Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zastosowanie analizy czynnikowej w celu określenia antropogenicznych przemian jakości wód podziemnych

100%

Dragon K.

Przegląd Geologiczny

|

2002

|

tom Vol. 50, nr 2

127-131

PL

Przedstawiono możliwości zastosowania analizy czynnikowej do identyfikacji procesów hydrogeochemicznych, kształtujących chemizm wód podziemnych. Szczególną uwagę zwrócono na przemiany chemizmu wód podziemnych związane z wpływem zanieczyszczeń antropogenicznych. Obiektem badań był fragment wielkopolskiej doliny kopalnej (pomiędzy rzekami Obrą i Wartą). Wyniki analizy czynnikowej potwierdzają wcześniej sygnalizowane przejawy antropogenicznego zanieczyszczenia wód podziemnych tej struktury.

EN

The paper presents the possible application of factor analysis in identification of hydrogeochemical variations that influence the ground water chemistry. The special attention was paid to the changes of ground water chemistry connected with the influence of anthropogenic contamination. The part of the Wielkopolska Buried Valley Aquifer (between the Obra and Warta Rivers) was the objective of the present study. The results of the factor analysis confirm earlier findings concerning anthropogenic contamination of ground water in this aquifer.

2

Identyfikacja procesów denitryfikacji w rejonie obszaru zasilania ujęcia wód podziemnych Tursko B

63%

Dragon K. , Kaczmarek P.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

tom Vol. 65, nr 11/1

1044--1048

EN

The study presents the behavior of nitrate in the recharge zone of Tursko B well-field (south Wielkopolska, Poland). The presence of a contaminant plume originated from drainage ditches was documented. The contamination is manifested mainly by high concentration of nitrate (>80 mg/dm3). It was recognized that the contaminant plume migrates in the aquifer along a flow path from the contamination source to the wells. The factor that retards nitrate migration is denitrification. As a result of the denitrification, the nitrate concentration decreases systematically along flow lines, but the concentration of other parameters - products of denitrification (sulfate and total hardness) increases. The occurrence of denitrification was confirmed by measuring the gaseous excess of N2 (the product of denitrification) and by using the isotopes of 15N and 18O dissolved in nitrate.

3

The influence of groundwater discharge on the runoff of an Arctic stream (Ebba River, Central Spitsbergen)

63%

Marciniak M. , Dragon K.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

tom nr 441 Hydrogeologia z. 10

93--100

EN

The article presents investigation of groundwater occurrence in the Ebba River catchment located in central Spitsbergen (Petuniabukta region). It was recognized that groundwater occurs there seasonally in the summer melting season when the melting of active layer take place and enable flow of groundwater. Using data from four groups of piezometers located in different parts of the valley the hydrogeological parameters that characterize this shallow aquifer (thickness of the active layer, hydraulic conductivity, groundwater level fluctuations) were recognized. Using Darcy’s low the amount of water that recharge Ebba River was calculated using field data. This calculation enabled more precise estimation of other component of Ebba River recharge (surface and overland water inflow, recharge from glaciers). These calculations were confirmed by interpretation of groundwater and surface water chemistry differentiation.

4

Przyczyny zanieczyszczenia wód podziemnych ujęcia Tursko dla miasta Pleszewa (województwo wielkopolskie)

63%

Górski J. , Dragon K.

Przegląd Geologiczny

|

2008

|

tom Vol. 56, nr 6

465-465

EN

The article presents the causes of groundwater quality deterioration resulted from bacterial and chemical contamination of the Tursko A well-field supplying water for the town Pleszew and surrounding villages. Presented problem is an example of serious consequences resulted from the lack of properly functioning rules of groundwater monitoring systems and regulations of groundwater protection, particularly in cases of high vulnerability of an aquifer exposed to influence of diverse groundwater pollution sources. Particular notice was made to the influence of the land reclamation drainage system on groundwater quality. The problem discussed demonstrates meaningfully negative consequences of the obligatory of groundwater protection zone abolition in 2001. The serious consequences of these law circumstances give rise to restore them according to its former state at least in cases of public well-fields.

5

Analiza czynnikowa jako metoda identyfikacji procesów kształtujących skład chemiczny wód podziemnych

63%

Dragon K. , Jażdzewska J.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

tom Vol. 63, nr 10/1

688--693

EN

The article presents the classification of groundwater chemistry origin in the regional aquifer system located in the Wielkopolska region (west Poland). For identification of geochemical processes that affect groundwater chemistry factor analysis was used. Two groups of processes were identified: “anthropogenic” (i.e., caused by human activity) and “geogenic” (i.e., caused by natural geochemical processes). On the background of the natural changes of groundwater chemistry, the influence of ascent water on groundwater chemistry was identified. The presented results demonstrate that factor analyses is a reliable method for differentiation of both: natural and anthropogenic processes influencing groundwater chemistry, particularly during the early phase of anthropogenic groundwater chemistry transformations. The study demonstrates general usefulness of the groundwater chemistry differentiation for support identification of groundwater flow pattern. It also demonstrates the importance of using chemical data to verify multilayer aquifers connectivity.

6

Rozpoznanie przyczyn anomalnego zabarwienia wód podziemnych poziomu wielkopolskiej doliny kopalnej przy wykorzystaniu pakera

51%

Dragon K. , Marciniak M. , Górski J.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

tom Vol. 51, nr 2

151-158

PL

Opisano eksperyment polegający na pompowaniu wody różnych stref głębokościowych warstwy wodonośnej przy użyciu pakera. Celem eksperymentu było rozpoznanie pionowej strefowości hydrochemicznej poziomu wodonośnego wielkopolskiej doliny kopalnej w rejonie ujęcia Joanka k. Stęszewa, co miało wyjaśnić przyczyny występowania zabarwionych wód. Za pomocą metody PARAMEX rozpoznano własności filtracyjne obsypki w poszczególnych częściach filtru studni w celu wyznaczenia miejsc poboru próbek wody do analiz fizyczno-chemicznych. Wykonane badania dokumentują znaczne zróżnicowanie chemizmu wód podziemnych, pobranych z poszczególnych części profilu warstwy wodonośnej. Wykazano, że wody zabarwione występują w dolnej części warstwy wodonośnej i wykazują duże podobieństwo składu chemicznego do wód ujmowanych z piętra trzeciorzędowego, co potwierdzają również wyniki badań izotopowych. Wskazano, że dopływ zabarwionych wód do poziomu wodonośnego doliny kopalnej możliwy jest przez starą, niewłaściwie zlikwidowaną studnię z okresu przedwojennego, bądź też poprzez okno hydrogeologiczne.

EN

The article describes an experiment involving pumping of ground water from specific sections of an aquifer with a packer. The aim of the experiment was to identify the vertical differentiation of ground water chemistry of the Wielkopolska Buried Valley Aquifer near Joanka water intake, to reveal the causes of the occurrence of brown water. Using the PARAMEX method, hydrogeological properties of the gravel pack in defined parts of the well screen have been identified in order to establish the parts of aquifer for sampling. The research shows significant differences in the chemistry of ground water, which was pumped from different parts of the aquifer. It has been found that brown water occurs in the lower part of the aquifer and its chemistry is very similar to the water from a Tertiary aquifer of this region. These findings are also supported by the results of the isotope analysis. It has been demonstrated that the flow of brown water to Wielkopolska Buried Valley Aquifer is possible through an improperly decomissioned old well which was built before World War II or through a hydrogeological window between the Tertiary and Quaternary aquifers.

7

Wpływ systemów melioracyjnych na jakość wód podziemnych na przykładzie ujęcia wody Tursko B dla Pleszewa

51%

Dragon K. , Górski J. , Kasztelan D.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

tom nr 456 Hydrogeologia z. 14/1

119--125

PL

Na obszarze zasilania ujęcia wód podziemnych Tursko B dla Pleszewa udokumentowano front zanieczyszczeń, przemieszczający się w kierunku studni ujęcia. Intensywne zanieczyszczenie jest związane z infiltracją wód powierzchniowych z kanałów melioracyjnych, które są odbiornikiem wód drenarskich i oczyszczonych ścieków z oczyszczalni w Gołuchowie. Udokumentowano badaniami hydrochemicznymi, że wody drenarskie są intensywnie zanieczyszczone w wyniku prowadzenia działalności rolniczej, co przejawia się bardzo wysokimi stężeniami azotanów. Ich oddziaływanie na wody podziemne jest najbardziej intensywne w okresie wiosennym, kiedy systemy drenarskie prowadzą duże ilości wody. Oczyszczone ścieki z oczyszczalni w Gołuchowie charakteryzują się bardzo wysokimi stężeniami niemal wszystkich składników rozpuszczonych, jednak największym zagrożeniem dla wód podziemnych są okresowo występujące bardzo wysokie stężenia jonu amonowego i azotanów. Omawiane ogniska zanieczyszczeń spowodowały zmiany jakości wód pobieranych na ujęciu w postaci wzrostu stężeń azotanów. Wykonane badania wskazują na konieczność przebudowy kanału prowadzącego te wody, w taki sposób, aby ograniczyć ich infiltrację do wód podziemnych.

EN

In the recharge area of the Tursko B well field supplying water to the town of Pleszew, the contamination plume that flows towards the wells has been evidenced. The intensive groundwater contamination is caused by infiltration of surface water from ameliorative channels, which receive water from agricultural drainage systems as well as treated wastewater from the Goluchow sewage treatment plant. Hydrochemical research shows that drainage water is heavily polluted as a result of agricultural activities. It is reflected particularly by high concentration of nitrates. Their impact on groundwater is the most intense during the spring, when drainage systems transport considerable amounts of water. Treated wastewater from the Goluchow sewage treatment plant is characterized by very high concentrations of almost all dissolved components, but the most hazardous to the groundwater are periodically very high concentrations of ammonium and nitrate. The presented research shows the necessity of rebuilding the channel in order to reduce the amount of infiltrating wastewater.

8

A comparison of the efficiency of riverbank filtration treatments in different types of wells

51%

Górski J. , Dragon K. , Kruć R.

Geologos

|

2018

|

tom Vol. 24, No. 3

245--251

EN

In the paper, a comparison of the efficiency of riverbank treatments is outlined for the Krajkowo well field, where different methods of water abstraction are used. The water is extracted from 29 vertical wells that are located at a distance of 60–80 m from the channel of the River Warta and from a horizontal well with radial drains located 5 m below the bottom of the river. The results of a two-year water-quality investigation indicate that the water quality in both types of abstraction system is influenced by the quality of river water. The water quality observed in the horizontal well is closely similar to that of the river water, with similar concentrations of sulphates, nitrates and micropollutants, but a reduction in bacteriological contamination and plankton is clearly seen. The reduction in contaminants is mainly the result of physical processes, such as mechanical entrapment of suspended material and colloids as well as bacteria and plankton. In the vertical wells, the influence of contamination from river water is also visible, but the reduction in contamination is more significant, especially in cases of bacteria, plankton, micropollutants and nitrates, and is determined by both physical and chemical processes, such as sorption, dissolution, red-ox processes and denitrification. The present research shows that river water treatment is more effective in the case of vertical wells. The most favourable distance of a well from the channel of the river, from the perspective of water quality, is 150–200 m, which corresponds to a residence time of about six months.

9

O zasilaniu wodą gruntową rzeki polarnej Ebba w rejonie Zatoki Petunia na środkowym Spitsbergenie

51%

Marciniak M. , Dragon K. , Chudziak Ł.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

tom nr 445 Hydrogeologia z. 12/1

371--381

PL

W artykule przedstawiono metodykę pomiarów hydrogeologicznych, prowadzonych w lokalnej sieci monitoringu wód podziemnych, zlokalizowanej w strefie polarnej w rejonie zatoki Petunia na środkowym Spitsbergenie. Na podstawie systematycznie prowadzonych pomiarów wyznaczono parametry hydrogeologiczne charakteryzujące płytki poziom wód gruntowych. Wody podziemne występują tu sezonowo w okresie letnim, kiedy rozmarza tzw. strefa aktywna, co umożliwia uruchomienie przepływu podziemnego. Wykorzystując równanie Darcy’ego, określono ilość wód podziemnych, która zasila zlodowaconą rzekę Ebba. Obliczenia te pozwoliły bardziej precyzyjnie określić również pozostałe komponenty zasilania Ebby (spływ powierzchniowy, zasilanie z lodowca).

EN

This article presents the methodology of constructing a net of piezometers which form a local polar monitoring network. In these piezometers, systematic measurements of hydrogeological parameters that characterize shallow aquifer (thickness of the active layer, hydraulic conductivity, groundwater level and temperature fluctuations) were performed during the melting season of 2007. It was observed that groundwater occurs there seasonally in the summer melting season when the active layer melts and enables groundwater flow. The amount of water that recharges the Ebba River was calculated in accordance with Darcy’s law using field data. This calculation enabled more precise estimations of other components of the Ebba River recharge (surface and overland water inflow, recharge from glaciers).

10

Hydrogeological investigations of river bed clogging at a river bank filtration site along the River Warta, Poland

51%

Przybyłek J. , Dragon K. , Kaczmarek P. M. J.

Geologos

|

2017

|

tom Vol. 23, No. 3

201--214

EN

River bank filtration (RBF) is a system that enriches groundwater resources by induced infiltration of river water to an aquifer. Problematic during operation of RBF systems is the deterioration of infiltration effectiveness caused by river bed clogging. This situation was observed in the Krajkowo well field which supplies fresh water to the city of Poznań (Poland) during and after the long hydrological drought between the years 1989 and 1992. The present note discusses results of specific hydrogeological research which included drilling of a net of boreholes to a depth of 10 m below river bottom (for sediment sampling as well as for hydrogeological measurements), analyses of grain size distribution and relative density studies. The results obtained have allowed the recognition of the origin of the clogging processes, as well as the documentation of the clogged parts of the river bottom designated for unclogging activities.

11

Badania hydrogeologiczne z użyciem pakera w studniach z obsypką żwirową

51%

Dragon K. , Górski J. , Marciniak M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

tom nr 431, Hydrogeologia

21-25

PL

W artykule opisano eksperyment strefowego pompowania studni przy użyciu pakera. Celem eksperymentu było określenie przestrzennej zmienności cech fizyczno-chemicznych wód podziemnych wielkopolskiej doliny kopalnej w rejonie ujęcia Joanka dla określenia genezy występowania intensywnie zabarwionych wód w tym rejonie. Dane te zostały wykorzystane do kalibracji modelu numerycznego migracji zanieczyszczeń. Naturalne parametry fizyczno-chemiczne (barwa wód, pH, przewodnictwo oraz stężenia chlorków) zostały wykorzystane do określenia parametrów strefowego pompowania (czas i wydatek pompowania). Stwierdzono, że w przypadku strefowego pompowania pakerem w studni z obsypką żwirową reprezentatywne próbki wód mogą być pobrane tylko w przypadku możliwie krótkiego pompowania z małym wydatkiem.

EN

The article describes an experiment involving pumping of groundwater from specific sections of the aquifer with a packer. The aim of the experiment was to identify the vertical differentiation of groundwater chemistry of the Wielkopolska Buried Valley Aquifer near Joanka well-field in order to explain the reasons for the occurrence of "brown water". The results of multilevel sampling have been used to calibrate the groundwater contaminant transport model. The natural markers (water colour, pH, conductivity and chloride concentration) were used to estimate the parameters of multilevel sampling (pumping rate and pumping time). It appears that in case of multilevel sampling of the productive well with the gravel pack, the representative water sample could be obtained only by short pumping time and smali pumping rate.

12

Measurements of selected water balance components in Ebbaelva catchments, Svalbard : pilot study

51%

Marciniak M. , Szczucińska A. , Dragon K.

Landform Analysis

|

2007

|

tom Vol. 5

51--54

13

Wpływ urbanizacji w strefie podmiejskiej na stosunki wodne w zlewniach małych cieków

51%

Kanclerz J. , Murat-Błażejewska S. , Dragon K. , Birk S.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

tom Nr 46

94--99

PL

W pracy przedstawiono wyniki analizy wpływu urbanizacji stref podmiejskich miasta Poznania w latach 1936–2011 na stosunki wodne zlewni cieku Dopływ spod Lusówka i cieku Przeźmierki. Zlewnie te położone są na terenie gmin, gdzie w ostatnich latach obserwuje się gwałtowny rozwój terenów zurbanizowanych. Przeprowadzona analiza zmian form użytkowania zlewni, wykazała prawie pięciokrotny wzrost terenów zurbanizowanych w zlewni cieku Dopływ spod Lusówka i dziewięciokrotny w zlewni cieku Przeźmierka. Na wskutek uszczelnienia terenów zlewni wzrosła wielkość opadów efektywnych, konsekwencją czego był szybki odpływ wód opadowych i prawie dwukrotny wzrost przepływów w ciekach.

EN

This paper presents results of analysis focused on impact of urbanization of Poznań suburban area on water rela¬tion for Doływ spod Lusówka and Przeźmierki catchments during 1936–2011. Both catchments are located in municipalities which recently showing sharp growth in urban area. Analysis of changes in land use for studied catchments showed almost 5-fold increase in urban area for Dopływ spod Lusówka and 10-fold for Przeźmierka. As a consequence of land sealing increase in amounts of effective precipitation was observed that led to fast runoff of rain waters and almost double flow in watercourses.