Two tanneries "Elnias' and 'Stumbras" have been functioning in Šiauliai (Lithuania) since XIX century. They have created heavy metal anomalies in their environment: topsoil, Talša lake, and even KulpĹ river. The aim of the research was to recognise the extent of tanning influence on the surrounding environment and its changes since 1989. The repeated sampling of the topsoil was carried out in 2003 at the same 55 investigation sites as before (on the territories of the tanneries and in their nearest surroundings). Talša sediments were sampled in 1989, 1991, and 2002. All samples were analysed for total contents of a large group of elements, including Ag, B, Ba, Co, Cr, Cu, Mo, Mn, Ni, Pb, Sn, V, and Zn. Accumulated associations in topsoil of tanneries included at different time Cr>>Zn, Cu, Pb, Mo, Ni, and Sn. Associations accumulated in various time in Talša sediments were also similar, but except for the above mentioned elements they contained also Ag, Ba, Co, and V. Median additive contamination has increased in topsoil of "Stumbras" territory and in the nearest surroundings of 'Elnias'. It has increased also in Talša but mainly due to essential growth of Zn and Pb pollution.
PL
Dwie garbarnie "Elnias" i "Stumbras", które funkcjonowały w Šiauliai (Litwa) od dziewiętnastego wieku, spowodowały anomalię metali ciężkich w środowisku: w powierzchniowym poziomie gleb, w jeziorze Talëa i w rzece KulpĹ. Celem badań było określenie zakresu wpływu garbarni na otaczające środowisko i zaobserwowanie zachodzących zmian w porównaniu do roku 1989. Powtórne opróbowanie gleb zostało wykonane w 2003 r. w tych samych 55 punktach obserwacyjnych (na obszarze garbarni oraz w ich najbliższym sąsiedztwie). Osady jeziora Talša zostały opróbowane w latach 1989, 1991 i w 2002. We wszystkich próbkach oznaczono zawartość Ag, B, Ba, Co, Cr, Cu, Mo, Mn, Ni, Pb, Sn, V i Zn. Akumulacja metali ciężkich w górnej warstwie glebowej na terenie garbarni w obu okresach badawczych obejmowała Cr>>Zn, Cu, Pb, Mo, Ni i Sn. Akumulacja w osadach jeziora Talša była podobna, jednakże oprócz wymienionych poprzednio pierwiastków obejmowała także Ag, Ba, Co i V. Zaobserwowano, że średni poziom zanieczyszczeń w glebach wzrósł w tym czasie na terenie garbarni "Stumbras" i w sąsiedztwie garbarni "Elnias". Odnotowano także wzrost zanieczyszczenia w osadach jeziora Talša; był on spowodowany głównie wzrostem zawartości Zn i Pb.
Two sections (Daumantai-1 and Daumantai-3) in East Lithuania expose Early-Middle Pleistocene lacustrine-alluvial, deposits which lie on a thin Neogene layer and on older Devonian rocks. They are overlain by glacigenic deposits. Geochemical, palaeomagnetic, magnetic susceptibility, plant macrofossil, and diatom investigations were performed to determine the changes in the sedimentary environment. Cluster analysis of the geochemical variables (10 major elements, 16 trace elements, total organic and inorganic carbon) revealed the element groups and factors. The lowermost units are characterized by a major influence of local material and significant fluctuations in heavy mineral content. These fluctuations might reflect short-term climate changes. The transitional units have more expressed trends, especially as regards the trace elements and Zr/Ti. The uppermost units are characterized by a slight influence of local material and small fluctuations in trace elements. The data analysed enable the subdivision of the section into units related to changes in sedimentary environment. The boundary of the Bruhnes/Matuyama reversal in the Daumantai-1 and Daumantai-3 sections was detected by palaeomagnetic studies and enables the stratigraphical correlation of these deposits.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.