The paper presents three-dimensional prospect of human’s aggressive behaviours. The author referred to chosen exemplifications of theories explaining human’s aggressive behaviours, the analysis of which was conducted in accordance with widely used in literature division to: biological, psychological and social theories/conceptions.
PL
W tekście zaprezentowano trójwymiarową perspektywę zachowań agresywnych człowieka. Autorka odniosła się do wybranych egzemplifikacji teorii wyjaśniających zachowania agresywne człowieka, których analizy dokonała zgodnie z powszechnie występującym w literaturze podziałem na: teorie/koncepcje biologiczne, psychologiczne oraz społeczne.
The text considers domestic aggression and violence conditioning. The analysis of agents and factors as the sources of domestic aggression and violence was of dimorphic character. Two fields were submitted to the analysis and penetration: pre-natal period, that is so called 'arising aggression and violence' and the field of the factors within the family-domestic surrounding of an individual. Due to the multiplicity and variety of the factors residing in these fields, there were some relations to agents of commonly destructive (pathological) character, i.e. alcohol abuse as well as to agents not bearing the traits of pathology, i.e. unemployment. Multiply quoted explorations indicate that domestic aggression and violence are rooted in the integrated macro- and micro-social aspects, at times creating a series of pejorative factors triggering domestic aggression and violence. Analysing the conditioning of aggressive and violent behaviours, some selected implications for an individual's development and functioning, mainly children, were also signalled.
PL
Tekst dotyczy uwarunkowań agresji i przemocy domowej. Analiza czynników i faktorów jako źródeł agresji i przemocy domowej miała charakter dymorficzny. Analizie i penetracji poddano dwa obszary: okres prenatalny, czyli tzw. „rodzącej się agresji i przemocy” oraz obszar czynników tkwiących w środowisku rodzinno-domowym jednostki. Ze względu na wielość i różnorodność faktorów tkwiących w tych obszarach, odniesiono się do czynników o charakterze typowo destrukcyjnym (patologicznym), jak np. nadużywanie alkoholu, jak również do czynników nieposiadających znamion patologii, jak np. bezrobocie. Liczne przywoływane eksploracje wskazują, że agresja i przemoc domowa ma swoje podłoże w zintegrowanych czynnikach makro- i mikrospołecznych, tworzących niekiedy ciągi pejoratywnych faktorów wyzwalających agresję i przemoc domową. Analizując uwarunkowania zachowań agresywnych zasygnalizowano również wybrane implikacje rozwoju i funkcjonowania jednostki, głównie dzieci.
Tekst dotyczy oddziaływania kontroli rodzicielskiej na ujawnianie przez dzieci i młodzież zachowań ryzykownych. Autorka dokonując przeglądu dotychczas przeprowadzonych badań nad kontrolą rodzicielską, wskazuje na różne jej formy, które w różnym stopniu przyczyniają się do przejawianych przez nieletnich zachowań ryzykownych. Analiza oddziaływania kontroli rodzicielskiej w przywoływanych badaniach skupiona została głównie na kontroli behawioralnej i psychologicznej. W części końcowej tekstu zostały przedstawione wnioski i zalecenia skierowane do rodziców, które w pewnym stopniu mogą przyczynić się do minimalizacji zachowań ryzykownych. Wskazano m.in. na równowagę w obieranych przez rodziców metodach wychowawczych, bliskość z dzieckiem, na jego zadowolenie z życia, pełną otwartość interakcji pomiędzy rodzicami a dzieckiem oraz wzajemność rodziców w realizowanym procesie socjalizacyjno-wychowawczym.
EN
Text considers the interactions of parental control to the risky behaviours displayed by children and youth. By reviewing the existing research related to the parental control, the author presents its various forms which more or less contribute to displaying the risky behaviours by the young. The analysis of parental control interaction in the cited research was focused mainly on the behavioural and psychological control. The final part of the text presents some conclusions and recommendations dedicated to parents which, to some degree, can concur to minimise the risky behaviours. What was also indicated was the balance of the educational method chosen by parents, bond with a child to their life satisfaction, a complete openness of interactions between parents and children as well as parents’ reciprocity in realisation of socialisation-educational process.
W tekście zaprezentowano zarys problemu agresji i przemocy występujących we współczesnej szkole. Przedstawiono przegląd wybranych statystyk policyjnych ukazujących zachowania agresywne młodzieży o charakterze przestępczym. Dokonano przeglądu egzemplifikacji wybranych dokumentów określających działania profilaktyczne (Statut Szkoły, Szkolny Program Profilaktyki, Szkolny Program Wychowawczy), a także poddano analizie ich treści w celu sprawdzenia, czy dokumenty te zostały przygotowane zgodnie z przepisami ministerialnymi. Istotną kwestią poruszaną w tekście jest przegląd praktycznej profilaktyki prowadzonej w szkołach w województwie warmińsko-mazurskim. Autorki ukazują metody oraz strategie działań profilaktycznych prowadzonych przez placówki szkolne. W części końcowej tekstu opracowano implikacje dla praktyki edukacyjnej, które mogą okazać się pomocne w podejmowanych przez szkoły działaniach profilaktycznych.
EN
The paper presents outline of the issues concerning aggression and violence at contemporary schools. The review of chosen police statistics showing aggressive behaviours of children of criminal nature was presented. The review of exemplification of chosen documents determining preventive actions (School’s Statute, School’s Prevention Plan, School’s Educational Program) was made and the content of these documents underwent analysis in order to check, whether these documents were prepared in accordance with ministerial provisions. The review of practical prevention conducted in schools in the Warmian-Masourian Voivodship constitute an essential issue presented in this paper. The authors show methods and strategies of preventive actions conducted by the schools. The final part of the paper presents implications for the educational praxis, which can be useful for the process of undertaking by schools preventive actions.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.