Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Rekordowe dwanaście miesięcy

100%

Kundzewicz Z. W.

|

nr 09

2

Global freshwater resources for sustainable development

100%

Kundzewicz Z. W.

|

nr 2

125-134

3

Intense precipitation and high river flows in Europe - observations and projections

100%

Kundzewicz Z. W.

Acta Geophysica Polonica

|

2005

|

tom Vol. 53, nr 4

385--400

EN

Several destructive floods have occurred in the last decade in Europe, causing record high material damage. The question of detection and attribution of changes in various flood-related indices attracts increasing interest. Among the mechanisms that can impact flood risk are changes in socio-economic systems, which influence terrestrial systems, and changes in the climatic system. The atmosphere's water holding capacity (and hence potential for intense precipitation) increases with temperature and more intense precipitation has been documented in the warming world. However, a general and coherent increase in high river flows has not been detected. Results of change detection studies of daily river flow in Europe show that the overall maxima (for the 1961-2000 period) occurred more frequently in the subperiod 1981-2000 than in the subperiod 1961-1980. Regional changes in the timing of floods have been reported in many areas of Europe, with increasing incidence of late autumn and winter floods (caused by rain) and fewer spring snowmelt floods. Also, the number of ice-jam related inundations has decreased. On the other hand, intensive and long-lasting summer precipitation episodes have led to disastrous floods in Central Europe (cf. the 1997 Odra/Oder flood, the 2001 Vistula flood, and the most destructive 2002 deluge on the Labe/Elbe), and river flooding has been recently recognized as a major hazard in the region. Significant differences between future projections and the reference period, indicating the likelihood of increasing flood hazard, have been identified in both intense precipitation and high flows.

4

Polityka klimatyczna - wyzwania i ograniczenia

100%

Kundzewicz Z. W.

|

tom 124

5

Zmiany klimatu, ich przyczyny i skutki : obserwacje i projekcje

100%

Kundzewicz Z. W.

|

tom Vol. 15

39-49

PL

W latach 2010 i 2011 wystąpiło w Polsce kilka miesięcy o temperaturze poniżej średniej z wielolecia. Jednak, w skali globalnej, cały rok 2010 był rekordowo ciepły i zakończył najcieplejsze dziesięciolecie w historii bezpośrednich obserwacji temperatury. Był to 34. kolejny rok o temperaturze globalnej wyższej niż średnia z XX w. Temperatura globalna rośnie od 40 lat, a począwszy od lat 1960. każda dekada była cieplejsza od poprzedniej. Zmiany nie są jednak regularne w czasie i przestrzeni - na zaobserwowany trend wzrostowy nakłada się silna zmienność naturalna. Zmiany klimatu nie są niczym nowym, bowiem w historii Ziemi okresy chłodniejsze wielokrotnie przeplatały się z cieplejszymi. Mechanizmy historycznych zmian klimatu były całkowicie naturalne. Obecnie ziemski klimat ociepla się najprawdopodobniej przede wszystkim z powodu wywołanego przez ludzi wzrostu stężenia atmosferycznego gazów cieplarnianych. Projekcje na przyszłość przewidują dalsze, jeszcze bardziej intensywne, globalne ocieplenie i ta tendencja wydaje się przesądzona co najmniej na kilkadziesiąt lat. W istocie z temperaturą zmieniają się wszystkie elementy sprzężonych systemów klimatu i zasobów wodnych, a w konsekwencji - także wielu systemów fizycznych, biologicznych i ludzkich (społeczno-ekonomicznych). Konsekwencje - zarówno korzystne, jak i negatywne - można dostrzec, i spodziewać się ich w przyszłości, we wszystkich regionach świata oraz we wszystkich sektorach i systemach. Zaistnienie i wielkość konsekwencji zależą od scenariusza rozwoju społeczno-ekonomicznego, który ma wpływ na emisję gazów cieplarnianych, oraz od realizowanej polityki przeciwdziałania zmianom klimatu. Prawdopodobieństwo dotkliwych konsekwencji zmian klimatu rośnie wraz ze wzrostem szybkości i amplitudy zmian. Ocenia się, że przy znaczniejszym ociepleniu straty przeważałyby globalnie nad korzyściami. Skoro działalność człowieka jest odpowiedzialna za większą część obecnego ocieplenia, to poprzez właściwe kształtowanie ludzkiej działalności można próbować ograniczać ocieplenie w dalszej perspektywie. Ponieważ jednak globalny system klimatyczny cechuje się znaczną bezwładnością, więc nie jesteśmy w stanie skutecznie wpływać na klimat najbliższych dziesięcioleci. W efekcie można oczekiwać globalnego ocieplenia rzędu 0,2 stopni Celsjusza na dekadę. Natomiast wielkość ocieplenia w następnych dziesięcioleciach będzie można ograniczyć poprzez skuteczną politykę ochrony klimatu, tzn. redukcję emisji gazów cieplarnianych i zwiększenie ich wiązania, podjęte odpowiednio wcześnie. Bez efektywnej polityki klimatycznej poziom ocieplenia w horyzoncie roku 2100 będzie zapewne znacznie wyższy niż względnie bezpieczny wzrost o 2 stopnie Celsjusza ponad temperaturę z okresu przedprzemysłowego. Człowiek zaadaptował się do już istniejącego klimatu, więc każda zmiana wymaga dostosowania się do nowych warunków i generuje koszty. W Polsce zmiany klimatu niosą szanse - bardziej przyjazną, wyższą temperaturę wody w Bałtyku, a zimą - mniejszą zachorowalność i śmiertelność oraz oszczędność na opale. Są jednak i zagrożenia: wzrost częstości fal upałów, opadów intensywnych, powodzi i osuwisk, ale też suszy w sezonie wegetacyjnym, silnych wiatrów i wzrost poziomu morza. Per saldo, Polska na pewno nie będzie wielkim przegranym w zmieniającym się klimacie, jednak np. problemy z okresowymi deficytami lub niszczącymi nadmiarami wody mogą się nasilić. Trzeba będzie optymalnie "zagospodarować" zmiany korzystne, a skutecznie zaadaptować się do zmian niekorzystnych. Konieczna jest wielka rozwaga i dyplomatyczna zręczność, by wynegocjować w Unii Europejskiej takie warunki zobowiązań dotyczących polskiego wkładu w przeciwdziałanie zmianom klimatu, które nie przyhamują społeczno-gospodarczego rozwoju Polski. Nasz kraj "węglem stoi", więc perspektywa wysokiego opodatkowania emisji dwutlenku węgla i zagrożenie tzw. "wyciekaniem węgla", a w konsekwencji utrata miejsc pracy w Polsce na rzecz krajów, które nie uczestniczą w światowym przeciwdziałaniu zmianom klimatu, mogą być powodem do obaw. Nie może być tak, że dla Polski kuracja jest gorsza od choroby. Nasza wiedza na temat przyszłych warunków jest jednak bardzo ograniczona i obarczona znacznym elementem niepewności.

EN

In the years 2010 i 2011, there have been several months in Poland with temperature below the long-term monthly mean. However, in the global scale, the year 2010 was record-warm and terminated the globally-warmest decade in the history of direct temperature observations. It was the 34-th consecutive year with global temperature exceeding the 20th century average. Global temperature has been growing for 40 years and since 1960s, each decade is warmer than the former one. However, changes are not regular in time and space - there is a strong natural variability superimposed on the growing trend. Climatic changes have occurred many times in the history of the Earth - there were many cooler periods interspersed with warmer periods. However, mechanisms of earlier climatic changes have been totally natural. Presently, it is very likely that the Earth climate warms up primarily due to anthropogenic increase of atmospheric concentration of greenhouse gases. Projections for the future foresee further, and more intense, global warming and this tendency is projected to last for at least several decades. In fact, temperature changes are accompanied with changes of all elements of the coupled systems of climate and water resources, and in consequnce - many physical, biological, and human (socio-economic) systems. Climate change impacts, both advantageous and disadvantageous, can be observed already, and are expected in the future, in all regions, sectors, and systems. They depend on the scenario of socio-economic development that drives the emissions of greenhouse gases, and on the climate change mitigation policy. Probability of severely adverse impacts grows with the level and rate of warming. It is estimated that for a larger warming, negative effects would dominate over positive effects. If human activity is responsible for the most part of the recent warming, we can try to restrict the warming in a longer perspective by changing the human behaviour. However, due to the inertia of the climate system, we cannot influence the climate of the nearest decade or two, so that the warming of 0.2 centigrade per decade is expected. The amplitude of warming in 2050-2100 can be restricted by an effective climate mitigation policy, i.e. reduction of emission of greenhouse gases and increase of carbon sequestration, undertaken sufficiently early. Without effctive climate policy, the global warming in the time horizon of the year 2100 will be much higher than the relatively safe increase by 2 centigrade above the pre-industrial temperature. People have already adapted to the existing climate, hence every change of climate requires adaptation to new conditions and generates costs. In Poland, climate change bring opportunities, such as higher, hence more enjoyable water temperature in the Baltic Sea, and in winter - lower morbidity and mortality, and savings on heating. However, there are also threats: increase of frequency of heat waves, intense precipitation, floods and landslides, but also droughts in vegetation seasons, strong winds, and sea level rise. All in all, Poland will not be a big looser in the changing climate, even if problems with temporary deficits or destructive abundance of water can become more severe. It is necessary to benefit of positive changes and to adapt to negative changes. Prudence and diplomatic skills are needed in negotiations with the European Union. The obligations on the Polish contribution to climate mitigation cannot inacceptable delay the socio-economic development. Our country "sits on coal", hence the perspective of high tax on emission of carbon dioxide and the threat of carbon leakage, and in consequence loss of jobs in Poland to countries that do not partake in the global climate policy can be reasons for concern. It would be inacceptable that in Poland the cure is worse than the disease. However, our knowledge about future conditions is very limited and loaded with a considerable uncertainty.

6

Klęski żywiołowe - obserwacje, projekcje i możliwości przeciwdziałania

100%

Kundzewicz Z. W.

|

tom 124

EN

Natural disasters - observations, projections and possibilities of counteraction

7

Global change scenarios from the perspective of the past

100%

Kundzewicz Z. W.

|

nr 3-4

8

W kierumku trwalego rozwoju terenow wiejskich cz.II

63%

Kundzewicz Z. W. , Przymusinska I.

|

2003

|

nr 06

24-25

9

Ograniczanie wpływu zagrożeń klimatycznych w odniesieniu do rolnictwa i obszarów wiejskich

63%

Kundzewicz Z. W. , Kozyra J.

|

nr 07

10

Projections of changes in heavy precipitation in the northern foothills of the Tatra Mountains

51%

Pińskwar I. , Kundzewicz Z. W. , Choryński A.

|

tom Vol. 5, Iss. 2

21--30

EN

Heavy and/or long-lasting precipitation events in the Tatra Mountains and their northern foothills may cause floods that propagate downstream in the Vistula River and inundate large areas of Poland. In a warmer climate, future precipitation extremes could be higher than they are today, hence the flood risk potential is likely to grow. Therefore, assessment of these future changes and adaptation to changes in flood risk are of considerable interest and importance. In this study, seven global climate models were used to get insight into a range of changes in the characteristics of mean and heavy precipitation: this was done for two climate scenarios – A1B and A2 of the SRES family. With the help of the so-called delta-change method and based on responses from global climate models, projections were made for 11 precipitation stations in the region. Analyses were made of various indices, such as annual totals, maximum 24 h, 5-day; 10-day, monthly maximum sums of precipitation and also numbers of days with intense precipitation equal or above the thresholds of 30 and 50 mm per day. It was found that all GCM models under examination projected an increase in mean annual precipitation totals as well as in heavy precipitation in the future time horizon studied here (2080-2100).

11

Zagrożenia związane z wodą

45%

Kundzewicz Z. W. , Iwanicki J. , Kindler J. , Gromiec M. , Matczak P.

|

tom Nr 10

353--358

PL

Artykuł stanowi wprowadzenie do zbioru pięciu artykułów przedstawiających zagrożenia związane z wodą. Jeśli poziom wody w ciekach czy zbiornikach układa się w granicach stanów średnich, a jakość wody jest zadowalająca, wydaje się, że tak musi być. Czasem jednak zdarza się niszczący nadmiar wód, częściej - deficyt wód, a bardzo często - woda nie spełnia norm jakości. Oprócz tych zagrożeń istotne są zagrożenia instytucjonalne, związane z niewłaściwą gospodarką wodną, które prowadzą do problemów z wdrożeniem prawodawstwa UE.

EN

The articles constitutes an introduction to a series of five articles presenting water-related threats. If the level of water in watercotirses or reservoirs remains within medium stages and the quality of water is satisfactory, it seems that this is how it should be. However, sometimes we deal with a destructive excess of waters, more often - with water shortages, and very often - with water that does not satisfy the quality norms. Besides those threats, also institutional ones, related to improper water management, are important as they lead to problems with the EU law implementation.

12

Climate change - is it worse than expected?

45%

Kundzewicz Z. W. , Masson-Delmotte V. , Cubasch U. , Skea J. , Kleiber M.

|

tom 22

EN

A review of findings contained in the IPCC AR5 Synthesis Report, of particular relevance to the Polish audience, is offered. Polish perspectives on coal-climate nexus are discussed in a broader, universal, context. Positive examples of climate policies in other countries are provided. The title of this paper refers to a public conference organized in Warsaw by the Embassies of France, Germany, and the UK and the Polish Academy of Sciences.

13

Zagrożenia związane z niedoborem wody

38%

Kędziora A. , Kępińska-Kasprzak M. , Kowalczak P. , Kundzewicz Z. W. , Miler A. T. , Pierzgalski E. , Tokarczyk T.

|

nr 1

14

Zagrożenia instytucjonalne gospodarki wodnej i proponowane przeciwdziałania

38%

Kindler J. , Iwanicki J. , Kundzewicz Z. W. , Matczak P. , Miłaszewski R. , Żelazo J.

|

tom Nr 10

359--365

PL

Można wyróżnić liczne zagrożenia instytucjonalne związane z gospodarką wodną w Polsce. Problemem jest anachroniczna interpretacja koncepcji gospodarki wodnej, która nie przystaje do Ramowej Dyrektywy Wodnej Unii Europejskiej. Słabe planowanie, niewystarczające finansowanie i kontrola użytkowników, oraz odstępstwa od reguły gospodarki zlewniowej są wyraźnymi niedostatkami gospodarki wodnej. Potrzebne jest lepsze zdefiniowanie zasadniczych kompetencji i szczegółowa alokacja zadań, a także zapewnienie stabilnego finansowania. Zagrożeniem jest brak kadr fachowych dla nowoczesnej gospodarki wodnej i ograniczony dostęp do informacji.

EN

We can list numerous institutional threats related to the water management in Poland. The problem lies in anachronistic interpretation of the water management, which does not match the Water Framework Directive of the European Union. Poor planning, insufficient financing and control over users, exceptions to the catchment-based management principle constitute visible shortcomings of the water management. We need better definition of basic competencies and detailed allocation of tasks, as well as stable financing. Lack of professional personnel needed in the modern water management and limited access to information also constitute a threat.

15

What can we learn from the projections of changes of flow patterns? Results from Polish case studies

32%

Piniewski M. , Meresa H. K. , Romanowicz R. , Osuch M. , Szcześniak M. , Kardel I. , Okruszko T. , Mezghani A. , Kundzewicz Z. W.

|

tom Vol. 65, no. 4

809--827

EN

River flow projections for two future time horizons and RCP 8.5 scenario, generated by two projects (CHASE-PL and CHIHE) in the Polish-Norwegian Research Programme, were compared. The projects employed different hydrological models over different spatial domains. The semi-distributed, process-based, SWAT model was used in the CHASE-PL project for the entire Vistula and Odra basins area, whilst the lumped, conceptual, HBV model was used in the CHIHE project for eight Polish catchments, for which the comparison study was made. Climate projections in both studies originated from the common EURO-CORDEX dataset, but they were different, e.g. due to different bias correction approaches. Increases in mean annual and seasonal flows were projected in both studies, yet the magnitudes of changes were largely different, in particular for the lowland catchments in the far future. The HBV-based increases were significantly higher in the latter case than the SWAT-based increases in all seasons except winter. Uncertainty in projections is high and creates a problem for practitioners.

16

Zasoby wodne a ich wykorzystanie

32%

Gutry-Korycka M. , Sadurski A. , Kundzewicz Z. W. , Pociask-Karteczka J. , Skrzypczyk L.

|

nr 1

17

Zagrożenia związane z nadmiarem wody

26%

Romanowicz R. J. , Nachlik E. , Januchta-Szostak A. , Starkel L. , Kundzewicz Z. W. , Byczkowski A. , Kowalczak P. , Żelaziński J. , Radczuk L. , Kowalik P. , Szamałek K.

|

nr 1

18

Zagrożenia instytucjonalne

26%

Kindler J. , Iwanicki J. , Kundzewicz Z. W. , Matczak P. , Miłaszewski R. , Żelazo J.

|

nr 1

19

Zagrożenia związane z wodą

20%

Iwanicki J. , Kindler J. , Kundzewicz Z. W.

|

nr 1