Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Carboniferous spores from the Chełm I boring (Eastern Poland)

100%

Karczewska J.

|

nr 3

EN

A description is given of 34 species of 10 genera of megaspores, of this number 8 new species and one new variety, from Carboniferous of the Chełm I boring. A hundred and sixty eight species of microspores of 59 genera are identified. A new gen us and 6 new species of microspores are described. Quantitative (specific and generic) microspore analyses have been carried out whose results are shown in Tables 2 and 3, as well as a megaspore qualitative analysis presented in Table 1. A stratigraphic correlation is made with the Upper Silesian Coalfield (Western Poland), with the U.S.S.R.'s coalfield and with Carboniferous of Spitsbergen. It is used as a basis for distinguishing in the Carboniferous series of the Chełm I boring, of the following stratigraphic units: Upper and Lower(?) Viséan, Namurian A, B and C, and Westphalian A (+ B?).

PL

W pracy niniejszej opisano mikro- i megaspory z karbonu wiercenia Chełm I. Wiercenie to wykonane zostało w odległości 1 km od Chełma, nad rzeką Uherką. Miąższość utworów karbońskich wynosi ponad 600 m. Pobrano około 500 prób, z czego 200 przemacerowano na mikrospory i 200 - na megaspory. Stosowano metodę Schulzego, zmodyfikowaną przez Bocheńskiego oraz Dybovą i Jachowicza (1957). Łupki i piaskowce macerowano 40% kwasem fluorowodorowym. Pozytywny wynik maceracji w przypadku mikrospor uzyskano w 33 próbach, megaspor - w 18 próbach. Najbogatsze w spory były węgle i łupki węglowe. Przy obserwacji megaspor cienkobłonnych dobre wyniki dało oczyszczanie poszczególnych okazów przy pomocy ługu sodowego, który rozpuszcza substancje wypełniające spory. Po przemyciu tych spor i przeniesieniu do gliceryny, można je oglądać w świetle przechodzącym. Opisano 34 gatunki należące do 10 rodzajów megaspor, z czego 8 nowych, a mianowicie: Calamospora magna n. sp., C. ovata n. sp., Lagenicula baculata n. sp., L. brevispinosa n. sp., L. clavata n. sp., L. maeandrica n. sp., Setosisporites dybovaa n. sp., S. reticulatus n. sp., oraz 1 nową odmianę Lagenicula horrida hippocastani-formis n. var. Oznaczono 168 gatunków mikrospor należących do 59 rodzajów. Opisano nowy rodzaj Pseudoannulatisporites n. gen. i 6 nowych gatunków mikrospor: Pustulatisporites irregularis n. sp., Lycospora intermedia n. sp., Densosporites pseudoconfragosus n. sp., Savitrisporites minor n. sp., Gravisporites triangulatus n. sp. i Pseudoannulatisporites polonicus n. sp. Wykonano analizy mikrosporowe ilościowe (gatunkowe i rodzajowe), których wyniki przedstawiono graficznie (Tab. 2 i 3), oraz analizę megasporową jakościową (Tab. 1). Przeprowadzono korelację stratygraficzną z Zagłębiem Górnośląskim, zagłębiami radzieckimi i karbonem Spitsbergenu. Na tej podstawie wydzielono w karbonie wiercenia Chełm I następujące jednostki stratygraficzne: wizen dolny (?) i górny, namur A, B i C oraz westfal A ( + B?). Opisana kolekcja znajduje się w Zakładzie Paleobotaniki Uniwersytetu Warszawskiego, oznaczona symbolami Z. Pb. A - O.

RU

В настоящей работе описано микро- и мегаспоры каменноугольных отложений из скважины Хелм I. Бурение проведено на расстоянии 1 км от г. Хелм, над рекой Угерка (восточная Польша). Мощность каменноугольных отложений более 600 м. Отобрано около 500 проб, из чего 200 было подвержено мацерации на микроспоры и 200 - на мегаспоры. Применялся метод Шульце (Schulze), измененный Бохеньским (Bocheński), а также Дыбовой и Яховичем (Dybová & Jachowicz, 1957). Сланцы и песчаники были мацерированы в 40% фтористоводородной кислоте. Положительный результат мацерации получено для микроспор в 33 пробах, для мегаспор - в 18 пробах. Наиболее богатые спорами были угольные пласты и углистые сланцы. При наблюдении мегаспор с тонкой экзиной, хорошие результаты дала очистка отдельных спор при помощи натрового щёлка, который растворяет субстанции выполняющие споры. После промывки этих спор и переноса в глицерин, можно наблюдать их в проходящем свете. Описано 34 видов принадлежащих к 10 родам мегаспор, из чего 8 новых, а именно: Calamospora magna n.sp., С. ovata n. sp., Lagenicula baculata n. sp., L. brevispinosa n. sp., L. clavata n. sp., L. maeandrica n. sp., Setosisporites dybovae n. sp., S. reticulatus n. sp. и 1 новый вариетет: Lagenicula horrida hippocastaniformis n. var. Определено 168 видов микроспор принадлежащих к 59 родам. Описано новый род Pseudoannulatisporites n. gen. и 6 новых видов микроспор: Pustulatisporites irregularis n. sp., Lycospora intermedia n. sp., Densosporites pseudoconfragosus n. sp., Savitrisporitcs minor n. sp., Gravisporites triaugulatus n. sp., и Pseudoannulatisporites polonicus n. sp. Сделано количественные микроспоровые анализы (видовые и родовые), а результаты представлено графически (Таб 2 и 3), а также качественный мегаспо-ровый анализ (Таб. 1). Проведено стратиграфическую корреляцию с верхнесилезским бассейном (западная Польша), советскими бассейнами и каменноугольными отложениями Шпицбергена. На этом основании выделено в карбоне буровой скважины Хелм I следующие стратиграфические единицы: нижний (?) и верхний визе, намюр А, В, С и вестфаль А ( + В?). Описанная коллекция, обозначенная символами Z. РЬ. A-О. находится в Лаборатории Палеоботаники Варшавского Университета.

2

Mikrosporangia i ziarna pylku Paracalathiops stachei Remy, 1953 z wiercenia Chełm I

100%

Karczewska J.

|

nr 2

PL

Opisano sporangia i ziarna pyłku Paracalathiops stachei Remy, znalezione w namurze A, wiercenia Chełm I. Gatunek ten był znany dotychczas jedynie z Dolnego Śląska i Szkocji.

EN

Sporangia and pollen of pteridosperms Paracalathiops stachei Remy, 1953 are here described. Sporangia of this species have been known so far only from Lower Silesia and Scotland. The material under study comes from Chełm I bore-hole, from a depth of 1002.5 m. On the basis of a spore analysis, the age of these deposits has previously been determined (Karczewska, 1967) as Namurian A. The present studies have been based on 200 well-preserved sporangia. A great importance of these sporangia, which belong to the oldest pteridosperms having microspores with air bladders, is here emphasized. As index forms of Namurian A, they are also stratigraphically important.

RU

Описаны спорангии и пыльца семенного папоротника Paracalathiops stachei Remy, 1953. Спорангии этого вида до сих пор были известны только из Нижней Силезии и Шотландии. Изученный ныне материал происходит из буровой скважины Хелм I, с глубины 1002,5 м. Стратиграфический возраст этих осадков на основании спорово-пыльцевого анализа (Karczewska, 1967), определен как намюр А. Исследованы 200 спорангиев хорошей сохранности. Отмечено большое значение этих спорангиев, принадлежащих наиболее древнему семенному папоротнику, имеющему микроспоры с воздушными мешками. Они имеют стратиграфическое значение как руководящие формы для намюра А.

3

Megaspores of the turma zonales from the Carboniferous of Poland. Part II - Reconsideration of the genus Triangulatisporites

100%

Karczewska J.

|

nr 4

EN

The genus Triangulatisporites is emended. The descriptions of the four known species are supplemented and five new species are described. The structure of the spore wall was studied with the SEM and in transmitted light; the main wall layers are: mesospore, exospore and perispore. The perispore structure in Triangulatisporites is the basic taxonomic feature. The natural relationships of these megaspores are discussed.

PL

W pracy niniejszej opisano 9 gatunków megaspor karbońskich z rodzaju Triangulatisporites, który emendowano. Poszerzono opisy czterech znanych gatunków i opisano pięć nowych. Autorka dysponowała ponad 2 tysiącami okazów bardzo dobrze zachowanych (w tym okazy z oryginalnej kolekcji Jana Zerndta) oraz 117 preparatami megaspor do badań w świetle przechodzącym. Okazy pochodzą z Górnośląskiego Zagłębia Węglowego i Lubelskiego Zagłębia Węglowego. Z kolekcji Zerndta zostały zbadane na nowo okazy opisane i ilustrowane przez tego autora. Stosowane dotychczas powszechnie metody badań megaspor w świetle odbitym nie pozwalają na dokładne poznanie budowy, zwłaszcza tak małych form jakie występują w rodzaju Triangulatisporites. W pracy niniejszej zastosowano trzy metody badań: w świetle odbitym, przechodzącym i w skanningowym mikroskopie elektronowym. Autorka dowodzi, że mimo podobnego ogólnego planu budowy i podobnych rozmiarów megaspor rodzaj Triangulatisporites charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem gatunkowym. Stwierdziła ona w ścianie wszystkich megaspor rodzaju Triangulatisporites występowanie trzech głównych warstw: mesosporium, eksosporium i perisporium. U wszystkich megaspor tego rodzaju występuje dobrze rozwinięte mesosporium z licznymi „cushions”; eksosporium tworzy ciało centralne spor, jest najgrubszą warstwą ściany sporowej i ma budowę ziarnistą; perisporium pokrywa całą powierzchnię ciała centralnego, tworzy również listewki znaku zrostowego i wypustkę równikową. Listewki znaku zrostowego u wszystkich gatunków tego rodzaju przechodzą do zewnętrznego brzegu wypustki równikowej a ich wysokość pozostaje w ścisłej zależności od szerokości wypustki równikowej (im szersza zona tym wyższe listewki znaku zrostowego). Gatunki rodzaju Triangulatisporites charakteryzuje głównie budowa perisporium tj. następujący zespół cech: wysokość i budowa listewek znaku zrostowego, szerokość i budowa wypustki równikowej, oraz ornamentacja części dystalnej i proksymalnej; cechy te pojedynczo nie mają znaczenia systematycznego. Autorka przedstawia swoje poglądy na temat naturalnego pokrewieństwa megaspor z rodzaju Triangulatisporites. Stwierdziwszy, że megaspory tego rodzaju mają budowę pośrednią, łączącą cechy wszystkich trzech grup zielnych widłakowych: Selaginellales, Lycopodiales i Isoetales, autorka wnioskuje, że spory te mogły być produkowane przez odrębną grupę zielnych widłakowych, której części wegetatywnych nie znamy; stanowiłaby ona grupę wyjściową dla wszystkich trzech wymienionych rzędów roślin widłakowych.

RU

В работе представлено описание 9 видов мегаспор карбона из рода Triangulatisporites, который был изменен. Дополнены описания четырех ранее известных видов и описаны пять новых видов. Автор располагал свыше 2 тысячами экземпляров в очень хорошей сохранности и 117 препаратами мегаспор для наблюдений в проходящем свете. Экземпляры были собраны в Верхнесилезском и Люблинском угольных бассейнах. Кроме того, вновь исследовались некоторые экземпляры из оригинальной коллекции Яна Церндта (Верхнесилезский угольный бассейн), описанные и проиллюстрированные этим автором. Распространенный метод изучения мегаспор в отраженном свете не дает возможности детального исследования строения, особенно таких мелких форм, которые относятся к роду Triangulatisporites. В работе применялись три метода наблюдений - в отраженном свете, в проходящем свете и под электронным сканирующим микроскопом. Автор доказывает, что несмотря на общее сходство строения и размеров, мегаспоры рода Triangulatisporites характеризуются значительным видовым разнообразием. В строении стенки всех мегаспор рода Triangulatisporites участвуют три основных слоя: мезоспорий, экзоспорий и периспорий. Все мегаспоры этого рода отличаются хорошо развитым мезоспорием с многочисленными „cushions”, экзоспорий слагает центральное тело спор, является самым толстым слоем стенки и характеризуется зернистым строением, периспорий покрывает всю поверхность центрального тела, образует также лучи щели раз-верзания и экваториальную оторочку. Лучи щели разверзания у всех видов этого рода переходят до внешнего края экваториальной оторочки и их высота зависит от ширины экваториальной оторочки (чем шире зона, тем выше лучи щели). Виды рода Triangulatisporites, отличаются, главным образом, строением периспория, т.е. следующими чертами: высотой и строением лучей щели разверзания, шириной и строением экваториальной оторочки и орнаментацией не только дистальной, но и проксимальной сторон. Отдельно взятые эти признаки не имеют систематического значения. Автор излагает свои взгяды относительно естественного родства мегаспор рода Triangulatisporites и делает вывод, что мегаспоры этого рода характеризуются промежуточным строением, объединяющим признаки всех трех групп плауновидных: Selaginellales, Lycopodiales и Isoetales. Эти споры, вероятно, относятся к отдельной группе плауновидных, макроостатки которой еще детально не изучены. Она могла являться исходной группой по отношению к всем трем порядкам плауновидных.

4

Revision of the Late Cretaceous genus Mongolichara Kyansep - Romaschkina

63%

Karczewska J. , Kyansep-Romaschkina N.

|

nr 4

EN

The genus Mongolichara is emended, the type species is changed and some species are excluded from the genus. The diagnosis of the genus and type species are given, the species included in the genus Mongolichara are illustrated.

PL

W pracy niniejszej przedstawiono wynik wspólnej dyskusji na temat rodzaju Mongolichara Kyansep-Romaschkina (1975), który emendowano. Rodzaj Mongolichara uznano za ważny, ponieważ jednak M. deplanata Kyansep-Rom., 1975, jest młodszym synonimem T. gobica Karcz, et Ziemb., 1970 gatunkiem typowym staje się Mongolichara gobica (Karcz, et Ziemb., 1970) comb.n. Podano diagnozę rodzaju i gatunku typowego oraz zestaw gatunkowy rodzaju Mongolichara, do którego zaliczono tylko: M. gobica (Karcz, et Ziemb.) comb.n., M. costulata Kyansep-Rom., 1975 oraz M. aurea (Karcz, et Ziemb., 1970) comb.n., które zilustrowano. Pozostałe gatunki zaliczone przez Kyansep-Romaschkinę (1975) do Mongolichara, jako należące do innych rodzajów z rodzaju Mongolichara wykluczono. Praca niniejsza była finansowana przez Polską Akademię Nauk w ramach problemu Mr II/6.

RU

В ноябре 1978 года в Ленинграде авторами были просмотрены коллекции харовых водорослей из поздне меловых отложений Монголии по публикациям: Karczewska et Ziembińska-Tworzydło (1970); Кянсеп-Ромашкина (1975). В результате проверенной ревизии авторы пришли к заключению: 1. Род Mongolichara Kyansep-Rom., 1975 является валидным. 2. Mongolichara deplanata Kyansep-Rom., 1975 является синонимом Tectochara gobiса Karcz. et Ziemb., 1970. Таким образом типовым видом Mongolichara Kyansep-Romaschkina, 1975 должец быть вид Mongolichara gоbiса (Karcz. et Ziemb., 1970) comb.n.

5

The lectin level and the effect of abscisic acid on hemagglutinating activity during rye germination

51%

Ferens-Sieczkowska M. , Karczewska J. , Morawiecka B.

|

nr 3

6

The relationship between constitutive ATP release and its extracellular metabolism in isolated rat kidney glomeruli

45%

Karczewska J. , Martyniec L. , Dzierzko G. , Stepinski J. , Angielski S.

|

tom 58

|

nr 2

EN

ATP and adenosine are important extracellular regulators of glomerular functions. In this study, ATP release from glomeruli suspension and its extracellular metabolism were investigated. Basal extraglomerular ATP concentration (1nM) increased several fold during inhibition of ecto-ATPase activity, reflecting the basal ATP release rate. Mechanical perturbation increased the amounts of ATP released from glomeruli. ATP added to glomeruli was almost completely degraded within 20 minutes. In that time, AMP was the main product of extracellular ATP metabolism. Significant accumulation of AMP was observed after 5 min (194 ±16 µM) and 20 min (271 ±11 µM), whereas at the same time concentration of adenosine was only 10 µM. A competitive inhibitor of ecto-5-nucleotidase alpha-ß-methylene-ADP (AOPCP), decreased extraglomerular ATP and adenosine concentration by 80% and 50%, respectively. Similarly, AMP (100 µM) also markedly reduced extraglomerular ATP accumulation, whereas IMP, its deamination product, was not effective. P1, P5-diadenosine pentaphosphate (Ap5A) - an inhibitor of ecto-adenylate kinase prevented significantly the disappearance of ATP from extraglomerular media caused by AMP. These findings demonstrate that the decrease in extracellular ATP concentration observed after addition of AOPCP or AMP is caused by the presence of ecto-adenylate kinase activity in the glomeruli. The enzyme catalyses reversible reaction 2ADPATP+AMP, and a rise in the AMP concentration can lead to fall in ATP level. The present study provides evidence the extraglomerular accumulation of ATP reflects both release of ATP from glomeruli cells and its metabolism by ecto-enzymes. Our data suggest that AMP, produced from ATP in the Bowman's capsular space, might plays a dual role as a substrate for ecto-adenylate kinase and ecto-nucleotidase reactions being responsible for the regulation of intracapsular ATP and adenosine concentration. We conclude that AMP degrading and converting ecto-enzymes effectively determine the balance between ATP and adenosine concentration and thus the activation of P2 and/or adenosine receptors.