Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zbigniew Domżał i Andrzej Wałkówski, Imię róży inaczej… W tajemniczym świecie pisarzy i rękopisów klasztoru cystersów w Mogile do początków XVI wieku, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2016, 190 ss.

100%

Śliczyńska J. E.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum

|

2018

|

tom 1

|

nr 26

109-112

2

Zapiski w dawnych księgach inwentarzowych zakonu krzyżackiego m. in. o zasobach arsenałów i innych magazynów na zamkach krzyżackich na granicy prusko-mazowieckiej od XIV do XVI w.

100%

Śliczyńska J. E.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum

|

2017

|

tom 2

|

nr 25

13-26

EN

The chateau complexes, both those at the border with Masovia as well as others, in the depths of the Teutonic State in Prussia, were primarily defensive buildings, but also had administrative, economic, production, processing and storage facilities, and also military warehouses for the local members of the convention (knights) and armaments with military intervention equipment that could come to the castle from other nearby castles, or for the armies) and use those stocks for further warfare. There was a very strong connection between the castle's operation (here on the border with the Duchy of Masovia), the infrastructure in that economic and military castle complex, its reserves and the role it played in the defense system of the Teutonic Order in Prussia and its economic potential resulting from the economic and conglomerate infrastructure and stored any stock.

PL

Kompleksy zamkowe, zarówno te nad granicą z Mazowszem, jak i inne, położone w głębi państwa krzyżackiego w Prusach, były przede wszystkim obiektami o charakterze obronnym, pełniły jednak również rolę administracyjną, gospodarczą, centrów produkcji, przetwórstwa i przechowalnictwa spożywczego. Pełniły jednocześnie rolę magazynów militariów dla miejscowych członków konwentów (rycerzy) oraz zbrojowni z uzbrojeniem interwencyjnym dla wojsk, które mogłyby przybyć z innych pobliskich zamków (lub dla wojsk zaciężnych) i używać tychże zapasów do dalszego prowadzenia działań wojennych. Istniał bardzo duży związek pomiędzy usytuowaniem zamku (tu na granicy z księstwem mazowieckim), infrastrukturą, w tym gospodarczo-militarną kompleksu zamkowego, jego zapasami oraz rolą, jaką pełnił w systemie obronnym państwa zakonu krzyżackiego w Prusach i jego potencjałem gospodarczym, wynikającym z infrastruktury gospodarczej i zgromadzonych oraz przechowywanych w nim wszelkich zapasów.

3

Produkty wykorzystywane w przepisach krzyżackich. Analiza wybranych przykładów z krzyżackich ksiąg kucharskich

100%

Śliczyńska J. E.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2016

|

tom Zeszyt

|

nr XXX

328-335

EN

The present analysis of dishes and cooking ingredients, used in kitchens of Teutonic castles, is based old Teutonic cookery books. The books include numerous records which change our ideas concerning preparing and making dishes, and the ingredients that were used to make them. They are often different from contemporary dishes, their content and products used in kitchens. There are also differences between the way in which some products were used in Teutonic castles and the way they are used now, especially grease, including ever-present lard. Some additives, for example, flower petals were and are still used, but only some of them were commonly used in Teutonic Knights’ cuisine, for instance violet petals. Some culinary compositions may seem bold and unique, or even inedible, not prepared in contemporary times. We have to remember, however, about the limited possibilities of the Teutonic cuisine, and their sources. We also have to consider different culinary tastes of the Teutonic Knights, and general taste which is not similar to that of our contemporary times.

PL

Rozważania nad potrawami i artykułami spożywczymi, wykorzystywanymi do przygotowania potraw i zapasów, w kuchniach na zamkach krzyżackich, czerpiemy ze źródeł zawierających opisy tychże, czyli ze starych krzyżackich ksiąg kucharskich. Wiele w nich jest zapisów, które znacznie zmieniają nasze wyobrażenie o przygotowaniu, sporządzaniu potraw, a także o składnikach, użytych do ich wytworzenia. Wielokrotnie odbiegają one od dzisiejszych potraw, ich składu lub też produktów użytych do ich sporządzenia. Istnieją też różnice w wykorzystywaniu niektórych produktów spożywczych, spotykanych zarówno w analizowanych czasach, na zamkach krzyżackich, a ich współczesnym wykorzystaniu, np. dotyczy to przede wszystkim tłuszczy, w tym wszechobecnego smalcu. Niektóre z dodatków, np. płatki kwiatowe były i są wykorzystywane cały czas, ale tylko niektóre z nich miały powszechne zastosowanie w ówczesnej kuchni krzyżackiej, jak np. płatki kwiatów fiołka. Niektóre kompozycje kulinarne wydają się niekiedy bardzo śmiałe i unikalne, lub wręcz niejadalne, nieprzyrządzane współcześnie. Musimy jednak pamiętać o ograniczonych możliwościach kuchni krzyżackiej, a przede wszystkim możliwościach jej zaopatrzenia. Do tego trzeba dołączyć inne odmienne często gusty kulinarne Krzyżaków oraz smak, który niekoniecznie jest tożsamy z naszym współczesnym.

4

Konsumpcja żywnościowa wielkich mistrzów na przełomie XIV i XV wieku oraz powiązane z nią funkcje urzędnicze braci-rycerzy krzyżackich

100%

Śliczyńska J. E.

|

nr XXIX

262-273

EN

The main aim of this article was predominantly to answer the question: what products could be found on Teutonic dining tables on the verge of 14th and 15th century? And furthermore, in what amounts those food products were stored in the larders of great masters to satisfy their needs? Additionally, some other issues were thoroughly considered; namely official functions in the monastic state in Prussia performed by Teutonic knights-friars, which were indirectly or directly connected with satisfying the consumption needs of great masters.

PL

Celem artykułu była próba odpowiedzi na pytania: jakie produkty znajdowały się na krzyżackich stołach na przełomie XIV i XV wieku?, w jakich ilościach przechowywano je w spiżarniach na potrzeby wielkiego mistrza? Ponadto, zwrócenie uwagi na bardzo istotne kwestie, mianowicie na funkcje urzędnicze w państwie zakonnym w Prusach, pełnione przez braci-rycerzy krzyżackich, które były pośrednio lub bezpośrednio związane z zaspokajaniem potrzeb konsumpcyjnych wielkich mistrzów.

5

Kultura materialna na wybranych zamkach krzyżackich w świetle inwentarzy zawartych w Ostpreussische Folianten i Ordens Brief Archiv zachowanych w Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz Berlin-Dahlem

63%

Gancewski J. , Śliczyńska J. E.

|

nr XXIX

171-182

EN

Material culture in this aspect relates primarily to the equipment of utility rooms connected with kitchen utensils of different kind kept in castles – kitchen equipment, dishes of everyday use as well as tableware to be used during the grand masters’ ceremonial feasts. It is significant to mention the period analysed since the turn of the 14th and the 15th centuries is the time in which the largest food supplies noted in the sources were gathered in the larders of Teutonic castles. Moreover, the trade and economic organization of the Order of Teutonic Knights was strongly developing. State of the Teutonic Order had a strong position in the European trade market at that time.

PL

Kultura materialna rozpatrywana w niniejszym opracowaniu dotyczy przede wszystkim wyposażenia pomieszczeń gospodarczych związanych z przechowywanymi na zamkach krzyżackich różnego rodzaju utensyliami kuchennymi – sprzętem kuchennym, naczyniami użytku codziennego, a także zastawą stołową przeznaczoną na uczty komturów i wielkich mistrzów. Nie bez znaczenia jest również przedział czasowy poddany analizie, bowiem przełom XIV i XV wieku jest to okres, w którym źródła zawierają najwięcej informacji na temat zapasów zgromadzonych w spiżarniach zamków krzyżackich. Ponadto, silnie rozwijająca się wówczas organizacja gospodarcza i handlowa zakonu krzyżackiego sprzyjała powstawaniu takich zapasów. Państwo krzyżackie w Prusach miało wówczas silną pozycję na rynkach europejskich.