Ważne pytania dotyczące wychowania moralnego; pytania o wartości; którymi mamy kierować się w codziennych wyborach; dzisiaj nabierają specjalnej ostrości i szukanie na nie odpowiedzi jest pilnie potrzebne. Upadek autorytetów; negatywne wzorce; relatywizm; ciągłe zmiany – wszystko to utrudnia proces wychowawczy. Konieczność podejmowania działań wprowadzających dzieci i młodzież w świat wartości jest oczywista i bezdyskusyjna. Pojawia się jednak pytanie; jak to zrobić? Analizując badania prowadzone przez studentów w ramach prac dyplomowych; poświęcone wartościom oraz ich wdrażaniu w codzienne życie; pojawiały się liczne wątpliwości i refleksje. Poniższy tekst powstawał w wyniku licznych dyskusji prowadzonych ze studentami w trakcie opracowywania materiału badawczego i jest poszukiwaniem drogowskazów; które mogłyby pomóc w takim przekazywaniu wartości; by dziecko czy młody człowiek chciał uczynić je swoimi. Fundamentem wychowania moralnego jest dorosły; świadomy własnej hierarchii wartości; który ma wewnętrzne przekonanie o ich istocie i ważności. Kolejnym bezspornym elementem jest czas; który pozwoli budować relację autentyczną; pełną zaufania; opartą na dialogu. Tylko w takiej autentycznej relacji; tworzącej przestrzeń wolności; szacunku i otwartości na inność; jest szansa na poznanie; przyjęcie i uznanie za swoje określonej hierarchii wartości.
EN
It seems that questions regarding moral education; questions about the values that we are supposed to follow in our daily choices; have today taken on a special focus and the search for answers to them is urgently needed. The collapse of authorities; negative patterns; relativism; constant changes - all of this hinders the educational process. The need to take actions that introduce children and youth to the world of values is obvious and undisputed. However; the question of how to do so arises. Analyzing the research conducted by students as part of their diploma theses devoted to values and their implementation in everyday life has caused the appearance of numerous doubts and reflections. The following text was drafted over the course of many discussions conducted with students during the development of research material and is a pursuit of clues that might help in the transfer of values so that a child or young man could make them their own. It seems that the foundation of any moral education is the adult; aware of his own hierarchy of values; who holds an inner conviction about his essence and validity. Another indisputable element is the time that will allow the building of an authentic; trustful relationship based on dialogue. Only in such an authentic relationship that creates an area of freedom; respect and openness to otherness is there a chance of getting to know; accept and acknowledge a specific hierarchy of values as one’s own.
Edukacja domowa, z wielu powodów, staje się w Polsce coraz popularniejsza. Pozwala ona rozwinąć potencjał dziecka, wzmocnić relacje rodzinne i poszukiwać własnego sposobu na poznawanie świata. Równolegle z rosnącym zainteresowaniem pojawia się wiele kontrowersji, zarówno prawnych, jak i dotyczących słuszności samej idei. Jednym z zastrzeżeń kierowanych do rodzin decydujących się na edukowanie swoich dzieci w domu jest kwestia socjalizacji. Czy możliwe jest przygotowanie dziecka do życia w społeczności bez uczęszczania do szkoły? Jak wprowadzić potrzebne umiejętności i budować kompetencje emocjonalno-społeczne w tak ograniczonych kontaktach rówieśniczych? Czy edukacja domowa to ochronny klosz, który ogranicza socjalizację, a może wręcz przeciwnie? W artykule przybliżone zostają opinie rodziców edukujących domowo dotyczące tego, jak rozumieją socjalizację i jakie działania podejmują, aby wspierać budowanie dojrzałości społecznej swoich dzieci.
EN
Homeschooling, for many reasons, is becoming increasingly popular in Poland. It allows you to develop the potential of the child, to strengthen family relationships and seek their own way of learning about the world. In parallel with this growing interest, it appears a series of controversies, both legal and those related to the validity of the idea, have surfaced. One of the objections directed to families that have decided to educate their children at home is a matter of socialization. Is it possible to prepare the child to live in the community without his/her attending a school? How to develop the necessary skills and build the socio-emotional competences in such limited contact with peers? Is home education a protective shade which restricts socialization or just the opposite? In the article the views of parents educating their children at home are shown, connecting how they understand socialization and the actions they take to support the development of the social maturity of their children.
Od 25 lat alternatywą dla tradycyjnej szkoły jest nauczanie domowe, które obecnie zdobywa coraz liczniejszą grupę zwolenników. Większość z tych, którzy pierwszy raz spotykają się z ideą nauczania domowego, próbuje zrozumieć na czym to polega i jak takie nauczanie wygląda w praktyce. Pojawiają się pytania dotyczące tego, czy taka forma nauki w ogóle jest legalna, jak wygląda socjalizacja dziecka, jak motywować je do pracy, jak weryfikować efekty i co z zawodowym życiem rodziców? Chyba najbardziej interesującym aspektem jest poznanie/zbadanie/przyjrzenie się jak doświadczenie edukacji domowej przeżywają/postrzegają/opisują dzieci i młodzież zdobywająca wiedzę i kształtująca swoje umiejętności w ten właśnie sposób. Wykorzystując badanie biograficzne, podjęta została próba analizy narracji przedstawionej przez tegorocznego maturzystę, który doświadczył zarówno nauki w tradycyjnej szkole, jak i nauczania domowego. Podstawą poniższych rozważań stała się treść wywiadu swobodnego, przeprowadzonego w kwietniu 2017 roku, a autorem wypowiedzi jest młody mężczyzna – Marcin (lat 19). Próbowano na jej podstawie określić jak wyglądała jego dotychczasowa droga edukacyjna, jakie elementy dla badanego były istotne i jak wpłynęły na obecne postrzeganie swojej biografii. Próbowano również określić, czy w wypowiedzi badanego dostrzega się różnice odnośnie do doświadczeń związanych ze szkołami tradycyjnymi a nauczaniem w domu.
EN
Homeschooling has been an alternative to traditional school for 25 years and is increasingly attracting more and more supporters today. Most of those meeting the idea of homeschooling for the first time try to understand what it consists of and looks like in practice. Questions concerning different issues emerge: whether this form of education is legal, what child socialization looks like, how can a child be motivated to work, how to verify the effects and what about the parents’ professional life? However, the most interesting aspect is finding/examining how the experience of homeschooling is experienced/perceived/described by children and youth who acquire knowledge and shape their skills in this particular way. Using biographical data, an attempt was made to analyse a narrative presented by a contemporary secondary-school graduate who experienced education both in a traditional school method and homeschooling. The discussion was based on the content of a free interview, conducted in April 2017. The author of the statement is a young man – Marcin (aged 19). The interview became the basis for defining his education to date, which elements have been crucial for the respondent and influenced his current perception of his biography. An attempt was also made to determine whether the differences concerning experiences connected with traditional schools and homeschooling are discernible.
„Zmiana” jest rzeczywistością, która towarzyszy człowiekowi od zawsze. Współcześnie owe zmiany dokonuje się tak szybko, że na wielu płaszczyznach naszego życia mamy trudności, aby je zrozumieć, przyjąć i oswoić. Przemiany, jakie obserwujemy we współczesnym świecie, przyczyniają się również do dekonstrukcji środowiska rodzinnego. To powoduje powstawanie kolejnych wyzwań i dylematów. Pomimo wielu różnorodnych trudności, rodzina pozostaje jednak jednym z najważniejszych środowisk przygotowujących młodego człowieka do samodzielnego i odpowiedzialnego życia. Zmuszona jest jednak do ciągłego poszukiwania nowych, bardziej adekwatnych sposobów budowania relacji, zacieśniania więzi, odpowiadania na zmieniające się potrzeby czy reagowania na nowe trudności wychowawcze.
“Change” is a reality that has been always accompanied to man. Nowadays changes occur so quickly that on many levels of our lives we have difficulties to understand, accept and to get familiar with them. The changes that we observe in the modern world also contribute to the deconstruction of the family environment. This generates new challenges and dilemmas. Despite many diverse difficulties, the family remains, however, one of the most important environments preparing young people for an independent and responsible life. However, family is forced constantly to search for new, more and adequate ways to build relationships, to strengthen them, to respond to changing needs, and to face with new educational difficulties.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.