Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Roślinność wieloletniego doświadczenia na modelowym złożu odpadów paleniskowych energetyki węglowej w latach 2005–2017

100%

Dyguś K. H.

|

tom Vol. 19, nr 5

26--35

PL

W latach 2005–2017 prowadzono doświadczalnie ocenę udziału roślin w rekultywacji złoża odpadów paleniskowych energetyki węglowej użyźnionego czteroma rodzajami kompostów i osadem ściekowym. Złoże odpadów paleniskowych założono w pojemnikach cylindrycznych o średnicy 80 cm (0,5 m2 powierzchni) i 100 cm wysokości. Celem eksperymentu była ocena rekultywacyjnej efektywności kompostów i osadu ściekowego na złożu odpadów paleniskowych na podstawie wybranych wskaźników roślinnych (różnorodności, właściwości ekologicznych, plonowania). Corocznie w okresie wegetacyjnym oceniano ilościowo-jakościowy stan i plonowanie roślin zasilanych substancjami użyźniającymi. Wykazano wysokie bogactwo gatunkowe roślin o znacznej biomasie. Stwierdzono wysoką efektywność rekultywacyjną złoża odpadów paleniskowych w większości wariantów nawożenia. Podczas wieloletniego eksperymentu wykazano, że oprócz roślin wysianych do pojemników doświadczalnych, duży udział w kształtowaniu pokrywy roślinnej ma flora samosiewna. Wyniki badań dowodzą, że stosowanie kompostów i osadów ściekowych tworzy korzystne warunki dla rozwoju spontanicznej roślinności na złożach odpadów paleniskowych. Podkreślono duże znaczenie roślin w procesie biologicznej rekultywacji złoża odpadów paleniskowych, co w konsekwencji może przyczynić się do zwiększenia powierzchni biologicznie czynnych i poprawy stanu środowiska naturalnego.

EN

In the years 2005–2017, an experiment was carried out to assess the share of plants in the reclamation of the furnace waste deposit of coal power plants, fertilized with four types of compost and sewage sludge. The furnace waste deposit was installed in cylindrical containers with a diameter of 80 cm (0.5 sq m) and 100 cm height. The aim of the experiment was to assess the reclamation effectiveness of composts and sewage sludge on the furnace waste deposit based on selected plant indices (diversity, ecological properties, yield). Every year during the growing season, the quantity and quality status and yield of plants fed with fertilizers were evaluated. There was demonstrated a high species richness of plants with significant biomass. High reclamation efficiency of the furnace waste deposit was found in the majority of fertilization variants. During a long-term experiment it was demonstrated that in addition to plants sown in experimental containers, self-seed flora has a large share in shaping the plant cover. The research results prove that the use of composts and sewage sludge creates favourable conditions for the development of spontaneous vegetation on furnace waste deposits. The importance of plants in the process of biological reclamation of furnace waste deposits has been emphasized, which in consequence may contribute to increasing the biologically active area and improving the condition of the natural environment.

2

The role of plants in experimental biological reclamation in a bed of furnace waste from coal-based energy

100%

Dyguś K. H.

|

tom Vol. 16, nr 1

8--22

EN

In the model experiment, an assessment of the role of plants in the reclamation of the bed of combustion waste from coal-based power plants fertilised with compost and sewage sludge. The bed of combustion waste was stored in cylindrical containers with a diameter of 80 cm (0.5 m2 of surface) and the height of 100 cm. The first stage of the experiment was carried out in 2006–2007. Then the bed was fertilised with four types of compost and sewage sludge, and then seeded with four species of grasses and white mustard. The second stage was undertaken in 2011–2013. In 2011, mixture of four species of grasses and white mustard was seeded on the same bed. It was assumed that the continuation of research in the second stage, whose results of are presented in this paper, will show a broader spectrum of vegetation changes, what will accurately track the process of biological reclamation of the bed of combustion waste. The aim of the study was to evaluate the effectiveness of reclamation in the experiment, based on the percentage estimates of the coverage of species and crop yields. During the three-year (second stage) experiment 78 species of self-seeding plants belonging to 19 taxa in the rank of families and 11 syntaxonomic groups were recorded. The most numerous were the families: aster family, grass family, papilionaceous family, goosefoot family and cabbage family. Among the syntaxonomic groups the dominating species belonged to the class Stellarietea mediae, Molinio-Arrhenatheretea and Artemisietea vulgaris. Among the forms of life hemicryptophyte and therophytes were the most represented. Highest total yields of plants were found in model containers with Complex compost and Radiowo compost and the model of sewage sludge. Based on the estimated models in each degree of coverage of species and crop yield, the highest reclamation efficiency was demonstrated in the models of reclamation of composts Complex and Radiowo, as well as in the model of sewage sludge. The lowest efficiency was demonstrated in models of composts ZUSOK and plant composts.

3

Roślinność wieloletniego doświadczenia na modelowym złożu odpadów paleniskowych energetyki węglowej. Część III

100%

Dyguś K. H.

|

tom T. 20

45--58

PL

W latach 2011-2016 prowadzono ocenę udziału roślin w rekultywacji złoża odpadów paleniskowych energetyki węglowej użyźnionego czteroma rodzajami kompostów i osadem ściekowym. Złoże odpadów paleniskowych przygotowano w wazonach. Corocznie w okresie wegetacyjnym oceniano ilościowo-jakościowy stan i plonowanie roślin zasilonych substancjami użyźniającymi. Wykazano wysokie bogactwo gatunkowe roślin o znacznej biomasie. Stwierdzono wysoką efektywność rekultywacyjną złoża odpadów paleniskowych w większości wariantów nawożenia. Biologiczna rekultywacja składowisk odpadów paleniskowych z wykorzystaniem złóż glebotwórczych i roślinności, jest coraz powszechniej stosowana i udoskonalana. W tym celu przeprowadzono wiele badań eksperymentalnych (modelowych, lizymetrycznych, polowych), a jednym z nich jest tutaj zaprezentowane doświadczenie.

EN

An experimental study of the share of plants in the reclamation of combustion waste deposit from coal engineering was performed in the period of 2011-2016, fertilised with four types of compost and sewage sludge. Combustion waste deposits were contained in cylindrical containers with 80 cm in diameter (0.5 m2 area) and 100 cm high. Annually, during the vegetation period, the quantity and quality condition was assessed as well as the yield of fertilised plants. Great species diversity of significant biomass was observed. High reclamation effectiveness of combustion waste deposit was observed in the majority of fertilisation options. Biological reclamation of combustion waste sites with the use of soil formation deposits and vegetation is becoming more and more commonly applied and developed. To that end, many experimental studies have been carried out (model, lysimeter, field), one of which being the presented experiment.

4

Plony i chemizm roślin wielowariantowego doświadczenia na modelowym złożu odpadów paleniskowych energetyki węglowej

63%

Siuta J. , Dyguś K. H.

Inżynieria Ekologiczna

|

2013

|

tom Nr 35

9--31

PL

Rekultywacyjną efektywność kompostów i osadu z oczyszczania ścieków komunalnych badano na złożu popiołu elektrociepłowni węglowej umieszczonym w pojemnikach cylindrycznych o średnich 80 i 100 cm wysokości [Siuta i in. 1996]. Jest to drugi etap doświadczenia. Etap pierwszy zrealizowano w latach 2005–2006. Glebotwórcze złoże użyźniono 4 różnymi kompostami i osadem ściekowym [Siuta, Wasiak, Madej 2008]. W tych samych lizymetrycznych pojemnikach badano plonotwórczą efektywność osadu ściekowego i kompostu (z odpadów komunalnych) na złożach: odpadu paleniskowego, wapna z flotacji rudy siarkowej i bezpróchnicznego piasku gliniastego lekkiego. We wszystkich wymienionych złożach był wariant bez organicznego użyźnienia [Siuta i in. 1996]. Wegetacyjna i plonotwórcza efektywność osadu ściekowego była ewidentnie duża, ale jej wielkość zależała od glebotwórczych właściwości złoży. Popiół z energetycznego spalania węgla wykazał znaczny plonotwórczy i glebotwórczy potencjał we wszystkich wariantach użyźnionych masą organiczną. Plonowanie roślin zwiększało się sukcesywnie w miarę postępu neutralizacji alkalicznego odczynu i koncentracji soli rozpuszczalnych. W opracowaniu omówiono też rekultywacyjną efektywność osadów ściekowych na rozległych złożach odpadów paleniskowych, wapna z flotacji rudy siarkowej oraz na składowisku odpadów posodowych o powierzchni 108 ha, gdzie plony bujnej roślinności są kompostowane.

EN

The reclamation efficiency of composts and sewage sludge on coal combustion waste deposits from a coal-fired power station put in cylindrical containers with the diameter of 80 cm and the height of 100 cm each has been examined. It was the second phase of the experiment, the first one took place between 2004 and 2006. Pedogenic deposits were fertilized with five different composts and sewage sludge. In the same lysimetric containers the crop-formation efficiency of sewage sludge and composts (from municipal waste) were examined on the following deposits: combustion waste, lime from the flotation of sulfur ore and humus-less light sandy loam. All the aforementioned deposits featured no variant of organic fertilizing. Sewage sludge produced a great vegetation and crop-formation efficiency, yet its growth depended on pedogenic features of the deposits. Coal combustion ash manifested a significant crop-formation and pedogenic potential in all variants fertilized with an organic matter. Yielding developed gradually along with the increase in neutralization of alkaline reaction and concentration of soluble salts. The study also presents the reclamation efficiency of sewage sludge on the following vast deposits: combustion waste, lime from the flotation of sulfur ore as well as on a 108 ha sodium waste dump where crops of voluptuous vegetation are composted.

5

Plony i chemizm roślin wielowariantowego doświadczenia na modelowym złożu odpadów paleniskowych energetyki węglowej. Część II (lata 2012 – 2013)

63%

Siuta J. , Dyguś K. H.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

tom Nr 42

47--62

PL

W doświadczeniu modelowym na gruncie popiołowym badano rekultywacyjną efektywność kompostów wyprodukowanych ze zmieszanych odpadów komunalnych (Radiowo i ZUSOK), kompostów z odpadów zieleni miejskiej (Complex), masy roślinnej trawników osiedlowych (roślinny) i komunalnego osadu ściekowego oraz nawozu mineralnego (NPK – bez nawożenia organicznego). Doświadczenie zapoczątkowano w roku 2005 i kontynuowano do końca roku 2013. Plony roślin zbierano i analizowano w latach 2005, 2006 i 2011–2012. W latach 2007–2010 nie prowadzono zabiegów agrotechnicznych, ograniczając się do obserwacji naturalnej (spontanicznej) sukcesji roślin. Rekultywacyjne dawki kompostów i osadu ściekowego mierzono objętościowo, toteż różniły się one pod względem zawartości suchej masy, zawartości substancji organicznej i składników mineralnych w suchej masie. Sumaryczne plony suchej masy roślin (w latach 2005–2013) były największe w wariancie Complex, następnie w wariantach Radiowo i roślinnym, a najmniejsze w wariancie ZUSOK. Plonotwórcza efektywność nawozu NPK była mniejsza od wariantów kompostowych i osadowego. Natomiast plonotwórcza efektywność osadu ściekowego była mniejsza od jego potencjału nawozowego, ponieważ był on nieustabilizowany i trudny od wymieszania z podłożem. Pokazano potencjał plonotwórczy roślin na doświadczalnych złożach odpadów paleniskowych nawożonych kompostami i osadami ściekowymi oraz przykłady obiektów zastosowania osadów ściekowych do biologicznej rekultywacji składowisk i zwałowisk.

EN

Reclamation efficiency of composts produced from the mixture of municipal waste (Radiowo and ZUSOK), urban green waste composts (Complex), housing estate lawn mowing waste (plants) and sewage sludge, as well as mineral fertilizer (NPK – without the use of any organic fertilizer), was assessed in a model experiment on an ash soil. The experiment was launched in 2005 and continued until the end of 2013. Crops were collected and subjected to the analysis in 2005, 2006 and between 2011 and 2012. In the period between 2007 and 2010 no agrotechnical treatments were carried out, with the experiment being limited to mere observation of the natural (spontaneous) succession of plants. Reclamation doses of composts and sewage sludge were measured quantitatively, therefore they differed in the content of dry matter as well as in the contents of organic substances and minerals in the dry matter. The largest aggregated dry matter yield of plants (2005–2013) was reported in the Complex variant, and similarly, in the Radiowo and plant variants, whereas the ZUSOK variant reported the lowest aggregated dry matter field of plants. The yield-forming efficiency of NPK fertilizer was lower than in the case of compost and sludge variants. However, the field-forming efficiency of sewage sludge was lower than its fertilization potential as it was unstable and difficult to mix with the experimental soil. The results showed the yield-forming potential of plants on the experimental coal combustion waste deposits fertilized with composts and sewage sludge as well as the examples of the sites where sewage sludge could be used for the biological reclamation of landfills and spoil tips.

6

Roślinność wielowariantowego doświadczenia modelowego na złożu odpadów paleniskowych energetyki węglowej

63%

Dyguś K. H. , Madej M.

|

2012

|

tom Nr 30

227-240

PL

Pierwszy etap doświadczenia dotyczący rekultywacyjnej efektywności kompostów i osadu ściekowego zrealizowano w latach 2006-2007 [Siuta i in. 2008]. Etap drugi realizowano w latach 2011-2012 z uwzględnieniem badań flory wykształconej głównie w wyniku sukcesji naturalnej. Zbadano: pokrycie roślin, zagęszczenie, żywotność, fazy rozwoju generatywnego oraz biometryczne cechy osobników. Gatunki roślin oceniono pod względem morfologicznym, biologicznym, ekologicznym oraz przynależności do grupy taksonomicznej, syntaksonomicznej, geograficzno-historycznej i form życiowych gatunków. Wyniki badań florystycznych i ekologicznych dowodzą, że stosowanie kompostów i osadów ściekowych tworzy korzystne warunki dla rozwoju spontanicznej pokrywy roślinnej na złożach odpadów paleniskowych.

EN

The first phase of the experiment concerning the reclamation effciciency of composts and sewage sludge was carried out from 2006 to 2007 [Siuta et al., 2008]. The second phase which included the examination of flora formed mainly through natural succession was carried out between 2011 and 2012. The following were examined: vegetation cover, density and vitality of plants, phases of generative development and biometrical characteristics of plants. The relevant species were subjected to morphological, biological and ecological examination; also their adherence to taxonomic, syntaxonomic, geographical-historical and life-form group was examined. The results of floristic and ecological research have proven that composts and sewage sludge constitute a favorable environment for the development of spontaneous vegetation cover on coal combustion waste deposits.

7

Sukcesja i chemizm roślinności na zrekultywowanym składowisku odpadów posodowych w Janikowie

51%

Siuta J. , Sienkiewicz J. , Dyguś K. H.

|

tom T. 95, nr 3

541--547

PL

Przedstawiono wyniki badań sukcesji roślinnej oraz składu mineralnego roślinności po 13 latach rekultywacji terenu składowiska odpadów posodowych w Janikowie. Rekultywacja prowadzona była z wykorzystaniem komunalnych osadów ściekowych. Ukształtowanie trwałej roślinności na ponad 100 ha składowiska było konieczne z uwagi na wysoki stopień uciążliwości odpadów dla środowiska. W latach 2000–2008 na technicznie rekultywowanych powierzchniach powstała zwarta pokrywa roślinna, która podlegała dalszej agrotechnicznej pielęgnacji. W wyniku tych zabiegów, zależnie od sposobu rekultywacji, powstały zbiorowiska roślinne o charakterze łąk świeżych lub zbiorowiska murawowo-ruderalne. Rozwój szaty roślinnej i zmiany chemizmu roślin były przedmiotem badań monitoringowych. Rozwój szaty roślinnej w latach 2001–2015 zilustrowano fotograficznie.

EN

The nos. of self-seeded plant species growing on calcareous (A) and ashy (B) substrates reclaimed for 13 years with sewage sludge were 92 and 76, resp. The dominant vegetation class Stellrietea mediae and Molinio-Arrhenatheretea occurred on the substrate (A) at 23 and 28 species, resp., while on the substrate (B) at 31 and 18, resp. The mineral content in plants was comparable to that found in meadow plants growing in the natural environment.