Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

1 Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe

1 2021

1 Baraniak M.

Znaleziono wyników: 1

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

“Kumoterki”, tradition, sport and cultural heritage

100%

Baraniak M.

nr 1

75-86

In the dialect of Polish Tatra highlanders the word “kumoterki” indicates a small two-person sleigh traditionally harnessed to one horse. It is derived from the word “kumotrzy” which is godparents who used the horse team to get with a newborn baby to church to have the child baptised. Since the mid-19th-century horse-drawn sleighs used by Tatra highlanders have been the masterpieces of woodcarving art. A lot of attention has been paid to the precision of workmanship, the choice of material and ornamentation. Initially, they were used as the means of transport during snowy winters in the Polish Tatra region. During the Interwar period, due to the development of mass motorization, horse-drawn sleighs lost their utilitarian character and people started to use them in racing events. The first horse-drawn sleigh race took place in Zakopane in 1929. It was an annual event until 1939. After World War 2, horse-drawn sleigh races were reactivated in 1962 in Zakopane and after that, after a few-year break, in 1972 in Bukowina Tatrzańska. In the 1970s horse-drawn sleigh races were treated mostly as social events and folk festivities rather than sports competitions. Horses that took part in the races at that time were used to work mainly on the farmland and were not specially prepared for the races. This situation changed completely at the beginning of the 1990s after sport horses had been brought to Podhale. Since then horse-drawn sleigh races have become typical sports competitions; older highlanders started to resign from speed racing leaving the place for young contestants. Sports rivalry and willingness to achieve the best time of a ride displaced the fun and entertainment factor of this event.

W gwarze podhalańskiej słowo „kumoterki” oznacza małe, dwuosobowe sanki tradycyjnie zaprzężone w jednego konia. Pochodzi ono od słowa „kumotrzy”, czyli rodzice chrzestni, którzy takimi właśnie saniami zawozili nowo narodzone dziecko do chrztu. Kumoterki, używane przez górali już w XIX w., były arcydziełem sztuki snycerskiej. Wiele uwagi poświęcono precyzji wykonania, wyboru materiału oraz ornamentyce. Początkowo stanowiły podstawowy środek transportu w okresie zimowym. W okresie międzywojennym, ze względu na stopniowy rozwój motoryzacji, kumoterki utraciły swój użytkowy charakter i stały się pojazdem wyścigowym. Pierwsze wyścigi kumoterek miały miejsce w Zakopanem w 1929 r. Były one corocznym wydarzeniem aż do 1939 r. Po II wojnie światowej wyścigi kumoterek zostały reaktywowane w 1962 r. w Zakopanem, a po kilku latach przerwy w 1972 r. w Bukowinie Tatrzańskiej. W latach 70. XX w. wyścigi kumoterek traktowano bardziej jako wydarzenia towarzyskie i zabawę ludową niż zawody sportowe. Konie, które w tamtym czasie brały udział w wyścigach, wykorzystywano do codziennej pracy na roli i nie były specjalnie przygotowywane do zawodów. Sytuacja zmieniła się diametralnie z początkiem lat dziewięćdziesiątych, po sprowadzeniu na Podhale koni sportowych. Od tamtej pory wyścigi kumoterek przybrały formę typowych zawodów sportowych, starsi górale zaczęli rezygnować z konkurencji szybkościowych, pozostawiając miejsce młodym zawodnikom. Rywalizacja sportowa oraz chęć osiągnięcia najlepszego czasu przejazdu wyparła element zabawowo-towarzyski tej imprezy.