Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Uwarunkowania lokalowe Osiedlowej Biblioteki Publicznej w Czerwieńsku w powiecie zielonogórskim w latach 1957-1968

100%

Koteluk D.

|

nr 8

113-134

EN

The party and state administration, not only in Czerwieńsk but also in other regions of the country, responsible for the development of libraries and the improvement of their working conditions, similarly as in recent years, neglected these issues, focusing on the implementation of educational projects as part of the Thousand Schools for the Millennium of the Polish State. In the cultural policy of the National Housing Estate Council, almost until the end of the period of interest to us, there was no will to remove any shortcomings related to the activity of the library, which was harmful not only to its employees but also to the local community. This approach was possible to continue because this issue was not burdened with the risk of troublesome interference of people representing the highest authorities of the Polish United Workers’ Party. As a result of the „renaissance” of competition in the 1960s, which involved not only libraries but also the committees of national councils (which had the power to make decisions concerning libraries) libraries were established, among others, in the province of Zielona Góra, for example in honour of the 50th anniversary of the Great October Socialist Revolution, which was in 1967. Paradoxically, this initiative turned out to be beneficial for the cultural institution in Czerwieńsk, which existed in 1957-1968, because the main task of this undertaking, apart from the obvious pro-Soviet political context, was to modernise libraries. Thirty-six thousand zł were allocated for this purpose. As a result, the housing condition of the library under study significantly improved, not to mention an enlargement of the library premises to 82.8 m².

2

„Orędownicy kolektywizacji” na podstawie księgozbioru biblioteki w osadzie wiejskiej Czerwieńsk w powiecie zielonogórskim w latach 1949-1956.

100%

Koteluk D.

|

tom 16

117-119

PL

W 1948 r. polscy komuniści przystąpili do socjalistycznej przebudowy wsi wzorowanej na radzieckich doświadczeniach. Jej celem było usytuowanie, ubezwłasnowolnionych pod względem ekonomicznym, rolników w kontrolowanych przez państwo spółdzielniach produkcyjnych. W akcji tej uczestniczyli również bibliotekarze, którzy w osadzie wiejskiej Czerwieńsk w powiecie zielonogórskim w latach 1949-1956 oferowali książki zachęcające chłopów do jej poparcia. Byli oni przede wszystkim popularyzatorami kolektywizacji, ponieważ o doborze dostępnych w księgozbiorze publikacji poruszających tę tematykę decydowały władze komunistyczne. W obliczu ideologizacji kultury wiejskiej, nieliczni, stali czytelnicy biblioteki w Czerwieńsku zapoznawali się z dawną polską literaturą klasyczną autorstwa Józefa Ignacego Kraszewskiego, Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa i Stefana Żeromskiego. Unikano przy tym radzieckich i krajowych publikacji gloryfikujących dyskusyjne osiągnięcia gospodarki zespołowej.

EN

In 1948 Polish communists initiated a socialist redevelopment of a village based on Soviet experience. The purpose of this process was to locate farmers in production cooperatives which were controlled by the country. This operation was also supported by librarians, who in the rural settlement of Czerwieńsk, Zielona Góra District, between 1949-1956 offered books which would encourage peasants to support the idea. They were, above all, popularisers of collective farming, as the choice of books on this topic was made by communist authorities. Confronted with the ideology of rural culture, only few regular members of the library in Czerwieńsk became gradually acquainted with Polish classic literature of Józef Ignacy Kraszewski, Maria Konopnicka, Bolesław Prus and Stefan Żeromski. Soviet and national publications praising arguable achievements of group management were avoided.

3

Konflikt o namiastkę władzy w Zjednoczonym Stronnictwie Ludowym w województwie zielonogórskim w 1959 roku

100%

Koteluk D.

|

2015

|

tom 17

155-162

PL

W 1959 r. zwolennicy większej samodzielności ruchu ludowego, tacy jak Stanisław Obrębski i Zdzisław Szczęśniewski podjęli działania obliczone na zmianę władz wojewódzkich Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego w Zielonej Górze. Ich zabiegi okazały się nieskuteczne, ponieważ stanowisko prezesa tych struktur zachował zwolennik ścisłej zależności stronnictwa od Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej – Stanisław Romanowski. W tej sytuacji orędownicy zmian zostali przykładnie ukarani. Natomiast samo Zjednoczone Stronnictwo Ludowe traciło na znaczeniu w województwie zielonogórskim w obliczu dominacji partii komunistycznej. Kierownictwo stronnictwa poprzestało na firmowaniu jej poczynań zadowalając się przyznaną mu namiastką władzy w postaci pełnionych stanowisk w tej formacji lub administracji państwowej.

4

Ksiądz Ludwik Mucha (1904-1962). Kapelan „Hubala”, kapłan czasu trudnych wyborów.

63%

Karp P. , Koteluk D.

|

2013

|

tom 15

95-121

PL

Artykuł ten poświęcony został kapelanowi legendarnego majora „Hubala” i kilku innych oddziałów partyzanckich w latach 1940-45, a następnie jednemu z pierwszych polskich kapłanów, którzy udali się na Ziemie Zachodnie. W powojennej polskiej rzeczywistości sprawiał on jednak wrażenie zagubionego. Ludwik Mucha otrzymał święcenia kapłańskie we Francji, gdzie aktywnie działał na rzecz Polonii. Po powrocie do Polski osiadł w klasztorze w Gostyniu, a następnie w Studziannej. Po wybuchu wojny został aresztowany przez Niemców. Po zwolnieniu spotkał się osobiście z mjr Henrykiem Dobrzańskim i zgłosił swój akces do oddziału. W styczniu 1940 ks. Ludwik Mucha złożył przysięgę, otrzymał mundur, a od samego majora pseudonim „Pyrka”. Odprawiał liczne msze, organizował zaopatrzenie, brał udział w ciężkich walkach. Kiedy stan zdrowia kapelana bardzo się pogorszył musiał opuścić oddział, lecz kontynuował działalność konspiracyjną w Armii Krajowej. Po wojnie, jako jeden z pierwszych księży wyjechał na tzw. Ziemie Odzyskane a w 1952 objął probostwo w Czerwieńsku w woj. zielonogórskim. Był sprawnym organizatorem, starał się o budynek na plebanię, przeprowadzenie remontów kościołów, a przede wszystkim uparcie dążył do zorganizowania nauki religii. Jednocześnie zaangażował się w działalność popierających władzę tzw. „księży patriotów”. Najprawdopodobniej miały na to wpływ dramatyczne przeżycia wojenne i pamięć o problemach społecznych Polski w okresie międzywojennym. Działalność jako „księdza patrioty” uwidoczniła się najbardziej, gdy w „Gazecie Zielonogórskiej” ukazał się podpisany przez niego artykuł piętnujący biskupa kieleckiego Cz. Kaczmarka skazanego w pokazowym procesie we wrześniu 1953 r. W 1957 r. decyzją bpa T. Benscha, skonfliktowanego z wikarym proboszcza przeniesiono do Konradowa, co w świetle informacji Służby Bezpieczeństwa miało być karą za zaangażowanie w działalność „księży patriotów”. Według charakterystyki władz uznano, że ks. Mucha jest zazwyczaj lojalny w stosunku do państwa komunistycznego, jednak nie potrafi zająć zdecydowanego oraz pożądanego przez nie stanowiska wobec swoich kościelnych zwierzchników. Ksiądz Ludwik Mucha zmarł 16 lutego 1962 roku w wieku 57 lat. Z racji pogubienia się w meandrach polskiej polityki, budził sprzeczne opinie - od propagowanej urzędowo gloryfikacji, aż do nieokazywanego publicznie krytycyzmu wyrażanego przez przedstawicieli Kościoła. Parafianie bardzo ciepło wspominali swego proboszcza, a 27 kwietnia 2002 r. nadano ks. Ludwikowi Musze tytuł Honorowego Obywatela Miasta i Gminy Czerwieńsk.

EN

This article is dedicated to the chaplain of the legendary major “Hubal” as well as a few other partisan units in the years 1940-1945, who later became one of the first Polish chaplains that moved to the Western Recovered Lands. In the post-war Polish reality, he seemed, however, a confused person. Ludwik Mucha received his holy orders in France, where he worked actively to help the Polish community. After returning to Poland, he settled in the monastery in Gostyń and after that in Studzianna. When the war broke out, he was arrested by the Germans. When he was released, he met personally with Major Henryk Dobrzański and declared his intention of joining his unit. In January 1940, Ludwik Mucha had his swearing in ceremony and received his uniform and his nickname “Pyrka” given to him by the major himself. He celebrated masses, organized supplies, took part in intense battles. When his health condition worsened, he had to leave the unit. Nevertheless, he continued his underground resistance activities in “Armia Krajowa” (Home Army). After the war he moved to the so-called Recovered Lands as one of the first priests and in 1952 he became the parish priest in Czerwieńsk in the Lubuskie Province. He was an able organizer. He inquired for a building for the presbytery, strived to renovate the churches and stubbornly aimed to organize religion classes. At the same time, he engaged in the activities of the pro-government organization of the “patriot priests”. It was probably caused by the dramatic events of the war and the recollection of the social problems Poland faced during the interwar period. His activity as a “patriot priest” became most visible when the newspaper “Gazeta Lubuska” printed his article that condemned Cz. Kaczmarek, the bishop of Kielce, who was sentenced in an exemplary way in a trial in September 1953. In 1957, the parish priest, who was already conflicted with the curate, was transferred to Konradowo by the decision of the bishop T. Bensch. In the understanding of the „Służby Bezpieczeństwa” (Security Service), it was a punishment for his activity as a „patriot priest”. It was concluded that Fr. Mucha is usually loyal to the communist authorities but he cannot take a decisive and desirable stand on the issue of his superiors. Fr. Ludwik Mucha died on February 16, 1962 at the age of 57. Given the fact that he got confused in the intricacies of the Polish politics, the opinions regarding his person varied – while the government glorified him, some representatives of the church expressed, though not publicly, their criticism towards Fr. Mucha. The parishioners had very fond memories of their parish priest and on April 27 2002, he was declared the Honorary Citizen of the City and the District of Czerwieńsk.