjalne paliwo. Planetoida 1508 Kemi będąca potencjalnym ciałem macierzystym chondrytów węglistych grupy CI może zawierać około 3,39·1012 Mg wody, w tym około 3,76·1011 Mg wodoru.

EN

Carbonaceous chondrites of the CI group represent the most primitive matter in the Solar System available for study. Currently, only 9 meteorites have been classified as CI group carbonaceous chondrites, with the classification of two of them being questioned. In the literature, there is a suggestion to consider these two meteorites, along with others that share similarities, as a separate CY group. Additionally, the Tagish Lake meteorite is considered CI2, although this classification has not gained widespread acceptance. Based on a limited number of scientific sources regarding the elemental composition of CI group carbonaceous chondrites and CI-like chondrites, it has been observed that Alais, Ivuna, and Orgueil chondrites have the most similar elemental composition. The composition of the Tonk chondrite differs slightly but still falls within the typical range for CI group chondrites. The chemical composition of the Revelstoke meteorite significantly deviates from the average composition of CI group chondrites; however, the small mass of this meteorite (1 g) and a lack of sufficient data may affect the results. Among CI-like chondrites, the best match in chemical composition to CI chondrites is found for the Tagish Lake chondrite. Conversely, the Belgica 7904 chondrite, previously considered a member of the potential CY group, unequivocally does not belong to CI or CY group based on its chemical composition. While potential CY chondrites exhibit significant cadmium depletion, the possibility of coincidental convergence on this matter cannot be excluded. From a mining perspective, parent bodies of CI group carbonaceous chondrites may serve as a potential source of water and, consequently, hydrogen, holding significant importance as potential fuel. Asteroid 1508 Kemi, which is a potential parent body of CI carbonaceous chondrites, may contain about 3.39·1012 Mg of water, including about 3.76·1011 Mg of hydrogen.

2

Nowy chondryt zwyczajny H5, S2, W1: Northwest Africa 11778

51%

Przylibski T. , Łuszczek K. , Kryza R. , Blutstein K.

|

2020

|

tom 11

77-97

EN

Based on petrological, mineralogical and geochemical analyses, the authors classified the new meteorite Northwest Africa 11778 as an ordinary chondrite H5, S2, W1. It is a single stone with mass 767.5 g and with well-preserved black fusion crust with brown shade (Fig. 1). This meteorite was found in Sahara Desert and it was purchased by Wroclaw University of Science and Technology, Faculty of Geoengineering, Mining and Geology from Moroccan dealer in Zagora in June 2013. The most characteristic component of analyzed chondrite are different types of chondrules (barred olivine – BO, porphyritic olivine – PO, granular olivine – GO, radial pyroxene – RP, porphyritic olivine-pyroxene – POP, cryptocrystalline – C) (Fig. 2), which constitute 75% of meteorite. Their size is in range 0.2–1.2 mm, with average chondrule size ca. 0.6 mm. Bigger porphyritic olivine chondrules with diameter up to 1.5 mm rarely occur. The chemical composition of olivine crystals (Fa 18 mol%) and pyroxene crystals (Fs 16.2 mol%) proves this meteorite to be an H chondrite (Tab. 1, Fig. 4–5, App. 1–2). The averaged concentration of major elements in the classified meteorite is comparable to their mean content in H chondrites (Fig. 8). The meteorite NWA 11778 contains only slightly less Mg and Al than average H chondrites (Tab. 2). Among the other analysed elements, values distinctly out of the range of typical concentrations for H chondrites are characteristic of Hg and Eu (lower concentration in the NWA 11778 meteorite) (Tab. 3, Fig. 8–9). The presence of chondrules with predominantly sharp boundaries (Fig. 2), secondary feldspar crystals with sizes of up to 50 mm, chiefly crystalline mesostasis and only secondarily – devitrified glass in chondrules, and transparent crystalline matrix (with olivine crystals up to 0.26 mm and pyroxenes up to 0.30 mm in size), as well as common occurrence of untwinned rhombic pyroxenes prove the classified meteorite to belong to petrological type 5. It is additionally confirmed by mean Ni content in troilite below 0.5 wt% (0.04 wt%) (Tab. 1, App. 4) and carbon content below 0.2 wt% (0.07 wt%) (Tab. 2). Undulatory extinction in some olivine and pyroxene crystals and the presence of irregular fractures in the NWA 11778 chondrite enables specifying its shock level as S2. The weathering grade adopted for the NWA 11778 chondrite was W1, as visible weathering changes cover only the marginal parts of FeNi alloy grains. As a result of the weathering of 10–20% of FeNi grains, iron oxides and hydroxides are formed. These secondary weathering Fe3+ compounds also fill cracks, forming veins running between chondrules within matrix (Fig. 3).

3

Planimetrowanie ziaren FeNi jako metoda ustalenia stopnia wietrzenia W0–W4 chondrytów zwyczajnych

51%

Przylibski T. A. , Łuszczek K. , Blutstein K.

|

tom 10

111-120

EN

Wlotzka scale (Wlotzka 1993) is commonly used to determine the weathering grade of ordinary chondrites. The scale is descriptive and based mostly on a subjective assessment of researcher. In this paper authors define a new, quantitative method to establish the W0–W4 weathering grade, which is based on planimetry of FeNi grains. Results of planimetry are compared with average content of FeNi metal in unweathered chondrites from the same group. Weathering grade estimated by this method are consistent with, or slightly different from the official one determined in classification, what proves the efficacy of the proposed method. Moreover, the method was applied to define weathering grade of meteoritic samples not classified so far: Pułtusk (W2), Thuathe (W2), Gao-Guenie (W2/W3), NWA 5205 (W3), NWA 4505 (W3), NWA 5296 (W2).