Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

In Response to „Pseudo-Facts and Pseudo-Myths”

100%

Hess L.

Filozofia Nauki

|

2009

|

tom 17

|

nr 2

139-141

PL

The paper is a response to Tadeusz Ciecierski’s „Pseudo-Facts and Pseudo-Myths”. Ciecierski argues that the arguments in favor of the New Theory of Reference are sound because they (and the theory itself) concern the class of expressions that have a direct reference, and not proper names. It is argued that those arguments are implausible in such interpretation, because they take as premises some intuitions about proper names (and not about expressions that have a direct reference).

2

Proper Names: the Facts and the Myths

100%

Hess L.

Filozofia Nauki

|

2009

|

tom 17

|

nr 2

123-128

PL

The aim of the paper is to reveal and criticize some of the hidden assumptions of the discussion on the nature of proper names. Those assumptions work in favor of the New Theory of Reference (NTR), which in fact seems more plausible than it should, were the assumptions made explicit. Three theses, it is argued, are assumed with no proof by all sides of the proper names debate: (1) proper names refer to their objects in a different way than common names do; (2) proper names are rigid designators; (3) "we know what we say", i.e. the meaning of a sentence is identical to some cognitive content that is associated with it by the speaker. It is shown that the main source of plausibility of those assumptions, which serve as premises in arguments for the NTR, is the NTR itself.

3

Byt i własności według Anzelma z Canterbury

100%

Hess L.

Diametros

|

2007

|

nr 13

40-57

PL

Tematem artykułu jest dowód ontologiczny św. Anzelma. Nie jest to jednak próba interpretacji bądź oceny samego dowodu, ale raczej umieszczenia go w szerszym kontekście teoretycznym. Właściwym celem artykułu jest przedstawienie (skromnego) projektu teorii metafizycznej, w ramach której dowód ten mógłby być rozpatrywany i uznany za poprawny. Projekt ten przedstawiony jest w dwóch krokach: w pierwszym zaprezentowany zostaje zarys formalnej teorii bytu i własności, w drugim zaś naszkicowany zostaje model odpowiedni dla tej teorii. Intencją autora jest również to, aby zaprojektowana teoria była możliwie bliska poglądom Anzelma, jakie znajdujemy w jego tekstach. Rozważone zostaje również stanowisko Anzelma w sprawie uniwersaliów i zaproponowana nominalistyczna interpretacja jego metafizyki. W ostatniej części artykułu wskazuje się na nowatorstwo Anzelma, zwłaszcza jeżeli chodzi o metodę rozumowania.

EN

The topic of the article is St. Anselm’s ontological argument. This is not, however, an attempt to interpret or evaluate the proof itself, but rather to place it in a broader theoretical context. The proper aim of the article is to present a (modest) proposal of a theory of metaphysics within which this proof could be considered and acknowledged as correct. This proposal is presented in two steps: in the first the author presents a sketch of a formal theory of being and properties; in the second he offers a sketch of a model that is appropriate for this theory. His intention is also that the proposed theory be as close as possible to Anselm’s theory as it is found in his writings. He also considers Anselm’s position in the matter of universals and the suggested nominalist interpretation of his metaphysics. The final part of the article shows Anselm’s originality, especially as regards his method of reasoning.

4

Heraklit nie oznajmia, ani nie ukrywa, ale wskazuje

100%

Hess L.

|

2005

|

nr 6

1-18

PL

Przedmiotem artykułu jest porównanie dzieła Heraklita z Efezu z wypowiedziami wyroczni delfickiej. Autor analizuje charakter tych wypowiedzi wskazując na ich „dwuwarstwowość” tj. posiadanie dwóch znaczeń: dosłownego – pozornego i ukrytego – właściwego. Właściwe znaczenie jest alegoryczne i tak ma się do dosłownego, jak to ostatnie do znaku (materialnego tekstu). Zatrzymanie się na znaczeniu dosłownym jest błędem uniemożliwiającym właściwe zrozumienie przepowiedni. Podobny charakter mają niektóre istotne fragmenty Heraklita – posiadają sens pozorny (często paradoksalny) i właściwy, ukryty. Można się domyślać, że filozof celowo upodobnił swoje dzieło do wypowiedzi Pytii, aby nadać mu wyjątkowy status. Schemat [znak/znaczenie jawne = znaczenie jawne/znaczenie ukryte] daje się także zastosować do Heraklitejskiej wizji świata (zjawiska mają się do Logosu jak dosłowny sens wyroczni do sensu alegorycznego). Relacją występującą w każdym z tych trzech obszarów jest szczególny rodzaj „wskazywania”.

EN

The subject of the article is a comparison of the work of Heraclitus with the utterances of Delphic oracle. The author analyzes the character of those utterances, pointing to their “two-layeredness”, i.e. to their having two meanings: one litteral – apparent and the other hidden – proper. The proper meaning is allegoric and is in such a relation to the litteral as the latter is to the sign (a material text). To settle for the litteral meaning is a mistake that makes it impossible understand the prophecy properly. Some essential fragments of Heraclitus have a similar character – they also have both an apparent sense (often paradoxical) and a proper, hidden sense. One can guess that the philosopher intentionally made his work resemble Pythia’s utterances to give it a unique status. The pattern [sign/apparent meaning = apparent meaning/hidden meaning] can be also suitable for Heraclitus’s vision of the world (the phenomena are in such a relation to the Logos as the litteral sense of the prophecy is to the allegoric sense). The relation that appears in each of these three areas is a peculiar kind of “indicating”.

5

Modalny realizm i nazwy własne raz jeszcze

63%

Hess L. , Kittel M.

Diametros

|

2008

|

nr 17

96-101

PL

Polemika z tekstem „Modalny realizm i nazwy własne” Piotra Warzoszczaka.

6

Wolność bez alternatyw. W poszukiwaniu podstaw moralnej odpowiedzialności

63%

Kittel M. , Hess L.

Diametros

|

2012

|

nr 34

51-78

PL

Problem wolności woli i związany z tym problem przypisywania moralnej odpowiedzialności za działania to jedno z najgoręcej dyskutowanych zagadnień współczesnej filozofii. W artykule argumentujemy przeciwko standardowemu podejściu do tego problemu w kategoriach (in)kompatybilizmu i „zasady alternatywnych możliwości”. Odwołując się do argumentacji Gottfrieda Leibniza oraz kilku XX-wiecznych teoretyków, pokazujemy, że uwaga filozofów skupić się powinna na kwestii poczucia sprawstwa, które towarzyszy naszym dobrowolnym działaniom. W ostatniej części artykułu wskazujemy kilka obiecujących kierunków rozwoju badań nad empirycznymi podstawami poczucia sprawstwa prowadzonych z perspektywy kognitywistyki, neuronauk i paradygmatu ucieleśnionego poznania.

EN

The problem of free will and the related problem of attributing moral responsibility are among the most discussed issues in contemporary philosophy. In the present paper we argue against the standard approach to this issue in terms of (in)compatibilism and the Principle of Alternate Possibilities. Invoking the arguments of Leibniz and some twentieth-century authors, we show that philosophers should focus on the issue of the conscious sense of agency that accompanies our voluntary actions. In the final part of the paper we point out some promising lines of research on the empirical grounds of the sense of agency conducted by neurobiologists, cognitive scientists, and advocates of the embodied cognition paradigm.