Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Metodyka dopuszczania do eksploatacji z uwagi na ochronę powierzchni

100%

Popiołek E.

|

tom Wyd. spec. nr 6

387-394

PL

Prowadzenie eksploatacji górniczej złóż surowców mineralnych wywołuje zazwyczaj skutki niekorzystne dla powierzchni terenu, a w szczególności dla jej zabudowy i zagospodarowania. Wymaga to podjęcia przez przedsiębiorcę górniczego wielu działań mających na celu ograniczenie tych wpływów przez wybór odpowiedniego sposobu wybierania złoża, względnie odpowiedniego przystosowania zabudowy i zagospodarowania w takim zakresie, aby działalność górnicza nie stanowiła zagrożenia bezpieczeństwa powszechnego i była zaakceptowana przez użytkowników terenu. W artykule zaprezentowano zakres, metodykę i wymagany przebieg działań w celu uzyskania dopuszczenia przez Okręgowy Urząd Górniczy do realizacji eksploatacji złoża, co następuje zgodnie z Prawem geologicznym i górniczym, przez uwzględnienie i zatwierdzenie Planu Ruchu Zakładu Górniczego, będącego podstawą formalną i merytoryczną działalności kopalni. Podstawowe wymogi dopuszczenia każdej eksploatacji, z uwagi na ochronę powierzchni wynikają z Prawa geologiczno i górniczego i są uściślone w Rozporządzeniu Prezesa WUG-u dotyczącego sporządzania Planów Ruchu Zakładu Górniczego.

EN

Conducting of mining exploitation of seams of mineral materials causes usually adverse effects for surface of terrain, and in particular for its buildings and land development. This demands from mining businessman to undertake series of activities targeted on limitation of these effects by a choice of suitable way of mining of deposit. Or by suitable adaptation of buildings and land development in such a range, which ensures that mining activity do not create general safety risk and is accepted by users of the terrain. In the paper, a range, methodology and required course of activities was presented, in aim of obtaining admittance from Regional Mining Inspection for realization of deposit exploitation. It follows in accordance with Geological and Mining Act, by regarding and acceptance of Plan of Mine Activities, being formal and essential basis of activity of mine. Basic requirements of admittance of every exploitation, with respect to surface protection results from Geological-Mining Act and are specified in Decree of President of WUG concerning preparing of Plans of Mine Activities.

2

Stan badań oraz metodyki prognoz wpływów eksploatacji górniczej

63%

Popiołek E. , Hejmanowski R.

|

tom T. 9, z. 2/1

457-468

PL

Współczesne przeobrażenia w przemyśle wydobywczym powodują, że zmianie ulegają również kierunki badań nad wpływami eksploatacji górniczej. Szybki postęp technologii pomiarowych oraz techniki komputerowej przyspieszają te zmiany. W referacie przedstawiono tendencje i kierunki prac w dziedzinie wpływów eksploatacji górniczej na górotwór i powierzchnię terenu zaznaczające się w ciągu kilku ostatnich lat. Zaprezentowano również nowoczesny program komputerowy do prognozowania wpływów eksploatacji rud miedzi na powierzchnię. Na zakończenie podjęto próbę odpowiedzi na pytanie co do możliwości badań w najbliższej przyszłości.

EN

The changes of mining exploitation technology in the past years consider to adequate changes in the scientific research. The technological progress in the mining surveying and computer technology accelerated this changes. The tendency from the last few years and the future works directions in the field of land subsidence prediction had been presented in the paper. Especially a new computer program for predicting the land subsidence due to copper ore exploitation had been shown. In the last few sentences some possibilities of carrying out the scientific research in the environmental engineering on the mining areas has been given.

3

O wydawnictwie ksiąikowym ,,Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych

63%

Popiołek E.

|

tom T. 54, nr 6

53-53

4

The studies on the results of periodical stopping of the exploitation front in the seams of mineral coal with the use of surveying methods

51%

Popiołek E. , Ostrowski J. , Sopata P. , Wójcik A.

|

tom Vol. 48, nr 2

155-195

EN

Based on surveying in mines "Wesoła" and "Ziemowit" the influence of the breaks in exploitation fronts on vertical translocations and horizontal deformations of the area surface was made. A very quick manifestation of the results of stopping and restarting the exploitation front within 24 hours for subsidence and 48 hours for horizontal deformations and the high intensity of this impact were found. These results manifest with very big changes in the increases of traslocations and horizontal deformations per day. They diminish with the stopping of the front till 10-30% of maximum values and then, after its restarting grow to maximum values within 1-2 days. Significantly greater irregularity of the course of the process of the rock mass deformation was observed. The results of the observations showed that discontinuous mining exploitation could unfavourably effect the buildings and the development of the area increasing the risk of damage. Presented in the paper results of the survey can be used as source material for the verification of existing views on this issue.

PL

Badania wpływu przestojów frontów ścianowych na przebieg przemieszczeń pionowych i deformacji powierzchni terenu zrealizowano w oparciu o pomiary geodezyjne przeprowadzone w dwóch rejonach eksploatacji pokładowego złoża węgla kamiennego. Pierwszy rejon wybrano nad eksploatacją ściany 104 (pokład 308) w obszarze górniczym kopalni "Wesoła", drugi natomiast - nad eksploatacją ściany 719 (pokład 207) w obszarze górniczym kopalni "Ziemowit". W obu przypadkach była to eksploatacja pierwszego pokładu prowadzona ścianowym systemem zawałowym z dużym postępem frontu osiągającym wartość do 12 m/dobę. Badania prowadzono wykorzystując specjalnie zastabilizowane linie obserwacyjne: W1 (Kopalnia "Wesoła") i Zl (Kopalnia "Ziemowit") - rys. 2 i 3. Współrzędne płaskie punktów obserwowanych wyznaczano przy zastosowaniu techniki satelitarnej GPS. Zakres pomiarów geodezyjnych obejmował wyznaczanie wysokości punktów oraz długości baz pomiarowych. Pomiary te wykonywano równocześnie tzw. metodą trzech statywów z wymuszonym centrowaniem z wykorzystaniem tachimetru elektronicznego. Obserwacje objęły cały okres wpływów górniczych, przy czym w okresie występowania najintensywniejszych wpływów pomiary realizowane były w cyklu dobowym (łącznie w obu rejonach przeprowadzono 77 serii pomiarowych). Zrealizowany zakres pomiarów linii, obserwacyjnych umożliwił wyznaczanie wartości podstawowych wskaźników deformacji oraz ich zmian szczególnie w okresach zatrzymań frontów eksploatacji i ponownych ich uruchomień. Już wstępna analiza wykazała, że skutki każdego z przestojów frontu eksploatacyjnego pod względem jakościowym okazały się zbliżone. Wskazuje to na podobną reakcję górotworu na nieciągłe prowadzenie frontów eksploatacji w obu rejonach bawczych. W celu ilościowego opisu wpływu przestojów frontu eksploatacji na przebieg obniżeń terenu sporządzono wykresy obniżeń w czasie wybranych punktów linii obserwacyjnych (rys. 4 i 11). Wyraźnie widoczne są charakterystyczne "wypłaszczenia" wykresów po zatrzymaniu frontu eksploatacji złoża i ponowne przyspieszenie obniżeń po ponownym jego uruchomieniu. Efekt nierównomierności przebiegu obniżeń punktów w czasie najbardziej widoczny jest w analizie przyrostów obniżeń w jednodobowych interwałach czasu, na co pozwoliły przeprowadzone pomiary geodezyjne. Celem przeprowadzenia dokładniejszej analizy wyżej opisanego efektu sporządzono wykresy przyrostów obniżeń w czasie rys. 6, 7 i 16) dla trzech reprezentatywnych punktów linii W l i Z l. Na tych wykresach obserwuje się podobny efekt spowolnienia procesu narastania obniżeń po upływie doby od zatrzymania frontu eksploatacji oraz jego przyspieszenia po upływie doby od ponownego rozpoczęcia urabiania. Wyniki wykoanych w tym okresie obserwacji bezspornie wykazały, że górotwór reaguje bardzo szybko na wszelkie zaburzenia ciągłości eksploatacji, co nie potwierdziło wcześniejszych poglądów tygodniowego bądź nawet dłuższego czasu takiej reakcji. W aspekcie ilościowym zauważyć można, że zmiany przyrostów obniżeń punktów zależą zarówno od czasu trwania przerwy eksploatacyjnej, jak też od odległości krawędzi eksploatacji od obserwowanego punktu w trakcie przestoju. Dobowy przyrost obniżeń w rejonie I zmniejszał się maksymalne z wartości około 20 mm/dobę przy postępującym froncie do 3 -5 mm/dobę po jego zatrzymaniu. Większe różnice obserwowano w rejonie II, w którym dobowy przyrost obniżeń po zatrzymaniu frontu eksploatacji, zmniejszał się maksymalne z wartości około 35 mm/dobę do 5-7 nm/dobę. Analiza obserwowanych odkształceń poziomych czasie (rys. 8 i 13) w obu rejonach badań prowadzi do spostrzeżenia, iż w efekcie zatrzymania i ponownego umchomienia frontu eksploatacji, występują zaburzenia tych przebiegów polegające na zminach dobowych przyrostów odkształceń baz pomiarowych. Dla dokładniejszej analizy tego zjawiska sporządzono dla wszystkich odcinków linii pomiarowych Wl i ZI wykresy przyrostów odkształceń poziomych w czasie (przykładowo dla boku 1-2 rys. 9 i dla boku 21 -213 rys. 14). Na wykresach obserwuje się efekt wahania przyrostów odkształceń poziomych w interwałach czasowych nie przekraczającch 2-3 doby (czasami nawet jednej doby) od zatrzymania lub ponownego uruchomienia frontu eksploatacji. Zmiany polegają na tym, że każda baza pomiarowa, w czasie obejmującym przerwę eksploatacyjną oraz okres ponownego uruchamiania frontu eksploatacyjnego, podlega niewielkiemu ściskaniu lub rozciąganiu, niezależnie o tego, czy w tych okresach znajduje się w fazie odkształceń rozciągających czy ścikających. Na podstawie analizy wartości zmian odkształceń poziomych można stwierdzić, że fluktuacje spowodowane przerwami eksploatacyjnymi nie zaburzają zasadniczo generalnego trendu zmian tego wskaźnika deformacji. Szczegółową analizę. utrudniał fakt występowania niewielkich wartości dobowych przyrostów dkształceń poziomych, mieszczących się w większości przypadków w granicach dokładności ich rejestracji. Podsumowując przeprowadzone badania należy stwierdzić, że pozwoliły one po raz pierwszy na uzyskanie jednoznacznego obrazu wpływu przestojów ścianowych frontów eksploatacji na przebieg procesu deformacji powierzchni terenu. Generalnie należy stwierdzić, że nieregularne prowadzenie eksploatacji górniczej (w szczególności jej zatrzymania i ponowne umchomienia) w dużo większym niż dotychczas przypuszczano stopniu zaburzają przebieg procesu deformacji górotworu i powierzchni terenu. Po zatrzymaniu frontu eksploatacji zaobserwowano znaczny spadek dobowych przyrostów obniżeń (do 20% wartości maksymalnych), Efekt zatrzymania frontu ujawniał się już po jednej dobie od momentu zatrzymania eksploatacji i trwał 2-3 doby. Po ponownym uruchomieniu frontu eksploatacji również po okresie jednej doby następował szybki przyrost obniżeń dobowych i po 2-3 dniach osiągał wartości obserwowane przy ciągłym przebiegu frontu. Reakcja na przestoje frontów eksploatacji w obserwowanych odkształceniach poziomych jest podobna do obserwowanych obniżeń, następuje ona jednak później, rozpoczyna się drugiego dnia od zatrzymania frontu i trwa około 3 doby. Natomiast reakcja na ponowne uruchomienie frontu trwała około 4 doby (do osiągnięcia maksymalnych przyrostów odkształceń poziomych dla pełnego biegu frontu). Istotnym spostrzeżeniem jest wykazanie, że wpływ przestojów frontu eksploatacji występuje tym wyraźniej, im większa jest prędkość frontu eksploatacji. Załączone w pracy tabele i wykresy stanowią ilościową dokumentację badanego procesu deformacji powierzchni terenu.

5

Możliwości wykorzystania satelitarnej interferometrii radarowej InSAR w monitorowaniu zagrożeń górniczych

51%

Popiołek E. , Marcak H. , Krawczyk A.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2006

|

tom nr 6

16-18

PL

W pracy przedstawiono możliwości wykorzystania satelitarnego radarowego skanowania terenu metodą InSAR do ciągłego monitorowania zmian terenu wywołanych podziemną eksploatacją górniczą złóż. Wykazano, że możliwe jest m. in. Wyznaczanie okresowych obniżeń terenu, rejonów aktualnego zagrożenia budowli, a także weryfikowanie prognoz deformacji powierzchni terenu. Podkreślono możliwość monitoringu obniżeń powierzchni terenu bez konieczności zakładania sieci geodezyjnej. Wykazano istnienie korelacji pomiędzy położeniem epicentrum wstrząsów górniczych, a zmianami w strukturze obniżeń terenu.

EN

This paper presents the possibilities to monitor subsidence trough caused by underground exploitation of the seam deposit with the application of a satellite method InSAR. This method allow us to making determination of periodical increases in the area of subsidence and making comparisons between measured values and evaluated before exploitation. It was proved that the InSAR method allows the assessment of current threat to the mining area and objects by defining the areas of intensive subsidence as well as the estimation of maximal values of deformation indexes. Emphases possibilities using InSAR method instead of traditional survey measurements. The correlation between tremor localization and changes in the deformation structure was shown.

6

Zastosowanie geoinformatyki w dziedzinie ochrony terenów górniczych

51%

Popiołek E. , Hejmanowski R. , Krawczyk A.

|

tom T. 12, z. 2/1

375-382

PL

W artykule scharakteryzowano genezę pierwszych zastosowań informatyki w dziedzinie ochrony terenów górniczych. Przedstawiono pionierskie zastosowania technik informatycznych w tej dziedzinie na tle innych ośrodków naukowych. Zaprezentowano dotychczasowe opracowane systemy obliczeniowe stosowane do prognoz deformacji terenu oraz bazy danych przeznaczone do gromadzenia informacji o infrastrukturze terenu. Na zakończenie szczegółowo omówiono bieżące kierunki badań związanych z geoinformatyką.

EN

In the paper first attempt to using informatics in the field of mining areas protection was characterized. The pioneering work with informatics technique in that field was described with comparing to the other science center's. The software for post mining deformation calculation and databases designed for infrastructure information handling was presented. At the end of paper actual research directions connected to geoinformatics was discussed.

7

Zastosowanie numerycznej ewidencji pomiarów szybowych w O/ZG "Polkowice-Sieroszowice"

45%

Popiołek E. , Ostrowski J. , Krawczyk A. , Skobliński W. , Szaniawski M.

|

tom T. 9, z. 2/1

469-475

PL

Szyby górnicze, a w szczególności ich obudowa, uzbrojenie i wyposażenie, podlegają przemieszczeniom i deformacjom związanym z ruchami górotworu wywołanymi działalnością górniczą. W pracy przedstawiono propozycję komputerowego systemu rejestracji wyników pomiarów przemieszczeń i deformacji prowadzonych w szybie. Przedstawiono stan prac nad systemem oraz opisano doświadczenia z pierwszego etapu jego wdrożenia.

EN

Mine shafts, especially their casing and equipment are influenced by rock mass deformation caused by underground exploitation. In paper are presented project of computer storage system for recording results from deformation measurements collected in shaft. First working stage of project was implemented in mine and experiences from that stage was described.

8

Mining hazards analysis with simultaneous mining copper ores and salt deposits in LGOM (Legnica-Głogów Copper Belt) mines with regard to dynamic influences

32%

Kłeczek Z. , Niedojadło Z. , Popiołek E. , Skobliński W. , Sopata P. , Stoch T. , Wójcik A. , Zeljaś D.

|

tom Vol. 61, no. 3

553--570

EN

In the case of locating two bedded deposits of different mineral resources in a small vertical distance, additional or increased mining hazards can occur (deformations of the rock mass, crumps and mining shocks, hazards to the land surface). This paper has thoroughly examined the impact of exploitation of the lower-located deposit of copper ore on the higher-located deposit of salt as well as the reverse situation as regards the dynamic phenomena, being the greatest lithospheric hazard in LGOM. At the same time theoretical models of processes were applied, verified by previous observations in situ in mines of Legnica-Głogów Copper Belt.

PL

W przypadku usytuowania dwóch pokładowych złóż różnych surowców mineralnych w niewielkiej odległości pionowej mogą występować dodatkowe lub zwiększone zagrożenia górnicze (deformacje górotworu, tąpania i wstrząsy górnicze, zagrożenie powierzchni terenu). W pracy rozważono wszechstronnie oddziaływanie eksploatacji niżej zalegającego złoża rudy miedzi na wyżej zalegające złoże soli kamiennej oraz sytuację odwrotną w zakresie zjawisk dynamicznych, będących największym zagrożeniem litosferycznym w LGOM. Wykorzystano przy tym modele teoretyczne procesów, zweryfikowane przez dotychczasowe obserwacje in situ w kopalniach Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego.