Streszczenie niniejsze mogłoby zawierać równie kategoryczne sformułowania, co streszczenie naszych Oponentów. Ograniczymy się do stwierdzenia, że nadal kwestionujemy pogląd o intensywności i skali synkredowej inwersji regionalnej, a Ich argumenty płynące z danych litofacjalnych, miąższościowych, sejsmicznych, z ruchliwości soli, porównań regionalnych i strukturalnych są bądź niewystarczające, bądź niewiarygodne. Uznajemy natomiast, czemu zresztą nigdy nie zaprzeczaliśmy, że proces prowadzący do inwersji mógł się rozpocząć wcześniej niż w mastrychcie oraz że pewne tego objawy są obserwowane.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Praca ma charakter przeglądowy; zawiera odniesienia do publikacji zajmujących się osadami kredy obszaru lubelskiego: ich pozycją strukturalną, litologią, warunkami sedymentacji i warunkami paleotektonicznymi. Ewolucja basenu została scharakteryzowana na podstawie map litofacji i tempa subsydencji 7 przedziałów czasowych. Podkreślono związki rozkładu litofacji i subsydencji ze strukturami paleozoicznego i prekambryjskiego podłoża. Ewolucję paleotektonicznych warunków, kształtujących przestrzeń depozycyjną, interpretowano na podstawie lokalizacji przypuszczalnych stref synsedymentacyjnych uskoków i fałdów. Przedstawiono przesłanki na rzecz początku inwersji lubelskiego odcinka bruzdy śródpolskiej we wczesnym mastrychcie.
EN
The aim of the study is to give an overview of research dealing with Cretaceous deposits in the Lublin region, i.e. their structural position, lithology, sedimentary and palaeotectonic conditions. Reconstruction of the Cretaceous basin evolution is based on lithofacies maps and on maps of subsidence rates made for 7 time spans. Relations of lithofacies and subsidence patterns with Palaeozoic and Precambrian basement structures are emphasized. Interpretation of synsedimentary faults and folds enabled conclusions on palaeotectonic conditions that created the depositional space. Some remarks concerning Early Maastrichtian timing of the onset of inversion processes is also presented.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Na podstawie analizy miąższości i wykształcenia facjalnego osadów górnokredowych na świętokrzyskim odcinku bruzdy śródpolskiej autorzy stwierdzili, że otrzymany obraz ewolucji paleotektonicznej różni się od prezentowanego w literaturze. Daleko idące odstępstwa od zasad rekonstrukcji paleogeograficznej i paleotektonicznej zauważone na mapach świętokrzyskiego odcinka bruzdy (ryc. 1 na podstawie: Jaskowiak-Schoeneichowa & Krassowska, 1988; Krassowska [W:] Marek & Pajchlowa, 1997) mogą powodować wątpliwości co do propozycji interpretacyjnych obszaru epigenetycznej erozji w centralnej, kujawskiej i północno-zachodniej, pomorskiej części bruzdy. Wiele wskazuje na to, że interpretacje rozkładu litofacji i miąższości prowadzono w podobny sposób, jak dla świętokrzyskiego odcinka. W tej sytuacji uznano za celowe przedstawienie do dyskusji próby reinterpretacji tych map (ryc. 2), co w znacznym stopniu wpływa na paleogeograficzno-paleotektoniczne wnioski dotyczące całego obszaru bruzdy śródpolskiej w kredzie: (1) w turonie na całym odcinku bruzdy brak jest dowodów na inwersję - odwrotnie, nastąpiło przyspieszenie subsydencji; (2) w turonie, koniaku i santonie spłycenie na obszarze pomorskim wynikało prawdopodobnie z wynoszenia tarczy bałtyckiej, a nie z inwersji zachodzącej w bruździe śródpolskiej; (3) w kampanie i mastrychcie widać obniżanie się południowej części kratonu wschodnioeuropejskiego (obszar lubelsko-lwowski), co w połączeniu z trwającym wynoszeniem obszaru południowego Bałtyku sugeruje nachylanie się europejskiej części kratonu wschodnioeuropejskiego w kierunku zamykających się basenów Tetydy; (4) przejawy początków inwersji na podstawie zreinterpretowanych map można widzieć dopiero w kampanie na odcinku pomorskim, a w późnym mastrychcie nie można ich wykluczyć na odcinku świętokrzyskim. Zakwestionowany został model inwersji wynikający z istniejących map górnej kredy w bruździe śródpolskiej, jako nie mający geodynamicznego uzasadnienia, ani odniesień do dobrze rozpoznanych badaniami sejsmicznymi innych basenów mezozoicznych północno-zachodniej Europy.
The Cretaceous basin of the Lublin area belongs to the SE part of the Mid-Polish Trough and its NE border extending on the East European Craton. Our study is based on isopach maps of seven time intervals, from Neocomian to Early Maastrichtian. Several main lithofacies have been distinguished whose areal extents were plotted on thickness pattern maps. The isopach and lithofacies maps helped to delimit the basin depocenter, providing information on vertical motions of the basin basement and synsedimentary reactivation of older fault zones. The areal extents of the siliceous and chalk lithofacies have been shown to be controlled by the positions of discontinuity zones in the crystalline basement. Two stages of accelerated subsidence have been established: in Turonian and Early Maastrichtian times. Regional comparisons of accumulation rates and their accelerations during these time spans gave possibility to distinguish the roles of eustatic and tectonic factors in the process of augmenting the basin capacity. Some remarks concerning Early Maastrichtian timing of the inversion onset are also presented.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.