This article is devoted to reconstructing the picture of the Jews in szmonces cabaret of the interwar period. For this purpose semantic and semantic-formal mechanisms have been analysed on a variety of language levels: phonetic, inflexional, formative, lexical and syntactic. The linguistic analysis shows that szmonces applies the stereotype of the Jew, prevailing in the culture. This stereotype comprises the following: the origin and the unique language, being a mixture of Polish and Yiddish, appearance (a beard and sidelocks, a long coat) and characteristic smell, personality traits (sly, greedy, cowardly, etc.) and occupation (a merchant, a usurer, a banker, a craftsman). The presented picture of the Jew was a popular element of comic entertainment in the Polish cabaret before the Second World War.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Kompetencja humorystyczna, którą można zdefiniować jako zdolność rozpoznawania i rozumienia humoru, jest istotnym składnikiem kompetencji semantycznej i pragmatycznej. Niniejszy artykuł poświęcono ewolucji znaczenia tego terminu w lingwistyce przełomu XX i XXI wieku oraz jego wykorzystaniu w akwizycji języków obcych i badaniach nad komizmem historycznym.
EN
The concept of competence in linguistic humour research. Summary: Humour competence, which can be defined as the capacity to recognize and understand humour, is an important aspect of semantic and pragmatic competence. This paper is devoted to the evolution of the concept of humour competence in linguistics at the turn of the 21th century as well as its use in studies on second language acquisition and historical humour. Keywords: humour competence, joke competence, humour research
B. Grochali Od Zielonego Balonika do Ani Mru Mru – kabaretowa tradycja i nowoczesność. Aspekty językowe, [w:] Tradycja a nowoczesność. Materiały z konferencji 14-16 maja 2007 roku, Łódź 2008, s. 469-478
Polsko-żydowskie pogranicze językowe powstało w wyniku zetknięcia się ograniczonej terytorialnie jednojęzycznej kultury polskiej z wielojęzyczną i aterytorialną kulturą żydowską. W wyniku tego zetknięcia doszło do szeregu interferencji językowych, a także do ukształtowania się socjolektu mieszanego (polszczyzny Żydów) i języka mieszanego (jidysz – zgodnie z teorią slawocentryczną). Artykuł poświęcony jest omówieniu stanu polskich rozważań nad wzajemnymi wpływami polsko- -żydowskimi w dziedzinie językowej i ogólnemu zarysowaniu perspektyw badawczych, zwłaszcza w obrębie socjolingwistyki historycznej i dialektologii kontrastywnej.
EN
The Polish-Jewish language borderland was created as a result of the meeting of the territorially limited monolingual Polish culture with the multilingual and aterritorial Jewish culture. As a result of this encounter, a number of linguistic interferences and a mixed sociolect (Jewish Polish) and mixed language (Yiddish – according to the Slavocentric theory) emerged. This article discusses the state of Polish reflections on the mutual Polish-Jewish influences in the linguistic field and outlines general research perspectives, especially in the context of historical sociolinguistics and contrastive dialectology.
Artykuł jest poświęcony stylizacji językowej w przedwojennych szmoncesach kabaretowych. Przyjmując perspektywę lingwistyczną, autorka analizuje zjawiska fleksyjne, które stały się językową kanwą szmoncesów: błędy związane niedostateczną znajomością polszczyzny oraz interferencje wewnętrzne i zewnętrzne (z językiem jidysz). W tekstach kabaretowych zabiegi te pełnią funkcję identyfikacyjną (wskazują na żydowskiego bohatera utworu) i gatunkotwórczą, służą także wywołaniu efektu komicznego. Analiza środków wykorzystanych przez autorów szmoncesów jest rozszerzeniem i uzupełnieniem badań nad polszczyzną Żydów w tekstach literackich i ludowych, które w latach 80. XX w. prowadziła Maria Brzezina.
EN
The article is devoted to language stylization in pre-war cabaret szmonces. Accepting the linguistic perspective, the author analyzes inflectional phenomena, which became the linguistic canvas of szmonces: mistakes related to insufficient knowledge of Polish as well as internal and external interference (with the Yiddish language). In cabaret texts, these means have both the identifying function (they point out to a Jewish character) and the genre-making function, they also serve to create a comic effect. The analysis of measures used by the authors of szmonces is an extension and supplement to the study of the Polish language of Jews in literary texts that Maria Brzezina conducted in the 1980s.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł poświęcony jest roli kontekstu w konstruowaniu dowcipu językowego opartego na wieloznaczności wyrazów. Na przykładzie tekstów Kabaretu Starszych Panów autorka wskazuje na fakt, że dowcip polisemiczny jest uwarunkowany przez kontekst, a rodzaj wykorzystanych determinatorów kontekstowych oraz ich układ mają bezpośredni wpływ na aktualizację poszczególnych znaczeń polisemu, a tym samym na powstawanie żartów językowych. W głównej części artykułu autorka odwołuje się zarówno do kontekstu wewnątrztekstowego (leksykalno-semantycznego, słowotwórczego, składniowego), jak i zewnątrztekstowego (intertekstualnego).
EN
The article discusses the role of context in formulating a pun based on word polysemousness. Using quotations from Kabaret Starszych Panów, the author points to the fact that a polysemous joke is dependent on its context and on the type of context determinants, whose order has an indirect impact on the actualization of individual meanings of the polyseme and, therefore, on the resulting puns. The author refers to both types of context: intratextual (lexical-semantic, morphological and syntactic) and extratextual (intertextual).
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Candida albicans jest patogenem oportunistycznym wywołującym grzybice powierzchni (skóry, błon śluzowych) i narządów wewnętrznych. Grzyb ten m.in. przylega do nabłonka i powierzchni abiotycznych (zastawki, protezy) i tworzy trudno gojące się biofilmy. Obecnie lekarze borykają się z ogromnym problemem narastania odporności na szeroko stosowane związki przeciwgrzybicze. Chociaż grzyby z rodzaju Candida są wiodącym czynnikiem etiologicznym zakażeń oportunistycznych, liczba dostępnych i skutecznych leków przeciwgrzybiczych jest ograniczona. Poszukiwanie nowych antybiotyków i sposobów zwalczania C. albicans ma obecnie ogromne znaczenie. Nasze wcześniejsze badania wykazały pozytywny wpływ statycznego pola magnetycznego na komórki C. albicans. Komórki hodowane w polu magnetycznym wykazywały zmniejszoną intensywność wzrostu i zwiększoną wrażliwość na stosowane antybiotyki – flukonazol i amfoterycynę B. W związku z tym postanowiono kontynuować badania z wykorzystaniem pola magnetycznego 50 Hz.
EN
Candida albicans is an opportunistic pathogen that causes mycoses of the surface (skin, mucosa) and internal organs. This fungus, among others, adheres to the epithelium and abiotic surfaces (valves, prostheses) and creates difficult-to-heal biofilms. Currently, doctors struggle with the great problem of growing resistance to the widely used antifungal compounds. Although fungi of the genus Candida are the leading etiological agent of opportunistic infections, the number of available and effective antifungal drugs is limited. The search for new antibiotics and ways to combat C. albicans is now of great importance. Our earlier research showed a positive effect of a static magnetic field on C. albicans cells. Cells grown in a DC magnetic field showed reduced growth intensity and increased sensitivity to the antibiotics used - fluconazole and amphotericin B. Therefore, it was decided to continue the research using an 50 Hz magnetic field.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.