Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Poetyka pojemników i prefiksów odczasownikowych

100%

Muskat-Tabakowska E.

Forum Poetyki

|

2021

|

nr 26

6-17

EN

The article illustrates the thesis – which has been put forward in recent years by many linguists and literary scholars – that a closer connection between linguistics and literary studies may prove useful and inspiring for both fields. The analysis of Julian Tuwim’s poem Życie [Life] demonstrates that such interdisciplinary, or in fact transdisciplinary, methodological framework combining poetics and linguistics, and specifically cognitive linguistics, proves very productive. The English translation of Tuwim’s poem is also analyzed in the article. A review of various studies in cognitive linguistics shows that the “poetics of grammar” in the poem in question is achieved by means of: (i) verbal prefixes, (ii) verbal aspect, and (iii) quantitative iconicity of sequence. The (intuitive, impressionistic) interpretations of Życie quoted in the article turn out to be fully consistent with the grammatical interpretation. The English translation of the poem discussed in the final part of the article proves inadequate, not because of the incompetence of the two translators, but because of systemic grammatical discrepancies. Therefore, it further supports the thesis that a significant part of the meaning of the analyzed poem is contained in its grammatical structure. The poet’s (and the reader’s) intuition confirms the linguistic analysis, and the linguistic analysis validates theoretical and literary interpretations.

PL

Artykuł jest ilustracją tezy – wysuwanej w ostatnich latach przez wielu językoznawców i badaczy literatury – że ściślejsze powiązanie językoznawstwa i teorii literatury może się okazać pożyteczne i inspirujące dla obu stron. Ilustrację celowości takich inter-, czy też raczej transdyscyplinarnych badań wiążących poetykę z językoznawstwem, zwłaszcza w jego współczesnym kognitywistycznym wydaniu, stanowi analiza wiersza Juliana Tuwima Życie, wzbogacona o przekładoznawczą interpretację jego tłumaczenia na język angielski. Analiza przeprowadzona z pozycji językoznawstwa kognitywnego pokazuje, że „poetyka gramatyki” realizuje się w omawianym wierszu za pomocą trzech środków: prefiksów czasownikowych, aspektu czasownika oraz ikoniczności ilościowej i sekwencyjnej. Przytaczane w dalszych partiach tekstu (intuicyjne, impresjonistyczne) interpretacje Życia okazują się w pełni zgodne z interpretacją gramatyczną. Omawiany w części końcowej anglojęzyczny przekład wiersza jest nieadekwatny, nie z braku kompetencji dwójki tłumaczy, lecz z powodu systemowych rozbieżności gramatycznych. Jest to zatem dodatkowy argument na poparcie tezy, że istotna część znaczenia analizowanego wiersza zawiera się w jego strukturze gramatycznej. Intuicja poety – oraz jego czytelników – potwierdza wyniki analizy językoznawczej, a językoznawcze analizy uprawomocniają interpretacje teoretycznoliterackie.

2

Przekład i (bez)krytyczna analiza dyskursu

100%

Muskat-Tabakowska E.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2021

|

tom 6

|

nr 1

162-182

EN

The paper argues that the postulate of transdisciplinarity, put forward by today’s TS scholars, is justified by the convergence of basic principles and assumptions which underlie Cognitive Linguistics, Critical Discourse Analysis and Translation Studies. The “cultural turn” in TS occurred at the same time as the “cognitive turn” in linguistics; both make it possible for CL and TS to cross the boundary and enter the area traditionally occupied by CAD. Overcoming the feeling of mutual reluctance or lack of interest in the research carried out within neighbouring disciplines would make it possible to broaden the plane shared by the scholars. As an illustration, a case study is discussed, providing a text whose linguistic shape in translation is influenced by a broad social and cultural context.

PL

Celem artykułu jest potwierdzenie tezy, że postulat transdyscyplinarności, wysuwany w rozważaniach dotyczących współczesnego przekładoznawstwa, znajduje uzasadnienie w zbieżności podstawowych założeń językoznawstwa kognitywnego, krytycznej analizy dyskursu i wiedzy o przekładzie. „Zwrot kulturowy” w przekładoznawstwie, odnotowany w tym samym czasie, co „zwrot kognitywny” w nauce o języku, oznacza możliwość wkroczenia obu dyscyplin na teren praktycznie zarezerwowany dla badań nad krytyczną analizą dyskursu. Przełamanie niechęci lub braku zainteresowania dla sąsiednich dyscyplin prowadzi do rozszerzenia wspólnej płaszczyzny działania. Tezę ilustruje studium przypadku: przykład tłumaczenia tekstu, o którego językowym kształcie decyduje szeroki kontekst społeczny i kulturowy.

3

Bezkresna przestrzeń na kartce papieru

100%

Muskat-Tabakowska E.

|

nr 38

27-39

EN

The paper attempts to introduce Polish readers to a theory presented by the American literary scholar Margaret Freeman in her recent book, The Poem as Icon (2020). In the monograph, Freeman analyzes ways in which the reader experiences reality – both visible and invisible – through poetry. Her fundamental assumption is that the relevant research question is not what literary art is, but how it comes to be what it is. The purpose of the present paper is to show that, although written by a literary scholar, the monograph corresponds to general tendencies that can be seen in contemporary humanities: in cognitive linguistics (in particular, Leonard Talmy’s theory of -ception and George Lakoff’s cognitive theory of metaphor), in the theory of linguistic picture of the world, or in discourse analysis. All these disciplines are based upon the assumption that the essence of the world is continuous change, and they investigate linguistic expressions in the process of becoming, which is relative to factors traditionally considered as non-linguistic. Freeman’s poetic cognition has a wide scope: it embraces cognitive processes of human mind, but also bodily and emotive cognition. Thus poetic cognition is embodied, and in Freemen’s theory a “poem-as-icon” ultimately becomes an illusion of the “here-and-now” direst experience.