Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Miejsce kapliczek i przydrożnych krzyży w krajobrazie terenów wiejskich Mazowsza

100%

Fortuna-Antoszkiewicz B. , Kimic K.

tom T. 3

35--47

Krajobraz terenów wiejskich Mazowsza to rozległe równinne obszary pól uprawnych poprzecinane pasmami lasów oraz towarzyszące im wioski i małe miasteczka. Szczególne miejsce w tej scenerii zajmują kapliczki i krzyże przydrożne, których istnienie związane jest ściśle z lokalną tradycją. Pochodzą one z różnych okresów historycznych, a najwięcej zachowanych do dziś powstało w końcu XIX i w I połowie XX w. Obok tych najstarszych tworzonych przez anonimowych ludowych artystów odnaleźć można również współczesne, przyjmujące różnorodne formy. Fundowane w celach wotywnych do dziś pełnią one rolę symboliczną, która wyraźnie podkreślana jest w okresach świąt religijnych. Te drobne elementy przestrzenne związane z krajobrazem wiejskim wystawiane były wmiejscach o szczególnym znaczeniu. Towarzyszące drogom i lokalizowane na ich rozstajach stawały się jednocześnie drogowskazami ułatwiającymi orientację, odszukanie wybranego miejsca, mówiły o granicach istniejących podziałów przestrzennych. Przystrajane kwiatami i świecami zachęcały do zatrzymania się, modlitwy i kontemplacji. O wartościach tych niewielkich obiektów sakralnych decyduje ich wiek i walory artystyczne, ale także głęboko zakorzenione treści historyczne i kulturowe oraz ich ścisły związek religijny i emocjonalny z lokalną społecznością. Dziś niestety możemy zaobserwować pogłębiającą się rywalizację tych tradycyjnych elementów architektury z obiektami infrastruktury technicznej, co przyczynia się do zatracania granicy pomiędzy sacrum a profanum. Znacznym przekształceniom ulega krajobraz wiejski, a wraz z nim kapliczki i krzyże przydrożne znikają na tle intensywnej zabudowy, gubią się w gąszczu słupów wysokiego napięcia, znaków drogowych i reklamowych tablic. Wobec tych wszystkich zagrożeń niezbędna jest właściwa ochrona tych unikalnych elementów naszego dziedzictwa.

The Mazovia's rural landscape with its villages and small towns is characterized by wide flat area crossed by fields and parts covered by forests. Very important in that scenery are small sacral elements like wayside shrines and crosses which existence is closely connected with local tradition. Many of them created by anonymous popular artists in the end of 19th and the first part of 20th centuries are still preserve. They were founded as votive designs and conveyed acts of faith. Their symbolic meaning is still visible in the time of church holidays. Those small architectural elements of rural landscape were placed in singular localisation. They accompained transit roads and cross-roads as a kind of road signs, pointed the direction to other important places or buildings and marked the spatial division. Shrines and wayside crosses embelished by flowers and candles encouraged people to stop, provoke them to pray and spend time on contemplation. The unique values of those objects are connected with their age and artistic quality. They became elements of the Mazovia"s spiritual and material culture, the part of its history and tradition. Unfortunatelly today we observe the intensive rivalry between those sacral objects and technical elements what lose the thin border of sacrum and profanum. The Mazovia's rural landscape is changed very fast by common urbanisation. In this situation old shrines and wayside crosses fade away against the background of buildings, traffic-signals and billboards. The maintenance of those unique sacral elements of our heritage is necessary in the case of that negative changes.

Ochrona „drzew-weteranów” w Warszawie - przykłady wybranych ulic historycznych (ulica Piękna i aleja J. Ch. Szucha)

80%

Fortuna-Antoszkiewicz B. , Łukaszkiewicz J. , Rosłon-Szeryńska E. , Borowski J.

tom T. 47

143--162

W 2017 roku autorzy prowadzili na terenie Warszawy ocenę tak zwanych „drzew weteranów” - wybranych egzemplarzy o wybitnych wartościach historycznych, krajobrazowych i przyrodniczych, ale nie objętych ochroną prawną, usytuowanych w obrębie przestrzeni publicznej (ulice, place, skwery, obiekty użyteczności publicznej) - w ramach pilotażowego programu dla Zarządu Zieleni Warszawy. Badano: stan drzew, stan podłoża w ich otoczeniu, warunki przestrzenne. Zaprezentowane wyniki obejmują przykład dwóch lokalizacji - prestiżowych ulic, na których zachowały się czytelne układy zadrzewień ulicznych z początku XX wieku (ul. Piękna, al. J. Ch. Szucha). Ochrona starych drzew - żywych świadków historii oraz utrzymanie oryginalnej formy przestrzennej - klasyczny układ alejowy w obu przypadkach są niezbędne dla zachowania historycznej przedwojennej scenerii tego fragmentu Warszawy.

During 2017, the authors conducted an evaluation of so-called “veteran trees” in Warsaw - selected specimens with outstanding historical, landscape and natural values, but not taken under legal protection, situated within public space (streets, squares, public facilities) - as part of a pilot program for the Green Board of Warsaw. The following were examined: the condition of trees, the surrounding ground’s condition, spatial conditions. The presented results include an example of two locations - prestigious streets, on which legible systems of street tree plantings from the beginning of the 20th century have been preserved (Piękna Street, J. Ch. Szucha Avenue). The protection of old trees - living witnesses of history and the maintenance of the original spatial form - classic avenue arrangement in both cases are essential for preservation of the historical pre-war scenery of this part of Warsaw.