Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

„Szkoła” źródłem w badaniach historyczno-pedagogicznych polskich instytucji edukacyjnych doby zaborów

100%

Wałęga A.

|

2016

|

tom 19

|

nr 2

253-270

PL

Artykuł stanowi próbę ukazania znaczenia czasopisma pedagogicznego „Szkoła” w badaniach nad dziejami polskich placówek edukacyjnych drugiej połowy XIX i początków XX wieku. Czasopiśmiennictwo jako źródło do dziejów oświaty i wychowania cieszy się od wielu lat znacznym zainteresowaniem licznych badaczy. „Szkoła” stanowi w tym zakresie niezwykle cenny materiał do badań. To pierwsze w Galicji czasopismo pedagogiczne, którego wydawanie środowiska nauczycieli i działaczy oświatowych zainicjowały w 1868 roku. Jego powstanie było widocznym sygnałem aktywizacji galicyjskich pedagogów oraz wyrazem ich dążeń do pełnego wykorzystania przyznanych Polakom pod zaborem austriackim swobód. W 1871 roku pismo zostało oficjalnym organem działającego we Lwowie Towarzystwa Pedagogicznego (od 1906 roku Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego). Na łamach tego periodyku, w ciągu 70 lat jego istnienia, toczono dyskusje o konieczności powoływania nowych placówek edukacyjnych, anonsowano powstanie wielu tego typu instytucji oraz informowano o ich dalszym rozwoju. Ze względu na to, że „Szkoła” dedykowana była przede wszystkim problemom szkolnictwa ludowego i kształceniu nauczycieli tych placówek w seminariach nauczycielskich, to im właśnie poświęcano najwięcej uwagi. Jednak na kartach pisma nie zabrakło także tekstów poświęconych innym szczeblom i typom szkół. To tam dokumentowano niezwykle starannie rozwój szkolnictwa żeńskiego, które w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku przechodziło znaczące zmiany i rozszerzało ofertę oświatową m.in. o żeńskie gimnazja czy seminaria nauczycielskie. Na łamach „Szkoły” można też szukać wyraźnych śladów rozwoju edukacji przedszkolnej czy placówek przeznaczonych dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz wielu innych instytucji edukacyjnych.

EN

The article is an attempt to show the significance of the educational magazine “Szkoła” in research into the history of Polish educational institutions in the second half of the 19th century and the beginning of the 20th century. Periodicals as a source of the history of education have been the subject of interest of numerous researchers for many years and in that respect “Szkoła” represents extremely valuable research material. It was the first educational periodical in Galicia whose publication was initiated by teachers and educational activists in 1868. Its creation was a visible signal of the engagement of Galician educationalists, and a manifestation of their aspirations for the full use of liberties granted to Polish people under Austrian rule. In 1871 the magazine became the official organ of the Educational Association (since 1906 Polish Educational Association), active in Lvov. During the 70 years of the existence of this magazine, its pages witnessed discussions about the necessity of setting up new educational institutions, announcements of the establishment of such institutions and information about their further development. Since “Szkoła” was primarily dedicated to the problems of village education and the training of teachers from such institutions in teacher training colleges, it was they who drew the most attention. However, the magazine also featured texts about other levels and types of schools. It was “Szkoła” which very carefully documented the development of female education, which in the second half of the 19th century and the beginning of the 20th century underwent significant changes, and expanded its educational offer with middle schools for girls or teacher training colleges, among other things. In the pages of “Szkoła” one can also look for clear signs of the development of pre-school education or institutions for disabled children and youth, as well as many other educational institutions.

2

Urszula Wróblewska, Działalność kulturalno-oświatowa Karaimów w Drugiej Rzeczypospolitej, Białystok: TransHumana, 2015, s. 256; Urszula Wróblewska, Karaimi wileńscy w okresie międzywojennym. Protokoły z posiedzeń organizacji karaimskich. Edycja źródeł, Białystok: TransHumana, 2015, s. 226 [recenzja]

100%

Wałęga A.

Paedagogia Christiana

|

2016

|

tom 1/37

263-271

3

Zróżnicowanie poziomu i źródeł dochodów gospodarstw pracowniczych w Polsce

100%

Wałęga A. , Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie; Wydział Zarządzania; Katedra Statystyki

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2012

|

tom 271

EN

The objective of this paper is to present the economic situation of employees’ households in Poland. The household’s available income per person was applied as a measure of household’s financial situation. The level and structure of income of employees’ households (performing manual and nonmanual jobs) are presented in the context of its main socio-demographic and territorial characteristics. The paper makes an attempt to identify causes of income diversity. All the conclusions are based on the results of analysis of household budget surveys carried out by the Central Statistical Office in 2005.

4

Obraz edukacji religijnej w Galicji 2. połowy XIX wieku w opinii współpracowników lwowskiej Szkoły

100%

Wałęga A.

Paedagogia Christiana

|

2017

|

tom 1/39

171-198

PL

Druga połowa XIX wieku to czas doniosłych zmian dla ziem polskich znajdujących się pod zaborem austriackim. Uzyskana wówczas autonomia umożliwiła rozwój szkolnictwa, zrzeszanie się środowisk naukowych i nauczycielskich oraz realizację koncepcji wychowania narodowego. Wychowanie to wyraźnie doceniało rolę religii w kształtowaniu tożsamości narodowej Polaków. Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób realizowano edukację religijną w Galicji tamtego okresu na najniższym szczeblu kształcenia, czyli w szkołach ludowych. Za podstawowe źródło przyjęto pierwsze galicyjskie czasopismo pedagogiczne Szkoła, wydawane przez nauczycieli i działaczy oświatowych zrzeszonych w Towarzystwie Pedagogicznym. To założone w 1868 roku pismo poświęcano przede wszystkim problemom szkół ludowych, a szerzenie idei wychowania narodowego, było na jego łamach wyraźnie widoczne. Nie mogło tam zatem zabraknąć także odwołań do edukacji religijnej. Współpracownicy pisma, znani pedagodzy i działacze oświatowi, w tym także osoby duchowne, podejmowali problemy relacji Kościoła i szkoły, ich uwarunkowań prawnych, praktyk religijnych uczniów i nauczycieli, udziału pedagogów w edukacji religijnej czy wreszcie oceny katechizmów i konkretnych wskazówek metodycznych dla katechetów. Ich opinie pozwalają odtworzyć obraz galicyjskiej edukacji religijnej 2. połowy XIX wieku.

EN

The second half of the 19th century is the time of significant changes for Polish territories under Austrian rule. The autonomy obtained then allowed the educational system to develop, scientific and teachers’ circles to form unions, and the concept of national education to be put into practice. This education clearly appreciated the role of religion in shaping the national identity of Polish people. The aim of the article is to show how religious education was carried out in Galicia at that time at the lowest level of education, that is in community schools. The first Galician educational magazine Szkoła, published by teachers and educationalists organised in the Educational Research Association, was assumed as the primary source. The magazine, established in 1868, was mainly devoted to the problems of community schools, and the dissemination of the idea of national education was evident in its pages. Therefore the references to religious education could not go amiss. The collaborators of the magazine, well-known teachers and educationalists, including clergymen, responded to the problems of the relation between the Church and school, their legal determinants, pupils’ and teachers’ religious practices, the participation of teachers in religious education, or finally the assessment of catechisms and specific methodological instructions for catechists. Their opinions allow to recreate the image of Galician religious education in the second half of the 19th century.

5

W kręgu badań nad dzieckiem i dzieciństwem [Stefania Walasek, Opieka i wychowanie małego dziecka na łamach czasopism przełomu XIX i XX wieku, Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2015]

100%

Wałęga A.

|

2016

|

tom 19

|

nr 2

293-298

6

O badaniach zadłużenia gospodarstw domowych w Polsce

63%

Wałęga A. , Wałęga G.

Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician

|

2018

|

nr 9

5-26

PL

Obserwowane współcześnie rosnące zadłużenie gospodarstw domowych wymaga nowego spojrzenia na badania prowadzone w tym zakresie w Polsce. Celem artykułu jest prezentacja i porównanie metodologii badań nad problematyką zadłużenia konsumenckiego. Przedstawiono teoretyczny kontekst zadłużania się, a następnie skoncentrowano się na głównych aspektach metodologicznych badań dotyczących kredytowania gospodarstw domowych na poziomie mikroekonomicznym. Omówiono i porównano wybrane międzynarodowe i krajowe badania gospodarstw domowych oraz dostępne w Polsce źródła danych dotyczące zadłużenia gospodarstw domowych. Dokonany przegląd dostępnych źródeł danych o zadłużeniu gospodarstw domowych pozwala stwierdzić, że w porównaniu do badań prowadzonych w innych krajach w Polsce dane na poziomie mikroekonomicznym są zbierane w ograniczonym zakresie. Źródła tych danych można traktować komplementarnie, stanowi to jednak utrudnienie z punktu widzenia zarówno ich porównywalności, jak również dostępu do nich. Wskazuje to na brak jednego badania wyczerpującego problematykę zadłużenia gospodarstw domowych w Polsce, prowadzonego w dłuższym okresie. W podsumowaniu sformułowano rekomendacje dotyczące kierunkowych zmian w badaniach z zakresu omawianej problematyki prowadzonych w naszym kraju.

EN

The current grow of household debt requires a new approach to household indebtedness surveys in Poland. The aim of the article is to present and compare research methodologies in the field of consumer debt. The research is focused on presenting the theoretical context of indebtedness, and subsequently on the main aspects of methodological research on household borrowing at the microeconomic level. Selected international and national household surveys as well as data sources available in Poland regarding household indebtedness were discussed and compared. The review of available data sources on household indebtedness indicates that, compared to surveys in other countries, data on the microeconomic level are collected to a limited extent in Poland. The sources of these data can be treated complementary, however this is an obstacle in terms of both their comparability and access to them. This indicates the lack of a single long-term survey on the issue of household debt in Poland. Recommendations for directional changes in research on discussed issues conducted in Poland were formulated in the conclusion.

7

Sytuacja mieszkaniowa młodych małżeństw w Polsce

63%

Ulman P. , Wałęga A.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2012

|

tom 25

126-136

PL

Potrzeby mieszkaniowe młodych małżeństw wyróżniają tę grupę gospodarstw domowych od pozostałych. Wiążą się one bowiem z procesem organizowania samodzielnego życia i zakładania rodziny. Przedmiotem badań było kształtowanie się sytuacji mieszkaniowej młodych małżeństw w Polsce. Dodatkowo analizie poddano wysokość wydatków związanych z użytkowaniem i wyposażeniem mieszkania. Analiza statystyczna sytuacji mieszkaniowej została przeprowadzona na podstawie danych pochodzących z badania budżetów gospodarstw domowych w 2009 r. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na gorszą sytuację mieszkaniową młodych małżeństw w porównaniu z grupą odniesienia, którą uczyniono gospodarstwa starszych małżeństw.

EN

Housing needs of young married couples distinguish this group from other households. The object of research was the housing situation of young married couples in Poland. In the paper the amount of expenditure on “housing, water, electricity, gas and other fuels” and “furnishing household equipment and routine maintenance of the house” was also analyzed. Studies showed a worse housing situation of young couples in comparison with the reference group, which was made the older married couples. All conclusions are based on the results of the analysis of household budget surveys carried out by the Central Statistical Office in 2009.

8

Próba oceny zróżnicowania spożycia artykułów żywnościowych w Polsce na podstawie wyników badań budżetów gospodarstw domowych

51%

Podolec B. , Ulman P. , Wałęga A. , Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie; Wydział Zarządzania; Katedra Statystyki

|

2011

|

tom 253

EN

The results of household budget surveys in Poland conducted annually by the Central Statisti- cal Office (CSO) are primarily used for the analysis of relative differentiation and structure of households’ incomes, expenditures and consumption according to socio-demographic traits. The results of observation of individual households are particularly rich sources of data. This paper is an attempt to evaluate the differences in quantitative food consumption in 2008. The food selected by households largely determines their diets. This is important in terms of bene- ficial or adverse effects on human health. Using data from household budget surveys makes it possible to assess the diet of the population in Poland based on a representative sample of households, comprising nearly 38 thousand observations. The starting point for the research is a nutritional standard (taking into account the number of people in the family, their age and sex), which was the basis for each household consumption pattern. This pattern was developed for several distinguished groups of foodstuffs and for the full ration of food products. The model of conformity of households’ consumption patterns and em- pirical consumption was carried out in cross section of regions and class of locality. The obtained results may give rise to conducting a broader analysis of cross sections of various socio-economic characteristics of households.

9

Statystyczna analiza przestrzennego zróżnicowania sytuacji mieszkaniowej w Polsce

51%

Podolec B. , Ulman P. , Wałęga A. , Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2013

|

tom 293

EN

The paper presents an analysis of the housing situation in Poland by province in terms of housing stock and its quality. The analysis was conducted in the context of the socio-economic situation of provinces and in terms of the financial capacity to meet households’ housing needs. Two sets of variables was isolated during the research. First one characterizes the sociodemographic situation of provinces, the second one describes the dwellings’ stock and their equipment. In the research was also taken into account the value of the composite statistic of dwelling conditions and the households’ financial condition across province. Subsets of provinces were distinguished by means of Ward's method and subjected to comparative analysis. The fit of spatial determinants of socio-demographic, financial character and the housing situation was reviewed. The analysis was complemented by an attempt at econometric modelling of phenomena characterizing the housing situation in selected regions.